Prasuvam posto ne znam ili ne sum siguren kolku e tocno sto moze da se cita.
Moj pecatok e deka toj period sto go opisuvas Makedonskata emigracija vo Germanija na primer, vo globala, barem vo ranite godini, ne bese tolku patriotski nastroena tuku kolku tolku ja prifakjase jugoslovenskata realnost. Imase Makedonski klubovi kako "Jugoslovenski klub - Makedonija" (mislam vo Stuttgart taka se vikase) koi si funkcioniraa ama bea daleku od toa da prerasnat vo nekoe dvizenje ili partija, iako so tek na vreme i tuka del od lugjeto se patriotiziraa. Vo Berlin mozam da zamislam, stepenot na organiziranost bese pomal i na kraj se sveduva na toa sto poedinci koi od povekje mesta se sobraa so ista idea, pravea aktivnosti. Ama ne mi e jasno kako od takva pomala grupa moze da prerasne vo narodno dvizenje i partija vo Makedonija. Znaci sekojpat se spomnuva emigracijata kako klucna za osnovanje na partijata i posebno poedinci. Arno ama i kaj niv ulogite, zavisit od perspektivata, se menuvaat. Osnovac - neosnovac, patriot - udbas. I ulogata na Bogdanovski, osnovac i za kratko se povlekuva mi e nekako cudna. I za nego dolgi godini nepoznat vo sirokata javnost (ili pa "zaboraven")pa potoa da stane licnost so ogromno znacene pa sega da bide delumno okvalifikuvan kako sorabotnik na sluzbite.Da ne bidam pogresno sfaten, imam visoko mislenje za nego od toa sto sto go citav ama problem e neli ne moze sega sam da kazuva tuku drugi zboruvaat za nego. Za da se vratam na pocetokot, mnogu raboti od toa vreme se ne jasni, barem za mene, a gledam sega razni lugje, site se smeaat isklucitelno za VMRO-vci i imaat povrzanost i minato vo partijata, davaat razni izjavi. Zatoa bese prasanjeto ako moze nekoj da objasni.
Да, точно е дека емиграцијата е генерално економска во тој период. Драган Богдановски е патриот. Тоа и луѓето што викаат дека бил соработник на службите не го негираат. Само тврдат дека после долгогодишна робија, го преобратиле, и станал соработник. Дури и да е така, ние видовме како луѓе пукаат под многу помал притисок во периодов. Додека не видам доказ за жртви од неговата соработка, не би ја осудил истата, и ако се случила.
За основачи/неосновачи, има три сегмента. Првиот е идејниот и финансискиот. Тука се Драган Богдановски и останатата германска група. Тоа е возено во дијаспора. Другиот дел се млади луѓе и студенти и будење на национални чувства во државата. Третиот се поранешни и актуелни функционери на СКМ и професори (како Кљусев, Мијалков, Наумов и слични) на кои некако им се буди желба за независна држава.
И сите три дела на почеток тераат паралелни операции кои некако се спојуваат, со одењето на Змејковски и Љубчо Георгиевски во Минхен, и координација за основање на заедничка партија. Така, оперативни основачи на партијата се Борис и Љубчо, идеолошки е Драган Богдановски, луѓе како Кљусев, Наумов, Мијалков и Доста и даваат на оперативна тежина и ја преместуваат од Левица калибар, во партија што знае да изигра политика калибар.
Е сега, кој и како ги собрал сите три групи, дали некој ги коордиранил и слично, ќе остане да биде мит. Јас лично мислам дека дел се координации на служби, дел се пријателства помеѓу луѓе, дел се историски случајности. Растењето од група на ентузијасти во најсериозна политичка сила помеѓу Македонците веројатно не можеле да го замислат ни самите. Тоа е тотално среќа.