There aren’t many Africans on the list of Nobel laureates, nor does research on African societies show up in the selection committees of Stockholm.
www.africanhistoryextra.com
Што е лага, што вистина? Дали школството и јавните медиуми не’ оставаат историски неуки / неписмени?
Одбрани цитати од горенаведениот извор:
„Американските економисти Дарон Аџемоглу, Сајмон Џонсон и Џејмс Робинсон, чија работа вклучува истражување на предколонијалните и модерните африкански општества, ја освоија Нобеловата награда за економија во 2024 година. Аџемоглу и Робинсон се соочија со тешки критики од разни страни. Овој есеј ги испитува анализите на Аџемоглу и Робинсон за пред-колонијалните африкански општества, покажувајќи како двајцата автори ја проучувале историјата на Конго само за да од неа извлечат тврдења кои ја поддржуваат нивната хипотеза, при што ги игнорирале и погрешно ги претставиле сите докази кои ѝ противречеле.
Аџемоглу и Робинсон ја започнуваат својата анализа на предколонијалните африкански општества тврдејќи дека ниедно од нив (освен Етиопија и Сомалија) не развило писмо, плуг или тркало, и покрај контактите со европските и азиските трговци.
Аџемоглу и Робинсон тврдат дека луѓето од Конго ги отфрлиле овие технологии, бидејќи државните даноци биле високи и произволни; дека самото постоење на луѓето било загрозено од ропството, па тие се одалечиле од пазарната економија; и дека кралевите, чија моќ била апсолутистичка, немале поттик да го прифатат плугот, бидејќи извозот на робови бил попрофитабилен.
Фуснотите на книгата ги откриваат изворите на овие тврдења дека се "Кралството Конго" од Ен Хилтон (објавено во 1985 година) и "Кралството Конго: Граѓанска војна и транзиција, 1641-1718" на Џон Торнтон (објавено во 1983 година). Хилтон и Торнтон се специјалисти за историјата на кралството Конго, особено тој кој има објавено осум книги и над дваесет статии за историјата на Конго, Африка и атлантскиот свет.
Сега ќе ја адресираме секоја од нивните ставки одделно:
1. плуг 2. "примитивна" технологија 3. „апсолутистичко“ владеење 4. ропство 5. писмо и писменост 6. употреба на тркало
1. ПЛУГ
Конкретно за кралството Конго, Џовани Франческо да Рома забележал дека "Тие не ораат, туку само ја гребат почвата со мала мотика за да го покријат семето. Во замена за овој мал напор, жнеат изобилно" (12) Квантитативните податоци за приносите по хектар од колонијална Ангола ги потврдуваат овие набљудувања.
Земјоделските приноси во централните висорамнини на Ангола драстично
се намалиле по наметнувањето на колонијалната влада; од 1.600 кг/ха во 1887 година на само 400 кг/ха во 1920-тите, иронично,
откако плугот бил воведен од страна на Португалците.
2. "ПРИМИТИВНА" ТЕХНОЛОГИЈА
Слична забелешка за ефикасноста на африканската "проста" технологија била демонстрирана и во текстилната индустрија на Конго, чија источна провинција Момбоарес, според португалски царински службеници, извезла 100.000 метри ткаенина во 1611 година во Луанда. Користејќи фиксни разбои и селска работна сила, Момбоарес, кој бил само мал дел од големиот "текстилен појас" во Централна Африка, имал производствен капацитет кој конкурирал со оној на холандската провинција Лајден, која била една од водечките производители на облека во Европа.
Квалитетот на луксузната облека во Конго често се споредувал со италијанскиот луксузен материјал - и самиот најдобар во Европа - вклучувајќи ги и италијанските посетители како Антонио Цукели во 1705 година.
Профитот на европските трговци од трговијата со облека бил четири пати поголем отколку од трговијата со робови.
Производството на текстил во Конго НЕ било воопшто нешто исклучително во централна Африка. Слични количини на извоз на ткаенина се забележани од холандските трговци од 17 век во соседното кралство Луанго, кои извезувале околу 80.000 метри ткаенина годишно.
Релативно високата продуктивност на африканското земјоделство и производството на облека е во спротивност со теориите за зависност предложени од Аџемоглу и Робинсон, кои се базираат на претпоставки, а не на историски докази.
