Астрономија (истражувања, откритија, новости)!

[606]

Big Bang на Антартикот: Кратерот од убиецот најден под мразот

Оваа новост не е типично Астрономска но има допирни точки.

На страната од државниот универзитет во Охајо вчера објавиа дека пронашле докази од метеор многу поголем и многу постар од оној за кој се верува дека довел до угинување на диносаурусите. Овој удар веројатно го предизвикал најголемото масовно истребување на видови во Земјината историја.

Кратерот е со дијаметар од околу 300 милји и се наоѓа околу 1 милја под Источно-Антартичката ледена плоча. Нивните истражувања покажуваат дека кратерот е стар околу 250 милиони години што се поклопува со фосилните остатоци од периодот пред Тријас кога скоро целиот животински свет на Земјава угинал. Овој удар би можело да го предизвикал и почетокот на поделбата на Гонгвана суперконтинентот а веројатно придвижил огромно парче копно кон север денес познато како Австралија.

Кратерот Wilkes Land (по името на местото каде што е пронајден) е за двапати поголем од Chicxulub кратерот на полуостровот Јукатан, кој пак е стар околу 65 милиони години и по старост се поклопува со периодот на угинувањето на диносаурусите. Се претпоставува дека метеорот кој го предизвикал Chicxulub кратерот бил во дијаметар околу 6 милји додека метеорот кој го предизвикал Wilkes Land кратерот бил околу 30 милји.

Проектов е сработен од еден професор и пост-докторант на Охајо универзитетот со меѓународна подршка од тим од Русија и Кореја а финансиран од НАСА.

 

[606]

Нови докази за историјата на нашиот сончев систем

Еден мал астероид кој се наоѓа близу до Земјата и е наречен Itokawa е само дел од предходно распадната планета. Оваа изјава беше дадена вчера од Daniel Scheeres професор на Универзитетот во Мичиген кој беше дел од проектот во соработка со Јапонската вселенска мисија Hayabusa. Испитувањата на материјалите од астероидот ќе дадат нови показатели за раната историја на планетата. Daniel Scheeres, беше задолжен за пресметките на масата на астероидот, околностите на површината и гравитационата сила како и за сликите кои ги достави јапонското летало. Мисијата беше водена од Јапонската агенција за вселенски истражувања. Леталото Hayabusa пристигна на астероидот Itokawa минатата есен и орбитираше три месеци. За тоа време двапати слета на површината на астероидот, кој е наречен според таткото на Јапонската ракетна историја, за да собере примероци. Во 2010 леталото ќе се врати на Земјата и ќе го исфрли контејнерот со собраниот материјал во Земјината атмосфера кој би требало да падне некаде во источна Австралија. Ова би била прва успешна мисија да се донесе примерок од астероид назад на Земјата.

 

[Sagan]

Тестиран првиот прототип за вселенскo одело за Марс

Пред повеќе од 2 години, претседателот на САД, Џорџ Буш, најави иницијатива за враќање на астронаутите на Месечината и нивно подготвување за пат до Марс. Враќањето на Месечината е предвидено за периодот од 2015 до 2020 година, а што се однесува за патувањето до црвената планета, сèуште нема конкретен временски распоред. Иако деталите за овие мисии се неодредени, во развој е прототип на одело кое ќе биде соодветно за истражување на марсовиот терен.

Еден од студентите го тестира оделото на терен​

Во март 2005 година Конзорциумот од Северна Дакота (North Dakota Space Grant Consorcium - NDSGC), мулти-институционална група составена од студенти и нивните асистенти од различни универзитети, добија 100 000 долари од НАСА за да дизајнираат планетарно одело за Марс. Групата потроши повеќе од година дена во конструирањето на прототипот на ова одело.
НАСА наведе неколку услови кои оделото треба да ги исполнува пред да биде разгледано како можен кандидат за употреба во идните мисии кон Марс. На пример: времето за обука за користење на оделото од страна на еден астронаут треба да биде помало од 10 минути, со него астронаутот да може без проблеми да се качува и симнува по скала, тоа треба безбедно да функционира без потреба од било каква дополнителна интервенција во период од најмалку 90 минути, да може да се работи во него 4 часа и да овозможи далечинска аудио и визуелнa комуникација. Во суштина, ова одело треба да претставува самостојно вселенско летало.
По тестирањето на терен, групата ќе продолжи со подесувањето на неговите карактеристики. Инаку, ова одело претставува основа за нова генерација на планетарно-научни одела.

