Гоце Делчев

[Misirkov]

Najgolemiot paradoks e toa sto blgarskive specimeni go smetaat Goce Delcev za svoj nacionalen heroj!

"...докато моето рамо крепи пушка, Македонија ште е недост'пна за б'лгарски офицер..."

 

[TripleH]

ILINDENCITE SO MAKA GO UCHELE BUGARSKIOT JAZIK

Ovoj naslov slobodno mozev da go narecam: Bugarski dokumenti za postoenjeto na makedonskoto nacionalno cuvstvo vo periodot okolu Ilindenskoto vostanie. Imeno, golemobugarskite propagandisti cestopati tvrdat deka navodno site ilindenci sebesi se deklarirale kako ”Bugari” i slicno. Megjutoa, empirikata zboruva deka ne samo sto vo periodot vo i okolu Ilindenskoto vostanie imalo sosema jasni makedonski nacionalni projavi kaj brojni ilindenci, tuku i deka postojat brojni bugarski dokumenti od toa vreme koj duri i predupreduvaat na opasnosta po bugarstinata od strana na makedonskite nacionalisti! Zalno e sto ovie dokumenti denes se krijat od posirokata javnost vo Bugarija. Vo ovoj napis ke spomneme nekoi od niv.

Se raboti za pismata sto Eftim Sprostranov mu gi upatil na bugarskiot minister-pretsedatel R. Petrov vo vremeto neposredno po Ilindensko vostanie. Inaku, Eftim Sprostranov bil vo dosluh so bugarskiot politicki vrv (eden vid bugarski spion ufrlen megju ilindencite) i vo svoite tajni pisma, upatuvani do bugarskiot politicki vrv vo vrska so makedonskoto delo, sosema jasno gi opisuval sostojbite okolu projavite na makedonskata nacionalna svest kaj pripadnicite na nasiot narod od pocetokot na ovoj vek. Taka, na primer, vo pismoto do bugarskiot premier Petrov vo vrska so zacestenite manifestacii na makedonskoto nacionalno samosoznanie vo toj (noemvri 1903 godina) Sprostranov megju drugoto pisuva:

"Kako sto gledate gospodine Minister-pretsedatele, vakvite idei sto veke nasiroko se prifakaat od makedonskoto naselenie, ne se ni malku za potcenuvanje za da ne im se posveti golemo vnimanie. Ako pritoa dodadam deka propagatorite na makedonskiot separatizam se zafatile mosne studiozno i so entuzijazam da pecatat knigi, recnici, citanki, istoriski ucebnici i gramatika na makedonski jazik, togas mozete da ja sfatite porealno opasnosta za bugarstinata vo Makedonija. Ubeden sum deka za mosne kratko vreme, osven tenkiot sloj na makedonskata inteligencija skoluvana vo bugarskite ucilista, narodot ke go otfrli bugarskiot jazik i ke go prifati makedonskiot, odnosno majciniot, bidejkii ke nema potreba da go .uci, kako sto so maka go pravi toa so bugarskiot jazik" (podvlekuvanjata se moi, z. m.)

Znaci gledame deka postoi bugarski dokument vo koj se potvrduva vistinata deka bugarskiot jazik za togasnite Makedonci bil nerazbirliv, pa so ova ispagjaat smesni tvrdenjata na golemobugarskite propagandisti deka navodno jazikot na ilindencite bil ”bugarskiot” i slicno. Veke na 24. 11. 1903 godina Eftim Sprostranov upatil drugo pismo do bugarskiot premier Petrov, od cija sodrzina, ne samo sto se gleda faktot deka vo ekot na Ilindenskoto vostanie se pravele podgotovki za spisanija i vesnici na makedonski (a ne na bugarski) jazik, tuku i Sprostranov otvoreno izjavuva deka t.n. makedonski separatizam nezapirlivo prodolzuva da se siri nasproti voljata na bugarskata vlada i propaganda.

Taka, toj na bugarskiot premier megju drugoto mu napisal:

”...No me cudi i Vasiot stav beskompromisno da se borite protiv sekakov makedonski separatizam. Verojatno imate i drzavnicki plan za negovata likvidacija... Vasite zabeleski deka ne sum sluzel cesno na drzavata od koja sum primal plata, posebno me zalostat. Sto se odnesuva za moeto pisuvanje vo spisanijata i vesnicite na makedonsko narecje, toa go pravev od ednostavna cel da im se priblizam na separatistite za da mozam popodrobno da se zpoznam so nivnata dejnost. Ako pritoa rezultatot od takvata moja dejnost go ocenuvate kako steten za bugarskoto delo vo Makedonija, jas ne sum vinoven, bidejki tie spisanija i vesnici ke izleguvaat na makedonskoto narecje i bez moi statii i tvorbi, kako sto i separatistickoto dvizenje i natamu ke se siri, go sakale nie toa ili ne.”

