Проклетството на „Летачкиот Холанѓанец“
Многумина го виделе бродот што бил осуден вечно да плови
Кој бил – или се уште е – „Летачкиот Холанѓанец“? И зошто очигледно измислената морнарска приказна се одржувала со векови – дури и кај оние што не пловат на морињата? Опоменувачката приказна за капетанот на брод што склучил сојуз со ѓаволот им била позната на морнарите одамна пред славната опера на Вагнер. Измислена приказна, се разбира, но на секои неколку години, дури и денес, легендата се појавува како необично и застрашувачко предупредување.
Легендата потекнува од 17-иот век, кога бескруполозниот
алчен холандски капетан Хендрик ван дер Декен испловил од Амстердам накај Источна Индија во потрага по богатство. Се било во најдобар ред додека не впловил во водите околу носот Добра Надеж. Се подигнала страшна бура која со денови ги кинела едрата и го разбивала дрвениот оклоп на бродотНе е познато што се случувало точно во тие мигови. Според легендата, самиот ѓавол го наговорил капетанот, спротивно на божјата волја, да се упати право во бурата. Склучувајќи договор со ѓаволот, Холанѓанецот го навлекол на себе бесот на Севишниот – оттаму проклетството што било фрлено на бродот и неговиот екипаж, според кое биле осудени вечно да талкаат низ морињата без спокојно пристаниште, се до судниот ден.
Тоа е приказна што не треба да се сфаќа сериозно. Па сепак, со векови биле забележувани многубројни необични, сенишни бродови слични на трупот од Источна Индија, а голем дел од нив токму во водите каде што исчезнал „Летачкиот Холанѓанец“. И не само тоа: морнарското верување дека несреќата ќе го стигне секого што ќе го види фантомскиот брод се повеќе се ширело.
Некои од очевидците на сенишниот едреник биле луѓе достојни за најголема почит. Принцот Џорџ, шеснаесетгодишен питомец на Кралската морнарица, кој подоцна станал крал Џорџ V, на 11 јули 1881 година внел во својот дневник историски податок пловејќи на бродот „Инконстант“ крај бреговите на Австралија. Тој запишал:
„Во 4 часот наутро од левата страна на нашиот нос мина ’Летачкиот Холанѓанец‘. Како да е вжарен, светеше со чуден фосфоресцентен сјај осветлувајќи ги катарките и едрата на сенишниот едреник што беше оддалечен 200 метри. Сосем јасно го видел дежурниот офицер на командниот мост. Офицерот на задната палуба исто така го забележал, но кога дотрчал до набљудувачницата на хоризонтот ни лево ни десно не можел да забележи никаков брод, иако видливоста била добра а морето мирно“.
Очигледно е дека младиот принц импресиониран од привидението што го виделе 13 луѓе на „Инконстант“ и на двата придружна брода. Кон крајот на тој ден морнарот што прв го забележал „Летачкиот Холанѓанец“ паднал од врвот на катарката и наместо загинал. Набргу умрел и адмиралот на флотата.
„Летачкиот Холанѓанец“ најчесто можел да се види во водите околу носот Добра Надеж, каде што, според легендата, исчезнал. Но имало и очевидци што го виделе сенишиот брод од копното.
Во септември 1942 година четворица луѓе се одмарале на терасата на една куќа во Мул Поинт, Кептаун, кога забележале еден старински едреник како плови накај заливот Тејбл. Го следеле петнаесетина минути пред да исчезне зад островот Робен.
Три години пред тоа, во март 1939 година, речиси сто луѓе го виделе фантомскиот брод. Се сончале на плажата Гленкерн во заливот Фолс, југоисточно од Кептаун, кога едреникот се појавил од маглата. Минал низ заливот под полни едра, иако воопшто не дувал ветер. Изгледало дека бродот плови накај оддалечената пуста плажа. Но додека возбудените капачи го набљудувале, „Летачкиот Холанѓанец“ одненадеж исчезнал исто како што се појавил.
И други делови од светот имале свој „Летачки Холанѓанец“.
Еден британски фантомски брод редовно го посетува озлогласениот Гудвин Сендс во Ламанш, каде што, според некои тврдења, има 234 трупови на бродови што настрадале во бродоломи. Таму заринкал на 13 февруари 1748 година и бродот „Леди Лавибонд“. Едреникот тргнал од Лондон накај Опорто, Португалија, со својот штотуку оженет капетан Сајмон Пил, неговата невеста и неколку сватови. Според легендата, љубоморниот прв офицер, кој тајно бил вљубен во невестата, го убил капетан Пил, а бродот го насочил на патот за Гудвин. Сите патници настрадале во бродолом.
Меѓутоа, на 13 февруари 1798 година – значи, педесетина години подоцна – едреник со три катарки, сличен на „Леди Лавибонд“, бил виден како плови накај Гудвин. Екипажот на еден рибарски чамец го следел и чул звуци на славење и женски гласови што допирале од палубата. Тогаш пред нивните очи едреникот удрил во гребен, се разбил и – исчезнал.
Слично привидение забележал и екипажот на еден друг брод точно по 50 години. Одново се случило се на 13 февруари. По нови 50 години, на 13 февруари 1898 година, во близината на Дил во Кент, мала група набљудувачи исто така забележала фантомски брод на хоризонтот. Дали сеништето се појавува на секои 50 години? Љубопитните се собрале на 13 февруари 1948 година, но бидејќи видливоста била слаба, се разотишле без да забележат ништо.
И во Северна Америка, во водите околу Род Ајленд, се појавувал еден фантомски брод. Неговото име било „Палатин“. Едреникот испловил во 1752 година од Холандија, преполн со иселеници што патувале за Филаделфија. Бродот го зафатило невреме и силниот ветер го свртел од курсот. Во несреќен случај капетанот паднал преку палубата во морето, а испаничениот екипаж се побунил. Божиќ поминал во општо ужас и метеж. Два дена подоцна „Палатин“ заринкал на карпите пред островот Блок. Кога бурата се смирила, бродот почнал да се лизга назад низ карпите и приливот повторно го вратил на морската шир. Пред да се ослободи бродот сосем, група тамошни рибари се качиле на „Палатин“, ги истовариле патниците и го ограбиле бродот.
Кога им минал бесот и откако исчистиле се што вредело од „Палатин“, рибарите го запалиле и го гледале како плови кон отвореното море обвиен од пламен од носот до крмата. Меѓутоа, и огрубените морнари биле вџашени гледајќи ја силуетата на некоја жена што се појавила од некое скривалиште на „Палатин“ и викајќи од палубата барала помош се додека огнот не ја проголтал.
Кога им минал бесот и откако исчистиле се што вредело од „Палатин“, рибарите го запалиле и го гледале како плови кон отвореното море обвиен од пламен од носот до крмата. Меѓутоа, и огрубените морнари биле вџашени гледајќи ја силуетата на некоја жена што се појавила од некое скривалиште на „Палатин“ и викајќи од палубата барала помош се додека огнот не ја проголтал.
И денес, по повеќе од два века, сенишниот брод може да се види крај бреговите на Нова Англија како плови обвиен во крвавоцрвени пламења.
предпоследното
и еве што вика на почетокот:
