Патолошката потреба на нетуркиските источнобалкански народи по секоја цена да се идентификувaат како огурски (туркиски) Бугари

[121314]

Од крајот на I милениум п.н.е. крај Беринговото Море се развива неоескимската традиција (во западната историографија се користи и терминот „традиција Туле“), која ги вклучувала културите Оквик, Древноберингоморската, Бирнирк, Пунук и Туле, кои имале различни локализации и понекогаш коегзистирале (Арутјунов, Сергеев, 1969; 1975; Диков, 1979: 169–226). Овој регион бил моќен центар на културите на морски ловци, што влијаело на развојот на харпунскиот комплекс на соседните крајбрежни култури на брегот на Пацификот. Во формирањето на неоескимските комплекси на Чукотка учествувале различни компоненти на крајбрежни и континентални популации на древното население, поради што секоја од новите традиции на поморските ловци имала одредена оригиналност.

Нео-ескимските култури еволуирале врз основа на палео-ескимската традиција, но носителите на овие култури биле генетски различни од Палео-Ескимите. Носителите на неоескимската традиција биле предците на модерните Инуити. Речиси сите палео-ескимски примероци секвенционирани во неодамнешните студии припаѓаат на mtDNA хаплогрупата D2a. Оваа хаплогрупа се среќава и меѓу современите Алеути, Чукчи, Сиреники Ескими и На-Дене Индијанците, но речиси никогаш не е забележана помеѓу современите Инуити. Истовремено, анализата на нео-ескимските антрополошки примероци пронајдени во Чукотка, Алјаска, Канада и Гренланд покажа дека поединците од традицијата Туле ги делат mtDNA хаплогрупите A2a, A2b и D4b1a2a1a со современите Ескими (Инуити) (Raghavan et al., 20; Tackney et al., 2019). Резултатите од генетските студии покажуваат дека пред ~700 години Палео-Ескимите постепено биле заменети со културата Туле во Северна Америка и Гренланд. Добиените податоци ја потврдуваат хипотезата за американското потекло на Нео-Ескимите и нивното последователно населување на исток и запад, вклучувајќи ја територијата на Чукотка (Tamm et al., 2007; Reich et al., 2012; Achilli et al., 2013; Pugach et al., 2016).













ТУЛЕЈСКА КУЛТУРА

Култура Туле.
Исто така, културата на народот Туле.
Датирање: 5-19 век н.е.
Културата постоела на Арктикот од Сибир до Гренланд. Од оваа традиција произлегле повеќето од ескимските култури во овој регион.
Културата се формирала во Алјаска помеѓу 500 и 1000 година и од таму се раширила низ северна Канада, стигнувајќи до Гренланд во XIII век. Притоа, ја заменилa културата Дорсет во североисточна Канада и северозападен Гренланд.
За време на Mалото ледено доба помеѓу 1650-1850 година, заедниците на Туле се распаднале кога стапиле во контакт со Европејците. Се појавиле современите Ескими.
Името на културата доаѓа од градот Туле (Qaanaaq) во северозападниот дел на Гренланд.
Претставниците на културата Туле користеле ножеви од шкрилци, умијаци и харпуни. Храната се добивала со лов, тие ловеле главно китови, моржеви и фоки.
Зимските населби на Туле обично вклучувале една до четири куќи за околу десет луѓе. Куќите биле изградени од коски од китови добиени од лов.
Некои големи населби имале неколку десетици куќи.





Палеогенетската анализа на антрополошките материјали од гробиштата на Уленски и Еквенски покажала дека поединците од Древноберингоморската Култура припаѓале на линиите A2a, A2b и D4b1a2a1a mtDNA (Sikora et al., 2019; Flegontov et al., 2019). Се претпоставува дека генофондот на нео-ескимските култури на Чукотка се состоел од две компоненти - древниот палео-сибирски, претставен со геном на поединец од Дувани Јар, и палео-индискиот, близок на оној што се наоѓа меѓу носителите на културата Кловис. Во однос на хаплогрупите A2a и A2b, постои причина да се верува дека тие настанале пред ~ 4.000-2.000 години во Алјаска врз основа на А2 хаплотипови кои се појавиле во Централна Берингија пред ~ 15.000 години (Dryomov et al., 2015). Хаплогрупата D4b1a2a1a, идентификувана меѓу современите Ескими, Чукчи, Корјаци, како и носители на неоескимските култури (Raghavan et al., 2014; Sikora et al., 2019; Tackney et al., 2019), се чини дека е од азиско потекло . Еволутивната старост на оваа mtDNA хаплогрупа е ~ 3.000-2.000 години, а миграцијата на нејзината прадедовска варијанта во Североисточна Азија и понатаму во Америка, според резултатите од молекуларното датирање, наводно започнала пред ~ 6.000-4.000 години (Сл. 2), додека најблискиот сроден хаплотип е пронајден кај Тубаларите (Dryomov et al., 2015). Во меѓувреме, авторите на студијата (Dryomov et al., 2015) веруваат дека проширувањето на хаплогрупата D4b1a2a1a започнало од територијата арктичкиот дел на Канада во врска со миграциите на Нео-Еcкимите.





Древните палеоескимско-алеутски генетски компоненти, наследени преку машката линија на хромозомот Y, се присутни во генофондите на современите популации од крајниот североисток на Азија - Корјаци, Чукчи и Јукагири (Rasmussen et al., 2010; Malyarchuk et al., 2011; Karmin et al., 2015). Научниците го објаснуваат присуството на подгрупата Q-B34 Y-DNA кај азиските Eскими и Kорјаци со обратна миграција поврзана со појавата на нео-ескимските култури во Чукотка и поврзана со миграцијата на A2a mtDNA групата од Алјаска (Grugni et al., 2019; Аchilli at al., 2013). Така, mtDNA хаплогрупите A2a и A2b, присутни во генoфондот на Чукчите, Корјаците и азиските Ескими, ги рефлектираат последиците од миграцијата на Нео-Ескимите, кои ја носеле палео-индиската генетска компонента и јазиците на Ескимо-Алеутското семејство преку Беринговиот Проток (сл. 3).

 

[121314]

Phylogenetic tree and the location of studied samples


Founding paternal lineages of American aborigines and their most closely related lineages among Eurasia populations


Proposed paternal origin of Paleo-Indians in Siberia




Main migratory events from Beringia/Asia towards North America and back migrations according to the Y-chromosome variation. Schematic representation of the spread of the Q-L54 sub-lineages Q-L804 and Q-L330 in Eurasia and of Q-Z780, Q-M848 and Q-Y4276 from Beringia to North America (A.1) and back migration to Asia of Q-B34 (A.2). For Q-Y4276, we propose two possible entry routes (dashed lines) into North America. B Schematic representation of the spread of the Q-F1096 sub-lineages Q-L713 and Q-M120 in Eurasia and of Q-L713, Q-preM120 and Q-B143 in Arctic North America. While Q-pre-M120 and Q-L713 mark migrations towards North America apparently unsuccessful in terms of Y chromosomes, Q-B143 reached Greenland. The presence of recent Q-B143 Y-chromosomes in the Koryaks of Siberia can be explained by a back migration. The two insets illustrate the phylogenetic relationships of the Q sub-lineages (in different colours). Stars highlighted by a grey shading refer to ancient samples

https://www.nature.com/articles/s41431-018-0211-6

https://bmcbiol.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12915-018-0622-4

 

[121314]

Најстарата крајбрежна култура во Северно Приохотје е Токаревската (пред 2.640-1.630 14C / пред 2.800-1.550 години) (Лебединцев, 1990; Лебединцев, Кузмин, 2010; Такасе, Лебединцев, 2012, Пташинскиј). Се претпоставува дека неолитските култури на Колима учествувале во формирањето на оваа култура, заедно со северните (приморските чукотско-камчатски) и јужните (приамурски континентални) компоненти (Васиљевскиј, 2001; Лебединцев, 2003; Слободин, 2001). Било предложено дека приморската култура на Северно Приохотје произлегла од палеоескимско-алеутските прототипи (Арутјунов, Сергеев, 1975).