Vo prodolzenie na istoto pismo Sprostranov napisal nesto sto slobodno moze da pretstavuva odraz i na denesnive odnosi pomegju Makedonija i Bugarija:

”Vakviot razvoj na nastanite vo vrska so makedonskoto nacionalno dvizenje ne treba da Ve cudi, gospodine minister-pretsedatele... Zatoa koga Vi pisuvav deka e mozebi podobro za Vasata vlada da gi ima predvid opasnostite sto se javuvaat od makedonskoto nacionalno dvizenje i da bide prva, a ne posledna, sto ke ja soobrazi svojata drzavna politika so nacionalnite tendencii na Makedoncite, mislev pred se na idnite odnosi megju dvete zemji”.

Osven decidnata sodrzina na ovie pisma, koi jasno svedocat za masovnoto postoenje na makedonsko nacionalno cuvstvo vo Ilindenskiot period, malku e poznato i deka vo vremeto od pred krajot na Ilindenskoto vostanie vo Makedonija bile napraveni obidi za otvoranje makedonski ucilista, za sto ke pisuvame vo nekoja sledna prilika.

Aleksandar DONSKI

 

[Misirkov]

Samiot Goce go opishal toa koe najmnogu ve boli:

"Кој знае дали има народ кој толку многу да трпел од своите синови изроди, како Македонскиот" (од писмото на Делчев до Н. Малешевски од 22.04.1897 г.)

Denes takvite izrodi povtono se na vlast, i smisleno go otapuvaat nacionalnoto soznanie. Prichinata zoshto e taka:

"Ако Македонија падне под некоја од балканските држави или биде разделена меѓу нив - тогаш ке бидеме метачи со половин опинок. Подобро да не сме живи да го допуштиме тоа."


A za da sme zhivi i da ne go dopushtime toa:

"Дали може да има друго место за еден Македонец освен Македонија?"


Koi se interesite na Makedonija:

"Македонија има свои интереси и своја политика, таа им припаѓа на сите Македонци. Кој копнее, кој работи да ја присоедини неа кон Бугарија, Грција или Србија,тој може да се мисли за добар Бугарин, Грк или Србин но не е добар Македонец!"


Znachi koja e celta spored Goce:

"Ние се бориме за слободна и независна Македонија со широки права за бедното населениe."


A vo ostvaruvanjeto na taa cel:

"Не може да се надеваме на чужда помош, да не чекаме помош од Бугарија, ни од која да било друга сила, туку треба да се подготвиме од внатре - во душата секој селанец да се проникне под таа идеја, се да се подготви и тогаш да се крене масовно востание. Дотогаш никој од надвор да не се меша во нашата работа!" (Делчев до Иван Анастасов Грчето, есента 1900 г.)

 

[Перун]

Не е вистина дека Гоце Делчев бил космополит!

Тоа е всушност фалсификат, кој го прават дури и за Јане Сандански, ненационалните луѓе во МАНУ или на власт (најчесто во СДСМ, типичен пример е Владо Бучковски, види отприлика пред 7-8 месеци неговиот реферат за Јане Сандаски), т.е. жители на Р. Македонија, може да се каже, со криза на идентитетот или пак со немање стабилен национален став, луѓе со космополитски занесувања, кои најчесто раѓањето на македонската нација го датираат од 1945 и КПЈ т.е. КПМ.

Но космополитизмот не е продукт на комунизмот, тој од неговото постоење е и противник на комунизмот т.е. социјализмот. Во поранешните комунистички земји од Варшавскиот пакт ја нема таа болест на космополитизмот, таму народите имаат силна и висока национална свест, која резултира во тоа што имаат национални држави. Во западните земји во Европа космополитизмот е одлика на зелените, т.е. еколошките или дегенерираните леви сили, кои немаат никакво или многу мало влијание во внатрешната или надворешната политика на државите таму. Дури постои и пример на напуштање на космополитските ставови од страна на таквите, кога станале дел од власта, а тоа е конкретно случајот со Зелените во Германија, т.е. Јошка Фишер, кои од космиополитски настроена партија, кога стана дел од власта пред шест години не можеа и несмеа да си го дозволат тој луксуз на космополитизам, кој води кон растурање на државите и станаа десничари во своите внатрешно и надверошно политички ставови.

Космополитизмот во Р. Македонија е продукт кој има корени уште од римската т.е. византиска власт во Македонија, потоа статусот на раја на македонскиот народ за време на турското ропство, длабоко изгубениот идентитет на македонскиот народ од средината на 19 век до 1945 за време на асимилаторските политики на соседните држави, се разбира тука и Титоизмот има силен удел, кој ги држеше во граница националните стремежи на македонскиот народ и на крај на изгубената војна 2001 год и претварање на Р. Македонија во мултикултурна федерација.

