Ниту еден Универзитет не може да биде признаен во странство.
Било која диплома стекната во една држава, при обидот да се формализира во друга, мора да биде нострифицирана од вторава земја.
Секоја високообразовна установа која тврди дека има меѓународно признаена диплома ЛАЖЕ. Такво нешто едноставно не постои. Никаде! И да имаш диплома од Јејл или Харвард, ако сакаш Македонија да ти ја признае ти мораш да ја нострифицираш.
Некои универзитети склучуваат спогодби со други универзитети во странство. Тие спогодби често вклучуваат и взаемно признавање на стекнатите знаења (трансфер), што е од корист при премин од еден на друг универзитет. Самата диплома мора да ја признае државата во која сакаш да ја користиш.
Постојат меѓународно ценети дипломи, а тие се, вообичаено, дипломите на универзитети кои се високо рангирани на меѓународни листи, каква што е на пример Шангајската.
Сепак, едно е дипломата да биде ценета, а сосем друго формално-правно признаена за да можеш да ја поднесеш во формална постапка на конкурирање за работа.
Точно. Во САД „признавање“ на странски универзитети не постои како некој формален акт. Обично, секој американски универитет си има свои утврдени листи на странски универзитети чии дипломи, звања и наставни програми се признаваат. Ваквото признавање е утврдено со академски програми за взаемно признавање, долгодишна универзитетска соработка, меѓународни ранг листи, итн. На пример, на голем број американски универзитети УКИМ, Тетовски и Штуљ се единствените етаблирани универзитети од МК. Тоа значи дека се призаваат дипломи, звања или трансфер на одреден број кредити од овие универзитети. Секако, можен е трансфер на дипломи и кредити и од други МК универзитети само процедурата ќе е подолга бидејќи ќе треба да се достават податоци за наставни програми, организација на студии, итн.
Нострификација (особено на начин на кој се вршеше во МК) е повеќе политички отколку академски акт. Во 90-те една моја колешка докторираше француска лингвистика на Сорбона. Требаше да ѝ се нострифицира дипломата. Процедурата заглави во факултетски фиоки и речиси една година примаше пониска плата на УКИМ поради демострација на power games. Ситуацијата беше гротескна поради фактот што докторски студии за француска лингвистика тогаш не ни постоеше во МК. Како капак на се' на мрзливиот и завидлив професор од УКИМ му требаше речиси година дена да напише рецензија за нострификација од половина страничка.
Валоризација на диплома од некој универзитет („колку се цени на меѓународниот пазар на труд“) е малку покомплицирана работа. Во земјите кадешто постои функционира ваков пазар на труд, дипломите (особено докторатите од референтни универзитети во одредени области) имаат некоја релативно утврдена вредност. Така, дипломата од правен факултет на Харвард, Принстон или Јејл „тежи“ бајаги повеќе од, да речеме, University of Fly-By-Night. Сепак, примеров е малку несоодветен бидејќи правото во САД (како и медицинските професии) се врзани со куп различни (и ригорозни) сертификати.
Има секако професии кои не се ограничени од сертификација: компјутерски науки. Во принцип, секоја диплома од ова поле е пренослива во САД, доколку, се разбира, програмите се компатибилни. Во најголем број случаи компаниите во САД го ценат сопствениот образовен систем и најчесто преферираат кадар со диплома од некој амеркански универзитет. Универзитетите и големите компании се исклучок. Тука важат поинакви услови и стандарди.
Но, дури и да имаш диплома од некој добро рангиран универзитет, не значи дека работата или висината на платата ти е загарантирана. Има и други фактори. Имаше еден тип од Кипар со докторат од комјутерски науки на UCLA и конкурираше за доцент на мојот универзитет. Беше ужасно некомуникативен со катастрофална презентација на интервјуа за работа. Долго време не можеше да најде работа на ниеден американски универзитет. Заврши и пост-докторски студии на Сорбона. Се врати во САД и пак не можеше да најде работа на универзитет. Поради горните причини. Конечно се скраси во некоја мала ИТ компанија во Лос Анџелес.
