На денешен ден!

[Хакет Мен]

1658- Во Лондон е роден Хенри Персел, најзначаен англиски композитор од времето на ренесансата. Компонираше опери, химни, оди, црковна музика, сонати и друго. Негови главни дела се оперите "Дидона и Енеј", "Вилинска кралица" и "Кралот Артур". Умре во 1695 година.
1694- Во Париз е роден Франсоа Волтер, француски писател, историчар и филозоф. Тој беше претставителен и во вистинска смисла на зборот, еден од најслободоумните луѓе на тогашна Европа, голем противник на мрачниот период на црквата и клерикализмот, иако не беше атеист. Негово најпознато дело е фолозофско-дидактичкиот роман "Кандит". Напиша и неколку епопеи, историски дела, трагедии и комедии. Умре во Париз на 30 мај 1778 година.
1783 Французите Франсоа Пилатр де Розије и Франсоа Лоран први изведоа успешен лет со балон наполнет со топол воздух, прелетувајќи над Париз осум километри за 25 минути.
1806 Францускиот цар Наполен I го објави Берлинскиот декрет за блокада на Велика Британија, како и забрана за прикотвување на британските бродови во сите европски пристаништа, со намера економски да ја ослаби.
1818- Роден е Луис Хенри Морган, американски етнолог и социолог. Неговите студии за животот на американските Индијанци му послужија на Енгелс како основа за книгата "Потеклото на фамилијата, приватната сопственост и државата". Умре на 17 декември 1881 година.
1844 Умре рускиот писател Иван Андрејевич Крилов. Покрај басни, пишуваше и сатирични „писма“ и комедии. Пишуваше на изворно народен јазик, а многу од неговите изреки станаа народни поговорки. Значитело влијаеше врз европската литература. Дела: збирки басни, комедии „Модна трговија“, „Книжевник во предсобјето“, комичната опера „Хистерично семејство“, „Кафеана“.
1855 Шведска со Велика Британија, Франција и Турција склучи сојуз против Русија во Кримската војна.
1874 Во Рим умре Мариано Фортуни, шпански сликар. Роден е во Реус, на 11 јуни 1838 година.
1875 Во селото Русиново, Беровско, е роден Никола Петров Русински, истакната личност од националната историја на македонскиот народ, социјалист и револуционер, близок соработник на Гоце Делчев, Васил Главинов и на други видни македонски револуционери. Умре во родното село Русиново, на 14 февруари 1943 година.
1877 Томас Едисон (американски физичар и пронаоѓач) го соопшти пронаоѓањето на фонографот - претходник на грамофонот.
1900 Во Софија, во салонот „Славјанска беседа“ е одржана праизведбата на пиесата „Македонска крвава свадба“ од основположникот на македонскиот театар и драматургија, македонскиот писател Војдан Чернодрински.
1916 Умре австрискиот цар Франц Јозеф кој владееше од 1848 до 1916 година. Со помош на Русија ја задуши револуцијата во Унгарија во 1849 година. Воспостави централистички систем со ограничени традиционални покраински слободи. Со прогласувањето на Австро-унгарија со спогодбата во 1867 година отстапи од строгиот централизам. По Берлинскиот конгрес во 1878 година ја окупира Босна и Херцеговина, која беше анектирана во 1908 година. Го искористи атентатот врз престолонаследникот Франсоа Фердинанд во 1914 година во Сараево како повод да изврши напад врз Србија, што заврши со пропаст на неговата држава во 1918 година.
1933 По одлуката на претседателот на САД Френклин Рузвелт да се воспостават дипломатски односи со Советскиот Сојуз, првиот американски амбасадор во Москва Кристијан Булит стапи на должноста.
1944 Претседателството на АВНОЈ во Втората светска војна целиот имот на непријателот го прогласи за државен имот.
1974 Во експлозијата која во два бара во англискиот град Бирминген ja подметна Ирската републиканска армија загинаа 21 лице.
1977 Во југоисточна Индија циклон усмрти околу 3.000 луѓе, а огромните морски бранови - цунами уништија до темел неколку села.
1986 Во Скопје умре Георги Божиков, истакнат македонски оперски уметник, првенец на Операта при Македонскиот народен театар. Роден е во Петрич, во 1931 година.
1992 Во Скопје е одржан Првиот конгрес на Лигата за демократија.
1994 Во Солунското пристаниште се блокирани 19.500 тони американска пченка за Македонија.
1995 Во американскиот град Дејтон е парафирана спогодбата за крај на граѓанската војна во Босна и Херцеговина.
1996 Формиран е Сојузот на металурзите на Република Македонија.
1999 Во Тетово е одржано Основачко собрание на политичката партија Единство на Ромите во Македонија. За претседател на партијата е избран Меваил Алити. Регистрирана е на 22 февруари 2000 година, со седиште во Скопје.
2002 Поранешните членки на Варшавскиот пакт - Бугарија, Естонија, Летонија, Литванија, Романија, Словачка, како и Словенија добија покана за полноправно членство на Алијансата на Самитот на НАТО во Прага во првата половина на 2004 година.
2006 Британија забрани рекламирање на нездравите прехранбени производи наменети за децата, со што од телевизиските програми беа отстранети рекламите на солените, пресолените и мрсните јадења. Преземените мерки се однесуваат за сите програми во текот на 24 часа, како и на сите телевизиски канали.
2006 Во рудникот за јаглен Халембо, на југот од Полска, во местото Руда Шљонска, еден од најстарите рудници за јаглен во Полска, загинаа 23 рудари. Експлозијата на метан се случи на нешто повеќе од илјада метри длабочина. Од 2003 година повеќе од 80 рудари загинаа во рудниците во Полска.

 

[Хакет Мен]

1497.Португалецот Васко де Гама стана првиот морепловец кој исплови до `Ртот Добра Надеж на крајниот југ од Африка, барајќи морски пат до Индија.
1699 Данска, Русија, Прусија и Полска по победата над шведската војска потпишаа договор за поделба на тогашниот шведски имот.
1819- Родена е Мари ан Еванс, позната под псевдонимот Џорџ Елиот, англиска писателка. Автор е на многу познати романи за англиското село, меѓу кои се и "Воденицата на Флоси", "Сајлас Марнер", "Адамс Бид", "Ромола" и други. Умре на 22 декември 1880 година.
1830 Белгиското собрание (конгрес) ја изгласа одлуката за воспоставување монархија.
1869- Во Париз е роден Андре Жид, француски романописец, есеист и критичар. Познат е како највлијателна и најконтраверзна личност на француската литература во 20 век. Меѓу неговите познати дела спаѓаат "Ковачи на лажни пари", "Визбите на Ватикан", "Пасторална симфонија", "Пат за Конго" и други. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1947 година. Умре во Париз, на 19 декември 1951 година.
1877- Роден е Ади Андре, најпознат унгарски лиричар од Петефи, кој го подигна на повисок степен унгарскиот поетски јазик. Дела: „Нови песни“, „Крв и злато“, „Би сакал да ме сакаат“, „Кој ме виде мене“, „На чело на мртвите“. Умре во 1913 година.
1890- Во Лил е роден Шарл де Гол, француски генерал и државник, претседател на Петтата француска република од 1959 година, голем светски политичар и борец против фашизмот. Како претседател го призна правото на алжирскиот народ на самоопределување и овозможи со спогодбата во Евијан (во 1962 г.), да заврши седумгодишната војна. Истовремено со стабилизацијата на економската политика во земјата ја поведе Франција по патот на самостојана надворешна политика и ги повлече француските сили од Атлантскиот пакт. Умре во местото Коломбеј, на 9 ноември 1970 година.
1900- Умре Артур Саливен, познат британски композитор и диригент. Тој е автор на англиската опера. Роден е на 13 мај 1840 година.
1906 Со меѓународна конвенција донесена во Берлин, знакот С.О.С. е усвоен како меѓународен знак за бродовите во опасност.
1913 Роден е англискиот композитор Едвард Бенџамин Бритн. Беше брилјантен техничар, создаваќи дела под влијание на различни музички традиции. Дела: опера „Питер Грајмс“, „Алберт Херинг“, композиции за оркестар „Едноставна симфонија“, „Пролетна симфонија“, Варијации на тема Бранк Брид“, циклуси соло песни.
1916 Умре американскиот книжевник Џек Лондон, еден од најчитаните автори во првата половина на 20. век. Неговите дела имаат истовремено и авантуристичка и социјална нота. Работеше како разнесувач на весници, копач на злато, воен дописник за време на Руско-јапинската војна. Тешкиот живот, напорната работа, сиромаштијата, но и наклонетоста кон алкохолот кај него предизвикаа нервно растројство и самоубиство на 40 години. Напиша околу 50 приказни и романи. Дела: „Повик на дивината“, „Железна пета“, „Мартин Идн“, „Злато“, „Крал на алкохолот“ и други.
1941 Со отворањето на таканаречениот „пат на животот“ преку замрзнатото Ладешко Езеро, опколениот Ленинград ја доби единствената врска со татковината.
1943 Либан се стекна со независност. До Првата светска војна Либан беше составен дел на Турција.
1954 Умре советскиот стручњак по право и дипломат Андреј Јануарјевич Вишински, врховен обвинител за време на големите чистки кои во втората половина на триесеттите години од 20. век ги спроведе советскиот лидер Сталин. Тоа беше серија на монтирани политички судења после кои беа ликвидирани потенцијалните конкуренти на Сталин. За врховен државен обвинител беше поставен во 1935 година, за шеф на советската дипломатија во 1949, а како постојан претставник на Советскиот Сојуз во Обединетите нации остана до крајот на животот.
1963 Во Далас, во државата Тексас, во САД, е извршен атентат врз претседателот на САД Џон Фиџерланд Кенеди. Во Втората светска војна служеше во морнарицата на Пацификот, а во 1952 година стана сенатор. За претседател на САД е избран во 1960 година, а инаугуриран на 20 јануари 1961 година во Вашингтон. Беше најмлад 35-ти претседател во историјата на САД. Роден е во Бостон, на 29 мај 1917 година.
1963 Умре англискиот писател Олдос Хаксли. Дела: „Јалови лисја“, „После многу лета“, „Времето мора да застане“, „Малиот Мексиканец“, „Две, или три грации“, „Музика во ноќта“, „Вечна филозофија“, „Наука, слобода и мир“.
1967 Советот за безбедност на ОН усвои резолуција со која се поставени рамките за мировното решение на блискоисточната криза.
1972 Претседателот на САД Ричард Никсон ја укина 22 години старата забрана за патување на американските бродови и авиони во Кина.
1974 Генералното собрание на Обединетите нации изгласа статус набљудувач на Палестинската ослободителна организација.
1975 На чело на Шпанија дојде кралот Хуан Карлос I (de Burbon-Parma) два дена по смртта на Франциско Франко. Хуан Карлос стана прв шпански монарх по Алфонсо XIII, кој во 1931 година избега од државата. За време на Франко Шпанија официјално беше монархија.
1977 Суперсоничниот патнички авион „Конкорд“ почна редовно да сообраќа меѓу Европа и Америка.
1980 Умре американската филмска актерка Ме Вест, која се покажа како исклучителен комичар, но повеќето филмски критичари ја сметаа за вулгарен секс-симбол. Поради улога во претставата „Секс“ во 1926 година во еден бродвејски театар, беше осудена на осум дена затвор. Филмови: „Секс“, „Дијамантската Лили“, „Не сум анѓел“, „Секој ден е празник“, „Оди на запад, млад човеку“.
1989 Претседателот на Либан Рене Муавад е убиен во бомбашки напад, во кој загинаа уште 16 луѓе.
1990 Првата жена премиер во историјата на Велика Британија Маргарет Тачар после 11,5 години премиерска функција поднесе оставка.
1991 Египетскиот политичар, Бутрос Бутрос Гали, е избран за генерален секретар на Обединетите нации, а со тоа стана и прв Африканец и Арап избран на високата должност.
1994 Во Скопје е формирано Друштвото за македонско-украинско пријателство и соработка.
1998 Водечкиот ирански опозиционер Даријус Форухар, отворен критичар на исламската власт, и неговата сопруга, пронајдени се избодени до смрт во својот стан во Техеран.
2000 Умре чешкиот спортист Емил Затопек, единствен атлетичар кој освои три златни медали во трки на долги патеки на едни Олимписки игри. Првото олимписко злато го освои во Лондон во 1948 година, а три златни медали во Хелсинки во 1952 година, на трките на пет и 10 илјади метри и во маратон.
2004 Во Беверли Хилс умре Тери Мелчер, америкнаски музички продуцент. Роден е во 1942 година.
2005 Претседателот на Демохристијанската партија (CDU) Ангела Меркел е избрана за канцелар на Германија. Таа е првата жена канцелар во историјата на Германија.