Вистинсите Космополити се луѓе, кои не се идентификуваат со ниту една нација. Тие од незнаење на која нација припаѓаат или од не можење поради нивни комплекси да се одлучат за една нација, се одлучуваат кон космополитизмот, кој учи дека сите луѓе на планетата се една нација. Космополтизмот бара отстапка од правото на народите за самоопределување, од правото на народите да имаат своја национална држава и денес всушност е орудие на Новиот светски поредок, (туку може да се набројат неколку или сепак само една неоимпералистички држави) кои го употребуваат т.е. внесуваат во различните држави под маска на мултукултуризмот за полесна контрола над своите нови колонии.

 

[Sagan]

За мене оној кој што влече за Бугарија,Грција и Србија е добар Бугарин,Грк и Србин но не и добар МАКЕДОНЕЦ.
​

Мисла припишана на Гоце Делчев „Македонија има свои интереси и своја политика. Тие им припаѓаат на сите Македонци. Оној што сака да работи на присоединувањето на Македонија кон Бугарија, Грција или Србија, тој може да се смета за добар Бугарин, Грк или Србин, но не и за добар Македонец.” - мисла од романот "Илинден" на Димитар Талев.

Еве ви писмо од Гоце до Никола Малешевски (1897), и видете што тој му пишува: „Кој знае дали има народ кој толку многу да трпел од своите синови изроди, како Македонскиот”!!!!

Јасно е сега што бил?

http://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0:Gocepismo2l.jpg

 

[TpH_Bo_OkO]

Гагаузи, следниов цитат не е фалсификат...

"...докато моето рамо крепи пушка, Македонија ште е недост'пна за б'лгарски офицер..."

 

[морски]

Гоце Делчев

(писмо до Никола Малешевски)


05.02.2007


Делчев е организатор на национално ослободителното движење во Македонија и Одринско. Еден од најзначајаните раководители на ВМОРО.
Роден е на 4 февруари 1872 во Кукуш. Се школувал во солунската егзархиска гимназија, бил ученик и во Военото училиште во Софија. Во 1894 се вработил како учител во штипско Ново Село. Подоцна, со Ѓ. Петров го изработил нацрт-уставот и нацрт-правилникот на организацијата. Долгогодишен задграничен претставник на ВМОРО во Софија. Загинува на 4 мај кај с.Баница, Серско, 1903.
Објавуваме писмо на Делчев испратено до пунктовиот началник на ВМОРО, Никола (Колјо) Малешевски (1852-1945).
Колјо,
Всичките ти писма, досега изпратени от теб и чрез теб, с’м получил. Отцепленијата и расцепленијата никак да не не плашат. Дејствително жалко е, но што можем да правим, когато си сме б’лгари и всички страдаме от една обшта болест! Ако таја болест не с’штествуваше в нашите прадеди, от които е наследство и в нас, немаше да попаднат под грознија скиптар на турските султани. Наш, разбира се, д’лг е да не се поддаваме на таја болест, но можем ли с’штето да направим и с другите лица? П’к имаме заето и нешто от грцките болести, а именно-колко(то)глави, толкоз капитани. Пустата му слава! ... Всеки иска да блесне, па не знае фалш’т и на тоја блес’к. Вај на тез, над страданијата на които всички тез комедии, дет се разиграват.
Колкото за пролет, почти ништо нема определено, което е много печално, но вервам и това ште се изјасни.
Чакам пари да купим кримкови патрони, та не ште има нужда да се прави сменка с манлихерови.
Кардашите от Перник искат револвер, но пари не се сештат да пратат, като че ли нија ги имаме веч в к’рпа врзани. Колкото за мартинка, за којато получих 2 лири турски, искам от теб с’вет: оттук да им взема или оттам ти ште им вземеш? Ако имате тамо некоја наша, добре ште направиш да им ја проводиш.
Кажи на брата ми да пише писмо дома.
С поздрав
Гоце

Софија
5/1,18 99г.


http://www.tribune.eu.com/articles/2913.html

Все пак за Гоце е темата.

 

[Марковски]

Дејствително жалко е, но што можем да правим, когато си сме б’лгари и всички страдаме от една обшта болест!

Зошто се обидувате со едни исти цитати цело време, знам дека ви е лесно, знам уствари што сакаш да истакнеш од ова писмо, па еве јас ќе го направам тоа за тебе. Но, еве ти нешто, исто така по 100ти пат, се надевам нема ќе биде последен и од твоја(ваша) и од моја(наша страна)

значи, писмото вели

Софија
5/1,18 99г.

А Мисирков вели..