Влијанието на палео-ескимската традиција може да се следи во археолошките материјали од Токаревската Култура. На ниво на камена индустрија, таа се манифестирала во отсуство на технологија на сечива, карактеристична за континенталните култури, и во карактеристиките на комплетот алати - присуство на мали предмети направени од халцедон: минијатурни врвови од стрели, стругалки со овална форма, вметоци, мали ножеви во форма на лист (Лебединцев, 1990: 27–130). Во почетната фаза од постоењето на Токаревската Култура немало керамика, локалитетите од оваа традиција се карактеризираат со употреба на правоаголно огниште, со идентичен облик на огништата на локацијата на Ѓаволскиот Ров на островот Врангел. Носителите на Токаревската Култура имале
технолошки развиен арсенал за морски лов - ротирачки врвови на харпун од дорсетската традиција со отворено лежиште, карактеристични назабени врвови за харпун, чии аналози се вообичаени во Југозападна Алјаска и Алеутските Острови (Лебединцев, 1998).



Прашањето за потеклото на Токаревската Култура е поврзано со широкиот проблем на формирањето на древните култури на морски ловци во Северен Пацифик, ширењето на харпунската техника и приморскиот тип на управување. Изгледот пред ~ 3000–2800 години на северниот брег на Охотското Море, високотехнолошката култура на морски ловци, заедно со недостатокот на археолошки податоци за неговото постепено формирање во овој регион, сугерира генетски врски со палео-ескимската традиција на Чукотка, а исто така, и можност за независна миграција на палео-алеутските групи од Југозападна Алјаска и Алеутските Острови. Палеогенетска анализа на антрополошки материјали од локалитетот Олскаја, старост ~ 3.000 години, покажала дека поединците од Токаревската Култура припаѓале на mtDNA хаплогрупите D2a1 и G1b и биле потомци на древното палео-сибирско население претставено со човечкиот геном од Дувани Јар (Sikora et al., 2019). Така, древната „палео-ескимска“ mtDNA хаплогрупа D2a1 за прв пат била откриена на северниот брег на Охотското Море. Носителите на Токаревската Култура, исто така, се покажале дека се најблиските роднини на поединецот од палео-ескимската култура Сакак (пред 4.170–3.600 години), откриен во Западен Гренланд и кој бил сопственик на хаплогрупата D2a1 mtDNA и хаплогрупата Q-B143 Y-DNA (Gilbert et al., 2008; Rasmussen et al., 2010). Претходно, била забележана изразена врска помеѓу геномот на носителот Сакак и геномите на Чукчи, Корјаци и Нганасани (Расмусен и сор., 2010).









САКАКСКА КУЛТУРА

Исто така култура Сакак.
Датирање: 25--8 век п.н.е.
Палео-ескимска култура на Јужен Гренланд.
Името на културата потекнува од истоименото село, во чија близина се наоѓале оригиналните археолошки ископувања.
Сакак постоела истовремено со северногренландската култура Индепенденс I.
По пропаста на Сакак, на јужен Гренланд се развива раната култура Дорсет.
Носителите на културата живееле ловејќи разни морски птици и животни.
ДНК анализата на човекот (Инук) покажала дека Сакакците не се поврзани со ниту една група која моментално живее на островот, туку се далечни роднини на Чукчи и Корјаци кои живеат во Североисточен Сибир. Откриено е дека имал Y-хромозомска хаплогрупа Q1a и митохондријална хаплогрупа D2a1.

 

[121314]

Во филогенетска смисла, хаплотипот D2a1 идентификуван кај поединци од Токаревската Култура е исто толку стар како оној на носителот на културата Сакак, што значи дека претставниците на оваа митохондријална линија во Северно Приохотје и Чукотка би можеле да бидат потомци на предците на Палео-Ескимското население кое претходно минувало низ овие територии до Алјаска, но не може да се исклучи можноста за обратна миграција на mtDNA хаплогрупата D2a1 (Карта 3). Интересно е што подгрупата Q-B143 Y-DNA, претходно поврзана со носителот на културата Сакак, е присутна во генофондот на современите Корјаци, што една неодамнешна студија ја припишува на повратната миграција на Палео-Ескимите (Grugni et al. , 2019). Во овој поглед, можеме да ги наведеме резултатите од студиите за „арктичката“ мутација на генот CPT1A во популациите на домородното население на североисточна Азија, чија појава е директно поврзана со популациите на арктичките морски ловци (Маљарчук и др., 2016). Заедно со високата зачестеност на „арктичката“ варијанта на генот CPT1A кај популациите на Ескими, Чукчи и Корјаци, истата мутација била пронајдена со зачестеност од 10,3% кај народот Нанаи од Североисточна Кина (Li et al., 2018). Присуството на „арктичката“ мутација меѓу Нанаите може да се објасни со миграциите на долги растојанија на палео-алеутските групи или подоцнежните миграции на носителите на Токаревската Култура или древнокорјачките култури на југ на Далечниот Исток.

Така, Токаревската Култура на Северното Приохотје (800 г. п.н.е. - 500 г. н.е.) културно, хронолошки и генетски може да се припише на палео-ескимскиот круг на археолошки култури, од средината на III милениум п.н.е. распространети на Алјаска, Арктичка Канада и Гренланд. Сите палео-ескимски култури се одликувале со одредена оригиналност и постоеле на огромна територија. Синхроно со Токаревската Култура на Канадскиот Арктик, период 800–500 г. п.н.е. се смета за преоден од пред-Дорсет до Дорсет, период 500–300 г. п.н.е. – Ран Дорсет, период 300 г. п.н.е. – 500 г. н.е. – Среден Дорсет. На западниот брег на Алјаска, се развиле културите Чорис (помеѓу 750-400 г. п.н.е.) и Нортон (пред 500 г. п.н.е.) (Dumond, 2016; Milne, Park, 2016 година; C. Darwent, J. Darwent, 2016; Grønnow, 2016).

 

[121314]

Според голем број истражувачи, дивергенцијата на прото-ескимскиот и пра-алеутскиот јазик се случила пред околу 4.000 години. (Fortescue, 1998; Berge, 2016). Ескимската гранка на ескимо-алеутското јазично семејства е претставена со инуитската група јазици што се зборуваат на Алјаска, Канада и Гренланд, и групата Јупички јазици во западниот дел на Алјаска и на Чукотка. Сиреникискиот јазик е веројатно резултат на миграцијата на палео-ескимските групи од Алјаска, што е археолошки евидентно во развојот на палео-ескимската традиција во Чукотка од пред 3.500 години. Јуитските јазици на Чукотка (наукански и чаплински) се исто така резултат на подоцнежната миграција на неоескимските групи и се поврзани со развојот на неоескимските култури во регионот на Беринговото Море од крајот на I милениум п.н.е.

Според лингвистичките податоци, ескимскиот јазичен супстрат може да се следи во јазиците на многу народи од регионот Приохотје, Сахалин и Приамурје (Бурикин, 1996). Анализирајќи ги врските на чукотско-камчатските јазици со нивскиот, М. Фортескје предложил хипотеза според која населението на Токаревската Култура можело да биде носител на прачукотско-камчатски јазик, формиран како резултат на етничките и културна интеракција на населението од внатрешните реони на Горна Колима, кое се спушти до охотското крајбрежје и доселениците од Долен Амур (Fortescue, 2011). Сепак, според археолошките податоци, древните племиња од Приамурје почнуваат да се шират на север кон Северно Приохотје кон крајот на I милениум п.н.е. – почетокот на I милениум н.е., каде што биле во взаемодејствие со носителите на Токаревската Култура. Врз основа на новонастанатата културна заедница, се развива Древнокорјачката Култура, директно поврзана со формирањето на корјачкиот етнос (Лебединцев, 1999: 59).