 

[Хакет Мен]

1221.Роден е кастилијанскиот крал Алфонсо X Учениот, кој е познат како втемелувач на законодвството, покровител на науката и знаењето, како и верски многу толерантен. Во текот на владеењето со Кастиља и Леон од 1252 година до неговата смрт во 1284 година во Телодо создаде центар за учење и место за прибежиште за многу Евреи. Со негово залагање се преведени Светото писмо, Талмудот и Куранот и напиша многу значајни дела: „Кралевски закон“, „Астролошки знаења“, „Минералогија“, а во 1270 година започна со пишување на делото „Големи и општи истории“. Го зазеде и пристаништето во Кадис на брегот на Атлантскиот Океан, со што ја заврши петвековната маварска окупација на градот.
1531 Во Капела заврши граѓанската војна во Швајцарија со што римокатоличките области се признати како дел на Швајцарската конфедерација.
1555 Во Хемниц умре Георг Бауер - Агрикола, германски научник кој ги постави темелите на модерната физичка геологија. Неговото дело „За металните предмети“ претставува систематска работа за рударството и за металургијата и се смета за едно од основите на овие науки. Роден е во 1494 година.
1831- Штрајкот на лионските ткајачи прерасна во вооружено востание, на кое му се придружија и работниците од другите гранки. Тоа беше право масовно востание на работниците во услови на буржоаската монархија во Франција.
1876- Роден е Мануел де Фалја, шпански композитор, еден од најзначајните личности на поновата шпанска музика. Неговите дела претставуваат синтеза на андалузискиот музички фолклор на францускиот импресионизам. Автор е на операта "Краток живот" и на балетите "Трогирска шапка" и "Љубовната волшебничка". Напиша и клавирски композиции и соло песни. Умре во Алта Грација, во Аргентина, на 14 ноември 1946 година.
1881 Роден е мексиканскиот сликар Хосе Клементе Ороско. Познат е по декорирањето на многу згради во Мексико и во САД, инспирирајќи се од индијански и мексикански мотиви.
1887 Роден е американскиот филмски глумец од англиско потекло Вилијам Нехри Прат, познат како Борис Карлоф, кој играше во првите хорор филмови. Четири децении беше некој вид на заштитен знак на тој жанр. Филмови: „Закон на подземјето“, „Франкештајн“, „Изгубена патрола“, „Мумија“, „Чудотворец“, „Црна мачка“, „Франкенштајновата невеста“, „Терор“.
1890 Големото војводство Луксембург се отцепи од Холаднија.
1896 Роден е чехословачкиот лидер Клемент Готвалд кој беше претседател на Чехословачка од 1948 до крајот на животот, во 1953 година.
1933 Роден е полскиот композитор Кжиштов Пендерецки, претставник на авангардната музика. Дела: оркестарска „Еманација“, „Кралот Иби“ и други.
1940 Владата на Кралството Романија, на чие чело се наоѓаше диктаторот Антонеску, пристапи кон Тројниот пакт на фашистичките сили Берлин - Рим - Токио.
1944 Со акт на Президиумот на АСНОМ е формирана Народната библиотека, денес Народна и универзитетска библиотека „Св. Климент Охридски“ во Скопје.
1961 Доминиканска Република го промени името на главниот град Сиудад Трухиљо во Санто Доминго.
1966- Во Загреб умре Григор Витез, хрватски писател и преведувач, познат по своите поетски дела за младината и за децата. Познати негови дела се "Кога дрвјата би чекореле", "Сон на борецот в зори", "Песни" и "Вооружени рози". Роден е во Косовец, на 15 февруари 1911 година.
1971- Народна Република Кина го зазеде своето место во Обединетите нации откако САД, по две децении противење, се откажа од натамошното поддржување на режимот на Чанг Кај Шек, како претставник на цела Кина.
1976- Во Париз умре Андре Марло, француски писател есеист, теоретичар и историчар на уметноста. Учествуваше во Кинеската револуција и во Шпанската граѓанска војна. Кога Хитлер ја нападна Франција веднаш беше мобилизиран, но набрзо беше заробен. Успеа да побегне од заробеништво и стана еден од најпознатите команданти на отпорот . Негови познати дела се романите "Кралски пат", "Освојувачи", "Човековата судбина" и најпознатото негово дело "Антимемоари". Роден е во Париз, на 3 ноември 1901 година.
1978 На источниот брег на Шри Ланка циклон усмрти најмалку илјада луѓе.
1980 Во јужниот италијански град Еболи во земјотрес загинаа 2.735 луѓе.
1983 Советскиот Сојуз во Женева ги напушти разговорите за ограничување на вооружувањето во знак на протест поради разместувањето на американските крстечки ракети во Европа.
1991 Претседателството на Централниот одбор на Социјалдемократскиот сојуз на Македонија зазеде став објектот на Централниот одбор на Социјалдемократскиот сојуз на Македонија (познат како зграда на ЦК) да го предаде на располагање на македонската држава.
1994 Големо количество на ураниум за изработка на атомски бомби е пренесено од Казахстан во САД.
1995 Умре францускиот филмски режисер Луј Мал. Неговото дело има посебно изразена интелектуална нота. Филмови: „Лифт за губилиште“, „Љубовници“, „Приватен живот“, „Вива Марија“, „Калкута“, „Црна месечина“, „Атлантик сити“.
1995 Целиот свет ја поздрави мировната спогодба за Босна, која ја потпишаа тројцата главни актери во Дејтонските преговори, Фрањо Туѓман, Алија Изетбеговиќ и Слободан Милошевиќ.
1995 Советот за безбедност на ОН ги укина санкциите према СР Југославија.
1996 Киднапираниот етиопски авион „боинг 767“, со 163 патници и 12 членови на екипажот, падна во море близу Коморските Острови затоа тоа што остана без бензин. Во несреќата загинаа 125 луѓе.
1998 Претседателот на Република Македонија Киро Глигоров, Љубчо Георгиевски, претседател на ВМРО-ДПМНЕ, го определи за мандатар за состав на новата влада на Република Македонија.
2003 Претседателот на Грузија Едуард Шеварнадѕе поднесе оставка, попуштајќи пред масовните демонстрации започнати на 3 ноември, ден после собраниските избори.
2006 Во Багдад најмалку 202 луѓе се убиени, а 250 ранети во напад на бомбаш-самоубиец.
2006 Умре францускиот актер Филип Ноаре. Во својата 55-годишна кариера сними 125 филмови и двапати ја освои француската филмска награда „Цезар“, за најдобар глумец во 1976 и во 1990 година за улогите во филмовите „Старата пушка“, во кој играше со Роми Шнајдер, и „Животот и ништо друго“.

 

[Хакет Мен]

1562. Во Мадрид е роден Феликс Лопе де Вега, еден од најголемите шпански писатели на "златниот период" на шпанската книжевност. Твореше во сите книжевни родови. Меѓу другото, напиша и 2.200 драмски дела, од кои се зачувани повеќе од 400. Умре во Мадрид, на 27 август 1635 година.
1758 Британците го окупираа Сенегал.
1763 Умре францускиот писател Прево, познат по романот „Манон Леско“, според кој Жил Масне и Ѓакомо Пучини напишаа опера.
1783 Последните британски војници го напуштија Њујорк, на крајот од Американската војна за независност.
1828 Роден е Фрањо Рачки, хрватски историчар и политичар, словенофил и истакнат идеолог на единството на јужнословенските народи, близок соработник на Јосип Јурај Штросмаер и прв претседател на Југословенската академија на науките и уметностите во Загреб. Од делата познати му се „Борбата на Јужните Словени за државна независност во 11. век“, „Косовска битка“. Умре на 13 февруари 1894 година.
1835 Роден е американскиот индустријалец од шкотско потекло Ендрју Карнеги, кој огромното богаство го вложи во добротворни цели, главно за основање на јавни бибилиотеки во САД и други земји. Тој ги услови локалните власти да го отстапат земјитешто за зградите на библиотеките и да го обезбедуваат нивното одржување. Од работниот однос се повлече во 1901 година, 18 години пред смртта, а во 1900 година ја објави „Евангелие на богатството“, со тезата дека „богатиот човек умира срамно“.
1844 Роден е германскиот инженер Карл Фридрих Бенц, кој во 1885 година конструира еден од првите автомобили. Ја основа компанијата „Бенц“ за изработка на бензински мотори и автомобили, од која со здружување настана „Дајмлер - Бенц“.
1874 Шпанија е прогласена за уставна монархија и на власт е вратена Бурбонската династија. Во 1876 година беше донесен по форма либерален, а всушност реакционерно-монархистички устав, кој остана на сила се до 1931 година.
1881 Роден е италијанскиот свештенк Анѓело Ѓузепе Ронкали, кој под името Јован XXIII стана папа од 1958 до смртта во 1963 година. Тој беше водач на реформските струји во римокатоличката црква. Во 1962 година го свика Вториот (ватикански) екуменски собор на кој ги најави црковните реформи.
1915 Роден е чилеанскиот диктатор генерал Аугусто Пиноче Угарто, кој со помош на САД во 1973 година со воен удар го тргна претседателот на Чиле Салвадор Аљенде. Од власта се симна по изборниот пораз во 1990 година, но како доживотен сенатор задржа значително политичко влијание до 1998 година, кога беше уапсен во Лондон на барање на Шпанија која побара негова ексдрадиција.
1920 Во Скопје избувна штрајк на 120 кројачки работници, кои бараа зголемување на надниците за 10 насто и воведување на осумчасовен работен ден. Работодавците беа категорични против исполнувањето на скромните барања на штрајкувачите, но сепак штрајкот заврши со делумен успех.
1923 Роден е финскиот државник Мауно Коивисто, шеф на државата од 1982 до 1994 година, прв социјалист на оваа функција. Беше претседател на влада од 1968 до 1970 и од 1979 до 1982 година.
1923 Во селото Крчишта, Костурско, е роден Михаил Апостолов - Гранати, македонски револуционер и борец за слобода на Македонија, активист и организатор на НОФ за Егејска Македонија. На планината Грамос, во месноста Клепчево, во моментот кога заедно со своите соборци, како политички комесар на баталјон на ДАГ, јуначки се бореше и јуришаше во една од најтешките борби против грчката владина војска, загина на 31 март 1948 година.
1939- Во градчето Самобор, во непосредна близина на Загреб, во печатницата на Драгутин Шпулер, излезе од печат збирката песни "Бели мугри" од македонскиот поет и револуционер Кочо Рацин. Збирката претставува извонредна поетска слика на најтипичните социјални појави во Македонија пред почетокот на Втората светска војна. Таа е антологија на болките и страдањата на македонскиот народ - експлоатацијата на тутунопроизводителите, на монополските работници и на надничарите. Покрај ова, таа е проткаена со борбеност и револуционерен дух. Таа претставуваше стремеж за афирмација на македонската национална култура.
1941 Во Втората светска војна загинаа 848 британски морнари кога германска подморница го потона британскиот воен брод „Барам“.
1959 Умре францускиот филмски и театарски актер Жерар Филип, чија улога се одликуваше со голем сензибилитет. Во театарот со огромен успех ги играше главните улоги во драмите на Вилијам Шекспир, Албер Ками, Пјер Корнеј, Хајнрих фон Клајст, Алфред де Мисе. Филмови: „Ѓавол во тело“, „Фанфан Лала“, „Убавица на ноќта“, „Црвено и црно“, „Големи маневри“, „Опасни врски“, „господин Рипо“.
1965- Извршен е воен удар во Конго. Генерал Мобуто го собори претседателот Касавубу.
1968 Умре американскиот писател Аптон Бил Синклер, автор на повеќе романи со социјални теми, политички и социјални акти во кои ги опишува приликите во САД. Дела: „Џунгла“, „Метропола“, „Џими Хигинс“, „Крај на светот“, „Помеѓу два света“, „Претседателскиот агент“, „Свет кој треба да се освои“, „Претседателска мисија“.
1970 Јапонскиот писател Јукио Мисима јавно ритуално се самоуби во знак на протест против уништување на традиционалните вредности на Јапонија од страна на САД. Дела: „Исповед на маската“, „Шумот на брановите“, „Златен павиљон“, „По банкетот“.
1971 Данска и Норвешка како први членки на НАТО воспоставија дипломатски односи со Северен Виетнам.
1973- Во Грција е извршен државен удар во кој е соборен диктаторот Пападопулос. Новата хунта на чело со генерал Гизикис веќе следната година им ја предаде власта на политичарите, па Константин Караминлис ја формира првата влада на национално единство.
1974 Во Велика Британија вон закон е ставена терористичката Ирска републиканска армија, четири дена по подметнувањето есклозив во два паба во Бирмингем при што загинаа 21 лице.
1974- Умре У Тант, бурмански дипломат, трипати по ред генерален секретар на ООН (1962 до 1971). Конго, берлинската и кубанската криза, војната во Виетнам, пресметките на Блискиот Исток и индиско-пакистанскиот судир беа драматичните настани со кои се соочуваше У Тант. Роден е на 22 јануари 1909 година.
1975 Јужноамериканската држава Суринам се стекна со независност од Холандија.
1977- Генералното собрание на ООН ја осуди израелската окупација на арапските територии само со четири гласа против - Израел, САД, Канада и Салвадор.
1991 Во Лондон умре рок-ѕвездата, Фреди Меркјури (45), кој боледуваше од сида.
1992 Собранието на Чешка гласаше за поделба на Чехословачка на посебни држави Чешка и Словачка од 1 јануари 1993 година.
1993 Во Лондон умре Антони Барџис, британски писател на романи и литературен критичар. Најпознат е по романот „Пеколниот портокал“. Роден е во 1916 година.
1993 Весникот "Нова Македонија", освен со текст, присутен е и со фотографии во сите делови на Европа и светот. Со вклучувањето преку сателитска врска во фото-сервисот на ЕПА (Европска фото агенција), "Нова Македонија" визуелно ги покрива сите значајни дневни настани во светот.
1995 Во Скопје умре д-р Панчо Давчев, македонски академик, еден од основачите на Клиниката за гастроентерологија во Скопје. Роден е во Велес, на 15 јуни 1922 година.
1998 Канцеларот Герхард Шредер претседаваше со првата седница на владата на Германија одржана во Берлин по Втората светска војна.
2001 Странски борци на страната на талибанците кои беа заробени од Северната алијанса се побунија во некогашната тврдина во близина на градот Мазари-и-Шариф. Буната беше задушена во крв после два дена откако со помош на американските бомбардери се убиени сите бунтовници, најмалку 700.
2003 Американската приватна компанија ATC (Advaced Cell Technology) од градот Вустер во Масачусетс соопшти дека клонирала човечки ембрион. Оваа компанија е првата на која овој изум и тргна од рака, тврдејќи дека тоа го направила заради унапредување на лекувањето на разни болести, а не заради создавање вештачки човечки суштества.
2005 Умре британскиот фудбалер Џорџ Бест, поранешен фудбалер на Манчестер Јунајтед, репрезентативец на Северна Ирска и еден од најдобрите фудбалери во светот во шеесетите години на 20. век. Тој беше најзаслужен за победата на новиот тим во 1968 година со која стана првиот англиски клуб кој го освои Купот на европските шампиони.