 

[Sagan]

Телепортација: експресно патување низ просторот

Штом ќе се спомне поимот телепортација, веднаш ќе си помислите на „Ѕвездени патеки“ (Star Trek). Сега сте тука, а сакате да одите таму. Само со притискање на едно копче, за неколку секунди ќе стигнете на предодреденото место.
Благодарение на сè повеќе лабораториски експерименти, расте бројот и на оние кои веруваат во „beam me up“ технологијата, но исто така има и голем број на луѓе кои не веруваат дека вакво нешто може да стане реалност.

Вака изгледа телепортацијата во „Ѕвездени патеки“​

:bravo: :pos2: :nenene: :lud: Во последниве неколку години, истражувачите успеаја да телепортираат зраци од светлина низ лабораториска просторија. Исто така, квантна состојба на заробен јон на калциум е телепортиранa до друг јон на калциум, на контролиран начин. Овие, како и неколку други експерименти, придонесуваат во научната јавност сè повеќе и повеќе да се говори и пишува за телепортацијата. Во најголем дел, ова е сè уште една егзотична реалност, која спојува многу научни принципи. Сите тие ќе треба во иднина да бидат доволно истражени, за да може да зборуваме за реална телепортација на човек од едно до друго место.
Па, можеби е така... а можеби и не.
Според Дејвид Дарлинг (David Darling), „на еден или на друг начин телепоратацијата ќе игра важна улога во иднината на човештвото. Таа ќе биде фундаментален процес во срцето на квантните компјутери, кои и самите радикално ќе го променат светот“.
Една форма на, да речеме, класична телепортација на неживи објекти, многу веројатно е да стане реалност. Но, дали луѓето ќе можат да го направат тој чекор, останува да се види. Телепортацијата на човек би барала машина која ќе може да изолира, процени и да следи преку трилиони трилиони атоми кои се содржат во човековото тело. Потоа, тие податоци ќе треба да бидат пратени до друга машина, каде повторно ќе треба да бидат составени, надевајќи се дека при тоа нема да настанат проблеми во физичката и менталната состојба на индивидуата.
Сепак, една работа е сигурна: доколку тој невозможен чекор излезе дека е само мерливо тежок, тогаш ќе остане само проблемот околу отстранување на технолошките предизвици, па еден ден сето тоа да стане реалност. Најверојатно џокерот за едно вакво достигнување е квантниот компјутер - фактор кој ќе ги промени правилата на тоа што е, а што не е возможно.
Пред околу една година, научниците во Хјулет Пакард (Hewlett Packard) објавија нова стратегија за креирање на квантен компјутер, со користење на прекинувачи од светлински зраци, наместо денешните транзисторски направи. Тоа што треба да се постигне е хардвер кој ќе може да прави милијарда пати повеќе калкулации од било кој компјутер што денес го познаваме. Со развивањето на овие компјутери, нема да биде далеку денот кога ќе стане рутински да се телепортираат одделни атоми и молекули. Тоа ќе води кон телепортација на макромолекули и микроби... и, најверојатно, следен чекор ќе биде човечка телепортација.

