"ште мра...
Не ште ме никој знај.
Не ште кандило греј
Над костите ми в "онја" рај.
Крај мене гл'б ште зеј!"
Димит'р Списаревски
from google translate small information for all
БЕШЕ 20 ДЕКЕМВРИ 1943 Г.
На овој ден на пладне студеното зимско небо над Софија се беше превратило во арена на тешка воздушна битка. Во висините се вртеа околу педесет американски Во-24 "Либ'рејтьр" кои дошле да бомбардираат градот, и стотина борбени авиони - едни да ги прикриваат, а другите - по секоја цена да им попречат да ги исполнат смртоносната си задача.
Бугарските "месершмити" и "девуатини" се обидуваат да се отскубнат од американските "лајтнинги" и кога успеа, се спушта брзо од тешките четиримоторни бомбардери. Вихрен напади и неочекувани отпор исплашија напаѓачите уште над Витоша и разстроиха првичниот им план, градат им се разколеба и дел од нив св'рнаха предвремено кон својата база.
Тоа навистина беше еден од најжешките воздушни борби во деновите на "симболична војна". Пилотите од 2-риот и 3-ти орлјак на 6-ти ловци авиополк беа подготвени со гради да ги одбрани налиташтите од Софија напаѓачи. Во страховитата вртелешка која се виеше над притихналија град, повеќето незадржлив беше поручникот Димитар Списаревски. Подолу веќе се гледаше Панчарево, а нападите се уште не носеа победа. "летачки носач на тврдини" (како го нарекуваат кај нас во тоа време сите англо-американски бомбардери четиримоторни) се симнуваат тешко оддалеку, значи требаше уште да го скрати растојанието и тогаш ќе пукне некоја од нив на парчиња. Најмалку една! ...
Тогаш забележа соодветна цел. Групата беше од 16 авиони кои летаа на ниво за да се прикриваат добро еден друг по познатата шема. Настр'хналите дула на армадата пукаа во сите правци и еден бугарски ловци кои се заинтересирани за неа, рестартирање како попарување. Поместете се, бирајте височина и пак напаѓаат ... Во овој момент поручникот Списаревски забележа дека еден од бомбардери малку заостанува. Го извлече од својата жена се од двојка двутели ловци и веднаш пикира кон него.
Дочека го ураганот вкрстен оган, но овој пат враќање немаше. С'всем близина, таму долу во града, беа неговиот татко, мајка, и неговиот брат Иван ... Како ќе ги погледне утре во очите и како ќе одговори на безм'лвнија им прашање: "Ти што направи, за да заштитиш луѓето од смртта? Тоа се твои браќа и сестри! За она што се учел да бидеш борбен пилот? "
Ветрови од трасирашти гранати намалување обрач околу стремат бугарска "Стрела", која чудо остануваше неповредени. Стискаш заби, Димитар Списаревски наближи бомбардери на стотина метри, дури тогаш ладнокрвно го смири во цел и влечат на активирањето ... Потоа за дел од секундата мерна како гранатите раздират позлата на големо тело и го префрли огнот од моторите на левото крило. Таму блесна пламен и пилотот драстично намали настрана и се појави напред. "Еден помалку!" - Блесна во жестока му глава. Бидејќи и не виде проточилата се кон земјата димна трага од паѓачката авион. Но и време за воодушевени немаше, бидејќи се беше заврши меѓу борбени поредок на останатите "тврдини" ...
СПИСАРЕВСКИ - живата Торпила
Еве така започнува последниот бој на ликот од заштитата на Софија, боречки пилот-ловец Димитар Светозаров Списаревски, познат од неговите придружници Спаича.
Родот
Пред петнадесетина години кога почнав да собирам материјали за Списаревски, повеќето луѓе само беа слушнале за неговиот подвиг. Оние кои знаеја нешто повеќе за храбриот маж, беа само блиските му и ветераните пилоти-ловци ", кои заедно со него беа полетувањето на борба, за да бере небото на Бугарија. Многу работи научив од нив, од Автомобилизам дневник и оперативна дело на 3 / 6 ловци орлјак од заповедите и анализите на Воздушните на НВ војници, од весниците, кои беа опишале овој познат воздушен Тара.