името бугарин, кака што се гледа, до половината на Xix век немало за нашите предедовци поголемо значење од имињата: христијанин, рајатин и каурин

Бугарското име во Македонија, значи, е резултат на лошото третирање на Македонците од страна на грчкото духовенство. Грците ја уништија Охридската архиепископија затоа што се спомнуваше името „бугарска”, како историски reliquium, но го употребуваа името Бугарин за да го овоплотат во него својот презир кон сe словенско. И имено тоа овоплотување на грчкиот презир кон нас и е причината да се викаме „Бугари”, а не историските традиции. Последниве, напротив, ништо не ни зборуваат за Бугарите, а повеќе за српското име во Македонија. Значи, Грците нe крстиле „Бугари”, без да нe прашаат нас, и ние, немајќи време да гледаме и да му најдеме мана на името, си го усвоивме

ако е така, а инаку и не може да биде, тогаш јасно е оти името бугарин не зборува уште за бугарска народност во македонија. тоа име сега вештачки се поддржува во македонија, како што и се насадува таму во најново време името србин. името бугарин во македонија сега нема место, зашто веќе цели 25 години како живееме ние македонците одделен живот од бугарите.

е ако е така, и ако "За Македонцките работи" е издадена 4 години после ова писмо на Гоце, тогаш веќе да не спамираме, во ред?

 

[Luki Junior]

Ако зборуваме за националност, нација, тогаш
Нема ниеден ив Бугарин кој ќе ме убеди дека Бугариве направиле нација од времето на тие нивните ханови. Нема никаква логика, еден обичен смртник без образование, неписмен, кој знае само да јаде, да се размножува, кој никогаш не излегол од сопственото село или град. Единствено попот му кажува што да прави, од попот дознава за другите околу него. И сега овој човек, цврсто ќе стои на ставот дека е Бугарин. (жими мајка) И сето тоа ние Македонците треба да го веруваме, како што упорно си го веруваат Бугарите. Тоа е лудост.

А за Бугарската држава создадена 1878, не се прчете многу туку кажете и едно големо БЛАГОДАРАМ на Русија, Германија, Австрија и Велика Британија. Знаеме сите добро на каков начин од ништо станавте нешто.

А името Бугарин, според Марко Цепенков, значи Прост и необразован човек, човек без манири. На кратко, Марко Не се сметал себе си за Бугарин. (Ова го зборувам бидејќи баш Марко е типичен претставник на неполитизираната Македонска интелегенција)
Абе Бај Гањо (Бугариве знаат за што зборувам)

 

[o|o u H T a]

SNIPer, ич не е точно кога казваш што ВМОРО немало идеи, а само цел. Не си прав... Свободата може и да е цел, но таа е идеја преди сичко.
Сепак за твоите 19 години (ако е така) имаш добар поглед. (за разлика од повекето форумци овде).
Те поздравувам!

Писмо од Гоце Делчев до Никола Зографов во кое истакнува: „Нема да чекам и да се раководам од никкви инструкции од Бугарија" бидејќи „Врховниот комитет од 1895 година дејствува како агентура на бугарскиот двор..." (јануари 1896)

​

​

 

[Марковски]

Дуле, а кои се националните бугарски симболи, од кога потекнуваат и што означуваат (забелешка: ако ги има )?

Само немој да мешаш со македонски, ок?

Македонската диаспора е изиграла значајна ролја за просперитет на Бугарија. Незнам за процентот на македонците во бугарската армија, но во командниот состав делот на македонците е бил повисок от средниот (можеби повеке од 30 %).

Не се сомневам во ова и не би ти спорел.
Искрено, воопшто и не ме чуди. Генијалноста на македонската војска и генерали е прочуена од антика, римско... и.т.н. па ете и бугарско

"Tuti Macedoni, tuti komandanti, tuti Romani, tuti soldati"

Еве само еден пример.
Од записот на Цицерон каде се жали на масовноста на Македонците во римската војска, многу од нив со време станувале генерали, војсководци и императори, со зборовите

"Tuti Macedoni, tuti komandanti, tuti Romani, tuti soldati"

во превод: сите Македонци сите команданти сите Римјани сите војници.

Гени се во прашање.

 

[Димитар]

СЕМЕЈНО ПОТЕКЛО И ДЕЈСТВО​

Георги (Гоце) Делчев визионер, идеолог, организатор и предводник на македонското национално-ослободително движење, е роден на 4 фебруари 1872 година во Кукуш, како прво машко чедо, но трето по ред во видната и добро ситуирана фамилија Делчеви. Тој ден ниту неговиот татко, ниту неговата мајка Султана, ниту кој и да е од кукушките граѓани, не можеле да помислат дека Македонија го доби човекот кој ќе отвори нова страница во нејзината историја.