Дел од опремата која денес се користи во лабораториите за да се изведе телепортација на субатомско ниво?!?!?!​

Најверојатно ќе се запрашате што може телепортацијата да направи за идните вселенски истражувачи, како што се ликовите од „Ѕвездени патеки“?
Класично кажано, телепортација е да се стигне од точката А до точката Б, без притоа да се помине преку точките кои ги поврзуваат локациите А и Б. Со други зборови, нешто се дематеријализира на едно место, и потоа едноставно се рематеријализира на друго место.
Може да се каже дека првите знаци на телепортација во вселенски рамки ги гледаме и денес. На пример, Спирит и Опортјунити стигнаа до Марс на конвенционален начин. Но, нивната мисија и акции се контролирани со команди од Земјата. Значи, со праќање на инструкции ние ефективно ја надополнуваме конфигурацијата на роверите. Исто така, очите на камерите, и другата опрема што е вградена во роверите, ни служат како замена за нашите сетила. Па, може да се каже дека ефектот е како ние лично да сме се телепортирале на површината на Марс.
Во иднина може да биде возможно да се склопи едно цело вселенско летало на лице место, користејќи материјали од околината. Ова ќе биде само еден понапреден чекор кон вистинската телепортација. За да се земе оваа идеја како една крајна цел, тогаш мораме да ја земеме предвид нанотехнологијата. Кога нанотехнологијата доволно ќе се развие, еден автоматски тим за составување ќе може да биде испратен на дадена локација, каде ќе го изгради новото летало, започнувајќи од молекуларно ниво, па натаму.
Доколку телепортацијата биде воспоставена при вселенските мисии, тоа ќе значи праќање на цел состав од честички до некој одреден свет, при тоа користејќи го она што Ајнштајн го нарекол „страшна акција на дистанца“, за да може овие честички да се соберат во истата состојба во која биле во моментот кога биле пратени од Земјата. На овој начин ќе биде возможно да се праќаат роботи, или пак цели човечки екипажи, на интерпланетарни мисии, или дури и на меѓуѕвездени растојанија. Доколку биде возможно да се телепортираат луѓе, тогаш многу лесно ќе може да патуваме до Месечината или до било кој дел од Сончевиот систем, со брзина како што денес многу лесно праќаме информации преку Интернет.
Ако навистина станеме цивилизација која ќе може да врши телепортација, што се случува со другите цивилизации кои се наоѓаат некаде во Вселената? Можеби тие уште сега ја имаат усовршено техниката на транспорт преку телепортација? Можеби наводните вонземјани или НЛО објекти кои се забележани на Земјата пропатувале низ просторот токму преку телепортација? Според некои извештаи, некои НЛО-а се појавуваат и исчезнуваат многу брзо, што секако оди во согласност со основната идеа за телепортација.
Но, секако, за да успее сето ова на така големи растојанија, потребно е претходно да се направи едно субсветлинско патување, за да се постави телепортациски приемник на локацијата каде што ќе биде пратен телепортираниот објект. Квантна телепортација на субатомско ниво и денес може да се изведе во лабораториите. Оваа процедура бара да има техничка опрема и на двата краја, за целиот процес да може да функционира.
Па, може ли да очекуваме дека во иднина некој како капетан Арчер ќе каже „Трип, телепортирај ме на Ентерпрајз“?!

 

[Sagan]

Прекрасна фотографија на галаксијата Вртлог (М51)

Објектот М51 е многу добро познат за секој астроном-аматер, дури и за оние кои поретко го набљудуваат небото преку телескоп (читај: поретко одат на терен J)! Се работи за прекрасна спирална галаксија, позната уште и под името Вртлог (Whirlpool galaxy). Таа се наоѓа во соѕвездието Ловечки кучиња (Canes Venatici) и од нас е оддалечена цели 60 милиони светлински години. За многу астрономи-аматери ова е најубавата спирална галаксија која може да се види на северното небо.

Галаксијата Вртлог (М51) и нејзиниот сопатник, NGC 5195. За поголема резолуција, кликнете на фотографијата (133 КВ)​

Освен М51, на оваа фотографија убаво може да се види и нејзиниот помал сопатник, галаксијата NGC 5195. Овие две галаксии гравитационо си дејствуваат една на друга, па така убаво дефинираните спирални краци на М51, всушност, се последица на близината на NGC 5195. Исто така, како резултат на гравитационото дејство од NGC 5195, во галаксијата Вртлог се забалежуваат региони во кои се формираат нови ѕвезди (регионите обоени црвено).
Влијанието на оваа „гравитациона“ игра врз помалата галаксија е сосема поинакво. Имено, материјата од NGC 5195 полека се растура низ Вселената, или се соединува со спиралните краци на М51. Со текот на времето, овие две галаксии комплетно ќе се соединат една со друга.

