The Science of Sleep
Tonight, I'll show you how dreams are prepared. People think it's a very simple and easy process but it's a bit more complicated than that. As you can see, a very delicate combination of complex ingredients is the key. First, we put some random thoughts. And then, we add a little bit of reminiscences of the day... mixed with some memories from the past. That's for two people. Love, friendship, relationships... and all those "ships", together with songs you heard during the day, things you saw, and also, uh... personal... Okay, I think it's one.
Какво едноставно објаснување на големата мистерија наречена сон. Уште од првите мисли од филмот јасно е дека следува пријатно и невообичаено филмско доживување.
The Science of Sleep го гледав пред неколку години, но темата за невообичаени романтични филмови ме потсети да го гледам повторно. Значи, фала до филмскиот сектор на форумов. Мило ми е што пред некој месец се зачленив и... ај да не забегам од темата.
Што се случува во/ со филмот? Херојот на приказната е Стефан (Гаел Гарсија Бернал), кој по смртта на татка си се сели од Мексико во Париз, каде е неговата мајка. Се вселува во станот во кој живеел како дете и каде ништо не е променето. Мајка му му наоѓа работа, по терк на неговиот талент за уметност. Работата всушност и нема некоја врска со талентот, бидејќи се состои од обично лепење текст на ефтини календари. Тешка досада. Иако поради ова преселбата наликува на разочарување од реалниот свет, истата значи и надеж за нови почетоци. Односно, Стефан ја среќава Стефани (Шарлот Гејнсбург), својата комшивка од спротива. На Стефан повеќе му се допаѓа нејзината другарка, но одеднаш сфаќа дека всушност со Стефани имаат многу заеднички работи.
Ова звучи на уште една романтична комедија, нели? Можеби, но филмот е далеку од тоа. Еве зошто:
Бидејќи уште на почетокот нурнуваме во потсвеста на Стефан додека спие. Таму тој е водител на сопствена телевизиска емисија, чија сценографија е изработена од картон. Во емисијата тој ни ги прикажува своите соништа и сеќавања. Таму исто така може да ја преправа секојдневната реалност. Во јавето можеби е обичен лепач на текст, но во сонот е директор кој одлучува за креативните правци на фирмата. Ги гледаме и неговите фантазии за љубовта, родителите, за целиот живот. Сонот е прибежиште во кое може да побегне од проблемите кои ги нуди вистинскиот свет.
Од друга страна, за да ја пронајде љубовта, Стефан мора длабоко да навлезе во реалниот свет. Таму е јасно дека Стефани е неговата сродна душа. Она што ги поврзува најмногу е креативноста. Тие создаваат чуда, иако нам тие чуда ни личат на обични играчки, а самото нивно создавање, на детска игра.
Што е тоа што го прави овој филм единствен? Прво, сценариото кое може да ве насмее на глас, но и да ве потресе. Потоа, глумата на Бернал и Гејнсбург кои автентично го доловуваат односот помеѓу необичната двојка. И пред се', самиот визуелен изглед на филмот и употребата на stop-motion анимацијата. Сите овие состојки прават сето она што го гледаме на екранот да изгледа реално, иако тоа што го гледаме само по себе е нереално.
Најголема заслуга за работите кои ги споменав има режисерот Мајкл Гондри, режисер и на Eternal Sunshine of the Spotless Mind. Двата филма се слични, но и различни. The Science of Sleep нема познати холивудски глумци, нема голем буџет, но има поголем шарм. Како и својот претходник, и тој живее во светот на имагинацијата. Но, за разлика од технологијата која во Eternal Sunshine го разграничуваше реалниот свет од нереалниот, овде границата речиси и не постои. И самиот лик понекогаш не може, но и не сака да ги разграничи двата света.
Токму тоа што понекогаш не знаеме каде престанува сонот, а каде започнува јавето, е работата што интригира. Дали е и воопшто важно? Во The Science of Sleep честопати границата помеѓу вистинското и замисленото е матна за нас, но и за Стефан. Ова очигледно е алатка со која режисерот прави да се поврземе со главниот лик. Гондри како да си игра и со нашата перцепција за филмовите. Иако знаеме дека филмовите се измислица, сепак се преправаме дека се нешто вистинито за да можеме да уживаме во нив.
Помеѓу сцените во филмот има многу добра кохезија и тешко е да издвојам која е најдобра, но сепак една од најдобрите е сцената, т.е. сонот, при крајот од филмот, кога Стефан сонува дека е дилер на дрога, а неговата девојка Стефани го отфрла. Полицијата доаѓа и тој бега, скршен од болка, со пиштол од картон в раце. Возејќи кола од картон се судира со слика од неговото детство. Во оваа сцена е претставен светот на возрасните кој е премногу тежок и комплициран за нашиот протагонист. Возрасните прават големи грешки, повредуваат други луѓе, изневеруваат. Од таму произлегува потребата од повлекување во соништата и во сеќавањата од детството.
За кој е наменет филмов? Бидејќи сакам да ја избегнам фразата „не е за секој“ (изгледа не ја баш избегнав), ќе кажам дека е пред се' за луѓе кои сакаат да гледаат филм не само со очите, туку и со срцето. За тоа доволно зборува самиот поднаслов на филмот: Close your eyes. Open your heart.
И за крај, неколку цитати кои морам да ги споменам:
Stephane: I'm exhausted. I'm going to wake up now.
Stephane: P.S.R. Parallel Synchronized Randomness. An interesting brain rarity and our subject for today. Two people walk in opposite directions at the same time and then they make the same decision at the same time. Then they correct it, and they correct it, and they correct it, and they correct it. Basically, in a mathematical world these two little guys will stay looped for the end of time.
Stephanie: Why me?
Stephane: Because everyone else is boring. And because you're different.