Мошне рано Гоце пројавил позитивни карактерни особини. Така, уште како петтогодишник, Гоце, при една меѓусеба расправија на родителите, вербално се обидел да ја заштити мајка си, пројавувајќи притоа невидена храброст пред строгиот татко. Всушност, уште од тогаш кај него се развило чувството за заштита на потчинетите и послабите.

Како дете Гоце се дружел и другарувал со Македончиња, Турчиња и Циганчиња. Притоа меѓу нив не правел никаква разлика. Тука лежат корените на неговата интернационална ширина. Нему отсекогаш ќе му бидат туѓи национализмот, шовинизмот, националната омраза. Од друга страна, пробуденото македонско национално чувство кај него ќе се развие во позитивен патриотизам, обвиен со интернационален ореол.

НЕГОВОТО ОБРАЗОВАНИЕ​

Првата етапа од Гоцевото школување е сврзано за родниот Кукуш. Тука Гоце се здобил со основно образование. Во учебната 1879/80 година се запишал во прво одделение, во унијатско, а потоа се префрлил во егзархиско училиште. По завршувањето на третиот клас од прогимназијата татко му Никола сметал дека тоа е достатно образование, за неговиот син да го наследи на имотот и занаетот. Но по една година загубена во чиракување кај кукушкиот бакал Христо Босаџиев, Гоце се запишува во Солунската гимназија, највисоката школска установа во тоа време во Македонија, ги завршил со одличен успех трите класа и со усвитеноста на своите деветнаесет години решава, дека најдобро ќе им служи на својата земја и најзиното ослободување од османлиската тиранија, ако отиде во Военото училиште. Разочарувањето од изборот настапил мошне брзо и тој стоечки ги издржал трите години во ова училиште, цврсто решен, никогаш да не ја облече офицерската униформа. Со радост и душевно олеснување, тој го прима соопштението дека е истеран од Софиското воено училиште, како социјалист.

ИДЕОЛОШКА ПОДГОТВЕНОСТ​

Положбата во Македонија во тоа време била мошне тешка. Меѓутоа ни петте века робување не биле во состојба да го уништат и избришат чувството на самобитност и самостојност. Таквата ситуација, уште повеќе ја засилила и утврдила свеста кај македонската интелегенција дека ослободувањето на народот треба да биде негово сопстевно дело. Идејата за револуција веќе била созреана и во низа градови на Македонија самостојно никнувале револуционерни кружоци, сојузи и комитети, но се поставувало прашањето како и со што да се почне.

Гоце Делчев не знаел ништо за овие работи. Се чини дека тој, наоѓајќи се зад касарнските ѕидишта на софиското воено училиште, е надвор од нив. Но Гоце самиот доаѓа до истата идеја за неопходноста од создавање револуција и тоа организација што ќе го опфати целиот народ. За својата идеолошка и револуционерна подготвеност Гоце полагал големи грижи за запознавање со револуционерите, национално ослободителните и ослободителните движења од другите народи.

Својата концепција на револуција ја градел уште во Солунската гиманзија, и ја доразвил во военото училиште во Софија.

НА РЕВОЛУЦИОНЕРНОТО ПОПРИШТЕ​

Откако дефинитивно решил да замине за родната земја и по добивањето на учителското место во Ново Село (Штипско), Гоце Делчев ја напуштил Бугарија, и кон крајот на октомври 1894 година пристигнал во Штип. По пристигнувањето во Штип, Гоце бил пречекан од Даме Груев, кој тогаш учителствувал во Штип. Тие двајца се активирале не само за ширење на просветата, туку и на ширење на револуционерната идеја, за зголемување на револуционерната организациона мрежа. Уште вечерта, на провокативното Дамево прашање - зошто ја напуштивте Бугарија, Делчев одговорил: ,,Може ли да има друго место за еден Македонец освен Македонија? Дали има народ понесреќен од македонскиот? И дали има некаде пошироко поле за работа отколку во Македонија?".

Восхитен од Делчевата ослободителна концепција, Груев широко го отворил срцето со зборовите ,,Добро сте ми дошле", при што им го врачил Уставот на младата МРО.

Веќе наредниот ден, Делчев положил заклетва пред првенецот на организацијата, со што станал полноправен член на МРО.

Со револуционерните предиспозиции Гоце Делчев се вклучил во македонското револуционерно поприште. Тој бил заангажиран во Ново Село како учител во училиштето, а воедно се оддал на револуционерната дејност. Во оваа дејност била извршена распределба. Така Даме Груев го зел реонот на градот, а Гоце околните села. Со тоа Делчев се заангажирал во просветувањето на младината и во агитирањето на револуцијата. Тие дејности се преплетуавале и надополнувале. Преку учителската дејност Гоце Делчев просветувал, а наедно меѓу возрасните ширел револуционерна агитација, подготвувајќи ги кон револуционерно дело.

