Интересна работа е ова натпреварување со другите луѓе. Сите знаеме понекогаш да кажеме во себе или на глас: „Еј, јас сум подобар во тоа-и-тоа од него!“
Дали според вас човек може објективно и најискрено да донесе заклучок за тоа? Или, пак, некој трет, не директно вклучен во муабетот може да биде во право за тоа кој е подобар од кого?
Дали е можно некој реално да ја согледа ситуацијата и да признае дека е во нешто полош од друг, или за да се чувствува подобро понатаму бара нешто што ќе си напомне дека е подобар во споредба со сосема трета личност?
Дали намерно се затвораат очи пред објективноста и тврдиме дека не сме субјективни, убедувајќи се и самите дека сме најреални?
Исто и тоа кој е попаметен од кого. Како се донесува заклучок дека сме попаметни во однос на некој друг? Настрана бројките од тестови, туку онака, ни паднало на памет да наречеме некој помалку паметен од нас.
Има и други примери, но ми ја сфативте поентата. Спомнете нешто ако ви текне.
Па?
Ние луѓето, за разлика од животните имаме тенденција да се самодокажуваме. Пред себе и пред другите. За нашата самодоверба да остане на ниво 'над нулата' ги анализираме другите и носиме суд за нивните постапки, во споредба со нашите. Сега зависи, нели збориме за луѓе, а тоа е многу индивидуална работа, не може да се донесат општи заклучоци, нели. Да речеме, едни патат од комплекс на инфериорност, па мислат дека другите се боље од нив, и ништо што самите прават не е доволно добро за да ги задоволат своите критериуми. Други, патат од комплекс на супериорност, и мислат дека се подобри од другите, па постапките на другите ги вреднуваат помалку од нивната реална вредност. А трети па имаат пореална слика за средината и нивното место во неа, па можат и до негде пообјективно да заклучат за постапките на другите во споредба со своите. Иако и таа објективност не верувам дека може да биде целосна, зашто секој човек има различен поглед на светот, од своја перспектива, под влијание на свои околности. За тоа, дали може некој трет да донесе пообјективен заклучок за тоа кој е подобар од кого... Па најверојатно може да донесе пообјективен заклучок во споредба со заклучоците на двајцата вмешани во проблемот. Ама пак и тука има фактори, да речеме дали тој третиот има тенденција кон едната личност, дали е способна за фер расудување, колкаво е нејзиното познавање за работата во која се натпреваруваат другите двајца, и, дефинитивно за каква работа се работи (на пример да речеме Еден брка многу девојки, зашто мисли дека колку му е поголема бројката на смувани девојки, е толку поголем фраер. Два, емоционално се енволвира со мал број девојки, бидејќи смета дека ако има малку ама добри девојки така е поголем фраер. И, Трет, треба да донесе заклучок за тоа кој е поголем фраер. Неговиот заклучок ќе биде донесен под влијание на неговите ставови во врска со темата, значи точен одговор за оваа тема нема, има само субјективно мислење.)
Мислам дека Е можно некој реално да ја согледа ситуацијата, иако од негова перспектива, да донесе каков-таков објективен суд за неговата успешност во истата. Да речеме, решавање задачи математика (нема да ги спомињам факторите тука, што е потребно да поседуваш за да бидеш добар во решавање математички проблеми). Јас не можам да ги решам задачите со толкава брзина и точност во споредба со Станко, ама ако го признаам тоа, автоматски си давам стимул повеќе внимание да обрнам на себе во таа насока, за да го стигнам Станко еден ден. И, еве, ако не успеам да го стигнам Станко, едноставно чоекот си е боље од мене, нема што, тогаш ќе си напраам замена. Да речеме, Стане е боље од мене математика, ама затоа јас сум боље од него македонски. Или, ко што рече, во споредба со трета личност, не е важно. Само тука има и врска критериумот кој си го поставуваме за тоа кој е колку добар во една работа. Ако татко му на Станко е професор по математика, ние од старт имаме мали шанси за споредба со него. А, ако се споредиме со Стојко, што има ниво блиско до нашето познавање на математиката, тогаш веќе можеме да направиме пореална проценка, без преценување или потценување.
Најверојатно има разлика од човек до човек, во однос на тоа колку го вреднуваат својот став како објективен или субјективен.
Тоа со тоа кој е попаметен од кого, е всушност исто со она кој е подобар од кого, зашто да бидеш 'попаметен' од некој значи да бидеш подобар од некој во баратање со вербален материјал и увидување врски меѓу елементите во материјалот.