Еуфоријата околу изборните резултати ќе помине за некој ден, ама Македонија не смее да потоне во политичка криза затоа што не чекаат сериозни предизвици, предизвици кои ќе предизвикаат сериозни последици по сите нас.
Прва е политичката криза, која може и да нема разрешница во скора иднина. Заев сеуште ужива широка доверба во партијата, затоа ако сѐ биде сведено на Конгресот, повторно ќе биде избран за Претседател на Сдссм. Тука треба да се напомене дека: ние немаме функција Премиер (туку Претседател на Влада) и дека не мора Претседателот на партијата која ќе го добие мандатот да биде и Претседател на Влада. Може и воопшто да не биде член на Владата. Нема правило.
Искрено не очекувам лесно Дуи да ја предаде власта, ама тоа се само мои прогнози.
Второ. Ние сме пред сериозна економска криза. Ценовниот шок ни е на врата. Во Германија се прогнозира, како најцрното сценарио, 5% инфлација. Сега се во границите на ниската. И ние сме во ниска, во рамките на прогнозите, но сите експерти од тоа поле најавија дека економската криза, која е во причинско-последична врска со сите рестрикции поврзани со Ковид пандемијата, не само кај нас, туку и во светот, е реалност. Сепак, економскиот хендикеп и седењето дома, неработењето на цели сектори, зголемувањето на стапката на невработеност, и на јавниот долг мора некаде и некогаш да се одразат. Тука се и СДИ кои се ниски, најниски во регионот. Реална е и опцијата за покачување на даноците, односно за почеток, враќање на прогресивниот данок. Тоа веќе беше најавено.
Трето. Ние сме пред енергетска криза. Цената на струјата, многу веројатно, е дека ќе покачи. Мора некако да се изигра и тој сектор да се врати во државна (јавна) сопственост. Не се уништува само животната средина, туку влијае и врз општиот стандард. Регулаторното тело соработува, воопшто и не се грижи за јавниот интерес. Цената на електричната енергија, за 2 години се качи во 2 наврати. Не ги пере ни целосно ослободување од ДДВ или евтина тарифа 7 дена во неделата. Ветија либерализација, либерализација нема. Мора да се реши овој бонбона бизнис еднаш засекогаш!
Четврто. Ние сме во здравствена криза. Не чека нов Ковид бран, кој веќе бранува во соседството, меѓу првите по смртност сме во Европа и во светот, а справувањето со оваа пандемија излезе нерешлива енигма за актуелната Власт. Одливот на медицинскиот персонал е само јаготката на шлагот.
Политиката подразбира барање компромиси. Ако целта ни е Европа да не гледа дека правиме нешто, нека останат дел од мерките или нека воведат нови (маска во затворено или редуцираност во јавниот превоз) и контрола на границите. Мерките кои се наменети за економски загуби за ентитетите од угостителскиот сектор мора да се тргнат. Немаат позитивен ефект. Барем да им се даде шанса да се спасат. Пари за нови економски пакети нема!
Образованието е посебен феномен. Тука нема простор за компромиси, ама има време за осмислување на проектните политики со оглед на тоа дека веќе учебната година е започната, без хартиени учебници, кои според интелектот Мила се штетни за децата! И тука тонеме.
Локалните самоуправи мора да најдат механизам за наплата на локалните такси и даноци. Треба да се намалат финансиите од централниот буџет. Целта поради која е оставена можност Советот на општината да решава за висината на даночните стапки е креирање на конкурентност меѓу општините, дали за инвестиции или намалување на даночната евазија. Не може централниот да учествува со преку 80%, а некаде и преку 90% во локалниот буџет.
Правната криза е присутна веќе 5 години. Не собраа муда за судска реформа, социјална реформа, затворска реформа, здравствена и сериозна реформа во безбедноста. Дел важни, дел помалку важни. Онаму каде се нафатија за реформи, истите беа лоши. Без консултации со опозицијата, па и со граѓаните (пак образование). Но немаа политичка волја за решавање на проблемите во сите овие сфери.
Меѓународните притисоци, нема да изостанат и при овој нов циркус.
Можеме сите да бидеме губитници ако политичките лидери и функционери не ги сфатат сериозно овие предизвици.