 

[Хакет Мен]

1570 Умре италијанскиот архитект и вајар Јакопо Сансовино, мајстор на перцепција и совршени хармонизирани конструкции и декори. Ги изработил статуите „Нептун“ и „Марс“ на скалилата на Дуждевата палата и рељефот во мермер во ложата на црквата „Свети Марко“.
1701- Во Упсала е роден Андерс Целзиус, шведски физичар и астроном. Тој ја воведе поделбата на 100 степени на термометарската скала - Целзиусова скала. Во 1736 година учествуваше во експедицијата која ги измери лаковите на меридијаните, прв го забележа дејството на поларната светлина врз магнетна игла и со сопствени средства ја изгради опсерваторијата во родниот град Упсала. Умре на 25 април 1744 година.
1874 Роден е израелскиот државник и хемичар Хаим Азриел Вајцман, пронаоѓач на синтетичкиот ацетон. Беше прв претседател на Израел од 1948 до смртта во 1952 година. Вајцман беше директор на Лабораторија во Британија од 1916 до 1919, претседател на Светската ционистичка организација од 1920 до 1931 и на Еврејската агенција од 1929 до 1931 и од 1935 до 1946 година.
1879 Француското собрание е преместено од Версај во Париз.
1895 Умре францускиот писател Александар Дима Син, кој ги удри темелите на театарските драми. Напиша 16 драмски парчиња, вклучувајќи ја и драматизацијата на романот „Дамата со камелии“. Останати дела: „Незаконски син“, „Дениза“, „Господин Алфонс“, „Полусвет“.
1895- Шведскиот фабрикант Алфред Нобел, пронаоѓач на динамитот, во Париз напиша своерачен тестамент со кој каматите од големиот имот ги остава за развој на науката, литературата и на борците за мир. "Наградите треба да се делат без оглед на националноста", пишуваше во тестаментот, со кој се основа Нобеловата награда за најголеми достигнувања на човековиот ум.
1919- По Првата светска војна, во која учествуваше на страната на Оската, Бугарија потпиша мир (Нејски мировен договор, потпишан во Неј на Сена) врз основа на кој Добруџа и припадна на Романија, приморјето на Тракија на Грција, а градовите Струмица, Благоевград и Цариброд на Кралството СХС.
1921 Роден е чехословачкиот државник од словачко потекло Александер Дубчек, водач на реформското движење во Чехословачка кон крајот на шеесетите години на 20. век, познато како „Прашка пролет“. Во Втората светска војна во 1944 година учествуваше во словачкото народно востание. Од 1963 година беше на чело на Комунистичката партија на Словачка, а во јануари 1968 година беше избран за генерален секретар на Централниот комитет КПЦЦ наместо Антоњин Новотни. Во декември 1969 година беше наименуван за амбасадор во Турција, но во 1970 година беше отповикан и потоа две децении помина во потполна политичка изолација. По падот на комунистичкиот режим во 1989 година, Александер Дубчек е избран за претседател на чехолсовачкото собрание.
1926- Ахмет Бег Зогу во Тирана потпиша пакт со Мусолини за зајакнување на својот реакционен феудален режим во Албанија.
1940 Нацистичка Германија ги анектираше во Втората светска војна (и формално) француските покраини Лорен (Лотарингија) и Алзас.
1940 Во Романија профашистичката „Железна гарда“ уби повеќе од 60 соработници на пребеганиот крал Карол II, вклучувајќи го и поранешниот премиер Никол Јорг.
1941 Сојузниците ја зазедоа покраината Гондар во Етиопија. Така е скршен и последниот отпор на италијанските сили во Источна Африка, Еритреја, Етиопија и Сомалија беа ослободени.
1942 Роден е американскиот рок пејач, гитарист и пишувач на песни од африканско потекло Џими Хендрикс, еден од најпопуларните музичари во светот во шеесетите години на 20. век. Умре во 1970 година од предозирање со дрога.
1942- Француската морнарица потопи поголем дел од својата воена флота во Тулонското пристаниште за да не падне во рацете на нацистите.
1944 Во селото Горобинци, Светиниколско, е осветен и поставен камен-темелникот на новата црква „Свети Спас“.
1946- Солунскиот партиски весник "Лаки Фони" објави список на околу 100 лица од Леринско и од Воденско (претежно Македонци), кои беа интернирани на егејските острови.
1953 Умре американскиот писател Јуџин Гледстон О`Нил, творец на модерната американска драма, добитник на Нобеловата награда за книжевност во 1936 година. Дела: „Зад хоризонтот“, „Ана Кристи“, „Сите божји деца имаат крилја“, „Големиот бог Браун“, „Цар Џонс“, „Второ патување во Европа“.
1955- Во Париз умре Артур Хонегер, француски композитор од швајцарско потекло, еден од најистакнатите полифоничари во современата француска музика. И припаѓаше на композиторската група "Шестмина". Роден е на 11 март 1892 година.
1983 При падот на колумбискиот авион „боинг 747“ во близина на мадритскиот аеродром „Барахас“ загинаа 181 патник и еден член на екипажот.
1989 Во воздушната експлозија на колумбискиот авион „боинг 727“, судејќи по се, предизвикана од подметната бомба, загинаа сите 107 патници и членови на екипажот.
1990 Министерот за финансии Џон Мејџор е избран за премиер и шеф на Конзервативната партија на Велика Британија, по оставката на Маргарет Тачер.
1993 Во Крањ, во Словенија, во Основното училиште „Франце Прешерн“ почна наставата на македонски јазик за македонски деца од предучилишна до средношколска возраст, државјани на Република Словенија.
1995 Во Женева, на Генералното собрание на Меѓународната федерација на Црвениот крст и Црвената полумесечина, Црвениот крст на Македонија е примен за рамноправен член на оваа асоцијација.
1996 Во Скопје умре проф. д-р Димко Кепески, еден од основачите на Клиниката за ортопедски болести во Скопје. Роден е во Прилеп, на 14 септември 1918 година.
1996 Во експлозија на гас во рудник за јаглен во кинеската провинција Шанси загинаа најмалку 91 рудар.
1997 Во Брисел, со одобрение на Министерскиот совет на Унијата, беше одобрена Спогодбата за соработка и транспорт меѓу Европската унија и Република Македонија.
2000 Во западна Норвешка е пуштен во употреба тунелот Лердал, кој со должина од 16,9 километри го надмина Свети Готхард, дотогаш најдолгиот друмски тунел во светот.
2001 НАСА соопшти дека вселенскиот телескоп „Хабл“ откри атмосфера на една планета 150 милиони светлосни години од Земјата, што претставува прво директно откритие на атмосфера надвор од нашиот Сончев систем.
2005 Во експлозија на рудник за јаглен во покраината Хелионџианг, во североисточна Кина, загинаа 183 рудари.
2005 Доктори во Франција први во светот изведоа делумна трансплантација на лице врз пациентка на која и беше изобличено лицето од напад на куче.
2006 При пад на ирански воен авион загинаа 36 лица. Две лица ја преживеаја несреќата на авионот „Антонов 74“ кој требаше да лета за Шираз, илјада километри јужно од иранската престолнина. Авионските несреќи се многу чести во Иран. Во јануари истата година во северозападниот дел на Иран се урна воен авион „Фалкон“, усмртувајќи 11 лица, а во декември авион се урна врз зграда во Техеран, при што загинаа 115 лица.

 

[Crazy Diamond]

Имам да додадам уште нешто за денеска:
- Меѓународен ден против потрошувачка грозница.
8.п.н.е.- Умре римскиот литерат Хорациј, најголем римски лирски поет, кој повеќе од кој било грчки или римски поет се одликува со разноликиот поетски израз. Дела: „Сатири“, „Песни“ или „Оди“, „Писма“
2006.- Собранието на Канада одлучи да ја признае франкофонската покраина Квебек како посебна нација внатре во Канада. Со оваа одлука кончено е признаена јазичната и културна посебност на Квебек. Сепаратизмот во оваа провинција, која е една од четирите кои во 1867 се обединија и ја основаа Канада, предизвикуваше повеќепати сериозна криза, па дури и воспоставување на вонредна состојба.

 

[Хакет Мен]

