„Радко“ може, Пиринците не можат
Бугарските судови се над одлуките на Европскиот суд за човекови права во Стразбур
На Македонците во Бугарија не им преостанува ништо друго туку да продолжат со поднесување тужби до Судот за човекови права во Стразбур се' додека не им се овозможи регистрација на партијата ОМО „Илинден“ - ПИРИН. Покрај ова, потребно е засилена активност и реакција на македонските претставници во Комитетот на министри на Советот на Европа, кој го мониторира начинот на тоа дали и како државите ги спроведуваат одлуките на Судот.
Ова се препораките на експертската јавност по последната одлука на бугарскиот Врховен суд да ја одбие жалбата на ОМО „Илинден“ - ПИРИН со која повторно се одбива регистрација на партијата на Македонците во Бугарија. И покрај тоа што Судот во Стразбур на неколку наврати донесува пресуди во корист на ОМО „Илинден“ - ПИРИН, бугарските власти упорно одбиваат да и' дозволат регистрација на партијата. Властите на Бугарија и натаму продолжуваат со убедувањата дека тие во целост ја спровеле пресудата, иако партијата се' уште не може да се регистрира.
Дали со неспроведувањето на одлуките Бугарија го дерогира Европскиот суд за човекови права и со тоа се доведува во прашање и ефикасноста на Судот? Според поранешна судијка во Судот во Стразбур Маргарита Цаца-Николовска, треба апсолутно да се следат и почитуваат одлуките на Европскиот суд. Таа појаснува дека Комитетот на министри е тело кое следи дали и како државите ги спроведуваат одлуките. Во него претставниците на државите инволвирани во спорот имаат можност да реагираат и да презентираат согласност или несогласност во начинот на извршувањето, односно неизвршувањето на одлуките.
„На состанокот на мониторирање на извршување на судските одлуки се присутни сите членови на Комитетот и апсолутно може да се реагира. Во рамките на своите надлежности, македонскиот претставник има можност да дава свои коментари и да учествува во презентирањето на начинот на извршувањето на таа одлука“, објаснува Цаца-Николовска.
И поранешната претседателка на Хелсиншкиот комитет за човекови права, Мирјана Најчевска, смета дека никој не може да решава дали да почитува или да не почитува одлуки на оваа европска судска инстанција.
„Ова што го прави Бугарија е преседан со кој Судот се' уште се нема сретнато и, најверојатно, ќе треба да најде механизам и начин како да се справи со ова. Комитетот на министри ќе мора да го подигне ова на едно политичко ниво и да и' даде политичка димензија со која ќе ја реши оваа ситуацијата. Во спротивно, Судот ќе го изгуби кредибилитетот што го градел и ќе се доведе во ситуација и други држави на сличен начин да постапуваат“, вели Најчевска.
Таа смета дека доколку Бугарија и натаму не ги спроведува одлуките на Европскиот суд, треба да биде казнета.
Меѓутоа, за вешто да го избегне спроведувањето на одлуката за регистрирање на партијата, Бугарија на неколку пати ја менуваше легислативата за политичките партии со кои се бараа поинакви услови за формирање партија. На ова Цаца-Николовска вели дека промената на легислативата требало да биде во насока на извршување на одлуката на Судот, а не да доведува до континуирана повреда на тоа право.
Наспроти ова, македонската Влада неодамна донесе одлука да не поднесува жалба на пресудата на Европскиот суд за човекови права во Стразбур, која пресуди во корист на здружението „Радко“, што практично значи дека државата ќе мора да ја овозможи неговата регистрација. Ваквиот став на Владата го потврди за „Утрински весник“ и портпаролот Мартин Мартиновски, но не прецизира дали Македонија во овој случај ќе примени реципроцитет спрема Бугарија.
„ Македонија, споредено со некои од земјите во регионот, покажува суштинско различен светоглед во однос на прашањата на почитување на човековите права, слободата на здружување и слободното искажување на ставовите. Ова прашање сега е во домен на македонските судови, а што се однесува до поддршката на конкретното здружение, тоа ќе го кажат граѓаните, дали и колку им веруваат на нивните ставови. Од друга страна, проблемите што ги има ОМО ’Илинден‘ - ПИРИН со бугарските судови, околу нивната регистрација, за жал, само укажуваат на немањето одреден демократски капацитет кај соседната земја за почитување на правата и принципите што се темел на Европската унија“, гласи реакцијата на Владата.
Најчевска, сепак, смета дека државава треба да покаже поактивен однос за зачувување на правата на Македонците во Бугарија и да покаже активна заложба за спроведување на одредбите на решенијата на Комитетот на министрите.
http://www.utrinski.com.mk/?ItemID=C3940CE0CCA6004B8A3C9EF76584619B