На територијата крај Северозападното Берингово Море во хронолошки интервал од пред 3.340–470 14C години (пред 3.600–600 години) се развива Лахтинската археолошка култура (Орехов, 1987). Според А.А. Орехов, оваа културна заедница послужила како основа за формирање на Кереците, чие потекло е поврзано со древните праеско-алеутски и праителменските етнички слоеви. Веројатно, Кереците треба да се сметаат како една од изолираните и чудни поделби на североисточните Палео-Азијци, поврзани со Корјаците (Народи од Североистокот..., 2010: 159). На територијата на Централна и Јужна Камчатка во периодот пред 4.380–2.070 14C години (пред 5.000-2.000 години) станува широко распространета Таринската неолитска култура (Диков, 1979: 120–126; Пономаренко, 2014: 114–124). На таринските основи се развива Древноителменската култура на Камчатка, која датира од пре 1900–220 14C години (пред 1900-230 години) (Диков, 1979: 260-278; Пономаренко, 2000; Пономаренко, 2014: 124-133). Потеклото на Ителмените е поврзано со Таринската Култура (Дикова, 1983; Пономаренко, 2000). Присуството на украси-вметоци за усни - лабрети - во Таринската Култура укажува на нејзината блискост со Еско-Алеутскиот круг на култури. Според А.В. Пташинскиј, Таринската Култура има јужно потекло и припаѓа на кругот на неолитските култури кои првично не биле поврзани со предците на Ителмени (Пташинскиј, 2001).

https://ling.tspu.edu.ru/files/ling/PDF/articles/grebenyuk_p._s._110_136_2_24_2019.pdf

 

[121314]

Рускиот научник решил да докаже дека создавачите на Курганската Култура биле сибирските Кети.

Рускиот автор А.М. Малолетко, следејќи ги неговите колеги Старостин (татко), Дибо (ќерка), Балановскиј (син), Норманскаја, Мудрак, Кљашторни и други, А.М. Малолетко одлучил да создаде нова верзија на Алтајската хипотеза.
Својата научна работа ја посветил на апсурдната цел да „докаже“ дека сибирските старосесделци потекнуваат од евроазиската Курганска Култура. Во белешката на втората книга за Кетите читаме: „Претставена е авторската верзија на античката историја на предците на Кетите, нивниот егзодус од Западна Азија до Северен Кавказ, Урал и понатаму во Сибир до Бајкалското Езеро. Во Сибир, предците на Кетите биле носители на Андроновската Култура и нејзините деривати. Се предлагаат варијанти на миграциите на Кетите во Сибир, траги од Кетите се забележани во јазикот и културата на другите популации на Сибир. А еве што Малолетко пишува за ова во книгата „Рано населување на Северна Азија“: „Појавата на ново население во Сибир е поврзана со „Неолитската револуција“ (преминот од присвојниот тип на економија во производство), која настанала во Западна Азија приближно пред 8 илјади години.„Револуцијата“ предизвикала нагло зголемување на вишокот производ, што пак имало позитивен ефект врз растот на населението.Како резултат на тоа се создала ситуација на релативно пренаселеност, и започнала масовната миграција на сточарите почнала на празни територии. Бранови мигранти, еден по друг, се тркалале од југозапад (Југозападна Азија) и запад (Европа) на територијата на Централна Азија и Казахстан. И оттука е само фрлање камен до Сибир. Атанасиевците биле сточари и вешти ловци. Тие напуштиле неколку населби, очигледно поради нивниот номадски начин на живот. Во составот на стадата доминирале овците, што е карактеристично за нестабилно сточарство. Афанасиевците се занимавале и со металургија.

Археолозите и антрополозите цврсто верувале дека предок на Афанасиевската Култура во Сибир е древната култура Јамнаја на севернокаспискиот регион или, пошироко, областа помеѓу Дон и Урал. Демографскиот притисок врз Сибир од Блискиот Исток нагло се зголемил за време на Бронзеното Доба. Истовремено, миграцијата на кавкаското население од Блискиот Исток во Сибир доаѓа од различни центри во различни времиња и по различни рути. Не се забележани сите мигрантски бранови од историската наука, а од забележаните не им е одредена на сите етничката (јазична) припадност. На современ јазик, не за џабе древната мултиетничност на Блискиот Исток ја поттикнала легендата за градителите на Вавилонската Кула, кои решиле подобро да го запознаат Бог и почнале да ја градат кулата. Бог навреме им ги помешал јазиците, предизвикувајќи конфузија во редовите на градителите. Но, во реалноста, луѓето од Блискиот Исток направиле повеќе. Тие тргнале на неотповикливи походи во потрага по подобри места за живеење.
Пред околу 4.500 години, започнала миграцијата од Западна Азија во Сибир. Мигрантите пешачеа низ Централна Азија и Јужен Казахстан до Сибир. Први кои дошле од Западна Азија биле сточарите, кои долго време биле населиле во рамнината, во Барнаулската област и покрај реката Алеј. Спомениците (најчесто гробиштата) се обединети во Елунинската Култура, именувана по селото Елунино (левиот брег на Об под Барнаул). Единствената населба е откриена во долината на Алеј кај селото Безголосово (Алејска област), каде што е затрупана под речни седименти со дебелина од повеќе од 2,5–3,2 м Населбата е основана, како што покажува радиојаглеродното датирање, пред 4670 години. И тие живееле таму долги 1270 години.



Машкото население во селото било од кавкаски расен тип, кој припаѓал на јужната, малубројна медитеранска раса. Мажите биле високи (173–187 см), со долги глави (долихокефали) со високо, тесно лице и широко чело. Висината на жените не надминувала 148 см, а расно имале очигледни монголоидни карактеристики. Нивниот череп беше долг, не широк, лицето им било остро профилирано, но испакнувањето на носот не било изразено. Антрополошки, женските поединци се блиски до населението што ги напуштило спомениците на Иткул и Уст-Иша, а нивната монголоидна компонента го повторува антрополошкиот тип на населението од Прибајкалие. Очигледно, пристигнатото население било претежно машко и склучувало бракови со жени од локалното слабо монголоидно население.

Можеби монголоидните староседелци биле потомци на првите жители на Сибир, кои оделе до Бајкалското Езеро пред околу 25 илјади години. Жителите на населбата Березоваја Лука се занимавале со сточарство. Во стадата доминирал ситен добиток (60%). Говедата, судејќи според пресметките на наодите од коски, сочинувала 15% од стадото, а остатокот се коњи. Можеби Елунинците ги позајмиле вештините за одгледување коњи од домородното население - носители на Афанасиевската Култура, новодојденци од прицрноморските и прикасписките степи. Мал процент на коски од диви животни (1%) укажува на помошната улога на ловот. Околу крајот на IV милениум п.н.е., племиња на сточари и фармери дошле од пренаселената Западна Азија (Анадолија и Иранската висорамнина) бран по бран. Тие отишле во Централна Азија, подоцна заобиколувајќи ги Кавкаските Планини - долж источниот брег на Црното Море и западното Касписко Море, како и преку премините на Голем Кавказ. Мигрантите заземале широк појас долж северната падина на Кавкаските Планини и подножјето. Некои племиња биле тесно поврзани, други се одвоиле етнички. Но, сите тие потекнуваат од западноазискиот „котел на народи“, градителите на Вавилонската кула. Предкавказието наскоро било „заситена“ со мигранти: биле потребни огромни пасишта за сточарство. Во овој поглед, слободните земјишта биле исцрпени и започнала фаза на релативна пренаселеност. Некои од новите доселеници на Предкавказието биле принудени да освојуваат други земји. Привлечни биле пространствата на степите и шумските степи на Јужен Урал, Казахстан и Западен Сибир.

 

[121314]

Ако не ја прочитате книгата на Малолетко понатаму, тогаш од цитираниот пасус може да добиете впечаток дека авторот е одличен турколог и ја изложува историјата на турските народи во Сибир, но потоа одеднаш професорот Малолетко прави витешки потег (три чекори директно и една кривина лево) и ја открива страшната тајна на неговата работа, се испоставува дека ја опишал историјата на народот Кет, кој, според Малолетко, пред 5000 години од територијата на Јужен Кавказ (Куба-Хачмазки реон) се преселил на бреговите на Енисеј за да ги научи жените од тајгата сточарство и основи на металургијата.