 

[Sagan]

Сатурновиот сателит Енцелад се превртел нaопаку!

Сатурновиот сателит Енцелад - активен, замрзнат свет со невообичаено топол јужен пол - по сé изгледа направил достa необичен трик за едно планетарно тело. Новите истражувања покажуваат дека Енцелад се превртел, што објаснува зошто најтоплата точка на оваа месечина се наоѓа на јужниот пол.
Енцелад неодамна го привлече вниманието на научниците кога вселенското летало Касини забележа млазеви од мраз, кои потекнуваат од активните гејзери на јужниот пол на овој природен сателит. Неверојатно е тоа што Касини пронајде регион на актуелна геолошка активност на една замрзната месечина, особено во регион кој е еквивалентен на нашиот Антарктик. Затоа, научниците претпоставуваат дека Енцелад претрпел реориентација, која најверојатно била предизвикана од топлиот материјал со мала густина, кој од внатрешноста на сателитот се пробивал до неговата површина.

На оваа фотографија е прикажана внатрешноста на Енцелад. Регионот со материјал со помала густина е обоен жолто. Инаку, ова е вистинска фотографија на Енцелад, направена од вселенското летало Касини, која е само дополнително обработена за да се прикаже внатрешноста на сателитот​

Ротирачките тела, вклучувајќи ги тука планетите и месечините, се стабилни доколку поголем дел од нивната маса се наоѓа блиску до екваторот. Било каква редистрибуција на масата во објектот може да предизвика нестабилност во однос на оската на ротација. Реориентацијата ќе настојува да го постави вишокот на маса во областа на екваторот, а областите со ниска густина, на половите. Токму ова се случило и со Енцелад.
За споредба, топка за куглање која се движи и ротира настојува да ги постави трите отвори (деловите од топката каде масата е помала) по должината на оската на вртење. Слично, Енцелад очигледно се превртел за да ги постави областите со помала маса по должина на неговата вертикална оска на ротација.
Научниците испитувале какво би било влијанието на една поголема „грутка“ материјал со помала густина, кој се наоѓа под површината на сателитот. При симулацијата се покажало дека тоа може да предизвика телото да се преврти за 30°, со цел регионот каде се наоѓа овој материјал да се постави на половите.
Овој материјал кај Енцелад може да се наоѓа или во замрзнатата обвивка, или под неа, во каменото јадро на сателитот. Во секој случај, со загревањето на материјалот тој се шири и неговата густина се намалува, а потоа се крева кон површината. Ваквото нараснување на топол материјал со мала густина би можел да ja oбјасни и повисоката температура која е измерена на одделни делови од површината на Енцелад, како и карактеристичните површински структури, кои најверојатно настанале како резултат на поместување на кората на сателитот под дејство на тектонски потреси од внатрешноста.
Внатрешното загревање на Енцелад веројатно е резултат на неговата ексцентрична орбита околу Сатурн. Сателитот го збиваат и растегнуваат плимските сили кои потекнуваат од гравитацијата на планетата. Оваа механичка енергија во внатрешноста на Енцелад лесно може да се трансформира во топлотна енергија.
Повеќе информации за Енцелад ќе бидат добиени за време на следното прелетување на Касини покрај оваа месечина, во 2008 година.

