Овие прашања бараат цела една научна дисертација @
moongoses
Нема лесен и едноставен одговор, но сепак сметам дека можам да ти посочам на пар работи во насоката која мислам дека те интересира. Често дискутираните моменти за контроверзата на ГМО верувам ги знаеш, па ќе се осврнам на некои помалку дискутирани моменти, според мои познавања. Но бидејќи ова не ми е вокација, можни се пропусти кои со задоволство би сакал да ми бидат покажани од некои поедуцирани од мене.
(Стефчо ти не си тоа, тишина и врати се веднаш во ќошот).
Прво главната инсинуација. Според досегашните истражувања, штетноста од исхрана со ГМО може да биде од повеќе различни причини. Доста од овие причини ги начнавме на темава, но за една работа не се сеќавам дека зборувавме. На ова всушност се сетив заради комбинацијата од твоиве прашања.
Генерално гледано, еден од поважните проблеми со безбедноста на ГМО го гледам во меѓусебната компатибилност на организмите во ланецот на исхрана на еден екосистем.
Ова го кажувам заради тоа што имуниот систем ги препознава некои супстанци како полезни, а други како штетни, и со тоа соодветно се поставува спрема нив. Значи кога се создава нов модифициран организам, со полезните измени доаѓаат и некои неполезни измени, поточно некои нови особини на тој ГМО можат да влијаат како
антиген во организмот (антиген, накратко било која супстанца која предизвикува одговор на имуниот систем).
Се надевам дека концептот на ова го кажав доволно јасно. Интересен пример за храната како антиген е нетолеранцијата на глутен, или во поекстремна форма
силиаковата болест. Кај одреден процент од луѓето, некои протеини влијаат како антиген и предизвикуваат имун одговор на организмот. Таков протеин е глутенот (протеин кој го има во пшеницата, јачменот, р'жта, и други сродни растенија), но кај некои луѓе истата реакција може да предизвика и касеинот (протеин од млеко и млечни производи).
Одговорот на имуниот систем (кај болните од силиаковата болест) е напад на цревната флора и ткивата од ѕидот на дигестивниот систем. Резултатот е ослабување и дисбаланс на цревната флора и намалување на дебелината на ѕидот на дигестивниот систем.
Симптомите се чести проливи, некогаш повраќање, намалување на килажа, кај децата слаб и закаснет развој, и генерална анемија. Јачината на овие симптоми варира во зависност од интензитетот на одговорот на имуниот систем, и затоа кај многу луѓе оваа автоимуна болест останува недијанозирана. Засега лекот е само избегнување на глутен во исхраната.
Силиаковата болест ја спомнувам како пример за антиген реакција на храна. Човештвото се храни со житни култури од не премногу одамна, еволуциски гледано. И покрај еволутивните адаптации, одреден број од популацијата сеуште носи гени на индивидуи кои не се справуваат добро со ваквата исхрана.
Ако исхраната со житни култури е релативно нова, исхраната со ГМО само што се случи, само што започна. Резултатите тек ќе ги гледаме. Но заради многу влошениот квалитет на животната средина, многу фактори се преплетуваат и често не може лесно да се покажат точните причини за болестите како ракот.
Сепак, многу извесно е дека одредени генетски модификации во храната ќе предизвикуваат некомпатибилност со нашиот имун систем.
Тоа и го покажаа експериментите на доктор Пустај, кога неговиот институт беше ангажиран од ЕУ за испитување на безбедноста со исхраната со ГМО. Резултатите на глувците хранети исклучиво со храна од ГМО, првично покажаа симптоми слични на силиаковата болест: намалување на дебелината на ѕидот на дигестивниот систем. На подолг рок следеа чести појави на канцери и стерилитет.
Сите знаеме дека оваа студија е оспорувана од ред бирократски причини: демек никој не јадел 100% ГМО храна, не се употребувале доволно глувци во студијата, па наводно се употребил вид на глувци кој бил подлежен на заболувања од канцер (како да е тоа можно во европски институт, ангажиран за официјално испитување на штетноста на ГМО).
Нејсе. Нема да спориме сега за тоа, само сакам да укажам на
антиген реакцијата на организмот кон некомпатибилна храна.
Ако кај одреден број од популацијата таква антиимуна реакција се јавува на исхрана со житните култури кои се употребуваат со десетици илјади години, колкав процент на луѓе ќе имаат проблеми со екстра новата храна од ГМО.
Понатаму, ниедна ГМО храна денес нема да остане во употреба за долго, во истата форма како што е денес. Затоа што најчесто генетските модификации се заради обезбедување на отпорност кон одредени хербициди. Но агресивните непожелни билки (или корови), брзо се адаптираат на хербицидите и затоа тие хербициди за деценија-две се веќе неефикасни (и заради тоа мора да се употребуваат во се поголеми и поголеми количини).
Така наскоро ќе треба да се воведат нови хербициди, и тогаш ќе има потреба од
сосема нови ГМО кои ќе треба генетски да се модифицираат за отпорност кон тие нови хербициди.
Тоа што го кажувам е дека ова се неверојано брзи измени, за кои ние (и другите организми во ланецот на исхрана) не можеме еволуциски брзо да се привикнеме. Значи нема да има проблеми само со нас, туку и со домашните животни. Колку посложен е организмот, толку поголем е проблемот.
За другите твои прашања треба многу многу простор и време, можеби некој друг ќе каже повеќе а јас само ќе додадам дека ако некои два вида можат да копулираат и природно да се вкрстат и успешно да се размножат... ако новиот хибрид е успешен во понатамошно продолжување на видот... тогаш тој хибрид би требало да се сосема безбеден за исхрана (односно, компатибилен со нашиот организам и имун систем). Тоа иначе се нарекува вертикален пренос на гените, и докажано безбедна работа со десетици илјади години наназад.
Генетски сплајсинг, или директна рекомбинација на ДНК... тоа е хоризонтален трансфер на гени, нешто сосема ново, и никако не е докажано како безбедно (од аспект на добивање на резултати за исхрана).