Еве што пишува за ова самиот професор Малолетко: „ Во големата старост на Кетите (во широка смисла на етнонимот) никој не се сомневал. Нивните топоними се зачувани до ден-денес на огромна површина - од реката Кама на запад, до Бајкал и Северна Монголија на исток, од долниот тек на Об на север до Тува на југ. Toa било можно за многубројно население со добра производствена база и способност да се прилагодат на новите природни услови. Но, поради некоја причина, археолозите не можеле да најдат место за нив во древната историја на Сибир. Многу копја кршеле научниците - етнографи, лингвисти, историчари, обидувајќи се да ги најдат роднините на Кетите - минати или сегашни. За предци на Кетите се сметале Северноамерикански Индијанци, потомци на Тибетанците, Кавкасците и Баскијците од Шпанија. Било донесено соломонско решение: Кетите се ничиј народ кој живее самостојно. Поради полесна класификација, тие бile вклучени во консолидираното палео-азиско семејство заедно со Ескимите, Чукчите, Ителмените, Нивките и други древни народи на Далечниот Исток и Чукотка.

Пред околу 3,5 илјади години, странци дошле во земјата на традиционалните ловци, рибари и собирачи од правец на Иртиш, сосема различни од нив по изглед или начин на живот. Тоа биле кавкаски сточари кои биле добри во леење бронза и ги украсуваа своите садови на сосема поинаков начин, кои исто така ги правела со голема вештина. Веројатно тогаш домородците за првпат виделе чудни животни - крави и коњи. Триста години новодојденците живееле на брегот на големото езеро долго 10 километри, паселе добиток во бујни ливади меѓу насади со смрека, лееле ножеви, врвови од стрели и секири од бронза, пекле керамика на оган и можеби се занимавале со земјоделство. Малку е веројатно дека имало асимилација на домородците од страна на дојденците. Локалните жители го задржале својот начин на живот и делување, но усвоиле многу зборови од сточарите кои се пренесени до ден-денес. Овие зборови изгледаат туѓо на угриска лексичка позадина.



Но, климата пред 3 илјади години се променила, станало постудено и повлажно. По пасиштата почнаа да навлегуваат мочуришта и шуми. Сточарите се обиделе да ги вратат своите земјишта од мочуриштата со палење на шуми, но не можеле да ја победат стихијата. На местото на богатите ливади, се појавило најголемото мочуриште во светот - Васјуганското. Сточарството изумрело, некои од сточарите можеби заминале покрај Иртиш и Енисеј, каде што сè уште било можно да се занимаваат со сточарство, некои биле асимилирани од домородците, кои ги запознале довчерашните сточари со едноставната мудрост на нивниот живот и занимања. Нивните главни занимања биле лов, риболов и собирање. Се вратил полузаборавениот начин на правење јадења и сопствениот стил на украсување. Ова е приказната што се случи со населението на Васјуган.

Работејќи со лингвистичка литература и речници, неочекувано открив дека во јазикот Ханти, и не само Васјуган, има термини кои спаѓаат надвор од кругот на угро-финските јазици, но имаат фонетски блиски аналози во Дагестан. Предците на Манси и Ханти позајмиле не-угро-фински зборови од Андроновско-Фјодоровците. Бидејќи овие зборови, туѓи за Угрите, биле од планинско-дагестанско и адиго-абхазиско потекло, Андроновско-Фјодоровците би можеле генетски да се поврзат со предците на овие севернокавкаски народи, кои, пак настанале, во Халколитското и Раното Бронзено Време, на сметка на новодојденците од западноазиските неиндоевропејци (Алародијци). Ова е синџирот на врски што е логично изграден. Следно, морав целосно да им верувам на лингвистите, кои се убедени во сродството на севернокавкаскиот и кетскиот јазик. И бидејќи, според нас, предците на Фјодоровците дошле од Северен Кавказ, ова автоматски ги поврзало историски познатите Кети со нив. Накратко сумирано, раната миграциска историја на предците на Кети е како што следува. Во Раното Бронзено Доба (не подоцна од III милениум п.н.е.), единствена материјална и духовна култура се појавила низ целиот Североисточниот Кавказ (Дагестан, Источна Чеченија, Хачмасо-Кубинскиот реон во Азербејџан) - североисточна верзија на културата Кура-Аракс. На нејзина основа, подоцна настанало етничко - Дагестан-Нахско - единство. Понатаму, не сакам да ги заморувам читателите со апсурдните измислици на овој „истражувач“.

Российский учёный решил доказать, что создателями (Гахраман Гумбатов) / Проза.ру

proza.ru

РЕНИГУНТСКА КУЛТУРА

Завршен Палеолит.
Датирање: 220-40 век п.н.е.
Историјата на Ренигунта и сродните подоцнежни микролитски индустрии во Јужна Индија е поврзана со Блискиот и Средниот Исток.
20 илјади години п.н.е носителите на Каракамарските социокултурни обичаи дошле од Северна Индија во Јужна Индија и ги донеле со себе индустриите од Горнопалеолит на Ренигунта, и понатаму во Југоисточна Азија и Австралија архаичните методи на обработка на камен опстојувале долго време.
Во формирањето на културата учествувале индустриите Каракамар и Зарзи.
Зарзијанските влијанија можеле да се појават само во Завршниот Палеолит, а со тоа и од 20.000 п.н.е. врските на Ренигунта со Каракамар се релевантни. Племињата Каракамар во Завршниот Палеолит се потиснати од зарзиските племиња во Западен Бенгал (Бирбханпур), а микролитските традиции на зарзиските доселеници постојат на јужниот крај на Хиндустан до 4000 години п.н.е.
Ако ги земеме Зарзиските племиња од Завршниот Палеолит, како и нивните преселби во Централна Азија, како лингвистички предци на Кет-Енисејците, тогаш доцниот Ренигунта припаѓа на истото јазично поле, а тоа значи дека постоел долго време енисејски јазичен слој на југот на Индија.





ОКУНЕВСКА КУЛТУРА

Окуневска Култура.
Општо датирање: 90-12 век. п.н.е.
90--70 п.н.е. Првиот период - Палеолит.
20--12 п.н.е. Вториот период - Бронзено Доба.
Културата постоела на територијата на Среден Енисеј.
Името го добила по локалитетот Окунев Улус на југот на Хакасија, каде што за првпат била ископана гробница од оваа култура.
Носители на културата биле Пракетите и нивните јужносибирски супстрати. Тие биле од кавкаско-монголоидно потекло, со доминација на монголоидниот тип.

+++++++++++++++++++++++++

Окуневска Култура од Палеолит.
Палеолитска ера.
Датирање: 90-70 век п.н.е.
Јужносибирска култура на Среден Енисеј.
Произлегува од пракетски палеолитските супстрати.
Името го добила по областа Окунев Улус на југот на Хакасија, каде што за првпат била ископана гробницата на оваа култура.





