Еве една интересна статија за мафијашките пресметки и атентати тука на Балканот.
Хроника на крвавата драма на транзицијата
Во 1995 година хрватската јавност за првпат имаше прилика на националната телевизија да гледа српски филм. Стануваше збор за „Се гледаме во читуља“ кој говори за мафијашките убиства на белградските улици во тоа време. Целта на Туѓмановата власт беше на овој начин да им укаже на граѓаните колку се всушност безбедни во нивната, тогаш, нова татковина. Неполни две години подоцна, Хрватска ќе ја зафати бран од мафијашки убиства, многу слични на оние белградските, кои траат до денес.
Во последните 15 години, мафијашките организации од Балканот покажаа невидена суровост и ефикасност во елиминацијата на оние кои им стојат на патот. Жртви на организираниот криминал беа луѓе од сите општествени милјеа, од ситни криминалци, бизнисмени и мафијашки босови до премиери, министри и полициски генерали. Листата на суровите ликвадиции е огромна, а во најголем број случаи не се откриени извршителите и нарачателите на убиствата.
ХРВАТСКА Во последниве десет години хрватската полиција не успеала да реши точно 66 мафијашки убиства, пресметале тамошните новинари и невладини организации. Оваа бројка не се однесува и на последните две, кои до темел ја потресоа тамошната јавност. Најпрво настрада Ивана Ходак, ќерка на познатиот адвокат Звонимир Ходак кој го брани контроверзниот генерал и бизнисмен Владимир Загорец пред хрватските судови. Ходак беше застрелана во својот стан, во центарот на Загреб, среде бел ден. Пред неполни две недели настрада и Иво Пуканиќ, сопственик и главен уредник на неделникот „Национал“. Според последните информации, хрватската полиција ги откри извршителите на атентатот врз Пуканиќ, но се' уште нема податоци и за нарачателите на неговото убиство, за кое, наводно, биле исплатени 150 илјади евра. За убиството на младата Ходак, истрагата се' уште не дала резултати.
Бруталните мафијашки убиства на загребските улици започнуваат во 1994 година со ликвидацијата на Младен Шишкиќ. Тој важел за десна рака на тогашниот крал на хрватското подземје Вјеко Слишко, а убиен е со снајпер. Според некои процени, „војната“ на хрватската мафија започнува таа година, со почетокот на судирот меѓу кралот на покер-апаратите Слишко и групата на „гастербајтери- повратници“ која ја предводел првиот човек на франкфуртското подземје Златко Багариќ. Три години подоцна ескалира судирот кој трае до денес. Најпрво е ликвидиран Иван Мирко Крпелник. Убиен е од Здравко Шишкиќ, брат на убиениот Младен. Во друштво со Крпелник бил Иван Шакота, кој е убиен неколку месеци подоцна. Во јуни таа година ликвидиран е и Шпејтим Тачи, сведок на убиството на Шакота. Тачи бил изрешетан од непознат моторциклист кој застанал до неговото „БМВ“ на семафор и во него истрелал 11 куршуми. Тачи водел едно од казината на Багариќ, а дошол на негов повик од Франкфурт. Неговиот братучед Хашим Тачи подоцна ќе стане лидер на ОВК на Косово, а денес е претседател на тамошната Влада.
Во јуни 1998 година, на периферијата на Загреб, по една кафеанска расправија убиен е Златко Багариќ, самопрогласениот „крал на хрватското подземје“. Багариќ е инаку кум и близок пријател на Љуба Земунац Мараш, српскиот мафијаш кој 12 години претходно ќе настрада на влезот во локалниот суд во Франкфурт. Хрватот Багариќ и Србинот Мараш своето пријателство го граделе во Германија во редовите на тогашната ју-мафија. Во 1999 година ликвидиран е контроверзниот банкар Ибрахим Дедиќ пред влезот во неговиот стан.
По четири преживеани атентати, во март 2001 година, му доаѓа крајот и на Слишко. Убиен е во центарот на Загреб од белгијскиот платен убиец Џејмс Капио, со четири истрели директно во главата. Сепак, не убиството на Слишко, туку неуспешниот обид за атентат врз него во 1999 година, според хрватските аналитичари се толкува како моментот кога државата потклекнала пред организираниот криминал. Имено, во 1999 година, врз Слишко било пукано од „зоља“ на истото место на кое две години подоцна беше убиен. Но ќе настрада недолжниот граѓанин Зоран Домини. Туѓмановата власт по тој настан ќе и „објави“ војна на мафијата, следува апсење на десетици криминалци, но две години подоцна, судскиот процес се претвора во фарса, откако наводите на обвинителството за постоење на злосторничка група ќе бидат целосно отфрлени, а голем дел од обвинетите- ослободени. Одлуката ќе ја потврди и хрватскиот Врховенн суд.
Убиствата во меѓувреме продолжуваат. Во 2002 година застрелан е и братот на Вјеко, Марко Слишко. Во 2005. убиен е Дино Покравац, бизнисмен, лихвар и фудбалски менаџер на хрватскиот репрезентативец Нико Крањчар. Следната година во Загреб ликвидиран е и Љуљзим Красниќи, наводниот бос на албанската мафија. Во 2007 година, убиен е Давор Зечевиќ, осомничен за убиството на Шакота, десет години претходно. Годинава, прва жртва на мафијашките пресметки беше Винко Радиќ, еден од убијците на Златко Багариќ.
По смртта на Слишко и Багариќ, на хрватската криминална сцена останува осамен Хрвоје Петрач. Воениот профитер и тајкун, Петрач во моментов е на издржување затворска казна поради вмешаност во киднапирањето на синот на генералот Владимир Загорец, друг „светол“ лик на хрватската криминална сцена.