1520. Португалскиот морепловец Фернандо Магелан, вплови во Пацификот, минувајќи низ јужноамериканската теснина која денес го носи неговото име.
1632- Роден е Жан Батист Лули, француски композитор, диригент и виолинист, од италијанско потекло. Дела: оперите „Тезеј“, „Персеј“, „Кадмис и Хермион“, „Алсеста“, „Психа“, „Амадис од Галија“, „Армида“, „Асис и Галатеј“, „Фетон“, комедија-балети: „Женидба на сила“, „Жорж Дандин“, „Господин од Пурсоњак“, црковните композиции "Te Deum", "De profundis", "Mizerere". Умре на 22 март 1687 година.
1680- Во Рим умре Џовани Лоренцо Бернини, италијански архитект, вајар, сликар писател, режисер и организатор на јавни свечености. Како еден од главните претставници на барокот, имаше влијание врз архитектурата на 18 век. Роден е во Неапол, на 7 декември 1598 година.
1806 Француската армија на Наполеон Бонапарта влезе во Варшава.
1820- Во Бармен, Прусија, роден е Фридрих Енгелс, англиски револуционер, филозоф, социјалист и научник, соработник на Карл Маркс. Негови најпознати дела се: "Дијалектиката на природата", "Анти Диринг", "Развојот на социјализмот од утопија до наука", "Лудвиг Фоербах и крајот на класичната германска идеологија" и други. Умре во Лондон на 5 август 1895 година.
1821- Панама прогласи независност од Шпанија и и се придружи на Колумбија.
1829- Роден е Антон Григорјевич Рубинштајн, руски клавирски виртуоз и композитор, основач на Конзервативизмот во Петроград. Компонираше опери, клавирски композиции, соло песни и друго. Како композитор му припаѓаше на таканаречениот космополитански правец наспроти "Руските петмина". Умре на 20 ноември 1894 година.
1881 Роден е австрискиот писател Штефан Цвајг. Дела: „Амок“, „Прво доживување“, „Жозеф Фуше“, „Мрија Антоанета“, „Триумфот и трагедијата на Еразмо Ротердамски“, „Марија Стјуарт“.
1905 Ирскиот националист Артур Грифит во Даблин ја основа партијата „Шин фејн“, чија главна задача беше борбата за осамостојување на Ирска од Велика Британија.
1907- Во Рим е роден писателот Алберто Моравија (вистинското презиме му е Пинкерле). Светска слава постигна со романите во кои го обработува моралното раслојување на италијанската буржоазија. Работеше на многу книжевни родови, вклучувајќи и театарски дела, кратки раскази и есеи. Се занимаваше со филмска и театарска критика. Најпознати дела му се: "Римјанка", "Комформист", "Чочара", "Презир", "Римски раскази", "Нови римски раскази", "Здодевно" и други. Умре во Рим, на 26 септември 1990 година.
1918 Бесарабија е приклучена кон Романија.
1918 Во Штип е роден Шукри Рамо, поет, раскажувач и литературен критичар од турската националност во Македонија. Автор е на книгите поезија „Татковината е една, не заборавај“, „Венец“, „Добредојдовте“, на збирките „Полско цвеќе“, „Со огнот кон ѕвездите“ и други дела. Умре во Скопје, на 18 ноември 1988 година.
1919 Ненси Естор е првата жена избрана во британскиот парламент.
1941 Советската армија во Втората светска војна ги исфрли германските трупи од Ростов на Дон.
1942 Во пожарот кој уништи еден ноќен клуб во американскиот град Бостон загинаа околу 500 луѓе.
1943- Во Техеран почна конференцијата меѓу претседателот на САД Рузвелт, британскиот премиер Черчил и советскиот премиер Сталин. На конференцијата е разгледано натамошното водење на војната со Германија, повоеното уредување на Европа и друго. Конференцијата заврши на 1 декември.
1945 Умре американскиот тенисер и политичар Двајт Дејвис, кој во 1900 година го основа натпреварувањето на нациите во тенис „Дејвис куп“. Двајт Дејвис беше и американски министер за војна од 1925 до 1929 година и генерален гувернер на САД на Филипините од 1929 до 1932 година.
1954 Умре италијанскиот нуклеарен физичар Енрико Ферми, добитник на Нобеловата награда за физика во 1938 година. Ја заснова теоријата на движењето на неутроните, а во Втората светска војна во САД, каде во 1938 година емигрира од Италија, на Чикашкиот универзитет раководеше со градењето на првиот нуклеарен реактор. По неговото име се наречени повеќе поими во нуклеарната физика: „Фермиево правило за селекција“, „Фермиев модел на гасовите“, „Фермиева `старост` на неутронот“.
1960 Мавританија, земја во западна Африка, стана независна исламска република. До тогаш таа беше составен дел на Француска Западна Африка.
1971 Јорданскиот премиер Васфи Тел го убија припадниците на палестинската терористичка организација „Црн септември“ во Каиро, каде допатува заради учество на Арапската конференција.
1975 Фретилин (Револуционерен фронт за независност на Источен Тимор) еднострано ја прогласи независноста на земјата, поранешна португалска колонија која ја окупираше Индонезија, и ја основа „Демократска република Источен Тимор“.
1979 Новозеландскиот авион „DC-10“ удри во планината Еребус на Антартикот при што загинаа сите 257 патници и членови на екипажот.
1987 При падот на јужноафриканскиот авион „боинг 747“ во Индискиот Океан, близу Маурициус, загинаа сите 160 патници и членови на екипажот.
1989Индискиот претседател на владата Раџив Ганди поднесе оставка по поразот на изборите.
1990 Сингапурскиот претседател на влада Ли Куан Ју беше симнат од власта по 31 година.
1991 Либијскиот лидер Моамер Гадафи објави дека нема да ги предаде двајцата Либијци обвинети за подметнување бомба во американскиот патнички авион кој се урна врз Шкотска (Локерби).
1994 Норвежаните на референдум одбија да се приклучат на Европската унија.
1995 Република Чешка стана 26-та членка на ОЕЦД (Организација за економска соработка и развој).
1996 Во Скопје умре Ташко Хаџијанев, еден од организаторите на македонското национално движење и на антифашистичката борба во Егејска Македонија. Роден е во Воден, на 27 септември 1922 година.
1997 Во Скопје, свечено е отворена Амбасадата на Австрија во Република Македонија.
2001 Во Скопје умре Божидар Тодоровски - Бодле, македонски поет, сликар и режисер. Автор е на книгите поезија „Бумеранг“, „Неспогодби“, „Сонетен венец на непризнатите“, „Диво коњче“, „Горчлива нафора“ и „Боемски уроци“. Роден е во Прилеп, на 11 август 1933 година.
2002 Во експлозија на автомобил-бомба, тројца исламски терористи-самоубијци убија 13 луѓе, 10 Кенијци и тројца Израелци, во еден хотел полн со израелски туристи во кинејскиот град Момбаси. Речиси истовремено испалија две противавионски ракети врз израелски патнички авион, но проектилите благодарејќи на присебноста на пилотите, ги промашија, па така беа спасени 261 живот.

 

[Хакет Мен]

1314 Умре францускиот крал Филип IV Убавиот, кој во 1306 година од Франција ги протера сите Евреи и им го конфискуваше имотот. Во судирот за превласт го надмина папата Бонифаци VIII и ја пренесе папската столица во Авињон. Заради зајакнување на позицијата во борбата против ватиканските курии, во 1302 година првпат во историјата на Франција свика Собрание на трите сталежи со што граѓанскиот сталеж почна да учествува во политичкиот живот на земјата.
1516 Во Венеција умре италијанскиот сликар Џовани Белини. Наслика многу композиции и портрети. Им беше учител на Џорџоне и Тицијан. Тој е еден од создавачите на таканаречената Венцијанска ренесанса. Роден е во Венеција, во 1426 година.
1543 Умре германскиот сликар Ханс Холбајн Младиот, еден од најзначајните светски портретисти. Посебно место заземаат портретите од англиското аристократско друштво, изработени со креда во кралскиот дворец во Виндзор, каде беше дворски сликар на кралот Хенри VIII.
1643 Во Венеција умре Клаудио Монтеверди, еден од најистаканатите италијански оперски композитори од епохата на барокот. Роден е во Кремона, на 4 декември 1567 година.
1780 Умре австриската царица, чешка и унгарска кралица Марија Терезија, која во текот на владеењето од 1740 до нејзината смрт ги спроведе реформите во духот на просветниот апсолутизам, но вршеше и германизација и насилно покатоличување.
1797- Во Бергамо е роден Гаетано Доницети, италијански оперски композитор, романтичар, творец на лесна и убава музика, полна со драмска динамика. Негови познати дела се: "Ќерката на полкот", "Дон Пасквале", "Лучија ди Ламермур" и "Љубовна напивка". Умре во Бергамо, на 8 април 1848 година.
1864 Во Сенд Крик во американската држава Колорадо единицата на полковникот Џон Чивингтон масакрира најмалку 400 Чеени и Апачи, кои се предадоа и им беше ветена заштита на местото каде се населија.
1890 Отворено е заседанието на првото јапонско собрание.
1895 Роден е американскиот филмски режисер и кореограф Вилијам Беркли Инос, познат како Базби Беркли, кој го втемели принципот на мјузиклот како филмски жанр. Филмови: „Копачи на злато 1933“, „Холивудски хотел“, “Бебе на Бродвеј“, „42. улица“, „Римски скандали“.
1902 Роден е италијанскиот писател Карло Леви, автор на романот „Христос застана во Еболија“, во кој го опишува тешкиот живот на италијанските селани за време на фашизмот. Во тоа време беше интерниран на југот на Италија.
1924 Умре италијанскиот композитор Џакомо Пучини. Неговите опери се одликуваат со силни емоции, патетичност и сентименталност. Дела: операта „Боеми“, „Тоска“, „Мадам Батерфлај“, „Турандот“, „Манон Леско“, „Девојката од Запад“, „Џани Скики“.
1926- Во Тетово е пуштена во редовно производство хидроелектраната "Пена", прв и најстар хидроенергетски објект во Македонија. Изградена е во периодот од 1924 до септември 1926 година. Инвеститор беше Тетовското индустриско акционерско друштво формирано на иницијатива на Михајлович, руски емигрант кој живееел во Тетово.
1932 Роден е францускиот државник Жак Рене Ширак, премиер од 1974 до 1976 и повторно во 1986, а претседател на Франција од 1995 до 2007 година.
1943- Во Јајце почна Второто заседание на АВНОЈ. Беше основан Националниот комитет за ослободување на Југославија. Декларативно беше одлучено „Југославија да се изгради на демократски федеративен принцип како заедница на рамноправни народи“, а на кралската влада која пребегна и беше забрането враќање во земјата.
1943 Народноослободителниот комитет на селото Сливово, Охридско, ја изрече првата пресуда. Воедно тоа е и првата пресуда што ја изрекоа органите на народната власт во НОВ на територијата на Македонија. Сослушувањето и пресудата ја изрече Танаско Трајковски, а се однесуваше за разрешување на имотните односи меѓу тројца селани. Странките се согласија со донесената пресуда.
1945 Во Југославија беше укината монархијата и сите права на кралот Петар II Караѓорѓевиќ.
1947 Генералното собрание на Обединетите нации изгласа поделба на Палестина, на еврејски и палестински дел. Ерусалим беше под контрола на Светската организација, а тоа во 1948 година овозможи создавање на државата Израел.
1949 Во Скопје, на платото пред некогашната Женска гимназија е откриен Споменикот на паднатите борци во НОВ на Македонија. Изработен е во бронза, а е дело на хрватскиот скулптор Иван Мирковиќ.
1962- Велика Британија и Франција потпишаа спогодба за изработка на суперсоничен авион од типот "Конкорд".
1973- Во Маврови Анови е формирано Здружението на радиостаниците во Република Македонија.
1981 Умре американската филмска глумица Натали Вуд, која стана филмска ѕвезда уште како дете („Чудо на 34. улица“). Останати филмови: „Бунтовник без причина“, „Сјај во трева“, „Трагачи“, „Приказна од западната страна“.
1987 Јужнокорејски авион со 115 патници и членови на екипажот се урна врз Бурма. Во Бахреин потоа беше уапсена жена која призна дека е севернокорејски агент и дека го поставила експлозивот во авионот по наредба на нејзината влада со цел да се спречи одржувањето на Олимписките игри во Сеул во 1988 година.
1990 Советот за безбедност на Обединетите нации усвои резолуцијата за употреба на сите мерки за истерување на Ирачаните од Кувајт доколку ирачките трупи не се повлечат до 15 јануари 1991 година.
1991 Д-р Ксенте Богоев е избран за нов претседател на Македонската академија на науките и уметностите (МАНУ).
2001- Умре англискиот музичар Џорџ Харисон, поранешен член на „Битлси“, легендарната четворка од Ливерпул. Иако беше во сенка на тандемот Џон Ленон и Пол Макартни, значително придонесе во опусот на музичката група и создаде повеќе незаборавни песни.
2003 Во Велика Британија му беше одобрен политичкиот азил на водачот на чеченските исламски терористи Ахмед Закајев.