Најголема грижа Гоце полагал во обезбедувањето на организацио-ната мрежа, во селата, околу Штип и во подалечната околина, и снабдување финансиски средства потребни за набавка на оружје. Во својата револуционерна дејност тој не останал само на источниот дел на Македонија, туку од пролетта 1895 зафатил да ја шири револуционерната идеја по другите делови на Македонија. Насекаде формирал револуционерни комитети и го сеел семето на револуцијата и на слободата.

Во летото 1895, Делчев се упатил кон Бугарија да бара помош од македонската емиграција. Но тоа е година кога во Бугарија бил формиран Македонскиот Врховен Комитет, кој одиграл кобна и злосторничка улога во ослободителното дело на македонскиот народ. Но Гоце уште во првиот контакт ги согледал вистинските намери и цели на Врховниот Комитет. Во летото 1896 на Конгресот во Солун, Гоце Делчев и Ѓорче Петров добиле задача да го изработат Уставот и Правилникот на Организацијата. Овие документи биле изработени во 1896 година и нив ЦК ги прифатил. Воден од визијата за слободна Македонија, Делчев ја продолжил и понатаму работата врз градењето на револуционерна организација. За помалку од 3 (три) месеци тој успеал да ги организира сите села во Разлошко, Горноџумајско и Неврокопско.

Организацијата била пространа низ цела Македонија. Додека тој ја организирал за тие две години, цела Источна и Приморска Македонија, другите револуционери, Ѓорче Петров, Пере Тошев и други, ја организрале Зпадна и Централна Македонија. Единствената задача што останала пред оваа организација, со која се зафаќа Гоце - била, да се вооружи организацијата.

Во втората половина на ноември 1896 година Гоце Делчев се префрлил во Бугарија и тука поактивно се ангажирал за правилно претставување на Македонското ослободително дело, за одбрана на македонската вистина и слобода. Во меѓувреме, согласно со актите на ТМОРО, ЦК во Солун сметале да назначат задграничен претставник на Организацијата. Централниот Комитет сметал дека Гоце Делчев претставува најпогодна личност за ваква должност и него го назначиле. Гоце Делчев побарал покрај него да се назначи уште еден претставник. На таа должност бил назначен Ѓорче Петров.

Главниот правец во дејствувањето на Задграничното претставништво, бил насочен кон тоа да се попречи секоја антимакедонска акција на големобугарските и врховистичките кругови во поглед на Македонија.

Како задграничен претставник Гоце развил разновидна дејност. Во најголем дел тој се концентрирал во практичната дејност околу обезбедувањето, на материјални сретства, снабдувањето на организацијата со оружје, муниција и со револуционерна литература и весници за препраќање на револуционерните сили во земјата, обезбедување на погранични пунктови и грижа, околу состојбата на револуционерното дело по окрузи и реони во Македонија.

Гоце Делчев во текот на 1898, 1899, 1900 година па и натаму настојувал подобро да ја постави организацијата на револуционерните сили.

Сета ова активност регистрирала еден растеж на ВМРО. Со тоа повеќе се омасовувало движењето, Организацијата станувала ,,држава во држава". Сето тоа претставувало опасност за османлиската власт која веќе од 1901 година, преземала акции од пошироки размери.

Постојаните прогони, што го преземала османлиското господство против револуционерните дејци, принудило многу членови од организцијата да преминат во илегалство. Така се зародила идејата да се формираат чети. Револуционерниот инстинкт му покажува на Гоце дека тоа е ново поле за работа. Тој се зафаќа со грижата да организира чети. Гоце Делчев бил признат за началник на сите чети во Македонија. Гоце ја издигнал паролата за самовооружување на народот и сметал дека е важно да се има оружје што го подига самочувството на народност и го приближува за конечна битка.

 

[Димитар]

ГОЦЕВИОТ НАТАМОШЕН ПОХОД​

Според Гоце силата на Организацијата била во нејзината врска со народот и за тоа тој понатаму бил постојано во обиколка низ Македонија. Вршел ревизија на комитетите, четите, одржувал собранија со раководствата и со народот.

По осум месечно крстосување низ Македонија што од крај до крај ја изодил пеш, зацврстувајќи ја Организацијата, насекаде со народот, преку кој ги отворил перспективите за една слободна автономна Македонска држава на рамноправни граѓани, зацврстувајќи ја вербата дека таа треба и едноставно може да биде само дело на сопствениот народ. Неусловлив за турските власти кои го барале најсилено, Гоце се префрлил во Бугарија, враќајќи се во старата дејност во задграничното претставништво во Софија.

Во април 1902 година Гоце Делчев присуствувал на пловдивскиот собир на одрински револуционери. Во летото 1902 година се одржал Х конгрес на друштвата во Бугарија, каде што Гоце Делчев посебно се ангажирал за избор на делегати блиски на МРО.