Портупеј-Јункер
Димитар Списаревски
Што научив, надвесен над семејните албуми во домот на Иван Списаревски (веќе починатиот) - брат на воздушниот храбрец: Димитар е роден на 19 јуни 1916 година во градот Добрич и е пука на стар в'зрожденски род од Котел, чии корени се губат некаде во првата половина на XVIII век. Мажите на пример биле убави, горди, бујна и учељубив луѓе, ете зошто ги нарекле Аполоновци. Од Аполоновија род се Неофит Бозвели и соработник на Раковски ", списовача" (од таму и фамилијата Списаревски) Панајот Хаджидобрев, кој е и првиот преведувач од француски на Виктор Иго. Генерали, академици, министри, музичари, судии, поети, ... со многу интелигентни и светли личности е донираат нова Бугарија овој стар в'зрожденски род. Впрочем не се малку и храбреците, увенчали со храброст си познатата презиме. Еден од нив е горд бугарски офицер и поет Димитар Списаревски - чичко на пилот, кавалер на многу бугарски и српски одликувања за храброст. Во самиот крај на Втората балканска војна тој е с'сечен при Злетовска река како Парламентарците при Србите само затоа што не изт'рпјал ругател и хули на поранешните сојузници на адреса на Бугарија, кои дамки офицерска му чест.
Еве така заедно со честото име, Димитар Списаревски наследува од именитија си род жешката крв, чувството за долг и чест, себеотрицанието, храброста и безпределната љубов кон Родината. Како и светли пример на своите претходници.
ДОМА
До ноември 1919 година семејството на Списаревски живее во Добрич, преименуван во Базарджик од новите романски власти по Ньојскија договор. Таткото - резервни офицери Светозар Списаревски, бил вистински Бугарин, не признал одредбите на репресивни романска управа и гласно покажа својата национална припадност.
Димит'р Списаревски
Во кафеаната, каде што понекогаш се одбиваат вечер, заповеда само бугарски песни и до доцна, како на инает, замаглени чалгаджии тврдел дека со леи за чела "Шуми Марица". Тоа конечно вбесило локалниот романски пристав и во една студена ноќ жандармите натоварила багажот на семејството во една коли и повели на блиската граница. Така тригодишниот Димитар се заврши емигрант во својата Татковина. Можеби токму од оваа трагична ноќ кај идниот бугарски офицер почнува да се гради жестоко незадоволство од тешката учествуваат на поразена Бугарија, омраза кон освојувач на својот мајчин земја и силно чувство за национална припадност.
Првично семејството живее во Лом, а потоа за финансии инспектор Светозар Списаревски започна со работа во Софија, каде што Димитар е ученик во Втора машка гимназија. Момчето расте високо, цврсто и бујна. Одлично гимнастичар, пливач и фудбалер, тој обидува од се во спортот - малку борба, малку бокс, воопшто се подготвува да биде маж на место. Впрочем не се ретки случаите кога во најгласниот хлапашки расправии со цврста рака бара правдата, онаква каква што ја разбира. Но, тоа станува секогаш искрено и откако го предизвикаат.
Таков е и во Военото на НВ училиште - темпераментен и бунтовна Јункер, корава и непријатно за виткање по каноните на строевија статут. Но, еден ден кога капитенот-пилот се соочува изгради и објави дека се бараат десет лица, кои сакаат да формираат класа од идните пилоти, Спаича изв'рвјава прв десетте чекори на своето "да". Функции како човек, тој избира и не сосема стандардна решение за својата идна офицерскиот кариера - ниту кавалеристи, ниту пехотинец да речеме, а "дрво без корен". Капитенот го гледа некое време со љубопитност и нескрит интерес и додека другите уште се колебаат, сече: "Почетокот е добро! Да видиме натаму! "
ПРОБЛЕМИ
Почетокот навистина е добро, а како што се покажува години подоцна - далеку подобро отколку што може воопшто да се претпостави. Па, на почетокот се чини дека инструкторите имале проблем со "тврдата" рака на Јункер, но постепено рачката за управување "омекнал" и Спаича почнува брзо да влезе во дебрите на авиони мајсторство. Ако оставиме настрана овој ситен проблем, инструкторите сакале широкоплештестија здравенјак поради насмевката и шегите со кои правел секоја својот ред чекор на небото. Присутни се дека од овој младина ќе излезе одличен воздушен борец. Решителен и храбар, тој не се остави на голи чувства, а во сложена ситуација секогаш премислјал секој нареден потег со авионот.