СРБИЈА Атентатот врз српскиот премиер Зоран Ѓинѓиќ во 2003 година, веројатно, беше најпознатото убиство на Балканот во кое организираниот криминал ја одигра главната улога. Ѓинѓиќ беше застрелан со снајпер на влезот во владината зграда во Белград. По неговото убиство следеше големата полициско- безбедносна операција „Сабја“ во која беа уапсени стотици криминалци, а на судењето во врска со атентатот беше утврдено дека зад убиството на Ѓинѓиќ стоела злосторничка организација, чиј предводник бил Милорад Улемек- Легија, командант на специјалните полициски единици „Црвени беретки“.
На убиството на Ѓинѓиќ му претходеа стотици убиства, најчесто на белградскиот асфалт, а жртви беа луѓе од сите општествени милјеа, од ситни криминалци и мафијашки босови до полициски генерали и министри. „Трендот“ на ликвидација на јавни личности, кој кулминираше во втората половина од владеењето на режимот на Слободан Милошевиќ започна со убиството во 1996 година на Мирослав Бизиќ, приватен детектив и поранешен полицаец кој беше убиен пред трговскиот центар „Меркатор“ во Нов Белград. Во претходните години, убиствата исто така беа бројни, но најчести жртви беа гангстерите и криминалците. Причината зошто убиствата на јавните личности ескалираат од 1996 година, многумина ја гледаат во завршувањето на војните во Босна и Хрватска, каде припадниците на српскиот организиран криминал беа наголемо ангажирани.
Следната година, на сред бел ден во ресторанот „Мама Миа“ во Белград беше застрелан и помошник министерот за внатрешни работи, Радован Стоичиќ- Баџа. Генералниот секретар на Југословенската левица и близок пријател на Мира Марковиќ, Зоран Тодоровиќ- Кундак беше следниот кој се најде на отстрел во октомври 1997 година. И тој беше убиен по истото сценарио, среде бел ден на влезот во зградата на компанијата „Беопетрол“, чиј директор беше.
Две години подоцна, во март 1999 година настрада и Милорад Влаховиќ, полициски полковник и помошник началник на криминалистичката служба на белградската полиција. Неговиот колега, полициски полковник и началник на Секретаријатот за внатрешни работи во општината Савски венац, Драган Симиќ, настрада пет месеци подоцна. И тој беше убиен на улица од возило во движење.
И новиот милениум во Србија започна крваво. На 15 јануари 2000 година, во хотелот „Интерконтинентал“ во Белград беше убиен Жељко Ражњатовиќ – Аркан, криминалец, бизнисмен, соработник на Државната безбедност и воен злосторник. Во февруари истата година беше ликвидиран дотогаш највисокиот државен функционер, министерот за одбрана на југо- федерацијата, Павле Булатовиќ. Врз него беше стрелано во ресторанот на фудбалскиот клуб „Рад“, а во нападот беа повредени и директорот на „ЈУ Гарант“ банката, Вук Обрадовиќ и управникот на ресторанот. Само два дена подоцна, иста судбина го снајде и Живорад Петровиќ, кој беше прв човек на југословенскиот национален превозник - ЈАТ. Застрелан е в глава од непосредна близина пред својата куќа во Белград. Веќе во мај 2000 година, во Нови Сад настрада и Бошко Перошевиќ, претседател на Извршниот совет на Војводина и и претседател на локалниот огранок на Социјалистичката партија на Србија. Неговиот убиец беше веднаш уапсен и тоа беше прв таков случај во изминативе, речиси две децении. На 15 јуни 2000 година во Будва, лидерот на Српското движење за обнова, Вук Драшковиќ преживеа обид за атентат. Двајца од атентаторите, белграѓаните Иван и Милан Ловриќ беа уапсени од црногорската полиција, но двајцата главни логистичари на нападот, Владимир Јовановиќ и Душан Спасојевиќ- албанец, успеаја да избегаат. Подоцна, во март 2003 година, Спасојевиќ, инаку лидер на ткн. Земунски клан ќе биде убиен од полицијата во рамките на акцијата „Сабја“.
На 25 август 2000 година мистериозно исчезна поранешниот српски претседател Иван Стамболиќ. Неговите останки беа пронајдени кон крајот на март 2003 година на Фрушка Гора. Истрагата утврди дека го убиле осуммина припадници на специјалните полициски единици. Во јули 2005 година овие луѓе беа прогласени за виновни и осудени на затворски казни од 15 до 40 години. Судот утврди дека наредбата за киднапирањето и убиството на Стамболиќ дошла директно од тогашниот претседател и поранешен близок пријател на Стамболиќ, Слободан Милошевиќ.
Во 2001 година се случија две, се уште неразјаснети убиства на припадници на полициските единици за Специјални операции. Најпрво во јуни во својот стан беше пронајден мртов Зоран Ристовиќ- Прика, а по два месеци убиен е и Момир Гавриловиќ, поранешен раководител на Специјалните единици.
„Серијата“ во 2002 година беше заокружена со ликвидацијата, најпрво на Бошко Буха, генерал мајор и помошник началник на Секторот за јавна безбедност кој беше застрелан на паркингот пред хотелот „Југославија“ во јуни, а во ноември истата година, на влезот на стадионот на Црвена Ѕвезда, убиен е и Ненад Баточанин, заменик- началник на Првата управа на сојузното министерство за внатрешни работи и поранешен шеф на личното обезбедување на Слободан Милошевиќ.
Факт е дека по операцијата „Сабја“ на организираниот криминал во Србија му беше нанесен сериозен удар. Евидентно е намалувањето на бројот на мафијашките убиства, но исто така, и голем дел од некогашните „жестоки“ момци се смирија и успеаја да ги легализираат своите бизниси преку приватизацијата, спортските клубови и берзите.