 

[Sagan]

Нов сателит ќе ја бара четвртата просторна димензија

Можно ли е да постојат огромен број мали црни дупки во нашиот Сончев систем? :bravo:​

Една егзотична теорија која се обидува да ги обедини законите на физиката и која предлага постоење на четврта просторна димензија, ќе може да се провери со сателит што ќе биде лансиран во 2007 година. Инаку, теориите од овој вид се многу тешки за тестирање. Но, според една студија, една таква „скриена“ димензија може да содржи илјадници мини црни дупки во просторот на Сончевиот систем, па така теоријата би можела да се провери за само неколку години и тоа со истражувања во рамките на плутоновата орбита.
Се претпоставува дека во првата секунда по Големиот Прасок настанале многу црни дупки со различни маси, како резултат на тоа што елементарните честички се спојувале една со друга под влијаније на силната енергија. Но, според Ајнштајновата Општа теорија на релативитет, овие т.н. примордијални црни дупки досега испариле преку квантниот процес познат како Хокингово зрачење.
Според некои нови алтернативни теории, кои се обидуваат да ги соединат законите на гравитацијата и квантната механика (како што е теоријата на струни), овие мини црни дупки сè уште би можеле да постојат. Овие нови теории предвидуваат постоење на четврта просторна димензија, која го менува дејствувањето на гравитацијата во мали подрачја. Општата теорија на релативитет се служи само со три просторни и една временска димензија. Четвртата просторна димензија го менува степенот на зрачењето кај црните дупки, така што нивното испарување може значително да се намали.

Вселена што плови
Научниците кои работат на оваа теорија успеале да пресметаат колку такви мини црни дупки постојат и како тие би можеле да се откријат. При тоа, ја користеле теоријата позната како „Randall-Sundrum braneworld“ модел, според која нашата тродимензионална Вселена, всушност, плови во поголема вселена со уште една димензија. Своите пресметки научниците ги базирале врз мерења на црни дупки со маса на мал астероид. Под претпоставка дека таквите објекти чинат 1% од масата на темната материја (чие постоење може да се утврди само преку гравитационото влијаније што таа го има врз обичната материја во Универзумот), научниците сметаат дека само во просторот на нашиот Сончев систем има неколку илјади вакви мини црни дупки, а некои од нив би можеле да се најдат и во рамките на орбитата на Плутон.

Изливи на гама зрачење
Според нив, овие мини црни дупки наскоро би можеле и да се откријат. Нивната гравитација би морала да ја закривува патеката на светлината што минува во нивна близина. Па така, на светлината која поминува од едната страна на црната дупка нема да и биде потребно истото време за изминување на тој пат како на светлината која поминува од другата страна на црната дупка. Оваа разлика во времето е многу мала, и единствен начин истата да се регистрира е да се мери зрачење со бранова должина чија фреквенција е поголема од таа разлика.

Најчест извор на гама зраци се масивни ѕвезди во умирање (уметнички приказ)​

Се претпоставува дека космичките експлозии познати под името „изливи на гама зрачење“ (GRBs) имаат бранова должина со вредноста која се бара. Изливите на гама зрачење се празнења набиени со фотони на гама зраци, и се смета дека се јавуваат како резултат на насилната смрт на масивни ѕвезди или при судир на густи јадра, кои се остатоци од овие ѕвезди.
Светлината која оди по различна патека околу црната дупка подоцна ќе се рекомбинира и ќе даде интерферентен примерок. Тоа ќе создаде сигнал, кој при набљудување ќе открие колку фотони со различна енергија се ослободени од изворот. Закривувањето на светлината ќе предизвика колебање во спектарот, така што на некои места ќе има повеќе фотони, а на други помалку.

Под цртата

Сателитот GLAST (уметнички приказ)​

Постоечките телескопи не можат да го мерат високоенергетското гама зрачење, кое е потребно за да се докаже оваа теорија. Но, новиот сателит на НАСА, наречен GLAST (Gamma Ray Large Area Space Telescope), кој треба да биде лансиран во август 2007, ќе може да го мери токму овој вид на зрачење.
Доколку се регистрира еден ваков сигнал, тогаш единствениот заклучок може да биде дека тој е последица на примордијалните црни дупки. Тогаш научниците ќе треба да ги анализираат податоците за да ја измерат масата на овие црни дупки. Ако истата биде под некоја дадена горна граница, ќе може да се каже дека во согласност со Општата теорија на релативитет овие црни дупки не може да постојат, затоа што до сега веќе би испариле.
Она што е интересно е фактот дека можат да се направат одредени предвидувања на астрономските мерења, кои ќе отворат пат кон истражување на четвртата димензија. Но, регистрирањето на светлинското „колебање“ нема да биде ни малку лесно, затоа што е особено тешко во електромагнетниот спектар да се издвојат толку мали делови, т.е. порции. Сепак, теоријата е доста интересна и вреди експериментално да се испроба.