Меѓу борбени другари
Во изгради работите се наоѓа различно. Списаревски бил особено нев'зд'ржан при пројавите на началническа неправда. Затоа, уште пред да заврши својата прва година во Военото училиште, тој е исклучен и испратен да дослужи како војникот во 6-и пешадиски полк Но таму брзо се одликува, произведен е во кандидат-подофицер и приватна посредува на командантот на полкови неговите права на Јункер се обновени.
Впрочем увлеченијата на Спаича на музиката го доведуваат, само не, до второ исклучување од Военото училиште. Овој пат судирот е со вод му командант поручникот Асен Бонев (принцот Бонев, како што го нарекувале надразнување Јункер). Се случило поради едно ништо и никакво радио, што си биле купиле заедно со уредник портупеј-Јункер Матеј Тодоров. Добро, но да поседуваат и слушаш радио во училиштето било нешто апсолутно забрането, еве зошто "принцот" одлучил да го заплени. "Радиото нема да излезе од собата - застанат на вратата Списаревски. - Ако само го допре, вие нема да излезете тука !"... Овој пат Јункер се ослободат само со намалување на однесувањето и последно предупредување за исклучување.
Но нека дадеме зборот и на неговите другари:
Генерал-мајор ОД Авијација Стојан Стојанов - борбен пилот-ловец, кавалер на три орденот за храброст: "Има познати личности, кои драстично се разликуваат од околните - сретнеш ли ги еднаш, незаборавни ги засекогаш. Списаревски беше од овој тип на луѓе. Со својата мажествени, мали и витка фигура, со посебната си походка и со карактеристичен акцент во говорот, тој секогаш претвораше внимание на околните. И по карактер се разликува од своите колеги. Вообичаено беше мирен човек со бавни, мери движења и отпорни манири. Сакаше луѓето и беше дарежлив, со широка душа, човек на компаниите и Веселин. Сите војници го сака и почитува, бидејќи на нив беше неограничено и разговорлив. Но караше ли се за нешто стануваше страшен. И не за себе правеше тоа, а секогаш во заштита на другите, на послабите. Особено држеше на своите другари. За нив беше подготвен, без да му мигне окото, да се фрли во огнот дури. Но, остро реагираат, кога го насилна како Бугарин. "
Тогаш е станало, што требаше да се случи. Во Германија, во ловци школа крај Верньојхен, каде што се обучува заедно со неговите придружници, подпоручик Списаревски отупва здрава еден германски пилот-капетан (и уште пет лица околу него), кој не само што стана причина за смртта на двајца бугарски возачи, но дозволил на јавно место да навредува Бугарија и нејзините летци, како ги нарекува "балкански домородци". Следниот ден, наместо да биде откомандирован, началникот на школата поздравува пред изгради бугарскиот офицер за патриотска постапка, а битие е испратен на фронтот. Во Варна казино од истите причини казнува самолично самозабравил се Бугарин - капитен на служба во италијанскиот морнарица. Во Бургас пердаши окружниот началник на полицијата и неговите пријатели, затоа што дозволиле да ја нарушат угледот на колега пилот. Во офицерскиот клуб во Плевен се расправаат безапелационно со нашенски љубители на германски воени маршове кои не им дозволуваат на оркестарот да извршува бугарски песни. Во Скопје брани еден локален Турчин од Гаврил на германски војници ... Воопшто Спаича воопшто не си поплјувал кога мораше да стави нахалниците на место, за што во повеќето случаи си имал проблеми: се пишуваат заедно со извештајот, прават се дознанија, издаваат се налози за казни ... Еве така чувството за правда, патриотизмот и чисто машката реакција за одмазда по кратката процедура струпват голем број административни проблеми на бујна глава на Списаревски. Но така е, нестандардни личност решава проблемите нестандардни, за офицерскиот!