КЕЛТЕМИНАРСКА КУЛТУРА

Неолит, Халколит, Бронзено Доба.
Датирање: 46-20 век п.н.е.
Културата се практикувала во јужно Приаралие во басените на Аму-Дарја и Зеравшан.
Една од трите најголеми социокулти карактеристични за племињата кои живеат во низинскиот дел на Централна Азија.
Носители на културата се Кети, седентарни европеидни рибари од Сибир.
Културата се смета за сродна на културата на јамско-гребенестата керамика и припаѓа на кругот на угро-финските народи. Заменета со Тазабагјапска Култура.
Постоењето на културата често се користи како аргумент против постоењето на индо-иранската прататковина во Централна Азија.

https://indo-european.eu/wp-content/uploads/2021/03/6-neolithic.jpg

 

[121314]

ЈАЗИЦИ НА НОСИТЕЛИТЕ НА КУЛТУРИТЕ ОД АНДРОНОВСКОТО СЕМЕЈСТВО

Авторот сфаќа дека решавањето на прашањето за лингвистичката припадност на културите што произлегле од Фјодоровците не е лесна задача: за кетојазичноста на самите Фјдоровци нема директни докази. Авторот поаѓа од недоволно докажаната претпоставка дека неиндоевропскиот јазик на предците на Кетите бил „пренесен“ од Кавказ од Андроновци-Фјодоровци, или поточно, од таа група дојденци од Кавказ, која ја создала Фјодоровската Култура. Од друга страна, оваа култура, во интеракција со домородните култури, создала серија подоцнежни култури од различни редови, во кои бил зачуван кетскиот јазик, претрпувајќи различни промени во текот на прилагодување на странските земји. Историјата знае таков пример. Во античко време, римските легионери го носеле „народниот“ латински на Пиринејскиот Полуостров, до „бушавата Галија“, на Балканот. Откако го прифатиле јазикот на дојденците, покорените племиња го прилагодиле таквиот латински на нормите на нивниот јазик, искривувајќи го ова не сосема чист латински јазик. Како резултат на тоа, настанале романските јазици: француски, шпански, каталонски, португалски, романски, андорски, француско-швајцарски, валонски, галициски, итн., Слични еден на друг во различен степен. Но, јазикот на римските воини не се вкоренил меѓу германските и келтските племиња на Британските острови.

Се чини дека кетскиот јазик не преовладувал во сите овие симбиотски култури. Можело да има ситуации кога елементите на материјалната култура на предците на Кетите биле позајмени од староседелците, културата на домородците добила јасен андроноиден изглед, а Кетите го изгубиле својот јазик. Но и во овој случај, дојденците би можеле да им „дадат“ на сопствениците на земјата, покрај напредните производствени технологии и елементите на нивниот светоглед, и неколку зборови. Ова се случило со Васјуганските Угриј, кои постепено ги асимилираа дојденците од Иртиш, „Кавкасци“ по јазик, позајмувајќи некои термини од нив (види предговор).

Јазичната историја на другите култури од семејството Андроновци ни се јавува во следната форма:



Черкаскулци - тоа се првите потомци на Фјодоровците, кои живееле во соседството со нивните „родители“ - дојденците Фјодоровци со кавкаски јазик и домородните Угри. Черкаскулската култура наследила многу карактеристики на Фјодоровската, и можно било да се очекува дека и нејзините носители го зборуваат и јазикот на Фјодоровците. Како и да е, според Н.П. Матвеева (1998), Черкаскулците и Межовците ги задржале заедничките уралски корени, вклуќувајќи го и јазикот.Понатаму, генетската линија е како што следува: Межовци - Гороховци - Прамаџари.

Сузгунците во литературата се поврзуваат со угриски, самоедски (Хлобистин Л.П., 1976) или угро-самоедски етнос. Се чини дека новодојдените Фјодоровци исчезнале во угриската средина, губејќи го својот јазик. Тие тука не ги создале нивни топоними. Освен тоа, фјдоровските елементи во културата се послаби од угриските.

Васјуганците (новодојдена компонента), кои живеелe меѓу непроодни мочуришта во центарот на Западносибирската Низина, можеби преживеале како независна етничка група речиси до доаѓањето на Русите. Тие припаѓале на групата Арин(ци), а споменот за нив (Ар-јах) го зачувале локалнитe Ханти. Овие Арин(ц)и ги создале хидронимите на -игај (Варигај, Поошчин-игај итн.), -лат (Самлат, Оглат) и -зет/-зат (Ингузет итн.). За да се сметаат легендарните Ар-јах за неодамнешни новодојденци нема никаков податок. Тие може да се помешаат со далечни потомци на населението од Бронзеното Доба, кои го зачувале својот јазик речиси до денес.

https://indo-european.eu/wp-content/uploads/2021/05/13-bronze-age-middle.jpg

 

[121314]

Ирменците - тие се најсигурни предци на Кетите (Енисејците) во преодно време - од Бронзеното до Раното Железно Време. Нивното учество во формирањето на Корчашката и Болшереченска (рана фаза) култура е неспорно. Ни се чини дека најголемиот дел Ирменците биле предци на Пумпоколците. За тоа сведочи добрата конвергенција на областите со пумпоколските топоними и спомениците на Ирменската Култура. Сепак, можно е Ирменците и носителите на другите кетски култури, обединети со слични материјални обележја, да зборувале на ист јазик.

Карасукците - тие се единствените антички доселеници на Сибир кои се препознаваат како предци на современите Кети (Б.О. Долгих, Н.Л. Членова). Меѓутоа, ни се чини дека оваа одлука не е толку неспорна, како што не е неспорно ни прозилегувањето на Карасучката Култура од Андроновската (Минусинската). Се чини дека постоеле различни компоненти во културата, како културни така и антрополошки. Кој од нив бил со андроновско потекло останува нејасно. Ако ги споиме подрачјата на кетски топоними со областа на Карасучката Култура, тогаш народот Карасук треба да се препознае како Пумпоколци. Ова може да го објасни и спорот меѓу археолозите околу прашањето за уделот и улогата на Карасучката Култура во формирањето на Ирменската Култура. Л.Р. Кизласов (1960, стр. 162) ги сметала Карасукците за Динлини.

Саргатите не добиле конкретно место во лингвистичката класификација. Л.Н.Корјакова, В.А.Могилников, В.П.Чернецов, В.И.Мошинскаја, К.В.Салников, М.Ф.Обидјонов и Л.А.Чиндина ги сметале за Угри, В.Ф.Генинг и В.И. Васиљев - за Самоеди. В.И. Матјушченко, Л.Н. Корјакова, Н.П. Матвеев предлагаат мултиетнички состав на Саргатите. Истовремено, Н.П. Матвеева (1998, стр. 15)
категорично наведува дека „...ниту културните традиции, ниту светогледот, ниту расните карактеристики на саргатското население не дозволуваат... да се види во него голема угриска етничка група“.

Межовците, како потомци на Черкаскулците, се сметаат за Угри (Матвеева Н.П., 1989; Обидјонов М.Ф., 1992). Ако ги препознаеме Черкаскулците како кетојазични, тогаш барем дел од населението - носителите на Межовската Култура - зборувале на кетски јазик. Присуството на притоки на Кама со имиња што завршуваат на -зас и -зес може да послужи како доказ за тоа.

Еловците, очигледно, биле хетерогени во етнички состав. Меѓу нив биле и предците на Самоедите, Угрите и Кетите. Во северниот дел на културниот простор преовладувал самоедскиот јазик, во јужниот (Горно Приобие) - кетскиот.

Молчановците, како и Еловците, беа повеќекомпонентен колектив, во кој исчезнале мали групи новодојдени „Андроновци“.

Корчашкинците се очигледно најјужната група на кетско население во сливот на Об.

Болшереченците (рана фаза на културата) според нас, биле кетојазични. Подоцна тие доживеале силно самоедско влијание и биле делумно асимилирани од нив (и, можеби, од Иранците - носителите на Каменската Култура).

https://indo-european.eu/wp-content/uploads/2021/05/14-bronze-age-late.jpg

https://indo-european.eu/wp-content/uploads/2021/05/15-iron-age-early.jpg

https://indo-european.eu/wp-content/uploads/2021/05/16-iron-age-late.jpg

Поедноставен дијаграм на резултатите од анализата ADMIXTURE за антички степски популации на номади од евроазиската степа (од Урал до Алтај), вклучително и претставници на Межовската Култура. Небесно сината ја означува нганасанската компонента (Самоеди), сината означува европски ловци-собирачи, жолтата ја означува источноазиската компонента, а зелената означува кавкаски ловци-собирачи. (видете ја целосната верзија на резултатите [1] бројот на популации на предците К варира од 2 до 15).

