Aко велиш дека знаеш што е реактивна енергија
Не велам дека знам, туку дека можам да напишам докторска дисертација на таа тема.
тогаш знеш дека таа може да се компензира,
Може само делумно да се искомпензира, не во целост. Дури и најсовремените еквилајзери на светот, кои се прават од израелската фирма ELSPEC, имаат време на реагирање од 2/3 од времето на периодата. Обичните компензаториимаат време на реакција од неколку периоди, па така ако потрошувачот има динамична реактивна моќност, обичните компензатори не само што не помагаат туку прават проблем затоа што прават преку–комепнзација која што создава пре–напони од кои страдаат останатите електрични компоненти во мрежата. На пример такви случаи има во секоја иднустрија каде има заварување, каде има дробилици и слично. На таквите потрошувачи се става најсофистицирана компензација (со најбрзо време на реагирање), не поради сметките туку поради квалитетот на варовите, затоа што доколку има пад на напон варот нема да биде квалитетен и ќе попушти. Ама да не тупам за тоа, ти реков прашај што те интересира за реактивна енергија, имам години поминати со нејзино проучување и решавање на проблеми поврзани со неа.
зошто тогаш бараш за неа да се плаќа?
Затоа што ги оптоварува водовите и трансформаторите, го намалува нивниот капацитет и прави падови на напон. Постои дозволено конзумирање кое не се наплаќа и кое се дефинира со коефициентот на моќност – cos(fi), кој најчесто е дозоволено да не е помал од 0.95. Во случаите кога е помал од 0.95, тој се наплаќа. Потрошувачите кои немаат многу динамична потрошувачка на реактивна енергија, со проста комензација успеваат да постигнат cos(fi) поголем од 0.95, па не плаќаат дополнително за реактивната енергија.
Има земји каде се плаќа и тоа до 1-2%, од цената на струјата, но не плаќаат крајните потрошувачи туку операторите на дистрибутивниот и преносниот систем им плаќаат на производителите ( централите ).
Ова кое го велиш не е точно. Секаде се плаќа и наплаќа и тоа исклучиво го плаќаат крајните потрошувачи кои се прикличени на дистрибутивните или на преносните системи, бидејќи создаваат проблем, т.е. ги оптоваруваат нивните мрежи! Тешко некој голем потрошувач да плаќа реактивна енергија, затоа прв чекор кон заштеда на сметка за електрична енергија е воведување на компензација и сите големи потрошувачи ја имаат. Најмногу не–компензирани потрошувачи има на дистрибутивните мрежи и тоа се потрошувачи кои не обрнуваат внимание на трошокот за електрична енергија. Иако по малку, тие прават проблеми на дистрибутивната мрежа која пак е соодветно димензионирана за потрошувачите приклучени на секоја нејзина точка. Затоа се наплаќа реактивната енегија, која ги оптоварува поедините делови на мрежата. На пример на едно трафо од 1MVA наместо да за закачат 50 потрошувачи поради тоа што од него се влече реактивна моќност ќе се приклучат 40 потрошувачи. За другите 10 дистрибуцијата ќе мора да инвестира во ново трафо, нови изводи и слично. Тоа кошта пари и секаде во светот се наплаќа.
Производителите(централите) немаат никаква врска со реактивната енергија.
Читав еден напис за Шведска. Таму хидоцентралте се на север и се одалечени илјада километри од потрошувачите на југ и кога би се дозволило појава на реактивна енергија би имало огромни загуби,
Тие загуби настануваат поради тоа што реактивната моќност го намалува напонот и за да се пренесе потребната енергија низ водовите течат поголеми струи од кои што пак има поголеми загуби. Затоа преносните и дистрибутивните системи на краевите од водовите инсталираат синхрони компензатори кои ја компензираат таа енергија и ги подобруваат напонските прилики на краевите.
А кај нас загубите во преносот и дистрибуцијата се 15% и никој ништо не превзема
Тоа не се само технички загуби, таму се вкалкулирани и кражбите кои се најмногу на број и количина во пределите со претежно албанско населние. По дефиниција загуби се нефактурирана енергија. За преземање нешто, да сум јас фактор би ги исклучил дивите племиња од далекувод, нека живеат во камена доба. Дури има и во законот (или можда беше во правила за снабдување) член кој вели дек доколку се фактурира помалку од 70% од потрошената енергија, операторот на соодветниот систем има право да ги исклучи тие делови.
А инаку приказната дека кај нас струјата е ефтина и е „ социјала “ е без основ и служи само власта да се оправда и прикрие дека е неспособна и килава да ја суреди ситуацијата со струјата
Не знам зошто така гледаш, но... Телефоните, интернетот, горивата, белата техника, прехрамбените артикли, гардеробата, греење, вода и се останато кое се продава кај нас се продава по исти цени како на запад. Електричната енергија се продава по драстично пониски цени. Еве јас дома имам сметка за електрична енергија од 3500 денари месечно, а за мобилен телефон само јас имам сметка над 5000 денари, за интернет и телевизија плаќам уште 3000, жена ми има сметка за мобилен 1500. Како може да плаќаме за телефон и интернет 3 пати повеќе од струја? Ако како и за се останато и цената на електричната енергија се изедначи со онаа на запад, тогаш ќе треба мандатно да ја покачат за над 2 пати(а верувај за брзо и тоа ќе мора да се случи). Но тоа не е така и затоа електричната енергија е социјална категорија кај нас. Тоа е така и затоа што цената на домаќинствата е субвенционирана затоа што ргулираната цена по која ЕЛЕМ ја дава енергијата на ЕВН Македонија е за 12–15% пониска од пазарната, па така домаќинствата имаат пониска цена од пазарната. Кога домаќинствата би излегле на отворен пазар би добиле за 20% повисоки сметки на енергија.