Зарубинска Култура
Железно Доба.
Датирање: 2-1 век п.н.е.
Културата ја заземала територијата на регионот на Среден и делумно Горен Днепар, Западна и Централна Украина, Јужна Белорусија и западна Русија.
Културата е именувана по селото Зарубинци (веќе не постои, но локалитетот е зачуван во Каневскиот реон во Черкаската област).
Формирањето на Зарубинската Култура било под силно влијание на Келтите од Латенската Култура. Генетски поврзана со Пшеворската Култура, ја потиснува автохтоната Милохрадска Култура. Таа е заменета со Черњаховската Култура и сродната Киевска Култура. На северо-источниот дел на областа, како резултат на интеракцијата со локалното балтичко население на Јухновската Култура, била формирана Мошчинската Култура, а била зачувана и локална варијанта во форма на Колочинската Култура.
Познати се поплавни и 'ртски населби, утврдени со ровови и бедеми со палисади (Пилипенкова Гора).
Надземните или малку вдлабнати живеалишта биле мали (16–20 кв. м), во јужниот дел на културата имале ѕидови од плитар, а во северниот дел - ѕидови од балвани.
Погребните места без кургани се широко распространети, главно за обредот на кремирање. Погребите најчесто биле без урни и биле придружени со садови, накит и тоалетни пррдмети, најчесто брошеви. Меѓу нив се издвојуваат специфичните фибули на среден Ла Тене дизајн со триаголен штит, наречени зарубинци.
Зарубинската керамика е обликувана, со разновидни форми на садови, особено карактеристични се полираните чинии со ребро на врвот. Населението од западниот дел на земјата главно се занимавало со земјоделство и сточарство, како и со лов и риболов.
Се појавила обработка на метал. Производите од железо се претставени со алатки и оружје.
Трговијата со грчките градови од северниот регион на Црното Море е потврдена со наодите на амфори и стаклени мониста. Зарубинската Културата била под влијание на Латенската Култура.
Со појавата на Зарубинската Култура... започнале сите тие трансформации во шумската зона, кои подоцна доведоа до појава на културата од прашки тип. Во Белорусија, постојат две варијанти на оваа култура: Полеска и Горнодвинска група.
Некои истражувачи сметаат дека оваа култура е ранословенска, култура на Венедите. Други истражувачи сметаат дека Зарубинската Култура е источногерманска и ги идентификуваат нејзините носители со Скирите и Бастарните.
Етничката припадност на носителите на Зарубинската Култура не е утврдена (тие се поврзани со Прасловените или Балтите).
Нејзините создавачи се сметаат за словенски племиња. Врз основа на надворешната сличност на Зарубинската и Пшеворската Култура, се верува дека нејзините творци биле со германско потекло, Прасловени и Балти.
Зарубинската Култура е од туѓинска природа и е директно продолжение на западната Поморско-Клешевска и Лужичка Култура.
Експанзијата на Померанските Венеди не само што доведе до појава на Пшеворската Култура во Повислението, туку на крајот станала главен фактор во формирањето на Зарубинската Култура во огромните пространства источно од Висла.
„Главниот настан, кој очигледно служи како еквивалент на лингвистички откриеното одвојување на јужниот дел од населението на шумската зона, идните Словени, од првобитното словенско-балтичко единство, е поврзано со појавата.
Ерата на Зарубинската Култура продолжува во 1 век п.н.е.
Во средината на 1 век н.е. Сите населби и гробници на Зарубинците престануваат да функционираат. Културата престанува да постои поради движењето на соседните племиња или под влијание на факторите од околината.
Постепено се трансформира во доцнозарубински споменици. Во тоа време билр формирани нови локални групи на територијата од Јужен Буг на запад и до Оскол на исток под влијание на миграцијата на зарубинските племиња. На оваа територија, која претходно беше само делумно заземена од зарубинско население, се појавуваат нови културни формации, кои покрај зарубинските, ги вклучуваат и традициите на другите археолошки култури. Овие култури се обединети само со врски со претходната Зарубинска Култура.
Доцнозарубинските споменици (средината на I-II век од нашата ера) се претставени со: тип Љутеж, тип Рахни, тип Почеп, типот Грини, тип Картамишево-2-Терновка-2. На подрачјето на овие локални групи се случиле последователни процеси на словенска етногенеза. Од крајот на II век, Зарубинската Култура на истата територија била заменета со Черњаховската Култура, со која имала многу заеднички карактеристики.