 

[Sagan]

Наместо вода - вотка!

На 9 јуни членовите на Експедицијата 13 - Русинот Павел Виноградов и Американецот Џеф Вилијамс (Jeff Williams), кои во моментов ја одржуваат Меѓународната вселенска станица (ISS), ја извршија првата вселенска прошетка во рамките на оваа мисија, која траеше шест ипол часа. Ова, сепак, не беше прво вакво искуство за астронаутите. Имено, за Виноградов ова беше шесто, а за Вилијамс второ излегување во Вселената.

​

Со помош на роботизираната рака, астронаутите го замениле вентилаторот на генераторот за кислород, кој веќе со години им задава главоболки на екипажите на Станицата. Потоа, ги премостиле каблите на антената за навигација и извршиле преглед на друга антена, за да се спречат евентуални прекини во комуникацијата со Земјата. По завршувањето на сервисните операции, астронаутите имале за задача да го соберат биолошкиот контејнер, кој веќе неколку месеци бил изложен на влијанието на условите во Вселената. Истиот ќе биде вратен на Земјата, за понатамошни анализи и испитувања.
Инаку, за време на оваа операција се одвоило мало парче од опремата на вселенското одело на Виноградов, кое за среќа немало контакт со Станицата, туку веднаш одлетало во Вселената. Освен тоа, целата операција поминала без проблеми.
Во следната вселенска прошетка, која е планирана за крајот на летото, покрај редовните сервисни и научни операции, Виноградов во Вселената ќе исфрли и позлатена голф топка од канадскиот произведувач на голф опрема, „Елемент 21“. На крајот на прошетката американскиот астронаут Вилијамс се пожалил дека „лицето му е смрзнато како лед“. На ова, контролорот од Центарот за контрола на вселенски летови во Москва му одговорил дека следниот пат во вселенското одело наместо вода, ќе му стават - вотка!

 

[Sagan]

ISS. Луда фотка, нема што!!!!!!!!!

 

[Sagan]

Важно. Најважно!!!!

Небото над Македонија за месец јуни

северно небо јужно небо
(кликни за поголема слика)

Овој месец ќе мине во знакот на доближувањето на Марс и Сатурн, како и минувањето на Марс низ Плејадите.


На 21 јуни точно во 14:26 (локално време) е летната долгоденица, кога Сонцето ќе има ректасцензија од точно 6h (ректасцензија е една од координатите во небесниот екваторски координатен систем) Тој ден Сонцето ќе изгрее во 04:58 часот и ќе зајде во 20:13, со што денот ќе трае 15 часа и 15 минути.


На 20 овој месец Меркур ќе мине низ најголема источна елонгација, што значи дека ќе треба да го побарате ниско на западниот хоризонт, веднаш по зајдисонце. И покрај најголемата оддалеченост од Сонцето, ќе биде доста тешко забележлив со својата магнитуда меѓу +0,3 и +1. На 27 Месечината (скоро млада) ќе мине на 4° над него.

Венера ќе остане релативно статична на утринското небо, видлива како ”ѕвезда деница” ниско на источниот хоризонт, веднаш пред изгрејсонце. Благото зголемување на нејзиниот сјај од магнитуда -3,6 на -3,7 (заради зголемувањето на фазата од 76% на 84%), ќе и' пркоси на си пораната зора. На 1 јуни ќе изгрее во 03:20 часот, а на 30 во 03:04. На 23 јуни Месечината (во Плејади) ќе мине на 5° од неа.

Марс доста бргу ќе се движи по соѕвездието Рак, преминувајќи го Сатурн кон средината на месецот. Ќе биде видлив на западниот хоризонт по зајдисонце, со магнитуда меѓу +1,7 и +1,8.