 

[Хакет Мен]

Светски ден на борба против сидата


1135 Умре англискиот крал Хенри I, младиот син на Вилијам I Освојучот. Во текот на владеењето од 1100 година, ја зацврсти кралската власт, а во 1106 година ја освои Нормандија и ја припои кон Англија.
1455 Умре италијанскиот вајар Лоренцо Гиберти, познат по изработката на вратите на крстителната катедрала во Фиренца. На конкурсот во 1401 година во силна конкуренција му е доверена изработката на други врати во црквата, кои ги заврши во 1424 година, а од 1425 до 1453 година ја изработи третата врата, наречена „врата на рајот“, кај која на нов начин го реши проблемот со просторот. Изработи и повеќе кипови во Фиренца и Сиена, вклучувајќи го и релјефот за катедралата во Сиена, работен од 1417 до 1427 година, а неговите „Commentarii“ се документ од голема вредност за изучување на италијанското сликарство.
1516- Во Рим, умре Џовани Белини Џамболино, голем италијански сликар, најзначаен од тројцата браќа (Јакопо, Џентиле, Џовани) Белини од Венеција. Сликаше композиции, портрети, им беше учител на Џорџене и Тицијан и е еден од основачите на Венецијанската сликарска школа во италијанската ренесанса. Роден е во 1430 година.
1603- Во Лондон умре Вилијам Гилберт, англиски научник-лекар и физичар. Особено се занимаваше со испитувањето на магнезиумот и електрицитетот и воведе повеќе поими и изрази за магнетите и за електричните големини. Неговото класично дело "Де магнете" (1600) претставува прво големо научно дело објавено во Англија. Називот "Гилберт" е даден на единицата на магнетомоторните сили. Роден е во 1540 година.
1640 Португалија по востанието со кое е отфрлена шпанската власт повторно се стекна со независност, а две недели подоцна војводата од Браганц е крунисан за португалски крал под името Жоао IV. Шпанија независноста на Португалија ја призна дури во 1668 година.
1813- Русија, Прусија и Австрија се согласија да извршат инвазија врз Франција, бидејќи Наполеон одговори неодредено на мировните услови на сојузниците.
1821 Независност од Шпанија прогласи и Доминиканската Република, теритотија која го зафаќа источниот дел од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспањола.
1822 Основачот на бразилското царство Дом Педро е крунисан за цар на Бразил под името Педро I. По потекло му припаѓаше на португалското кралско семејство Браганц.
1825 Умре рускиот цар Александар I Петрович Романов. По стапувањето на престолот во 1801 година започна со серијата либерални реформи, а во текот на владеењето Русија значитело се прошири територијално.
1885 Во Викли, Франција, е роден Алберт Лондрес, француски писател и новинар, еден од најпознатите воени известувачи. Соработуваше во весниците „Матину“, „Петтиот журнал“, „Ексцејлор“, „Квотидиен“, „Петтиот Паризиен“ и во други весници. Беше известувач од Првата балканска војна и од Првата светска војна. Како новинар напиша повеќе од 800 написи од сите области.
1891 Во Палешник е роден Славко Колар, хрватски писател. Пишуваше раскази, новели, сатирична проза, хуморески, драми и комедии. Од делата познати му се „Назад во нафталин“, „Седуммина во подрум“, „На своето тело господар“ и други. Умре во Загреб, на 15 септември 1963 година.
1896 Роден е Георгиј Константинович Жуков, маршал на Советскиот Сојуз, истакнат војсководец во Втората светска војна. Раководеше со скршувањето на германската офанзива на Москва, ги водеше битките кај Волгоград (тогаш Сталинград) и Санкт Петербург (тогаш Ленинград), а трупите под неговата команда го зазедоа и Берлин, во мај 1945 година. Напиша мемоари под наслов „Спомени и размислувања“. Умре во Москва, на 18 јуни 1974 година.
1906 Во Париз е отворено киното „Omnija Pate“, во светот прва сала наменски изработена за прикажување филмови.
1918- Во градот Алба Јулија, народот од Трансилванија, претставен од делегации од сите места, прокламира обединување на Трансилванија со Романија. Со овој историски акт е заокружен процесот на националното обединување на романскиот народ, започнат истата година, кога романските провинции Бесарабија и Буковина, кои беа под странска доминација, во март односно во ноември, се приклучија кон матичната земја.
1918 Со одлука на данското собраие Исланд се стекна со независност.
1918 Во Белград регентот Александар Караѓорѓевиќ го прогласи обединувањето и создавањето на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци.
1934 Во Ленинград е убиен членот на Политбирото и сректар на Централниот комитет на Советската комунистичка партија Сергеј Миронович Киров. По убиството на Киров, Сталин започна со бранот чистки и до 1938 година физички леквидира повеќе стари револуционери, водачи на Октомвриската револуција.
1935 Роден е американскиот филмски глумец и режисер Ален Стјуарт Кенигсберг, познат како Вуди Ален, обновувач на холивудската филмска комедија во седумдесеттите години од 20. век. Филмови: „Земи ги парите и бегај“, „Се што отсекогаш сте сакале да знаете за сексот но не сте се осудиле да прашате“, „Љубов и војна“, „Ени Хол“, „Менхетен“, „Ентериери“, „Сонот на летната ноќ“.
1936 Умре италијанскиот писател Луиѓи Пирандело, добитник на Нобеловата награда за книжевност во 1934 година, еден од најзначајните драмски писатели во 20. век. Напиша 33 драми, собрани под насловот „Голи маски“. Дела: „Приказни за една година“, „Покојниот Матија Паскал“, „Нејзиниот сопруг“, „Ѓакомино“, „Хенри IV“, „Шест лица го бараат писателот“.
1943- Во Дебарца излезе првиот број на весникот "Братство", орган на Првата македонско-косовска НОУ бригада.
1981 Во најголемата авионска несреќа во историјата на југословенското воздухопловство, авионот „DC-9 super 80“ на љубљанската „Инекс адриа авиопромет“, кој удри во планина во близината на Корзика, загинаа сите 178 патници и членови на екипажот.
1992 Во Сараево умре Мирослав Шпилер, хрватски режисер. Роден е на 19 декември 1906 година.
1987- Во Скопје, умре Андон Димитровски - Петко, првоборец и носител на "Партизанска споменица 1941". По ослободувањето работеше во органите за внатрешни работи. Роден е во Крушево, во 1922 година.
1988 Беназир Буто стана премиер на Пакистан, како прва жена на чело на една исламска земја.
1989 Михаил Горбачов како прв советски лидер го посети Ватикан и со папата Јован Павле II договорија да се воспотават дипломатски односи меѓу Советскиот Сојуз и Ватикан.
1991 На референдум во советската република Украина граѓаните со големо мнозинство се изјаснија за независност.
1994 Во Бордо, Франција, на 21. Генерално собрание на Светската федерација на воени ветерани, што се одржа од 1 до 6 декември, Сојузот на борците од Народнослободителната и антифашистичка војна на Македонија е примен за полноправен член.
1995 Хавиер Солана, е избран за генерален секретар на Атлантската алијанса. Во Брисел, амбасадорите на НАТО, постигнаа договор за назначување на Солана, како наследник на Вили Клас.
1997 Во Париз умре Стефан Грапели, француски џез-виолинист. Се прослави со ромскиот гитарист Дианго Рајнхар, со кого го формираше Квинетот на Хост Клуб на Франција во 1934 година. Роден е во 1908 година.
1998 Нафтената компанија „Ексон“ се согласи за рекордна сума од 76,6 милијарди долари да ја купи корпорацијата „Мобил“, со што е создадена најголемата светска нафтена компанија.
2004 Во Утрехт умре принцот Бернард де Лип - Бистерфелд, таткото на холандската кралица Беатрис. Принцот Бернард е роден во германскиот град Јена, на 29 јуни 1911 година. Во 1937 година се ожени со тогашната холандска престолонаследничка Јулијана со која имаше четири ќерки: Беатрис (родена 1938), Ирене (1939), Маргрит (1943) и Кристина (1947).
2005 Еден од петмината главни команданти на меѓународната терористичка мрежа Ал Каида, Египјанецот Абу Хамза Раби, е убиен во Северен Вазиристан, област во Пакистан во близина на границата со Авганистан.
2006 Повеќе од илјада луѓе загинаа, околу 500 беа повредени, а околу 600 се водат за исчезнати, во налетот на тајфунот кој ги погоди источните делови на Филипини.

 

[Хакет Мен]

Денеска е Светски ден на лицата со хендикеп
1368 Роден е францускиот крал Шарл VI, кој до својата смрт во 1422 година на престолот беше 42 години. Во почетокот од владеењето беше познат како „Шарл Саканиот“, но бидејќи од 1392 година имаше неколку напади на психичко растројство го доби прекарот „Шарл Лудиот“. Ја предизвика граѓанската војна меѓу француските земји Армањак и Бургундија, а во текот на неговото владеење Англичаните во Стогодишната војна, предводени од кралот Хенри V, во 1415 година им нанесоа тежок пораз на француските трупи во битката кај Аенкур.
1800 Во Врба, кај Блед, е роден Франце Прешерн, еден од најголемите словенечки поети. Најзначајно негово дело е „Сонатен венец“. Умре во Крањ, на 8 август 1849 година.
1808 Мадрид се предаде на воените сили на францускиот цар Наполеон I.
1810 Велика Британија ги презеде од Франција островите Реунион и Маурицијус. Реунион подоцна и е вратен така што и денеска е со статус на француска прекуморска територија.
1857 Роден е Џозеф Конрад, англиски писател, по потекло Полјак. Најчеста тема на неговите романи и раскази е борбата на човекот со морето. Негови најзначајни дела се романите „Прогонетиот од островот“, „Ностромо“, „Лорд Џим“ и други дела. Умре на 3 август 1924 година.
1883 Роден е австрискиот композитор Антон Фридрих Ернст фон Веберн, еден од најистакнатите експресионисти. Изведувањето на неговата музика беше забрането од нацистите. Создаде специфичен музички јазик со префинети нијанси. Дела: камерна за гудачки квартет „Пет ставови“, „Шест багатели“, оркестарска „Шест парчиња“, „Пет парчиња“, „Симфонија за камерен оркестар“, „Варијации, соло песни“.
1894 Роден е индискиот државник Реџендро Прасад, прв претседател на независна Индија од 1950 до 1963 година.
1894 Умре шкотскиот писател Роберт Луис Балфур Стивенсон, извонреден стилист. Се обиде во своите дела да го обнови духот на романтиката. Дела: романите „Остров со богатство“, „Чудните случаи на докторот Џекил и господинот Хајд“, приказните „Нови приказни од 1001 ноќ“, патописот „Патување со магаре“, есејот „Virginibus puerisque“.
1917 Претседателот на САД Вудро Вилсон побара од Конгресот во Првата светска војна да и објават војна на Австро-Унгарија.
1918 Заменик началникот на италијанската Врховна команда генералот Пјетро Бадољо и поднесе на владата меморандум за разбивање на штотуку прогласеното Кралство на Србите, Хрватите и Словенците. Меморандумот беше прифатен и со години беше основа за политиката на Рим кон Југославија, со цел заземање на Далмација и на други територии.
1919 Умре францускиот сликар Пјер Огист Реноар, еден од најистакнатите импресионисти и еден од најголемите европски сликари во 19. век. Во староста работеше и како скулптур.
1923 Во Њујорк е родена Марија Калас, американска оперска пејачка, сопран, од грчко потекло. Големиот гласовен распон и вонредната сугестивна глума придонесе за нејзината светска слава и да се вброи во најголемите светски пејачки. Умре во Париз, на 16 септември 1977 година.
1930 Роден е францускиот режисер Жак Лик Годар, водечка личност во „новиот бран“ француски филмови. Филмови: „До последниот дух“, „Жената е жена“, „Лудиот Пјер“, „Бројот два“, „Да се живее својот живот“, „Карабињери“, „Мажена жена“, „Машко и женско“, „Викенд“, „Еден плус еден“, „Источен ветер“,„Спасувај се кој може“, „Име: Кармен“.
1931 Усвоен е Вестминистерскиот статут, според кој доминионите на Велика Британија се стекнаа со потполна законодавна независност.
1942- Во Тетово излезе првиот број на весникот на Окружниот комитет на КПЈ за територијата на Македонија под италијанска окупација "Востаник". Излегуваше до февруари 1943 година.
1949- Умре Елин Пелин (вистинското име му е Димитар Иванов Стојанов), прв оригинален бугарски писател за деца, еден од најдобрите сликари на бугарското село. Најпознати дела му се "Раскази", "Пижо и Пендо", "Земја", "Јас и Ти, Тој", "Дедовата ракавица", " Сказни и раскази", "Јан Бибијан на Месечината" и други. Роден е во 1877 година.
1962 Едот Спарлок Сампсон стапи на должноста судија во општинскиот суд во Чикаго, станувајќи прва Афроамериканка на местото судија во САД.
1967- Лекарите во Кејптаун, во Јужноафриканската Република, објавија дека во болницата "Гроте Шур", за првпат во историјата , е извршена успешна трансплатација на човечко срце. Екипата на чело со д-р Кристијан Барнар изврши операција врз заболениот Луис Вашкански, меѓутоа тој умре по десетина дена.
1971 Почна Индиско-пакистанската војна поради Кашмир, која заврши на 17 декември со победа на Индија и одвојување на Бангладеш, кој дотогаш беше во источен Пакистан, во посебна држава.
1975 Во Лаос власта ја презедоа комунистите со што престана да постои 600-годишната стара монархија.
1980- Во Скопје умре Драги Костовски, познат македонски артист кој на најшироката јавност и е познат по исклучителните остварувања, по многубројните улоги на театарската сцена, на филмот, на телевизијата и во радиодрамската уметност. Роден е во Битола на 22 април 1930 година.
1984 Во градот Бопал во Индија умреа околу 4.500 луѓе, 500 ослепеа, а 50.000 луѓе беа затруени со гас кој истече од „Јунион карбајд“, фабрика за производство на средства за заштита на растенијата.
1989 Во Источна Германија оставки поднесоа лидерот на единствената Работничка партија на Германија (комунисти) Егон Кренц и сите членови на партиското Политбиро и Централниот комитет на владејачката партија.
1991 Русија ја призна независноста на Украина, а рускиот претседател Борис Елцин се заложи за што побрзо нормализирње на меѓудржавните односи на Русија и Украина.
1991 Во Струмица умре Стојан Гогов, доајен на народниот театар "Антон Панов" од Струмица. Роден е во 1924 година.
1994 Во Виена умре Франтишек Вацлав Мареш, чешки професор по славистика на Виенскиот универзитет, научник од светски ранг кој има извонредни заслуги за афирмацијата на македонистиката во светот. Тој беше и член надвор од работниот состав на МАНУ. Роден е во Бенешов, кај Прага, на 12 декември 1922 година.
1995 Поранешниот претседател на Јужна Кореја Чун До Хван е уапсен поради одговорност за масакарот во градот Квангџу во мај 1979 година кога војската уби повеќе од 200 демонстранти.
1997 Германското Министерство за одбрана поведе дисциплинска постапка против шестмина војници, кои просториите во нивните касарни ги краселе со слики на Адолф Хитлер и со нацистички знамиња.
1999 Хрватскиот суд одлучи дека тешко болниот Фраљо Туѓман не е во состојба да ја обавува функцијата шеф на држава.
2006 Умре Елиот Велис, еден од најпознатите ловци на нацистите. Велис, кој ги преживеа стравот и ужасот во концентрационите логори во Полска, стана познат кон крајот на седумдесетите години на 20. век. Беше упорен околу расветлувањето на случаите на летонскиот нацист Болесав Мијаковскис.

