Најпознати претстави за Атлантида потекнуваат од научната фантастика, а ги развиле десетина писатели од времето на Жил Верн. Во дваесет илјади милји под морето (1869), Верновиот јунак Пјер Аронакса на подводната прошетка го води капетан Немо, кој му покажува столбови како кај грчките храмови, опфатени со дебел слој алги. Местото да одвивање на дејството секако е дното на Атлантикот, традиционалното почивалиште на изгубениот континент.
Напишани се многу книги за цивилизацијата на Атлантида кои претендираат дека реконструкцијата ја извршиле на основа разни изформации од митологија, археологија и геологија. Општ став е дека Атлантида е потполно уништена во катастрофата со огромни размери пред 12000 години, во периодот во кој изумреле мамутите и во кој се завршил ледениот период. Се тврди дека таа е прамајка на сите цивилизации, при што древните култури на Египет, Месопотамија и Средна Америка се само нејзини никулци. Се смета дека нејзината цивилизација била на ниво на нашата или уште понапредна. Нејзините жители ги збришала некоја голема природна катастрофа - како што е удат на некој астероид или огромно поместување во Земјината кора - или се уништиле самите себе со експериментите.
Често се смета дека Атлантиѓаните се занимавале со технологија на возвишен начин. Користејќи ги мистичните својства на кристалот, тие, се плеткале со силите кои било најдобро да ги остават на мира, успевајќи да се збришат самите.
Платонова Атлантида
Повеќето луѓе сметаат дека Атлантида има врска со грчкиот мит и легендата, но тоа е само делумно точно. Извор на пиказната за Атлантида се наоѓа во светот на древна Грција, но строго зборувајќи не станува збор за мит или легенда како што се приказните за Јасон и Аргонаутите, за Тезеј и Минотаур или за Тројанската војна. Приказната за Атлантида е сосема поинаква, за неа пишал само еден човек, атинскиот философ Платон (427-347 г.п.н.е.). Останатите грчки автори подоцна расправале за Атлантида, но нивните идеи биле очигледен дериват.
Кога Платон ја опишал Атлантида, во два кратки дијалози, не се потпирал на вообичаената грчка традиција. Тврдел дека има посебен извор - својот далечен роднина, политичар и поет Солон (околу 615-535 г.п.н.е.). Солон многу патувал по Средоземјето, а едно од местата во кои отседнувал бил Египет. Како славен мудрец, Солон можел да разговара со свештениците на градот Саис во Египетската делта. Според Платон, Солон се распрашувал за „стари работи“, за оние кои се наоѓаат во нивните записи и свештениците му одговарале со неверојатна приказна.
Прво се смееле на Солоновите приказни за најстарите сеќавања за Грците, корејќи го: „Солоне, Солоне, тие твои Грци се мали деца.“ Свештениците се фалеле дека египетската историја е илјади години постара од тогашната грчка цивилизација: нивните институции основани се најмалку 8000 години пред тоа, а постоеле и сеќавања и на некои постари случки. Тврделе дека пред 9000 години (т.е. 9570 г.п.н.е.) веќе постоел голем град Атина на кој тогашните Грци едвај се сеќавале - ако воопшто се сеќавале - поради надојдените катастрофи.
Атлантида била остров кој лежел западно од Херакловите столбови (Гибралтар). Со нејзе владееле кралеви кои потекнувале од Посејдон, богот на морето. Главниот крал бил син на најстариот син на Посејдон, Атлас, кој му дал име и на островот и на Атлантскиот Океан во кој се наоѓал. Некогаш Атлантиѓаните по чистотата на срцето биле налик богови, но како што исчезнувала во нив боговската крв, на крајот станале расипани и лакоми. Веќе завладеале со големо царство кое се простирало до централна Италија во Европа и до границите на Египет во Африка, но одлучиле да го покорат и останатиот дел на Средоземјето. Меѓутоа, и покрај тоа што Атињаните биле напуштени од страна на сојузниците, успеале да ги победат.
Кога војната била при крај, боговите одржале собор и одлучиле да ги казнат Атлантиѓаните поради нивната гордост. „Се појавиле страшни земјотреси и големи поплави“, запишал Платон, „и за еден единствен ден и ноќ... островот Атлантида исчезна во морските длабочини.“ За време на истата катастрофа, атинската војска која сеуште војувала, земјата ја проголтала.
Платоновиот опис во делото Kritija вклучува и приказ на општественото уредување на Атлантида. Островот бил рај полн со сите природни извори: во изобилство питка вода, големи рудни богатства, бујна вегетација која раѓала се, од храна до мирис, и стада животни вклучувајќи и слонови. Она што недостасувало било донесено од прекуморските царства. Резултат од тоа бил „кралевите на Атлантида поседувале такво богатство какво што пред нив ниеден владетел немал и какво најверојатно никогаш нема ни да има.“
Секој крал поседувал свој кралски град, но во најголемиот град, престолнината на Атлантида, владееле Атласовите потомци. Овој град лично го основал Посејдон, копајќи низ концентрични канали заради заштита на градилиштето. Неговите наследници го разубавиле градот, копајќи голем подземен канал со кој ги поврзале кружните канали и ги споиле со морето. Преку каналот изградиле огромни мостови, а околу секој копнен прстен изградиле одбрамбени ѕидини, кои ги оковале со метал: надворешниот ѕид блескал во бронза, следниот во калај, а внатрешниот во orikalkum, непознат метал „кој блескал како пламен.“ Во надворешниот дел од градот се наоѓале: складови, касарни, тркачки терени, паркови и храмови, а на главниот остров комплекс палати кој претставувал земја на чудата. Главниот храм (посветен на Посејдон и неговата жена, нимфата Клит) бил обложен со сребро и украсен со топки од злато; неговиот покрив бил од слонова коска украсен со благородни метали. Бил и три пати поголем од Партенон во Атина. Внатре се наоѓале слики од првите кралеви и кралица на Атлантида и златна статуа на Посејдон, која скоро го допирала таванот, кој бил висок 100 метри. (За споредба, Кипот на слободата во Њу Јорк е висок нешто помалку од 46 метри, а почива на постоље со висина од 47 метри.)
Во Платоновиот приказ нема ништо што би асоцирало на сензационални појави присутни во некои популарни книги - нема ни трага од летечки машини, ласерски топови, ниту од свештеник со чудна психичка моќ, а нема ни нешто за тоа дека Атлантиѓаните се плеткале со опасни космички сили. Сеедно, многу од тоа што опишува Платон - големите технички постигнувања и нивото на материјалното богатство - сигурно во времето на пишување на дијалогот (околу 360-350 г.п.н.е.) се читало како научна фантастика. Египќаните тврделе дека нивната цивилизација е најстара во Средоземјето, така што Грците ги почитувале поради нивната древност. Сепак, се сметало дека Атлантида е постара и од Египет.
Платоновиот опис бил толку натегнат, што философот Аристотел (384-322 г.п.н.е.), неговиот ученик, едноставно го отфрлил како чиста измислица. Против ова го имаме постојаното Платоново тврдење, ставено во устата на Критиј, дека приказната е „дословно вистина.“ Критиј бил Платонов роднина, всушност негов чукундедо. Се претпоставува дека приказната за потеклоо е од далечниот предок Солон, за кој велат дека напишал еп за Атлантида пред својата смрт.
Платон напишал: дали е оваа приказна сосема измислена или зад нејзе се наоѓа некаква историска реалност?
