Продолжуваме со хунската теорија за потеклото на Аспаруховите Бугари:
г) Хунска теорија за потеклото на Аспаруховите Бугари
Како заклучок на нашиот збиен преглед на разновидноста на мислењата што преовладуваат во буржоаската наука за прашањето за потеклото на Аспаруховите Бугари, да се задржиме на теоријата за хунското потекло на Аспаруховите Бугари, која е особено популарна сега на Запад и во Бугарија. Во минатото, тоа го споделуваа прилично истакнати западноевропски научници како Клапрот, Цајс, Маркарт, а сега - најголемиот претставник на историската наука меѓу Бугарите, проф. В.Н.
Златарски и еден од современите водечки претставници на лингвистичката наука, софискиот професор С.
Младенов.
Прво, проф. В.Н.Златарски, врз основа на признавањето на хунската теорија за потеклото на Аспаруховите Бугари, го изградил своето главно дело за историјата на Бугарската држава; [2] второ, проф. С. Младенов, ја нагласил хунската теорија за потеклото на Аспаруховите Бугари во своето дело од 1929 година посветено на историјата на бугарскиот јазик. [3]
Главната основа за поистоветување на Аспаруховите Бугари со Хуните била произволната идентификација на
Ф. Маркварт на синот на Атила, Ернак, со бугарскиот, од предсловенски период, кнезот
Ирник, именуван меѓу другите древнобугарски кнезови во „Именикот“ на второ место, по Авитохол. [4]
Оваа гледна точка на Маркварт, сепак, без докази, во 1929 година ја повторил проф. Младенов во неговата „Историја на бугарскиот јазик“.
Како појдовна точка за неговата конструкција, проф. Младенов го употребил толкувањето на мистериозните зборови во „Именикот“ на древнобугарските кнезови, дадена своевремено од познатиот унгарски ориенталист Вамбери, и безусловно, колку и недокажано, тврдел дека во Авитохол треба да се види Атила,
а
Ирник од „Именикот“ е историски познатиот син на Атила
Ирнах. Да потсетиме, инаку, дека според декодирањето на мистериозните датуми на „Именикот“ од проф. В. Н. Златарски, Атила-Авитохол, претпоставен од Младенов, владеел во 146 г.н.е. (најверојатно печатна грешка, сигурно се мисли на 446 г. н.е.), а неговиот наводен син Ирник - во 446 г.
Историскиот Атила, како што е познато, починал во 453 година.
Штотуку зборувавме погоре за односот на најстарите византиски и латински извори кон проблемот на националноста на старите Бугари и нивниот однос кон Хуните кога се разгледува делото на Д.И. Иловајски.
За да го разјасниме истото прашање за потеклото на Аспаруховите Бугари, накратко да се свртиме кон историјата.
Кон крајот на IV век, во северниот регион на Црното Море, моќните луѓе на Хуните, или подобро кажано, моќниот политички сојуз на цел комплекс племиња и народи, наследници на скитско-сарматинската јафетска култура, во која биле вклучени Готите, Аланите, Словените и Хуните, се појавиле за прв пат во арената на европската историја. Ова бил хунски сојуз на племиња и народи, добро познат на крајот на IV век со нивните инвазии преку Дербентскиот Премин во Закавказје, Месопотамија и низ Мала Азија. На самиот почеток на V век, главните сили на овој хунси сојуз ги поставиле своите номадски логори на територијата меѓу реките Дунав и Тиса и оттука почнале да ги започнуваат своите напади и инвазии на Запад и Исток, на прекудунавските региони, на територијата на Римската Империја, која веќе во 425 година била должна да им плаќа годишен данок на Хуните. Огромната моќ на Хуните го достигнала својот зенит под Атила (435-453). Годините кога Атила бил на чело на хунскиот сојуз биле тешки за Источното Римско Царство. Атила безмилосно вршел притисок врз него со своите разорни инвазии, а византиската влада секоја година била принудена да му се оддолжува со огромни суми пари, што, сепак, не го спречила Атила од сè поистрајниот и поупорен напад на Византија. Во текот на неколку години, почнувајќи од 441 година, Атила поразил голем број од најважните стратешки упоришта на Византија, почнувајќи од градовите Виминациум (современиот српски град Браничево) и Сингидунум (Белград) на северозапад и завршувајќи со тракиската Херсонеза на југоисток, Згора на тоа, цел на нападите на Хуните не биле само северозападните области на полуостровот и Тракија, туку и североисточните области на Долна Мизија и Скитија (денешна Добруџа), каде што меѓу градови преземени од Хуните, инаку, е градот Маркијанопол, кој се наоѓа на територијата на Добруџа, западно од денешниот град Варна.