 

[Хакет Мен]

1443.Роден е италијанскиот свештеник Џулијано дела Роверо, кој од 1503 до смртта во 1513 година беше папа Јулиј Втори. Беше еден од најголемите покровители на уметноста меѓу поглаварите на римокатоличката црква.
1560 Умре францускиот крал Франсоа Втори, кој владееше само една година. Го наследи брат му Шарл Деветти, во чиее владеење започнаа верските војни помеѓу римокатолиците и хугенотите.
1771 Во Падова умре Џовани Батиста Моргањи, роден 1682 година, познат италијански и светски медицински научник, еден од пионерите на новите сфаќања во лекувањето на болестите, втемелувач на патолошката анатомија. Во делото „За жариштата и причините на болестите“ ја збогати медицината со првите описи на некои болести, како што е зболувањето на срцето, туберкулозата на бубрезите, акутна атрофија на црниот дроб и други.
1791 Во Виена умре Волфганг Амадеус Моцарт, голем австриски композитор, автор на повеќе музички дела со кои даде печат на совршенството и на неповторливиот личен израз. На денот на погребот Виена не му се оддолжи на човекот кој нејзиното име го прослави во светот. Моцарт беше погребан во заедничка гробница на сиромашните, а неговиот ковчег никој не го испрати, освен неговото куче. Негови најпознати дела се оперите „Волшебната флејта“, „Свадбата на Фигаро“, „Дон Жуан“ и други. Роден е во Салцбург на 28 јануари 1756 година.
1839 Роден е американскиот офицер Џорџ Армстронг Кастер, кој како командант на коњаничка единица ја предводеше воената кампања во 1870 година против индијанските племиња во Каназас, Дакота и Монтана во име на владата на САД. Загина во јуни 1876 година во битката кај Литл Биг Хорн, кога Сијуксите под команда на поглаварот „Лудиот Коњ“ уништија дел од коњаницата и ги убија сите 264 американски војници кои учествуваа во битката.
1848 Во цела Америка почна „златната треска“ откако американскиот преседател Џемс Полк објави дека во Калифорнија е пронајдено злато.
1867 Роден е полскиот државник маршалот Јозеф Клеменс Пилсудски, првиот претседател на Полска од 1918 до 1922 година и иницијатор на војната против Советска Русија во 1920 и 1921 година. Во 1926 година воспсостави диктатура со што ја одржа власта се до смртта во 1935 година.
1870 Во Каменица е роден Вичеслав Новак, истакнат чешки композитор и музички педагог, професор по композиција на Мајсторската школа во Прага. Умре во Скутеч, на 18 јули 1949 година.
1870 Умре францускиот писател Алесандар Дима. Најпрво се истакна со романтичните драми „Анри Трети и неговиот дворец“, „Антони“, „Кулата Нел“, „Кин“. Пишуваше и комедии, но со светска слава се стекна со многубројните романи со мотиви од француската историја: „Тројцата мускетари“, „Грофот од Монте Христо“, „Кралицата Марго“, „Дваесет години потоа“.
1980 Роден е австрискиот филмски режисер Фриц Ланг, еден од најзначајните претставници на експресионизмот. Пред нацизмот побегна во САД, а кон крајот на педесетите години на 20. век дојде во Западна Германија во која остана се до смртта во 1976 година. Филмови: „Уморна смрт“, „Доктор Мабузо“, „Коцка“, „Метрополис“, „Убиецот М“, „Тестаментот на доктор Мабузо“, „Само еднаш се живее“, „И џелатите умираат“, „Министерство на стравот“, „Човечки желби“, „Додека градот спие“, „Индијски надгробен споменик“.

1901 Во Чикаго е роден Волт Дизни, познат северноамерикански цртач и филмски продуцент, творец на модерниот цртан филм. Умре во Бурбанк, Калифорнија, на 15 декември 1966 година. Дизни со години беше водечка фигура во светот на цртаниот филм, затоа што беше тешко да се надмине неговата техника, поетска сила и духовитост.
1906 Роден е американскиот филмски режисер од австриско потекло Ото Преминџер, пионер во подготовка на „широките платна“: Филмови: „Лаура“, „Ангелско лице“, „Кармен Џонс“, „Човекот со златна рака“, „Св. Јованка“, „Добарден таго“, „Анатомија на едно убиство“, „Егзодус“, „Кардинал“.
1926 Умре францускиот сликар Клод Моне, еден од основачите на импресионизмот.
1940Умре чешкиот виолинист и композитор Јан Кубелик, кој на осумгодишна возраст почна со јавен настап, стекнувајќи се со углед на еден од најголемите виолински виртуози на своето време. Дела: „Американска симфонија во a-mol“, шест концерти за виолина и оркестар, симфониски варијации за виолина и камерен оркестар, кратки композиции за виолина и клавир.
1956 Британските и француските турпи почнаа со повлекување од Египет (Суетскиот канал) по неуспехот во Суетската војна.
1962 САД и Советскиот Сојуз постигнаа договор за мирољубиво користење на вселената.
1977 Египет ги прекина односите со Сирија, Либија, Алжир, Ирак и Јужен Јемен, арапски земји кои жестоко се спротивставија на започнатиот мировен процес помеѓу Египет и Израел.

1983 Умре американскиот филмски режисер Роберт Олдрич. Снимаше трилери, вестерни, хорори, психолошки драми и комедии. Филмови: „Што се случи со Беби Џејн?“, „Вера Круз“, „Апач“, „Дванаестмината жигосани“, „Бакнеж на смртта“, “Тивко, тивко Шарлота“, „Затворски круг“, „Големиот нож“, „Убиството на сестрите Џорџ“.
1990 Во Скопје е регистрирана политичката партија Балканска федерација - Балкан без граници, со седиште во Скопје. За претседател е избран Димитар Даскалов.
1995 Шефот на шпанската дипломатија Хавиер Солана официјално ја презеде функцијата генерален секретар на НАТО, како прв Шпанец на чело на западниот воен сојуз.
1996 Претседателот на САД Бил Клинтон за министер за надворени работи (државен секретар) ја назначи Медлин Олбрајт, прва жена на таа функција во американската историја.

1997 Вулканот Безимјани на полуостровот Камчатка, на рускиот Далечен Исток, повторно е активиран при што се формираше вулкански прав од осум до десет километри над земјината површина.
2007 Умре Дан Јосиф, еден од лидерите на револуцијата во Романија во 1989 година против режимот на поранешниот романски диктатор Николај Чаушеску.

 

[Хакет Мен]

1421.Роден е англискиот крал Хенри Шестти, последниот монарх од династијата Ланкастер, кој формално стана владетел во 1422 година, во осмиот месец од животот. Соборен е во династичките борби („Војна на двете ружи“) и е убиен во мај 1471 година во лондонскиот затвор „Тауер“.
1492 Христофер Колумбо го откри островот Хаити.
1507 Германскиот картограф Мартин Валдземилер ја објави првата географска карта на новиот континент на кој му беше дадено името Америка. За време на изработката на новото издание на Птоломеовиот атлас тој ги прочита писмата на Америго Веспучи од Новиот свет, во кои италијанскиот морепловец тврдеше дека патот преку Атлантикот не води до Азија, туку до дотогаш непознатиот континент. Валдземилер врз основа на тие описи ја нацрта картата и на неа го стави зборот - Америка.
1779 Умре Жан Батист Шарден, француски сликар. Теми во неговото сликарство пред се се мртва природа и ентериер. Припаѓа во генерацијата на претходниците на модерната уметност. Роден е на 2 ноември 1699 година.
1833 Во Нови Сад е роден Јован Јовановиќ - Змај, српски поет, преведувач, новинар, академик и лекар, еден од најпознатите поети за деца. Негови најпознати дела се "Пејанија", "Трендафилчиња" и други. Како новинар основа и уредува повеќе весници од кои најзначајни се сатиричниот "Змај" и весникот за деца "Невен". Умре во Сремска Каменица, на 3 јуни 1904 година.
1877 Американскиот пронаоѓач Томас Едисон во Вест Оринд во Њу Џерси ја демонстрираше првата тонска снимка.
1882 Умре англискиот писател Ентони Тролоп, кој во голем број романи реалистички ги опишува граѓанските слоеви на викторијанска Англија. Меѓу нив, најуспешни се романите од циклусот за имагинарната покраина Барсет, како што се „Чувари“, „Торњеев Барсет“ и „Последната хроника на Барсет“, во кои се појавуваат истите ликови во различна доба.
1889 Умре американскиот државник Џеферсон Дејвис, претседател на Конфедерацијата на Американските Држави (11 отцепени јужни држави во САД) во текот на граѓанската војна од 1861 до 1865 година. Уапсен е по поразот на јужните држави во граѓанската војна, но во 1867 година е пуштен од затвор без судење.
1907 Во една од најголемите несреќи на рудници во САД, загинаа 361 рудар во рудникот за јаглен Монон, во Вирџинија.
1916 Германски трупи во Првата светска војна влегоа во романската престолнина Букурешт.
1917 Собранието во Хелсинки ја прогласи независноста на Финска, која ја призна советска Русија. Финска по Наполеоновите борби потпадна под руска власт и во 1809 година стана големо војводство во составот на Руското царство. Дотогаш таа беше составен дел на Шведска.
1917 Во сударот на францускиот брод „Мон Блан“, товарен со експлозив вклучувајќи и 5.000 тони ТНТ, со белгискиот брод „Имо“ во пристаништето на градот Халифакс во Канада, загинаа повеќе од 1.500 луѓе и околу 8.000 беа ранети, а голем дел од градот беше разорен.
1921 Велика Британија потпиша мировен договор со Ирска, според кој е воспоставена Ирска Слободна Држава (без поголем дел од Алстера - Северна Ирска) како членка на Британскиот комонвелт.
1925 Италија и Египет потпишаа договор за границите на италијанската колонија Либија.
1926 Умре Клод Моне, француски сликар, еден од основачите на импресионизмот. Според неговата слика "Импресија, зајдисонце", изложена во 1874 година, во Париз, дадено е името на целиот сликарски правец.
1927 Во Ќустендил умре Ефрем Цветков Каранов, собирач на македонски народни умотворби. Тој, заедно со Ѓорѓи Пулевски, П. Киновски, Ѓ. Абаџиев, В. Икономов, Д. Матов, Е. Спространов и други, се појави како значаен популаризатор на македонското народно поетско творештво. Каранов е основач и претседател на Македонското емигрантско друштво во Ќустендил, прво од таков вид во Бугарија. Роден е во Кратово, на 25 јануари 1852 година.
1929 Во Република Турција, жените беа изедначени со мажите во поглед на правото на глас.
1941 Почна контраофанзивата на силите на Црвената армија против германските сили на фронтот пред Москва. На фронтот, широк 300 километри, беа пробиени германските линии. Нацистичките девизии беа прегазени или опколени, а подоцна разбиени.
1942 Кај селото Папрадиште, Велешко, партизанскиот одред „Димитар Влахов“ беше нападнат од бугарската полиција. Младата партизанка Невена Георгиева - Дуња, која се бореше во првите борбени редови на овој одред, беше смртно погодена од фашистички рафал. Родена е во Скопје, на 25 јули 1925 година.
1968 Во Велес се одржаа првите „Детски Рацинови средби“, манифестација во чест на ликот и делото на македонскиот поет Кочо Рацин, а покрај тоа, има за цел да го афирмира детското литературно и ликовно творештво.
1971 Индија ја призна Бангладеш, поранешен Источен Пакистан, а Пакистан возврати со прекин на дипломатските односи со Индија.
1978 Шпанците на рефернедум го усвоија новиот устав, според кој Шпанија е дефинирана како уставна монархија со парламентарна демократија.
1983 Умре Роберт Олдрич, американски филмски режисер. Снимаше трилери, вестерни, хорор филмови, психолошки драми и комедии. Меѓу неговите попознати филмови се "Што се случи со Бејби Џејн", "Апачи", "Дванаестмината жигосани", "Бакнеж на смртта" и други.
1989 Во едно од најголемите масовни злосторства во историјата на Канада, убиец усмрти 14 студентки на Универзитетот во Монтреал кој потоа се самоуби.
1992 Инду екстремисти ја уништија џамијата во Ајоџа, во северна Индија, која, како што се верува, муслиманските освојувачи ја изградиле во средниот век. Во експлозијата загинаа најмалку 400 луѓе.
1994 Во Битола умре Методија Марковски, актер на Битолскиот народен театар. Роден е во 1944 година.
1994 Во Будимпешта, Унгарија, на Конференцијата за европска безбедност и соработка (КЕБС), КЕБС го промени името во Организација за европска безбедоснот и соработка.
1995 Помеѓу Хабаровск и Сахалин падна рускиот авион „Tu-154“. Несреќата не ја приживеа никој од 97 патници и членови на екипажот.
2001 Антиталибанските сили ја зазедоа главната база на водачот на исламските терористи Осама бин Ладен во планинското подрачје во источен Авганистан, но самиот тој им побегна.
2004 Лидерите на 12 јужноамерикански држави, кои претставуваат 361 милион луѓе, во перуанскиот град Куск, потпишаа декларација за создавање Јужноамериканската заедница на народите.
2005 При падот на иранскиот воен авион „херкулес“ врз густо населениот кварт во Техеран, загинаа сите 94 патници и членови на екипажот, како и 34 лица на земјата.
2005 Во самоубиствен напад на две жени-бомбашки врз полициската академија во Багдат, загинаа најмалку 45 лица, а 75 беа ранети.
2006 Долниот дом на австралиското собрание го усвои законот со кој се одобрува клонирање на луѓе за терапевтски цели, кој горниот дом (сенатот) веќе одамна го усвои. Новиот закон дозволува производство на човечки ембриони со клонирање, заради земање на матични клетки. Таа техника наводно го отвора патот за лечање дијабетес, карцином и Алхајмерова болест.