СУДБОНОСНОТО ПРАШАЊЕ ЗА МАКЕДОНИЈА​

Гоце Делчев, додека бил меѓувреме во Софија, во негово отсуство се случиле мошне значајни и судбоносни работи за ослободителното дело на македонскиот народ.

Кон средината на јануари 1903 година Гоце Делчев се вратил во Македонија. Наоѓајќи се во Неврокопско, Делчев ја дознал веста дека во Солун било донесено решение, во мај да се дигне востание. Во тоа време на чело на В.К. се наоѓал Иван Цончев кој имал за цел, преку предвремено кревање на востание да се уништи ВМРО.

Гоце Делчев заминал за Солун надевајќи се дека заедно со Даме Груев ќе успее да го направи последниот обид да се одбегне катастрофата, сметајќи го народот за недоволно подготвен, а надворешно политичката ситуација за непогодна за дигање на востание. Гоце Делчев неколку дена водел разговори со Даме Груев, но попусто. На сите им било јасно дека решението е избрзано, предвремено и не треба да го прифатат.

ВО БАНИЦА - ТРАГИЧНАТА СМРТ НА ГОЦЕ​

Гоце Делчев на пат за Ловчанската корија на Али - Ботуш, каде што требало да се одржи конгресот, на селскиот револуционерен округ за да се произнесе по прашањето за востанието, запрел во с. Баница (Серско). Таму се сретнал со четите на Димитар Гуштанов и Бродилијата. Таму се затекнал и Димо Хаџи Димов.

Делчев и неговите другари не претчуствувале за движењето на турските трупи, кои постепено ја опкружиле Баница. И веќе изутрината на 4 мај, започнал да се стега обрачот околу Гоцевата чета. Така наоѓајќи се во таквите тешки услови , паднал во заседа, опкружен од турскиот аскер, и тука загинал.

Димо Хаџи Димов кој се наоѓал во Гоцевата чета за загинувањето на Гоце пишува: ,,Петнаесет часа ние го гледавме мртвиот Гоце, наведнат, чиниш, врз грбот на Македонија. И петнаесет часа ни се кинеа срцата . . . Затоа осиромашуваше цел еден народ".

Смртта на Гоце, се чини, не е случајна. Сите патишта водат кон предавство. Но кој е предавникот или предавниците? Но како и да е трагичната судбина на Гоце Делчев ја завиле Македонија во црно. Бројните прочитувачи на неговата личност и дело почуствувале ненадоместлива загуба. Со смртта на Гоце го снема граничниот бедем што со својата џиновска сила ќе го запре трагичниот тек на настаните. Предвременото и исфорсирано востание се збидна и донесе само опустошување и пеплишта. Македонија заличи на она, од што се плашел Гоце и од кое сакал да ја спаси.

За смртта на Гоце, високата Порта, со издавање на официјално соопштение, ставила посебен акцент на настанот. Османлиското задоволство било големо. Гоцевата трагична смрт наоѓа место во дипломатските извештаи, како и во европскиот печат.

Така слегува од историската сцена најдинамичната личност на македонското националноослободително движење во предилинденскиот период, која оставила неизбришливи траги во македонската историја.

ГОЦЕВИОТ ПОГЛЕД ЗА СЛОБОДНА МАКЕДОНИЈА​

Гоце Делчев се експонира како вонредна динамична личност на македонската револуционерна арена. Активирајќи се Гоце Делчев со невиден полет, ја импулсира дејноста на македонското национално-ослободително движење и притоа внесувајќи свежина во неговата средина. За кратко време, секавично, Делчев се наоѓа во челните редови израстувајќи во идеолог и стратег на македонската национално - ослободителна борба. Оттаму Делчевите идеали за национална и социјална слобода ги презеле како свои, неговите идни соодвижници од македонското национално-ослободително движење, како и следните генерации. Оттаму Делчевите идеали го наджиевеале своето време, прераснувајќи во позитивно, историско наследнство на македонскиот народ. Гоце Делчев мечтаел за Балканска Федеративна Република. Притоа главната кочница за реализирањето на таа идеја ја гледал во конзервативните балкански монархии за кои Македонија била ,,јаболко на раздорот" и не само тоа. Она што Делчев го издигна високо над неговите современици е неговиот интернационален космополитски поглед: ,,Јас го разбирам светот, единствено како поле за културен натпревар на народите". Оваа луцидна мисла го вбројува во редот на прогресивните светски хуманисти.

Гоце Делчев е еден од столбовите на самостојноста на македонското ослободително дело. Тој секогаш, бескомпромисно стоел на браникот, на самостојната и самобитноста на македонското национално ослободително движење. Затоа тој е трибун на македонската самостојност и самобитност. Делчевиот идеал е ,,Слобода на независна Македонија, со широки права на сиромашното население".