3 „АПСОЛУТИСТИЧКО“ ВЛАДЕЕЊЕ:
Ниту Хилтон ниту Торнтон не опишуваат дека кралот на Конго имал неограничена моќ. Наместо тоа, тие нагласуваат дека советот на функционери го избрал него, и тие всушност често го нарекуваат крунисувањето на кралот како "избори". Според Хилтон и Торнтон, овие избирачи биле дел од елита која сочинувала корпоративна група која ја поседувала земјата на државата, со тоа што кралот само пополнувал претставничка улога и дејствувал како висок извршител, чија канцеларија можела да назначува функционери и да собира приходи во нивно име, но се очекувало да го прераспредели овој приход. Како што е наведено од страна на Хилтон:
"Војни не можеле да бидат објавени, службеници именувани или лишени, патиштата биле отворени или затворени без согласност на советот".
Таа исто така опишува "неколку институции" кои "ја балансираат моќта на кралот во центарот"....
4. РОПСТВО
Доказните материјали како што се бројните писма на кралот Афонсо Нзинга (1509-1542) во врска со регулирањето на ропството во Конго, докажуваат дека постоеле закони против поробувањето на "слободно родени" граѓани во кралството и дека овие закони биле строго спроведувани, спротивно на тврдењата на Аџемоглу и Робинсон. [ Видете "Ропството и неговата трансформација во Кралството Конго" од Л.М.Хејвуд, и "Историја на Западна Централна Африка до 1850 година" од Џ.К. Торнтон стр. 54-55.]
Бројките за европското ропство во наредниот период од 1500-1700 година се обезбедени од историчарот Дариуш Колоѕејчик, кој пишува дека "робовското население увезено во отоманските земји од Полска-Литванија, Московија и Черкезија, изнесува над 10.000 годишно во периодот од 1500-1650 година".
5. ПИСМО И ПИСМЕНОСТ
Тврдењата на Аџемоглу и Робинсон за очигледната реткост на пишувањето во суб-сахарска Африка, исто така, ја откриваат нивната неукост со историјата на пишувањето во Африка и во светската историја. Тврдењето дека Африканците не развиле писмо (освен во Етиопија и Сомалија) е контрадикторно со огромните докази за ракописните култури низ целиот континент, чии студии биле напорно каталогизирани за проектот "Арапска литература на Африка", предводен од историчарот Џон Ханвик, кој сега може да се пофали со пет тома.
Писма како арапско и аџами биле добро прилагодени за книжевните традиции на Африка, на ист начин на кој Англичаните и повеќето Европејци немале потреба да измислуваат ново писмо откако го прифатиле латиничното. Пишувањето не било ограничено само на елитите, туку исто така било раширено и на остатокот од населението, кое високо ја почитувало писменоста, ... Англискиот трговец Френсис Мур, кој исто така го посетил регионот Сене Гамбија во 1730-1735 година, напишал дека во
"Секое кралство и земја од двете страни на реката Гамбија", луѓето биле "генерално повеќе учени на арапски, отколку луѓето во Европа на латински".
Истражувачот Рене Каје, кој го посетил Тимбукту во 1828 година, исто така забележал дека "Сите црнци од Тимбукту се способни да го читаат Куранот и дури го знаат напамет".
Аџемоглу и Робинсон... тврдењето дека "кралот на Конго не се обидел да ја прошири писменоста на големата маса од населението" е контрадикторно со доказите презентирани од страна на Хилтон и Торнтон дека ширењето на писменоста низ кралството било токму она што кралот Нзинга Афонсо се стремел да го постигне со воспоставување на училишта не само во главниот град, туку и во провинциите. Подоцнежните кралеви ја продолжиле оваа традиција,...
6. УПОТРЕБА НА ТРКАЛО
... ... Важно е да се напомене дека и изградбата на патишта и технологијата на тркалата биле потврдени во голем број африкански општества за време на антиката и раниот нов век. Технологијата на тркалата се појавува во војската, транспортот и системите за наводнување на античкиот Куш (од осмиот век п.н.е. до третиот век на новата ера),....
Во Конго, армијата на провинцијата Сојо распоредила четири теренски парчиња монтирани на вагони за да ја уништи португалската армија во битката кај Китомбо во 1670 година, која успешно ги протерала од кралството во следните два века, пред да тие се вратат во 1914 година и конечно ја окупираат и уништат цивилизацијата со достигнувања како оние презентирани во овој текст.
Референци:
https://www.africanhistoryextra.com/p/acemoglu-in-kongo-a-critique-of-why#footnote-1-151079120
www.bbc.com