 

[Хакет Мен]

43.п.е.- Убиен е римскиот оратор, политичар, филозоф и писател Марк Тулиј Цицерон, најголемиот стилист во римската поезија. Беше републиканец, противник на Јулиј Цезар и Марк Антонио. Избран е за конзул во 63 година п.н.е. Тој ја откри измамата на Луцио Катилин, кој се обиде да ја уништи Римската република и да заведе лична диктатура. По убиството на Цезар во 44 година п.н.е. е уапсен, а поради серијата напади врз Антонио е убиен. Неговата мисла искажана во делото „За должностите“: "Summum ius summa iniuria" („Најмногу право најмногу неправда“) е типичен израз на неговата интелектуалност. Останати дела: „Беседи“, „За староста“, „За пријателството“, „За крајностите на доброто и злото“ и други.
1598 Роден е Џовани Лоренцо Бернини, италијански вајар, градител, сликар и писател. Умре на 28 ноември 1680 година.
1863 Роден е италијанскиот композитор Пјетро Маскањо. Дела: оперите „Ирис“, „Пријателот Фриц“ и други.
1894 Умре Фердинанд де Лесенс, француски дипломат, инженер, градител на Суецкиот Канал (1859-1869). Во 1881 година почна да го гради Панамскиот канал, меѓутоа, поради финансиската криза, не успеа да го изгради. Роден е на 19 ноември 1805 година.
1906- Роден е г.г. Доситеј, прв архиепископ охридски и македонски, поглавар на Македонската православна црква. Целиот свој живот го посвети на службата на Црквата. Тој будно го следеше решението на македонското црковно прашање и вложуваше максимални напори за негово разрешување преку обновата на Охридската архиепископија и создавањето на Македонската православна црква. На вториот Црковно-народен собир, одржан од 4 до 6 октомври 1958 година, е избран за поглавар на МПЦ во обновената Охридската архиепископија. Под негово раководство е свикан третиот Црковно-народен собир, одржан на 18 јули 1967 година, на кој МПЦ е прогласена за афтокефална. Умре во Скопје, на 20 мај 1981 година.
1909- Во Банско, Пиринска Македонија е роден Никола Јонков Вапцаров, бугарски и македонски пролетерски поет и револуционер. Тој е еден од организаторите на Македонскиот литературен кружок во Софија, во кој беа опфатени повеќе млади македонски литературни творци. Го стрелаа бугарските фашисти во Софија, на 23 јули 1942 година.
1922 Северна Ирска гласаше за отцепување од Република Ирска.
1924 Роден е португалскиот државник Марио Соарес. По соборувањето на диктатурата во Португалија во 1974 година три пати е биран за претседател на владата. Во 1986 година стана шеф на државата и е прво цивилно лице на функцијата претседател на Португалија после 60 години.
1941 Јапонија без најава за војна ја нападна поморската база во Перл Харбур на Хаваите, а неколку часа подоцна претседателот на САД Френклин Рузвелт објави дека неговата земја влезе во Втората светска војна. Со силни напади врз морнарицата, Јапонија во првата фаза од војната на Пацификот им нанесе големи загуби на САД. Беа потопени скоро сите воени бродови на САД во тој дел од светот, освен носачот на авиони. На земајта се уништени 178 авиони, 3.303 војници загинаа, а 1.272 беа ранети.
1941 Велика Британија во Втората светска војна им објави војна на Унгарија, Романија и на Финска, земјите кои како членки на Тројниот пакт учествуваа во агресија врз Советскиот Сојуз.
1953 Израелскиот претседател на влада Давид Бен Гурион, кој беше претседател на владата од основањето на државата Израел во 1948 година, поднесе оставка.
1965 Генералното собрание на ООН ја усвои Декларацијата за ширење меѓу младината на идеалот за мир, заемно почитување и разбирање меѓу народите.
1971 Советска вселенска капсула почна да испраќа радио и ТВ сигнали од Марс.
1974 Кипарскиот претседател, архиепископот Макариос Трети триумфално беше дочекан на Кипар, кој го напушти на 15 јули 1974 година по државниот удар. Пресвртот на Кипар го организираа грчките офицери, но не успеаја да ја задржат власта.
1975 Индонезиската армија ја окупираше поранешната португалска колонија Источен Тимор.
1985 Умре англискиот писател Роберт Грејвс, истражувач на грчката и еврејска митологија. Светскиот углед го стекна со историскиот роман „Јас, Клаудиј“ и делото „Грчки митови“. Останати дела: „Хебрејски мотиви“, автобиографски опис на животот во рововите во Првата светска војна „Збогум на сето тоа“, историскиот роман „Клаудиј Бог“, митолошкиот роман „Хомеровата ќерка“, есејот „За англиската поезија“ и други.
1985 Во Скопје умре Петар Карделев, редовен професор на Машинскиот факултет во Скопје, еден од основачите на овој факултет и еден од првите конструктори и основоположници на машиноградбената и металопреработувачката индустрија во Македонија. Роден е во Битола, во 1909 година.
1988 Во земјотрес во Ерменија загинаа повеќе од 25.000 луѓе, а половина милион останаа без покрив над главата. Беше уништена повеќе од 10 насто од ерменската индустрија.
1992 Владата на Индија го забрани фундаменталистичкото движење.
1992 Во Скопје умре прим. д-р Христо Брашнаров, еден од основачите на Хируршката и Акушерско-гинеколошката клиника на Медицинскиот факултет во Скопје, асистент и професор на првата генерација студенти по медицина во Скопје, основач и професор на Акушерската школа во Македонија и основач на гинеколошко-акушерските одделенија во Струмица и во Прилеп. Во 1964 година прв во Македонија воведе анестезија во оперативните зафати на гинекологијата и акушерството. Роден е во Прилеп,во 1918 година.
1993 Умре претседателот на Брегот на Слоновите Феликс Уфуе Боањ, африкански државник кој најдолго владееше од кој било друг негов колега.
1993- Во Скопје умре Блаже Конески, академик, еден од најистакнатите македонски културни дејци, писател, врвен поет и научник, чие творечко истражување даде огромни резултати во македонската литература, во областа на граматиката и во историјата на македонскиот јазик и во областа на културната историја на македонскиот народ. Тој е прв претседател на Друштвото на писателите на Македонија, прв претседател на Македонската академија на науките и уметностите, почесен доктор на Чикашкиот униврзитет и на Универзитетот во Врацлав. Негова прва книга е поемата "Мостот", ја објави непосредно по војната во 1945 година, а потоа ги објави делата "Земја и љубовта", "Песни", "Везилка", "Лозје", "Записи", "Стари и нови песни", "Чешмите", "Послание", "Светото на песната и легендата" и други. Автор е на повеќе значајни трудови, меѓу кои и на "Граматика на македонскиот јазик", "Историја на македонскиот јазик", "Македонскиот јазик во развојот на словенските литературни јазици и јазикот на македонската поезија". Покрај другите награди, добитник е на "Златниот венец" на Струшките вечери на поезијата во 1981 година. Роден е во селото Небрегово, Прилепско, на 19 декември 1921 година.
1995 Сонда од американскиот вселенски брод „Галилеј“ влезе во атмосферата на Јупитер која во 75-та минута испрати податоци пред да изгори.
1995 Во Атина, дипломатот Александар Маљас, беше наименуван за шеф на Канцеларијата за врски, во главниот град на Република Македонија, Скопје.
1996 Во Алжир со потписот на претседателот Лиамин Зерула се озаконети уставните реформи за забрана на религиозни партии.
1996 Во Сантјаго умре Хозе Доносо, чилеански писател. Познат е по пишувањето на црни комедии за чилеанскиот буржоаски живот. Меѓу децата познати му се романите „Скарадната штица на ноќта“ и „Пекол без граници“. Роден е во 1925 година.
1997 Во Скопје умре Младен Дилевски, македонски поет. Автор е на книгате песни „Крадец на сонот“. Роден е во селото Беличица, Гостиварско, на 28 јуни 1921 година.
2001 Силите на Северната алијанса во Авганистан ја презедоа контролата врз грдот Кандахар, последното упориште на талибанците.