Ослободувањето според него лежи во внатрешно востание:,,Кој мисли да ја ослободи Македонија поинаку, тој и себеси и другите ги лаже". За да се дојде до саканата цел според Делчев, ,,секој треба да ја засили својата енергија, да ги оптегне заспаните струни на робјето, да се раздвижат нивните чувства кон пожртвување". Оттаму, тој смета дека ,,моралната револуција - револуцијата на умот, срцето и душата на ропскиот народ, е најголема задача". Делчев ја согледува големата опасност, надвисната над Македонија. Тој е противник на секакво мешање на надворешни фактори во ослободителното дело на македонскиот народ. Во таа смисла тој одбива секаква надворешна помош сврзана со амбиција за манипулирање со македонското ослободително дело.

Тој истакнува: ,,Организацијата на македонскиот народ е нужна да го собори ропството над себе, а не да тргува". Затоа, тој смета дека револуционата борба треба да се води единствено со сопстевни сили. Тој апелира: ,,Да ја чуваме чистотата на ослободителното движење и на Организацијата - тоа е првиот услов за нашиот успех!". Притоа Гоце потенцира: ,,Ако тоа не го направиме Македонија ќе падне под некоја од балканските држави или ќе биде разделена меѓу нив". Каква јасна визија.

Делчев вели: ,,Револуционнерот се издигнува во свеста на народот преку своите дела''. Тој е приврзаник на нивното едниство, кое што всушност го доживува како вревен организарот, масовник на движењето. Оттаму резултира и негиовата огромна популарност и снажен авторитет сред македонските народни мисли. Тоа го обви неговото име со ореол на легенда.

 

[TpH_Bo_OkO]

Најпечатливи одгласи од неговата борба за зачувување на единството од надворешните мешања имала неговата отворена реплика со претседателот на Врховниот комитет, генералот Николаев, кого го предупредил дека додека неговото рамо ја крепи пушката, нема да дозволи присуство на бугарски офицери во Македонија. Иста цел имала неговата Директива во 1902 година за забрана на влегување на врховистичките чети од Бугарија, како и предупредувањето до официјална Бугарија да не мисли за Македонија, туку да си ја чува Бугарија, зашто Македонците ќе си ја чуваат Македонија.

 

[anaveno]

Султана-ДЕЛЧЕВАТА МАЈКА

Една вечер Кољо ми рече:

- Третото машко ќе биде, Султано.

Беше малку на ќеф. Инаку тој со мене таков муабет никогаш не поведувал.

Сите велеа дека страв во коски ми има втерано. Не беше тоа страв. Вечерно време, кога се враќаше од крчмата, оддалеку му ги сеќавав стапалките. Срцето ќе ми затупкаше од радост. Го чекав со некаков трепет во градите. Сакав да е дома, оти тогаш животот ми беше многу убав. Како некоја подземна вода ме креваше угоре, угоре, угоре.

Откако ја сменив селската облека, Кољо скоро секој празник ми купуваше кадифен или копринен фустан и тоа многу скапи. И под широкиот фустан, се насетуваше новата рожба.

Господи, си мислев, како да му кажам, ја ако и овојпат не биде...
(Удира на колена и се ирекрсшува иобожно и молишвено.)

Една вечер Кољо ме спревари:
- Знам, знам, Султано, кога спиеш, си го допирам увото на мевот... Ова ќе ни биде машко.

Неговите лафови како пламени јазици навлегоа во моите гради. Богородице, си велев, ја ако не биде машко - во оваа куќа за мене живот не ќе има.

Ќе ми се кренеше сонот - со часови очи не затворав. Го чекав денот, часот, а кога дојде и тој миг, ги стегнав болките во грлото, глас не испуштив, а очите сум ги раширила накај килимот - гледам што ќе падне од мене...

Кога баба Лика рече дека е машко, думам, се свртев накај неа и викнав на сиот глас:
–Оди стрино Лико, кажи му на мој Кољо...
(Доаѓа до авансцената.)

Мојот домаќин ми го чул гласот, летнал накај сокакот гологлав без фес, дотрчал до крчмата и почнал да ги кани минувачите:
- Бујрум, браќа! Бујрум да ве честам! Господ крилја ми всади, син ми се роди!

Им зготвил и <чевирме>, асал кукушка софра им стокмил.

А другиот ден, со пијано срце од гордост, ги нагостил и пазарџиите од Мурарци. Со денови се раскажуваше по чаршијата дека
анџијата Кољо Делчев, го одврзал ќесето.

Нункото му го стави името Горѓи на детето, а Кољо со пцости го покори. Сакаше синот да му се вика Димитар, како татко му.

А јас, од првиот час си го завикав Гоце.

Ката Мисиркова – Руменова