 

[121314]

Етничкиот состав на раните Кети бил хетероген. И оваа хетерогеност може да се следи наназад до далечнoто Закавказје, кога Неиндоевропејците оделе на Кавказ во неколку бранови, преовладуувајќи го на различни начини. Јазичната хетерогеност нашла израз во формирањето на топонимите со апелативни формати (zes/ses/ses' - det/tet - even/shet итн.).

Дали има врска меѓу овие топоними и носителите на ќеркинските (и на подоцнежните) култури? Дали е можно одредени топоними да се поврзат со археолошки култури генетски поврзани со Фјодоровската? Ако тргнеме од фактот дека предците на сибирските Кети биле Фјодоровците - доселеници од Јужен Урал, тогаш топонимите со формантот зес/сес/сес треба да се поврзат со носителите на Федоровската и Черкаскулската Култура. Топонимите со овие форманти навлегле до Кама (со Черкаскулците, кои, мешајќи се со локалното население, ја создале Межовската Култура) и до Иртиш (веројатно Сузгунци и Саргатци).

Очигледно, би било погрешно да се видат творците само на одредена група топоними во носителите на одредена култура . Се чини дека во првите фази од формирањето на кетските (во поширока смисла на етнонимот) топонимии, географските поими (апелативи) не биле толку строго врзани за одделни етнички групи колку што би сакале. Така, во вокабуларот на кетите-имбаците постоел терминот хозеде „море“, во кој бил присутен аринскиот термин зет „река“. И апелативот ur/ul/ul' „вода“ беше генерално универзален за сите кетоjaзични групи, и едноставно не можеме етнички да ги разликуваме имињата на местата користејќи го овој термин.

Несомнено, етничкиот состав на кетското население на огромна територија од Кама до Бајкал не може да се вклопи во шемата на петте нам познати групи Кет. Па дури и топонимите што ги вброивме во групата на веројатно кетски (топоними на -gat/-get, -tym/-sym, -lat, -tas/-tes(')/-tis) не ја исцрпуваат целата разновидност на топонимскиот систем создаден во минатото на најбројниот народ на Сибир, почнувајќи со развојот на Бронзеното Доба.

 

[121314]

Во 1884 година Ф. Хомел го измислил концептот „Алародиски јазици“, во кои ги вклучил кавкаските, еламскиот, митанскиот, хетитскиот, критскиот, етрурскиот, лидискиот. Принципот на селекција е едноставен: Источен Медитеран, неразбирлива припадност на некои јазици. Подоцна, оваа група беше трансформирана, создавајќи ја Сино-кавкаската јазична мегафамилија наспроти Ностратичката („нашата“) јазична мегафамилија (Бурлак. С.А., Старостин С.А., 2001). Оваа мегафамилија ги обединила кинеско-тибетските, севернокавкаските јазици и, подлабоко, античките анадолски (хатски, хуритски, итн.), што било поддржано од лингвисти (Гадзиева И.З. и др., 1988, стр. 21). Утврден е односот на кетските (енисејските) и севернокавкаските јазици (Старостин С.А., 1982, 1995), а последните со мртвите неиндоевропски јазици од Мала Азија и Југозападна Азија (Хатијци, Каски, Хурити, Урарту, итн.).

Кетите автоматски ја напуштиле вештачки создадената Палео-азиска група, која вклучува и Корјаци, Ескими, Ителмени и др. Навистина, оваа енисејско-севернокавкаска „унија“ предизвикала остра критика од страна на Г.А. Климов (1986). Но, Сино-кавкаската група е премногу грамадна за да се воспостави блиско сродство на малите народи и јазици (вклучувајќи ги и мртвите). Затоа, бил направен обид да се заживее интересот за истакнатата Алародиска група на Ф. Хомел и нејзиното користење во етногенетските конструкции. Во овој случај се работи за неколку сродни племиња на Сибир, понекогаш наречени енисејски или кетски (во поширока смисла).










Историски познати се следниве групи Енисејци:

Арини (Аринци, Ари) во XVII век ја заземала територијата на левиот брег на Енисеј испод реката Ајканова (името е изгубено), која
се влева во Енисеј над реката Бузим. Нивните ловишта биле во горниот тек на Кет и по течението на реката Ускат. Во внатрешноста (од Енисеј) тие живееле „...на реката Бузим од устието на реката Кола, покрај реката Бузима од двете страни на Листопадниот Брод, а на угорницата од таа река и до врвот на аринскиот Нижни Мимјуљу до устието на Горен Исиљуш, а од Горен Исиљуш кон лево Тустинските Висови“
(Миллер Г.Ф., 1941, стр. 563). В.Н. Топоров (1968, стр. 281) ги дава следните граници на опсегот на Аринците: двата брега на Енисеј од устието на Кач на југ до устието на реката. Континуирано приближно на границата на претходниот Енисејски Округ. Ги вклучувало сливовите на реките Подјомнаја, горниот тек на Кем, Кет и Мал Кемчуг. На почетокот на XVIII век Аринците веќе говореле на татарски јазик (јазикот на Качинците). Последниот Аринец починал помеѓу 1735 и 1740 година. Потеклото на етнонимот не е познато. Се нудат следниве варијанти:

– Ар јах „древен народ“ – на хантиски јазик;
– Ари „стршлен“ – од јазикот на Турците Качинци (веројатно народна етимологија; И.Г. Георги, 1799);
– Ар (Ари, Арини) – поранешното име на Источните Финци (сегашните Удмурти), Во самоименувањето на Удмуртите Ар се „луѓе“. Она што ми паѓа на ум е совпаѓањето на името Арзамас Лоскутов, последниот краснојарски Аринец и градот Арзамас во централниот дел на Источна Европа, не толку далеку од Удмуртија. На руското население Арите-Удмурти му биле познати како Вотјаци, Отјаци и Отини. И.Г. Георги ги нарекувал и Енисејски Кети Отјаци и Вотјаци и, можеби поради сличноста со етнонимот Остјаци (Ханти);
– С.А. Старостин (1955), осврнувајќи се на севернокавкаските преписки, го поврзува етнонимот Ар, Ара со абхаското ар „војска“, хуритското хур-адо „воин“;
– во кетските јазици – котски aryn-git ‘роб’, harangеt ‘слуга’; асански хаranget „слуга“;
– земајќи ја предвид претпоставката за централноазиското потекло на предците на Кетите, ја признавам можноста за пренесување во Сибир на аrami „номад“, како и етнонимот Арамеи.

 

[121314]

Ассаните (Вазаните, Васаните, Асаните) на почетокот на руската колонизација живееле покрај реката Малаја Манзја (сега рекаta Усолка, едna од составните извори на реката Тасеевa, левата притока на Ангара). Првото спомнување за нив датира од 1619 година, кога Киргизите се обиделе да ги привлечат во поход во близина на градот Томск и Кузњецката Тврдина. Источната граница на населувањето на Асаните тогаш била реката Она (левата притока на Чона, или Уда). Според јасачките (даночните) книги, Асаните живееле покрај реката Кан, притока на Јенисеј. Васанската земја на кнезот Тулка се наоѓала на левиот брег на Енисеј, северозападно од реката Кача, на изворот на р. Кет. Г.К. Вернер (1990, стр. 10) ги поставува Асаните помеѓу Еннисеј и реката Она по Усолка и Црни Куриш (улуси Жабардамов, или Барданак, Алишпаев, Тупораков). Малубројните Асани набрзо биле асимилирани од Турците и Тунгузите (?). Г.Ф. Милер и Гмелин Постариот „... кога бевме на тие места помеѓу 1735 и 1740 година, најдовме само двајца или тројца луѓе кои можеа да зборуваат азански јазик; сега и тој се префрли“ (Георги И.Г., 1797 г.стр. 26). Котите, според лингвистот А. Кастрен (1860, стр. 426)- блиски роднини на Асаните, повеќе не се сеќавале на нив во средината на XIX век.




