Циле сите го бранеа, а сепак го осудија
Пресудата од три години затвор за поранешниот директор на Агенцијата за обнова и развој (АОР) и некогашен претседател на Демократската алтернатива доаѓа како големо изненадување, особено поради тоа што во текот на судскиот процес сите сведоци го бранеа познатиот професор.
Другите кривични пријави за тајванските кредити поднесени против Сашко Станинов и Антони Биков, исто така шефови на АОР, сè уште се во истрага.
Најстара е пријавата против Станинов поднесена уште во 2003 година. Пријавата за злоупотреба на службената должност при пласманот на тајванските кредити против Тупурковски беше поднесена во 2005 година, истрагата траеше во текот на 2006-та, а судскиот процес почна во 2007 година.
- Ако сакам да бидам сериозен, ќе речам дека нема, ако сум несериозен, ќе речам дека ова е една битка почната многу одамна и доаѓа до своето финале. Двајца претседатели, Киро Глигоров и Бранко Црвенковски, го контролираат обвинителството, тие стојат зад оваа работа. Професионално гледано, пријавата не држи, но има своја политичка корист - со неа сакаат да ги коментираат моите дела. Не е време за големи изјави, но мислам дека причината е што Глигоров и Црвенковски не обезбедија развој на земјата и направија серија груби политички грешки. Јас им пречам затоа што сакаат други луѓе да одговараат за тоа, а тие да бидат фактори на историјата. Сакаат на човека и физички да му ја земат слободата - изјави Васил Тупурковски на 27 март 2006 година, веднаш по распитот кај истражниот судија.
И покрај нашето инсистирање, Тупурковски, кој вчера беше надвор од Скопје, одби да коментира што било.
Во очи паѓа и фактот што неговиот долгогодишен адвокат Лорија Ваневска се повлече од одбраната на две рочишта пред пресудата. Бидејќи сега не е негов бранител, таа одби да коментира. Нејзиното место го зазема Антонио Апостолски, познат по одбраната на Јохан Тарчуловски.
Според обвинителниот акт, Тупурковски се товари по осум точки на обвинението, односно тој ќе треба да одговара за комерцијалните кредити што им биле доделувани на неколку правни лица без за тоа да се обезбедат гаранции. Обвинителството го товари за кредити дадени во периодот септември - октомври 1999 година, за живинарските фарми „Породин“ од селото Бистрица, „Дихово“ и „Гевгелија“, фирмите „Пикон“, „Интерунија“, „Био Охрид“, „Алмако биовино“, за кочанската фирма „ИФВ“ за која имало активен стечај. За оваа последнава Тупурковски се изјасни дека воопшто и немало дадено кредит од Стопанска банка, која управувала со тајванските кредити.
Покрај ова, неговата одбрана пред судот беше и дека во тој период бил отсутен од државата, дека АОР не е правно лице и според тоа не можел да дава кредити. Тој се повикуваше и на Законот за банки, каде што стои дека за кредити и гаранции за нив одговара банката што располага со тие пари.
Сепак обвинителството смета дека тој ја оштетил државата за околу 3,7 милиони американски долари. Одбраната тврдеше дека договорите се меѓу АОР, тајванската банка и Стопанска банка и на нив јасно стоело дека за пласманот и гаранцијата на кредитите ќе одговара банката. Сега со првостепената пресуда, Тупурковски ќе треба да врати 88 милиони денари, а Јован Андонов-Реган, кој беше осуден на две години затвор, ќе треба да врати 61 милион денари.
Во одбрана на Циле застана и поранешниот премиер Љубчо Георгиевски. Тој на судењето рекол дека навистина министерите меѓусебе се договарале за тоа каде да се насочат кредитите, но крајната одлука зависела од банките. Истото го тврдеше и Марјан Ѓорчев, тогашен министер за земјоделство.
А.Б.