 

[Хакет Мен]

65 п.е.- Роден е римскиот литерат Хорациј, најголем римски лирски поет, кој повеќе од сите други грчки или римски поети се одликува со различности во својот поетски израз. Во текот на престојот во Атина подробно ги запозна грчката култура, филозофија и уметност. Дела: „Сатири“, „Песни“ или „Оди“, „Писма“.
883. Свети Климент Охридски, родоначалник на словенската литература и црковно беседништво, прв оригнален словенски и македонски поет, говорник, преведувач, заштитник на Охрид е назначен за прв словенски епископ на Балканот. - Ден на свети Климент Охридски, патронен празник на Македонската православна црква.
1542 Родена е шкотската кралица Мери Сјуарт, која со непопуларната римокатоличка политика ги поттикна народот и протестантите на Шкотска на буна, па во 1568 година мораше да побегне во Англија. Во 1587 година англиската кралица Елизабета Прва нареди да ја предадат на суд по што беше погубена.
1626 Родена е шведската кралица Кристина Аугуст, која во 1644 година и стави крај на војната со Данска, а во 1648 година на Триесетгодишната војна, правејќи ја Шведска голема сила, а Балтикот „шведско море“. Кралица стана во 1632 година во осмата година од животот, а беше крунисана 12 години подоцна. Како една од најобразованите жени во Европа, беше вљубена во науката и книжевноста, па така во дворецот доаѓаа учени луѓе, вклучувајќи го и францускиот филозоф Рене Декарт.
1741 Умре Витус Беринг, дански морепловец и истражувач во служба на руската влада. По налог на рускиот цар Петар Велики тргна да го испитува источниот дел на Азија. Во 1728 година го откри протокот меѓу Северна Америка и Азија, наречен според него Берингов Проток. Роден е во 1680 година.
1832 Роден е норвешкиот писател Бјерншјерн Мартиниус Бјернсон, добитник на Нобеловата награда за книжевност во 1903 година, водечка личност во норвешкиот културен живот во 19. век. Дела: „Среќно момче“, „Татко“, „Крал“, „Нов систем“, „Над моќта“, „Ракавица“ и други.
1861 Роден е францускиот филмски режисер Жорж Мелијес, пионер на светскиот филм. Технички образован, во филмот ги пренесува поделбата на чиновите, сценографијата, костимографијата, начинот на глума и маскирањето. Го пронајде системот на користење филмски трикови што му овозможи во студио (атеље) да снима филмови од научната фантастика. Сними околу 500 филмови, вклучувајќи го и „Патот до Месечината“, пропратен со филмски авантури. Умре во 1938 година, во крајна беда во време на комерцијалниот процвет на филмот. Филмови: „Сонот на астрономите“, „Пат во немоќноста“, „Гуливеровите патувања“, „Освојување на Северниот пол“.
1863 Британскиот боксер Том Кинг стана прв светски шампион во тешка категорија, со победата над Американецот Џон Хинан.
1865 Роден е Јан Сибелиус, фински композитор, најголем композитор на својата земја. Покрај симфониските песни, со кои се вброи меѓу најголемите композитори на 20. век, напиша и значајни дела за хор и голем број соло песни на текстови на фински уметници. Умре на 20 септември 1957 година.
1903 Умре англискиот филозоф и социолог Херберт Спенсер. Дела: „Систем на синтетичката филозофија“, „Вовед во социолошките студии“, „Фактори на органската еволуција“, „Класификација на науката“, „Автобиографија“.
1914- Германските воени бродови по враќањето од Тихиот Океан требаше, според планот на адмирал Шпе, да ја уништи англиската база на Фокландските Острови. Кога Англичаните отворија оган Шпе сфати дека наишол на многу поголем отпор од очекуваниот. Во оваа поморска битка Германците претрпеа големи загуби во бродови и во луѓе.
1923 Соединетите Американски Држави потпишаа договор за пријателство и ненапаѓање со Германија.
1925- По неуспешниот пуч на нацистите во Минхен во 1923 година, нивниот водач Адолф Хитлер ја објави книгата "Мојата борба", во која ја разработува националистичката фашистичко-расистичка идеологија на агресивниот германски национализам.
1925 Роден е американскиот пејач, танчер и глумец од африканско потекло Семи Дејвис, еден од најголемите забавувачи во 20. век.
1941 САД и Велика Британија ден по нападот врз Перл Харбур во Втората светска војна и објавија војна на Јапонија.
1948- Во Лерин три жени Македонки од селото Екши - Су, Леринско, беа обвинети за соработка со НОФ и со партизаните, за што беа осудени на смрт и стрелани.
1949 Генералисимус Чанг Кај Шек, лидер на кинеските националисти (антикомунисти) кој со приврзаниците по поразот од страна на комунистите побегна од Кина, воспостави влада на кинескиот остров Формоз (Тајван).
1966 При хаваријата на грчкиот ферибот „Хераклион“ кој потона во невремето кое го зафати островот Мелос, загинаа 234 патници и членови на екипажот.
1966 Договорот за забрана на нуклеарното оружје во космосот го потпишаа 28 земји, вклучувајќи ги Советскиот Сојуз и САД.
1970 Советот за безбедност на ООН усвои резолуција со која го осудува режимот на Лисабон поради вмешаност во обидот за соборување на гвинејската влада на Секу Туре.
1974 Грците на референдум се изјаснија Грција да стане република, со што беше укината монархијата воспоставена во 1832 година.
1978 Умре израелската државничка Голда Мабович Мејрсон, позната како Голда Меир, прва жена претседател на влада на Израел од 1969 до 1974 година. Од родниот Киев во 1906 година оди во САД, а во Палестина преминува во 1921 година. Беше раководител во Сојузот на синдикатите и Светската еврејска агенција, а од 1948 година стана првиот амбасадор на Израел во Советскиот Сојуз. Остави необично интересни мемоари.
1980- Во Њујорк е убиен Џон Ленон, еден од основачите и "идолот" на британската музичка група "Битлси". Роден е на 9 октомври 1940 година.
1991 Русија, Белорусија и Украина формираа Заедница на независни држави.
1993 Во Скопје, од 9 до 11 декември, во Универзалната сала, се одржа Првиот интернационален фестивал на ромската музика „Шутка фест“.
1995 Во Лондон почна дводневната конференција на која наместо да се основа женевска Мировна конференција за поранешна Југославија, основан е Совет за остварување мир во 40 земји, вклучувајќи ја и СРЈ. За висок претставник на меѓународната заедница во поранешна Југославија е избран шведскиот дипломат Карл Билт.
2000 Поротата во Тенеси заклучи дека убиството на американскиот борец за чокови права од африканско потекло Мартин Лутер Кинг, кое беше извршено 32 години порано, не е акт на атентатор поединец, како што гласи во официјалната верзија, туку резултат на заговор.
2000 Во Охрид е поставен камен-темелникот за обнова на црквата „Свети Пантелејмон“, која свети Климент ја изградил во 893 година.
2000- Во знак на одмазда за минофрлачките напади на Палестинците врз еврејското население во појасот Газа, израелските борбени авиони ја гаѓаа палестинската зграда на разузнавачките служби и претседателската гарда на Јасер Арафат во Рафа, на југот од појасот Газа.
2001 Од подметнат пожар изгоре црквата во манастирскиот комплекс „Свети Ѓорѓија“ во Мала Речица, Тетовско.

 

[Хакет Мен]

-
Меѓународен ден за борба против корупцијата.
1594 Роден е шведскиот крал Густав Втори Адолф, голем војсководец и воен реформатор. Неговата армија во Триесетгодишната војна им нанесе многу порази на римокатоличките сили на германскиот цар Фердинанд Втори Хабзбург. Во војната против Русија ја постави границата на Ладошко Езеро, а полската армија ја победи во 1613, 1617 и во 1629 година со што и овозможи доминација на Шведска на Балтикот. Загина во ноември 1632 година во битката кај Лицен, во која неговата војска ја победи армијата на германскиот генерал Алберт фон Валенштајн.
1608- Во Лондон е роден Џон Милтон, англиски поет, еден од најзначајните во светската литература, а според некои, најголем по Шекспир. Негови познати дела се "Загубениот рај", "Вратениот рај", "Химна на Христовото раѓање" и други. Умре во Лондон, на 8 ноември 1674 година.
1638 Во Дубровник умре Иван Гундулиќ, хрватски поет и драмски писател, патриот и поборник на ослободителните стремежи на словенските народи. Негови најпознати дела се еповите „Солзите на блудниот син“, и „Осман“ и драмата „Дубравка“. Роден е во Дубровник, на 8 јануари 1589 година.
1641 Умре фламанскиот сликар Антон Ван Дајк, истакнат претставник на фламанската сликарска школа, врз кого силно влијаеше Паул Рубенс, во чие атеље во младоста работеше. Потоа беше во Италија, па во Франција, а во Лондон дојде во 1632 година и стана дворски сликар на кралот Чарлс Први и портретист на високото англиско општество.
1824- Легендарниот латинско-американски водач Симон Боливар во историската битка кај Ајакучо, во Перу ја порази шпанската војска.
1895 Во местото Каљарка, во Баскија, е родена Долорес Ибарури - Ла Пасионарија, едно од најславните имиња на Шпанската граѓанска војна (1936-1939) и на шпанското револуционерно движење. Од 1943 до 1960 година беше генерален секретар на Комунистичката партија на Шпанија, а потоа нејзин претседател до крајот на животот. Умре во Мадрид, на 12 ноември 1989 година.
1905- Во Франција со декрет е извршено одвојувањето на државата и црквата.
1910- Во Виена умре Лаза Костиќ, српски писател и преведувач, родоначалник на српската авангардна лирика. Освен лирски песни и балади, пишуваше поетски трагедии ("Максим Црноевиќ", "Пера Сегединац"), раскази и есеи. Роден е во Ковиљ, Бачка на 31 јануари 1841 година.
1916 Роден е американскиот филмски глумец од руско потекло Ишур Данијелович, познат како Кирк Даглас, кој се прослави во улогите на нервозни, амбициозни и груби типови. Филмови: „Момчето со трубата“, „Спартак“, „Шампион“, „Градот на илузиите“, „Жед за животот“, „Детективска приказна“.
1926 Роден е шпанскиот борец со бикови Луис Мигел Лукас „Домингин“, веројатно најдобриот светски борец со бикови во 20. век. Неговите вештини го инспирираа американскиот писател Ернест Хемингвеј.
1929 Роден е американскиот филмски режисер и глумец Џон Касаветес, водечки претставник на „њујоршката школа“, независна продукција, која критички се спротивстави на холивудските стандарди. Филмови: „Злосторство на улиците“, „Убијци“, „Дванаесетмината жигосани“, „Зошто ме осудивте на живот“, „Сенки“, „Премногу доцни блузот“, „Лица“, „Мини и Москович“, „Жена под влијание“, „Глорија“.
1935 Почнаа големи демонстрации на кинеските студенти за создавање на единствен фронт против јапонскиот агресор.
1940- Во Северна Африка за време на Втората светска војна почна офанзивата на Осмата британска армија против германските окупаторски трупи.
1941 Кина во Втората светска војна им објави војна на Јапонија, Германија и Италија.
1941 Јапонија ја нападна Бурма, која покрај економско имаше и стратегиско значење за Јапонија и имаше за цел да стане база за напад врз Индија и Индокина.
1943- Кај селото Бараково, Горноџумајско, во борбата против една бугарска полициска заседа загина македонскиот револуционер, Никола Парапунов. Роден е во Разлог, на 1 јули 1909 година.
1961- Тангањика, бившата британска колонија, стана независна држава во рамките на Комонвелтот, а од 9 декември 1962 година стана Република. Две години подоцна, на 26 април 1964 година со обединувањето на Тангањика и на Занзибар настана Обединета Република Танзанија.
1970 Умре Артјом Иванович Микојан, руски конструктор на авиони и академик. Заедно со Михаил Гуревич конструираа повеќе типови на борбени авиони, познатите „миг“. Роден е во 1905 година.
1985 Поранешниот претседател на Аргентина генералот Хорхе Видело е осуден на доживотен затвор поради грабнувања, мачења и убиства на околу 9.000 луѓе во текот на „валканата војна“, која против градските герилци и политичките противници од 1976 до 1982 годна ја водеа три воени хунти. На иста казна е осуден и членот на воената хунта адмиралот Емилио Масеро, а Виделин, наследник на герналот Роберто Виола, на 17 години затвор.
1985- Генералното собрание на Обединетите нации едногласно ја прифати резолуцијата со која сите акти на тероризам се осудени како криминал.
1990 Во Полска на првите слободни избори за претседател беше избран Лех Валенса, поранешниот водач на синдикатот „Солидарност“.
1994 Партијата „Шин фејн“, политичко крило на терористичката Ирска републиканска армија, прв пат по повеќе од 70 години ги почна мировните разговори со британската влада.
1995 Врховниот суд на Полска ја потврди победата на Александар Квашњевски на ноемвриските претседателски избори, одбивајќи ја жалбата на приврзаниците на неговиот поразен ривал Лех Валенса.
1996 Обединетите нации ја одобрија примената на долгоодложуваниот договор за Ирак за продажба на ограничени количини на нафта за храна, со што Ирак се врати на светскиот пазар на нафта првпат од инвазијата на Кувајт во 1990 година.
1997 Во Брисел, генералните директори на царинските служби на Белгија и Македонија, Илија Илоски и Ван Валегем, парафираа Спогодба за царинска соработка.
1998 Министерот за внатрешни работи на Велика Британија Џек Стро ги прогласи британските судски власти за надлежни во поглед на барањата на Шпанија за испорачување на поранешниот чилеански диктатор Аугусто Пиноче, а владата на Чиле ја отфрли оваа одлука и го отповика својот амбасадор од Лондон.
2001 На 71 година во градот Бризбејн, Австралија, почина македонскиот диригент Ванчо Чавдарски. Тој беше и директор на Македонската филхармонија и многу придонесе за растежот на тој ансамбл, за основањето на Камерниот оркестар на таа институција, како и за афирмација на македонското музичко творештво. Работеше и како шеф - диригент на Симфонискиот оркестар на Радиотелевизија Белград. Во последните години од животот, Чавдарски работеше во Јужна Кореја како диригент и универзитетски професор.
2005 Еден од главните симобли и атракции на Лондон - црвениот двоспратен автобус „рутмастер“, со стоечка платформа и кондуктер, попознат како „dabldeker“, тргна од станицата „Marbl Arcc“ на своето последно возење на редовната линија број 159 и стана минато.