Котите (Котовите, Котовците, Кутовците) кога пристигнале Русите, живееле покрај реката Кан, десната притока на Јенисеј. На нивната земја во 1640 година, била изградена тврдината Кански во близина на братскиот (бурјатски) превоз за заштита од Киргизите и Бурјатите. Котите бил поделени на 12 улуси со вкупно население од 200 луѓе. Во средината на XIX век Kотите биле познати во горниот тек на реката Бирjуса. Очигледно, тие живееле овде и порано, бидејќи на цртежот на Ремезов (1701) во горниот тек на Бирјуса има натпис Кутовци. На почетокот на XVIII век, Котите од Бирjуса биле протерани од Самоедите - Камасинци и Карагаси, кои овие земји ги сметале за свои. Котитe отишле во Западен Сајан и Шорија - во областа на изворите на Абакан, Мраса и Кондома.

Тоа биле, според описот на Л.П. Потапов (1957), котски (бирјусински) поколенија - Каргински и Кобински (види погоре за описот на Самоедите). Уште пред да пристигнат Русите на Енисеј, Котите од Бајкотовскиот клан живееле покрај реката Туба (Долгих Б.О., 1949). Кобинскoто поколение, според П.-С. Палас, во негово време (крајот на XVIII век) живеелa во долините на Абакан и Теја и „се збогатило со добиток“. М.А. Кастрен во средината на XIX век се сретнал со Котите на реката Агул (десна притока на реката Кан), каде што го создале Агулскиот улус од 76 луѓе како би ја зачувале нацијата: домородците од Сибир плаќале помал данок од руското население. Само пет луѓе го зборувале својот мајчин јазик (Кастрин А., 1860, стр. 224). До почетокот на XIX век Котите од Бaјкотoвскиот клан ја заземале Којбалската степа помеѓу Енисеј и Абакан, но веќе зборувале турски (хакаски сеок Пајгуду).





Кетите (Инбаци/Имбаци) се единствената група кетојазично население помеѓу Енисејците, кои преживеале до ден-денес. Самоименувањето кеет „човек“ (вокална форма на кето), или дин „луѓе“, ostыgen од руски „Остјак“. Кетскиот (имбатскиот јазик) има дијалекти: курејски, бакланихински, сургутихински, елогујски и поткаменотунгуски (Вернер Г.К., 1973). Дијалектот на кетскиот јазик е „денка“, што го говореле жителите покрај реката Еет-шеш; запишан од Д.Г. Месершмит. Кетите живеат долж Енисеј во населбите на Краснојарскиот Крај - Бахта, Верхнеимбацкое, Ворогово, Кангатскоје, Суломај, Туруханск, Јарцево и други.

Пред нешто повеќе од сто години (1905–1906) В.И. Анучин ја проучувал етнографијата на Туруханските Кети и го опишал нивниот изглед (Анучин В.И., Синелников Н.А., 1911 година). Според описот на В.И. Анучин, кетското население од оваа област е ниско (мажите во просек 158,5 см, жените 143,5 см). Косата на главата на повеќето Кети е многу густа и груба. Кадрава (како Папуанците).
В. И. Анучин видел само три, но запознал многумина со брановидна коса. Кадрава и брановидна коса не е типична за типичните монголоиди. Дали оваа карактеристика е последица на долгиот престој на предците на Кетите во близина на Африка?

В. И. Анучин идентификувал два типа меѓу Енисејците: турски (монголоиден; поизразен кај жените) и ариевски (кавкаски). Првиот се карактеризира со права, секогаш груба коса, забележливи јаготки и кривогледство; бојата на очите е кафеава, прогнатизам и монголски набори се изразени (многу ретко). Но, очните дупки, истакнатиот нос, прав и тесен, го прават овој тип тешко споредлив со типичниот монголоид. Кавкаскиот тип Кет имал права и брановидна коса, темно кафеава и црвена. Децата имале коса со боја на лен. Лицата се румени и пегави. Имале мали јаболчни коски и многу често незабележливи; нема страбизам или монголоидни набори. Бојата на шареницата е сива, светло сина. Кожата е бела. Истражувачот на сибирските народи, Борис Осипович Долгих, го забележал ова меѓу Кетите во триесеттите: „... кога нечистотијата се исчистила со алкохол за вакцинирање против сипаници, кожата на Кетите се покажала дека не е помалку бела од кожата на Кавкасците (Европеидите), иако нивните лица биле темни од постојаното изложување на отворено“. Точно, природата на белината не е јасна. Дали е тоа реликт или е последица на мешање со Руси?
Бројот на Кетите во 2002 година бил 1494 луѓе.



Пумпоколци - овој вештачки етноним е формиран од името на Пумпоколската Волост на левиот брег на Енисеј во близина на Енисејск и во средниот тек на реката Кет (во XVIII век - во горниот тек на реката Кет; Вернер Г.К., 1979). Нивното самоименување е непознато. Од претставник на овој волост е запишано „јазикот на Пумпоколските Остијаци на реката Кет“ (Хелимски Е.А., 1986). Се чини дека домородното име на Пумпоколите било Тимдегет „човек од (реката) Тим“, но река со тоа име (Тим) сега се нарекува Кет. Можеби тоа биле Арини (Потапов Л.П., 1957, стр. 135). Сепак М.М. Костјаков (1976), Г.К. Вернер (1979) забележале дека пумпоколскиот јазик во однос на граматичката типологија, особено кај глаголите, се совпаѓа со кетскиот, југискиот (симскиот), но е во спротивност со арински, асански и котски. Токму Пумпоколите го создадоа името на реката Том „река“ - во раната руска адаптација - Тома, во подоцнежната - Том' (Старостин С.А., 1995, стр. 243).

И рибарите и ловците oд тајгата (Селкупи), и јужните сточарски (ирански?) групи учествувале во формирањето на кетските групи (Николаев Р.В., 1973).

https://core.ac.uk/download/287488676.pdf

 

[121314]

Description:

Ancient North Asian type found in indigenous Siberians. Does not number more than a few thousand today, but was more widespread during the Mesolithic. During the Neolithic Nordid-Mediterranean groups pushed it back, later the Tungid expansion, and more recently East Europid colonisation. Sibirids are characterised by short, thickset bodies, short limbs, low skulls of medium length, angular, not very flat faces, prominent cheekbones, moderate Mongolian folds, and modest body hair, prominent noses, the skin is yellow-reddish light brown, hair colour mixed.

http://humanphenotypes.net/basic/Sibirid.html

Description:

Sibirid subtype of the Yenisei River basin in Siberia. Shows some Americanoid features. Also seems to be culturally and linguistically linked to Pacifids, although no close genetic relationship is clear. May show a Proto Mongoloid state. Most common among the Ket people. They were never very numerous, numbering around 1000 individuals. In lower frequencies in other Uralic people and Nenets.

Physical Traits:

Yellowish-reddish light brown skin, straight brown or black hair and mixed eyes. Short, macroskelic, ectomorph to mesomorph. Mildly brachycephalic, chamaecranic with a mesorrhine, often long and hooked nose that is relatively high. Oblong face, eyes slanting, Mongolian fold rare. Hair growth is average.

http://humanphenotypes.net/Yenisey.html

Description:

Northwestern Sibirid contact type, influenced by strong Tungid and possibly Lappid elements. Has migrated to the Yamal peninsula and surrounding regions during the Middle Ages from a more southern place, possibly the Minusinsk Basin or Altai-Sajan region. Typified by the Nenets, also in Enets, and mixed in Selkups and Nganasans. Until the 19th century, relict populations existed in the Altai Mountains.

Physical Traits:

Light yellowish-brown skin with coarse-straight brown or black, rarely blonde hair. Short, macroskelic, mesomorph to endomorph. Brachycephalic, chamaecranic sometimes orthocranic. Mildly leptorrhine or mesorrhine, slightly prominent nose. The face is flat and fleshy with large, protruding cheekbones. Body hair weak, the Mongolian fold is found regularly.

http://humanphenotypes.net/Samoyedic.html



Description:

West Sibirid subtype, especially common in the basin of the Ob River among Khanty and Mansi people. Sometimes in Altai and Khakassia. Due to the harsh Siberian climate, this type was never very numerous. Today, the indigenous groups are largely outnumbered by Russians.

