Среќна Нова 91
Безвизниот режим се однесува на куси туристички или деловни патувања што траат најмногу 90 дена во период од шест месеци, а за подолг престој визите и понатаму остануваат во сила
Наближува првиот безвизен Божик за Македонија. Првпат по 1991 година, до кога македонските граѓани без визи патуваа во Европа со пасошите на тогашна Југославија, од 19 декември пак ќе може без визи да патуваат во земјите од шенген-зоната. Веќе ќе нема потреба од губење време, нерви и пари пред европските конзулати во Скопје. Европската процедура за ослободување од визниот режим, која трае веќе неколку години, конечно станува реалност. Комесарот за проширување Оли Рен завчера во Брисел со радост ја најави оваа перспектива.
- Советот на ЕУ и земјите-членки треба да одлучат кога точно либерализацијата ќе стапи во сила. Но наближува Божик, а околу Божик расположението е празнично - изјави тој по средбата со министерот за надворешни работи на Србија, Вук Јеремиќ.
Сосема е реално да се очекува дека македонските граѓани од 19 декември ќе може без визи да патуваат во шенген-зоната.
- Одлична вест е тоа што веќе за овој католички Божик ќе може да патувате без визи - вели за „Дневник“, Тања Фајон, словенечка пратеничка што во Европскиот парламент (ЕП) ја доби задачата да известува за визниот режим.
Таа додава дека за Македонија, која одамна ги исполни условите, повеќе не постојат никакви пречки, додека на 10 ноември ќе биде донесена и одлуката за Србија и Црна Гора, од кои Европската комисија (ЕК) очекува дополнителни реформи. Но, Фајон се надева дека и за тие две земји визното ослободување ќе може да стапи во сила на 19 декември.
ВАДЕТЕ БИОМЕТРИСКИ ПАСОШ
Словенката очекува дека во идната недела во Брисел, ЕП ќе и' даде силна поддршка на таа одлука и тоа за сите земји од Западен Балкан, со тоа што безвизниот режим ќе стапи во сила во декември за Македонија, Србија и за Црна Гора, додека за Босна и за Албанија таа перспектива се отвора во јули 2010 година.
Убавата вест вчера ја потврди и министерот за внатрешни работи на Австрија, Марија Фектер, која во Виена потпиша билатерални меморандуми за разбирање за јакнење на соработката во областа на безбедноста со македонскиот заменик-министер за внатрешни работи Џеват Бучи и министрите за внатрешни работи на Србија и Црна Гора, Ивица Дачиќ и Иван Брајовиќ.
- Одлуката за визна либерализација за Македонија, Србија и за Црна Гора министрите за внатрешни работи на ЕУ ќе ја донесат на идниот состанок кон крајот на ноември, односно во почетокот на декември - најави таа на прес-конференција.
Пред потпишувањето, Фектер рече дека министрите за внатрешни работи и за правда на ЕУ ќе имаат состанок на 30 ноември и на 1 декември, на кој ќе биде донесена одлука за укинување на визите и изрази уверување дека до тоа ќе дојде на таа седница.
За да може овој безвизен режим да функционира беспрекорно и да придонесе за европската безбедност, Македонија и нејзините соседи ја продолжуваат соработката. И понатаму ќе се интензивира соработката, меѓу другото, во борбата против трговијата со луѓе, наркотици, тероризам, екстремизам, корупција и други облици прекуграничен криминал.
Доколку немате биометриски пасош, подобро да не тргнувате на пат. Биометриските патни исправи беа основниот услов што Македонија мораше да го исполни за да се кандидира за безвизен режим. Оние што се' уште немаат биометриски пасоши, ќе биде подобро да извадат таква патна исправа за да се избегнат несакани ситуации или непријатности на граничните премини.
УСЛОВИ ЗА ВЛЕЗ
Безвизниот режим се однесува на куси туристички или деловни патувања што траат најмногу 90 дена во период од шест месеци, без оглед на тоа колку пати се влегува и излегува од шенген-зоната. Ако во ЕУ сакате да студирате, да работите или подолго да престојувате од некоја друга причина, визите и понатаму остануваат во сила. Во македонското Министерство за надворешни работи објаснуваат дека тоа е нормална процедура, која и Македонија ја применува за европските граѓани, кои за подолг престој мора да добијат виза.
- Визната либерализација не значи дека македонските граѓани ќе може во шенген-зоната да работат или да студираат. За таква цел граѓаните ќе мора претходно да си го решат статусот со добивање работна дозвола или виза за подолг престој во согласност со законите на конкретната земја-членка на ЕУ - изјави неодамна за „Дневник“, Сања Костовска од Центарот за истражување и креирање политики.
Ако и покрај вашиот биометриски пасош ви се случи да ве вратат од некоја европска граница, царинските служби на таа земја ќе мора да ви објаснат зошто не ви дозволуваат влез. Според шенгенските стандарди, царинските служби имаат дискреционо право да одбијат влез во една земја, но мора писмено да го објаснат одбивањето. Досега, на пример, на многу граѓани им се има случено да не добијат виза, ама европските конзулати немаа обврска да дадат објаснување за таквиот потег.
Освен валидната патна исправа, постојат извесни услови за влез во шенген-зоната. Граѓаните што ќе патуваат во земја за која не им треба виза, ќе треба да имаат доволно пари за целиот период на престојот. Иако не е задолжително, не е исклучено на граница да им побараат доказ колку пари имаат со себе или на сметка или дополнителни документи. Ова барање зависи од процената на граничните служби.
Според Костовска, тоа значи дека, на пример, за бизнис-патување може да се бара покана за учество на саем или за посета на некоја компанија, за туристичко патување покана од човекот каде што ќе се престојува или резервација за хотелско сместување во земјата во која се патува.
Таа додава дека не станува збор за стандардна процедура на граница, според која на секој патник ќе му бараат дополнителна документација за целта на патувањето и престојот, туку дека тоа е оставено како можност за дискрециска одлука и процена на граничните служби.
Другите услови предвидуваат патникот да нема забрана за влез во шенген-зоната, односно да не е на нивната црна листа и „да не претставува закана за внатрешната безбедност и јавниот ред, меѓународните односи и здравјето, за што во одредени ситуации се спроведуваат дополнителни проверки исклучиво врз индивидуална основа“.
Светлана Јовановска
Жана П. Божиновска
Во Грција со ливче?
Грција е членка на шенген-зоната, но поради спорот со името не ги признава македонските патни исправи. Таа земја од самиот почеток ја поддржува визната либерализација за Балканот, свесна дека поради визите многу граѓани се откажуваат од шопинг или летување во Грција. И по долги месеци визни преговори и процедури што ќе доведат до визно ослободување најверојатно на 19 декември, Грција се' уште нема одлучено како македонските граѓани ќе влегуваат во таа земја, со оглед на непризнавањето на патната исправа.
Најверојатното решение е посебен лист хартија на кој грчките цариници ќе ставаат печат за влез во земјата, но се' уште не се знае дали тој лист ќе се издава во грчките конзулати или на самата граница. Од Атина велат дека одлуката за тоа ќе биде донесена пред 19 декември.
Бугарија не е членка на шенген-зоната. Нејзиниот влез во ова друштво е планиран за 2011 година, но бугарските шенген-реформи одат бавно, па тоа би можело да биде одложено. Во бугарската амбасада, сепак, велат дека, штом ќе биде донесена одлуката за укинување на визите за Македонија на крајот на овој месец и Бугарија ќе ја применува, така што и кај овој сосед ќе можеме да патуваме повторно без визи.