Сатурн бргу ќе ја губи битката со Сонцето, видлив заедно со Марс ниско на западниот хоризонт, по зајдисонце. Ќе остане скоро статичен во Рак, со магнитуда +0,4 и големина 16’’.

Јупитер и овој месец ќе остане одличен за набљудување, бавно движејќи се по Вага. По минатомесечната опозиција неговите параметри незабележително ќе опаѓаат (големината од 43’’ на 40’’, а магнитудата од -2,3 на -2,1). На 8 јуни Месечината (скоро полна) ќе мине на 5,5° од него.

На 3 јуни ќе биде првата четвртина на Месечината, полна Месечина ќе биде на 11 овој месец, нејзината последна четвртина ќе биде на 18 јуни, додека млада Месечина ќе имаме на 25.

Во текот на целиот месец Марс и Сатурн ќе можат да се забележат блиску еден до друг, ниско на запад. Во погледот со голо око може да го додадете и Јупитер, лесно забележлив на југ. Глетката ќе биде особено убава на 28 јуни, кога Месечината ќе дојде меѓу Марс и Сатурн.

Приближувањето на Месечината до овие две планети заслужува подобро да се искористи. Обичен двоглед ќе ви пружи прекрасен поглед на ова подредување.

Со своето брзо движење по небото, Марс овој месец ќе ни приреди две интересни глетки. Прво, на 15 јуни, ќе влезе во Плејадите, а само два дена потоа, на 17 јуни, со телескоп ќе можете да го забележиме на само половина степен од Сатурн (на растојание колку една полна Месечина).

П.С. Јавна благодарност до Андреја Бабамов од Скопското Астрономско Друштво!

 

[Sagan]

Фотка од лансирањето на првиот вселенски брод од Земјата упатен кон Плутон, најдалечната планета во Сончевиот систем. Бродот е лансиран од космодромот Нови Хоризонти, на 19 јануари оваа година, а се очекува да стигне до Плутон некаде кон јули 2015!

 

[G e G o]

Астероид за влакно ќе ја избегне Земјата

Астероид долг речиси еден километар забрзано се приближува кон Земјата, но нема место за паника, бидеќи тој на 3 јули сепак ќе го избегне сударот во Зелената планета.

Астероидот 2004 ХП14 од групата астероиди Аполо од орбитите околу Земјата, ќе помине на оддалеченост од Земјата нешто поголема од таа на која се наоѓа Месечината.

За време на поминувањето покрај Земјата, астероидот ќе биде оддалечен 432,308 километри.

 

[Sagan]

„Втората месечина“ на Земјата уште малку ќе нè напушти

Ако не сте знаеле досега, Земјата има „втора месечина“. Всушност, тоа е астероидот 2003 YN107, кој кружи околу нашата планета еднаш годишно. Со големина од само 20 метри, астероидот е премногу мал за да може да се забележи со голо око, но верувале или не, тој е во орбита околу Земјата веќе 7 години.
2003 YN107 беше заробен од гравитацијата на нашата планета во 1999 година и оттогаш врти еден неправилен круг околу Земјата (како спирала). Но, бидејќи е премногу мал и не претставува никаква опасност за нас, на ова тело не му беше дадено потребното внимание. Единствено беше следен од програмата NEOP (Near Earth Object Program), на НАСА.