Physical Traits:

Light brown skin, straight or wavy, usually brown, sometimes red, blonde, or black hair and mixed eyes. Short, macroskelic, endomorph. Mesocephalic, chamaecranic with a mesorrhine, moderately prominent, and occasionally plump nose (especially in females). The face is flat in some individuals. Hair growth is average, cheekbones and the folds of the upper eyelids are strong. Lips very thin.

http://humanphenotypes.net/Uralid.html

 

[121314]

Oдиме на втората хипотеза во која се тврди дека Аспаруховите Бугари биле фински или чудски народ.

БЪЛГАРИТЕ - КОИ СМЕ?

iankov.blogspot.com

https://storage.googleapis.com/raremaps/img/xlarge/50738.jpg

в) Финска или Урало-Чудска теорија за потеклото на Древните Бугари

Во 1826 година, делото на Клапрот „Историска слика на Азија од времето на монархијата на Кир до денес“ (Tableau historique de l’Asie depuis la monarchie de Cyrus jusqu’à nos jours) било објавено во Париз. Во ова дело најпрво е изразена идејата дека Древните Бугари (Прабугарите) биле народ со хунско-угриско потекло, што, според авторот, јасно го кажуваат византиските историчари Никифор и Теофан. Клапрот дури бил склон да претпоставува дека името Бугари некогаш било заедничко име за сите хуно-угриски народи. Личните имиња на старите Бугари, според Клапрот, немаат ништо заедничко со словенските имиња, туку се блиски до маџарските. Сепак, авторот не дал ниту еден аргумент во корист на неговата гледна точка; Ги премолчувал и обичаите на Древните Бугари.




Така, кога во 30-тите години на минатиот век Павел Шафарик работел на неговите познати „Словенски старини“, објавени во 1837 година, при решавањето на прашањето за етногенезата на Древните Бугари, пред себе имаше четири теории: Турско-Татарската на Шљоцер-Тунман-Енгел; првите контури на Угро-Хунската теорија на Клапрот; Словенската теорија на Венелин и Теоријата за мешаното потекло на Бугарите од Френ. Тој имал тешка задача критички да го разбере овој материјал и да го каже својот авторитетен збор. Делото на Венелин, со своите вештачки етимологии кои се граничат со фантазија, не му вдахнало доверба; површни и неосновани изјави на Шљоцер-Тунман школата за турско-татарското потекло на старите Бугари беа компромитирани од подоцнежните изјави на ориенталистите Клапрот и Френ; вториот, згора на сè, можел да импресионира со широчината на неговото изложување на проблемот и убедливоста на неговиот фактички материјал - а Шафарик во својата работа главно се придржувал до ставовите на овие двајца најголеми научници-ориенталисти од своето време.

„Судбината што ги снајде Словените кои живееја во поранешна Мизија и соседните региони“, читаме од Шафарик во неговите „Словенски старини“, „беше иста како судбината на нивните соплеменици на север, т.е. потпаднаа под власта на туѓ народ, Урало-Чудските Бугари,

кои ја освоиле Мизија во 678 година, и го изгубиле сопственото име, земајќи го името на нивните господари“.

Според Шафарик, тоа биле

„Уралски Бугари..., роднини на Хуните, особено на Кутургурите, кои првобитно живееле помеѓу Дон и Волга во таканаречената Велика Бугарија...“ (стр. 261 и понатаму).

„Водачите на воинствените орди, иако не многубројни, но храбри и вешти во воените работи“, вели Шафарик, „ги нападнаа земјите на мирољубивите Словени, кои се занимаваа со земјоделство и полјоделство, ја презедоа врховната власт над нив и населувајќи се меѓу нив, ги засакале придобивките од образованото граѓанско општество, што за кратко време тие се ородиле со нивните нови поданици, го усвоиле нивниот јазик, обичаи, начин на живот, па дури и самото Христијанство заедно со нив, целосно се препородиле и од Уралски Чуди станале Подгемски (т.е. Подбалкански) Словени... Тоа се случувало за време на две столетија од 678 до 860 година. Имало, меѓутоа, писатели кои, понесени од страста за нови приказни и водени од посебните концепти за национална чест и слава, или едноставно од незнаење и неможност да сфатат сè како што треба, ги прогласиле овие Уралски Бугари, кои дошле во Мизија во 678 година, за вистински Словени“ (стр. 266 и понатаму).

 

[121314]

Шафарик се осврнува на познатото дело на Ј.И. Венелин „Антички и современи Бугари...“.

За да ја потврди својата теорија за уралско-чудското потекло на старите Бугари, Шафарик се потпира, пред сè, на сведочењето на византиските историчари - Теофан и Никифор, кои Бугарите ги нарекуваат роднини на Хуните и Кутургурите, но не и на Словените; потоа се осврнува на Нестор, кој не само што не ги наведува Бугарите во редовите на словенските племиња, туку ги класифицира заедно со Аварите, Угрите и Хазарите како главни непријатели на Словените и ги изнесува, заедно со именувани народи, од Скитија или од земјата на Хазарите. Од ова Шафарик заклучува:

„Кој ги признава Бугарите како Словени, тогаш мора да ги прогласи како последни и Хунзите, Аварите, Хазарите, Угрите или Маџарите итн., и да ја припише прататковината на Словените на Урал или да ја отфрли секоја преселба на народите од таму на запад и југ, што е тешко возможно да го направи разумен историчар“ (стр. 268).

За да го докаже несловенското потекло на Бугарите од Дунав и Кама, Шафарик ги наведува добро познатите имиња на древните бугарски суверени и болјари пред прифаќањето на христијанството и „преродбата“ во Словени, како и голем број технички термини и зборови, но не дава никаква анализа за нив, ограничувајќи се на изјавата дека тие

„На секој непристрасен лингвистички истражувач им се чини, и внатрешно, така и надворешно, дека не содржат ништо словенско“.




Потоа Шафарик наведува низа детали за животот, верувањата и моралот карактеристични за бугарските кнезови од претхристијанскиот период според одговорите на папата Николај, кои јасно го откриваат несловенското потекло на Дунавските Бугари итн., особено , тој се противи на потеклото на името Болгар, Болгари од реката Волга. Во завршниот слог на племенското име, бол-гар, бол-гар-и, bul-gari, bur-gari итн. Шафарик гледа карактеристичен завршеток на другите чудско-уралски народи (Унгари, Гунгари, Унгри, Огори, Собиругори, Онугури, Гуногури, Утургури, Кутригури или Котрагири, Сарагури итн.), меѓутоа, проучувањето на „оригиналното значење“ на зборовите Бури-гари Шафарик го избегнал.

„Следствено“, заклучува Шафарик, „овие подуралски доселеници, чие име подоцна им било пренесено на Словените во Мизија, Тракија и Македонија, биле народ чие потекло и јазик биле сосема различни од Словените, имено, според истражувањето на Клапрот и Френ, најверојатно угриски или урало-чудски, кои многу рано се помешале со Турците. Нивната трансформација во Словени можела да се случи уште попогодно затоа што, откако се населиле во мал број, тие од својата поранешна татковина во новата татковина донеле склоност кон седентарен живот и одредена желба за образование. А всушност, Бугарите, општо земено, од сите Уралци биле најкротки и најобразувани, крајно наклонети кон занаетите, особено кон трговијата. Меѓутоа, земјите кои ги населиле Словените и откако во нив се уцврстиле Бугарите, не престанале до IX век да се викаaт Славинија (Σκλαβινία), а словенскиот јазик се уште долго се разликувал од бугарскиот... сè до, конечно, во втората половина на IX век, кога двата народа се споиле во едeн со прифаќањето на Христијанството, словенството, во секој аспект, освен само по ова име, извојува целосна победа над бугарството“ (стр. 274 и понатаму).