Спиралната орбита на астероидот 2002 АА29 околу Земјата​

Се претпоставува дека овој астероид е еден од неколкуте објекти што не поминуваат само покрај Земјата, туку извесен период остануваат во орбита околу неа, пред да продолжат понатаму. Овие астероиди се наречени Земјини коорбитални астероиди или скратено „коорбиталци“ (coorbitals). Во основа, тие ја користат орбитата на Земјата по која таа кружи околу Сонцето. Повремено, некој ваков астероид се сретнува со Земјата, било одзади или директно пред нејзината патека, и заедничкиот „танц“ започнува. И покрај тоа што овие астероиди не се целосно фатени од гравитацијата на нашата планета, од наша гледна точка изгледа како Земјата да има нов сателит.
Астрономите досега знаат за најмалку 4 вакви астероиди: покрај 2003 YN107, во оваа категорија се вбројуваат и 2002 AA29, 2004 GU9 и 2001 GO2. Можно е да има уште вакви тела, кои како што се подобрува техниката за барање на астероиди, би можеле да бидат откриени во иднина. Во моментов, во близина на Земјата се само астероидите 2003 YN107 и 2004 GU9. Другите се расфрлани некаде по орбитата на нашата планета.
Можеби најинтересен од овие е 2004 GU9. Има големина од околу 200 метри, а се наоѓа во орбита околу Земјата веројатно веќе 500 години. Најверојатно ќе продолжи да кружи и во наредните 500 години, со оглед на тоа што има релативно стабилна орбита.

Во моментот, научниците му обрнуваат повеќе внимание на астероидот 2003 YN107 од проста причина што тој наскоро ќе ја напушти нашата планета. На 10 јуни астероидот се доближи на 3,4 милиони километри, при што ја доби потребната брзина за да се ослободи од гравитацијата на Земјата. Сепак, 2003 YN107 нема да замине засекогаш. За околу 60 години, тој повторно ќе дојде блиску до нашата планета и ќе влезе во спирална орбита околу неа.

 

[Sagan]

Во моментот, научниците му обрнуваат повеќе внимание на астероидот 2003 YN107 од проста причина што тој наскоро ќе ја напушти нашата планета. На 10 јуни астероидот се доближи на 3,4 милиони километри, при што ја доби потребната брзина за да се ослободи од гравитацијата на Земјата. Сепак, 2003 YN107 нема да замине засекогаш. За околу 60 години, тој повторно ќе дојде блиску до нашата планета и ќе влезе во спирална орбита околу неа.

Навистина ме интересира како астрономите и физичарите можат до толку ситни детали да пресметаат вакви работи. Еве да речеме дека астероидот ја напуштил орбитата на Земјата. Какви ли формули и пресметки се користат за да се определи дека тој повторно ќе се врати и ќе влезе во орбитата на Земјата за 60 години???

Што ако се судри со некоја комета или друг астероид, метеор, па се помести неговата траекторија...?

А ако при повторното враќање, неговото ,,закачување‘‘ не биде ,,глатко‘‘, па падне на Земјата???

 

[G e G o]

Нови небесни тела

Научниците астрономи кои го следат движењето на новиот сет на објекти во универзумот, тврдат дека тие ги имаат потребните услови за да создадат мини планетарни системи.

Овие објекти се наречени „planemos” што е кратенка од „planetary mass objects” што всушност претставуваат млади ѕвезди со дискови од космичка прашина и гасови кои кружат околу нив.

Овие дискови во основа се космички материјали со кои се формираат планетите.

Астрономите сметаат дека соларниот систем еволуирал од сличен диск.

Како и да е „planemos” (кафените џуџиња) се разликуваат по тоа што тие не орбитираат околу ѕвездите, вели Реј Јајавердана од „University of Toronto”.

Тимот на научници откри четири нови „кафени џуџиња” ама не од оние wc што ги пуштаме (planemos) кои се стари само неколку милиони години и се наоѓаат во регионот во кој се формираат ѕвезди што е оддалечен од Земјата 450 светлосни години. Сите четири „кафени џуџиња” се „заокружени” со диск од космичка прашина.

Научниците велат дка овие објекти се неколку пати поголеми од гигантскиот Јупитер, но сто пати се помалку масивни од Сонцето.

Големата маса и димензии на „кафени џуџиња” се должи на нивната релативно скора појава на космичката сцена. Тие се големи и ослободуваат голема топлина, но со текот на времето ќе се оладат и нивните димензии ќе се намалат.

Изолираниот објект кој беше идентификуван во 2005.година од страна на Кевин Луман и Пен Стејт, бил со осум пати поголеми димензии од Јупитер.

Во 2004. година најден е објект од иста природа на кој астрономите му го даваат името „2M12107b”. Тогаш овој објект е третиран како „вонсоларна” планета.