Колку што знам, на Крим загинаа двајца - еден украински војник и еден од сепаратистите.Какви се тие цивили што отвараат оган од снајпери и рпг и сл.?За гранатирање во Чеченија цели стамбени блокови беа срамнети со земја, ова ништо не е во споредба со Чеченија.
Нацисти ли беа граничарите што загинаа пред некоја недела од сепаратистите или војниците што како партал ги исфрлаа од воените бази во Крим.?
А колку цивили изгинаа на улиците на Одеса и Мариупол? Нели имаше и тогаш примирја и разни лаги од киевската хунта? Еден куп видеа има за тоа.
Туку, ај. Гледам оти си четврти по ред кому не му оди да биде адвокат на ѓаволот.[DOUBLEPOST=1403712326][/DOUBLEPOST]25-06-2014, Нова Македонија
Македонска кројка за Украина
Младиот политиколог Благојче Атанасовски неодамна истражуваше на темата „Односот на големите сили кон Македонија во 19 век“ и дојде до многу интересни сознанија. Според него, тоа што се случувало со Македонија во 1870-тите на повеќе начини е пресликано во денешните случувања во Украина
Eкспертска анализа
Кога една држава или територија ја има судбината да биде во тампон-зоната меѓу интересите на две или на повеќе големи сили, вечно се одржува во статус кво, во кое не натежнува ниту кон едната ниту кон другата страна. Од тие земји никој не се откажува, но истовремено ретко некој се решава целосно да ги земе во својата сфера на влијание, бидејќи тоа носи ризик од нарушување на постигнатиот баланс и од голем конфликт.
Ова е заклучокот на младиот политиколог Благојче Атанасовски, кој магистрира на темата „Односот на големите сили кон Македонија во 19 век“. Според него, тоа што се случувало со Македонија во 1870-тите на повеќе начини е пресликано во денешните случувања во Украина. Тоа се места што сите ги сакале, но никој не ги сакал по секоја цена. Секое нарушување на нивното статус кво, секој обид да се привлечат само кон една страна, неминовно произведувал судири меѓу двете сили.
ИСТОРИСКОТО МАКЕДОНСКО ПРАШАЊЕ
Познато е дека седумдесеттите години од 19 век биле многу бурно време на Балканот, познато како источна криза. Три востанија ја распламтиле кризата, во Босна во 1876 година, во Бугарија во 1878 година и Разловечкото во 1878 година. Целта им била слична, да се сврти вниманието на големите сили врз прашањето за поробените народи под Отоманската Империја.
Но, како што вели Атанасовски, нивното внимание се привлекувало само преку нивниот државен интерес. Тој потсетува дека во 1876 година се одржала Рајштатската спогодба меѓу рускиот император Александар Втори и австроунгарскиот министер за надворешни работи Андраши, двете империи што најмногу се судирале околу Балканот. Договорот меѓу нив бил едноставен, да се поделат сферите на влијание. Бугарија да биде под влијание на Русија, а Македонија да добие автономија и да биде во тесна царинска унија со Австро-Унгарија. Но Руската Империја проценила дека тоа не е доволно избалансирано, па затоа во 1877 година тргнала во војна со слабата Отоманска Империја и ја создала Санстефанска Бугарија, огромна држава за балканските услови, со над 200.000 квадратни километри, која одела до Охрид и до Корча, до Ниш и до Пирот, како и до Егејско Море. Со тоа целосно се нарушил балансот, па големите сили од Западот го свикале Берлинскиот конгрес, за да го ревидираат Санстефанскиот договор, бидејќи со него, додава Атанасовски, се реализирале само руските хегемонистички интереси. Руската Империја, вели тој, знаела дека е премоќна за Отоманската, но дека не може да им се спротивстави на западните сили и затоа прифатила да се ревидира договорот.
Конгресот се одржувал од 13 јуни до 13 јули, значи во овој период пред 136 години, а го водел германскиот канцелар Ото фон Бизмарк. Одлуките од него се познати. Била признаена независноста на Србија и на Црна Гора, Босна ѝ припаднала на Австро-Унгарија, Бугарија се поделила на две кнежевства (автономна Бугарија и Источна Румелија). По нешто за Западот и за Истокот, за да се врати рамнотежата. Но од Македонија ниту некој сакал да се откаже, ниту го прифаќал ризикот да ја преземе целосно. Затоа било одлучено да се продолжи нејзиното статус кво и да ѝ се врати на Отоманската Империја. Типична судбина на држава во тампон-зоната меѓу интересите на големите, коментира Атанасовски.
- Поради централната стратегиска положба на Балканскиот Полуостров, Македонија ги преклопувала интересите на двете најзаинтересирани големи сили за решавање на источното прашање. Таа претставувала судир на нивните интереси. Поради тоа останала како нерешено национално прашање - вели тој.
ДЕНЕШНОТО УКРАИНСКО ПРАШАЊЕ
Време е за враќање во иднината, во 21 век, кога под поимот источна или источноевропска криза се подразбираат случувањата во Украина. А тука, како што објаснува Атанасовски, може да се види дека 19 век и неговите политики воопшто не завршиле, само се смениле методите со кои тие се спроведуваат.
- По падот на комунизмот се воспостави нова рамнотежа на силите во тој дел од светот. Полска како голема земја се сврте кон Западот, веќе е членка и на ЕУ и на НАТО, по аналогија на припојувањето на Босна кон Австро-Унгарија. Белорусија на Лукашенко никој не ја чепка и таа останува независна, но во многу тесна врска со Москва, што значи ја има улогата на Бугарија од 1870-тите. А во средината, како што тогаш се нашла Македонија, сега е Украина и затоа таа држава функционираше во статус кво околу 20 години, малку играше со Западот, а малку со Истокот - елаборира Атанасовски.
Но балансот повторно беше нарушен, додава тој. Во 19 век иницијалната каписла можеби била Руската Империја, но сега тоа беше Западот, односно Европската Унија, со нејзиното инсистирање Украина да има проевропска ориентација, да го потпише договорот за стабилизација и асоцијација, кој ќе значеше почеток на патот на земјата кон полноправно членство во ЕУ и нејзино целосно оттргнување од Русија. Затоа, очекувана била и руската интервенција со отворената поддршка на проруските делови од украинското општество и особено со анексијата на Крим.
- Во такви услови не може да се најде решение со кое ќе бидат задоволни двете страни. Нема „вин-вин“ или ситуација со два победника, многу поверојатно е да има компромис со два губитника и враќање на старото статус кво - истакнува Атанасовски.
Неговиот заклучок е дека секогаш односот на големите сили кон помалите држави е ист. Тие, вели, се водат исклучиво од своите себични државни интереси, занемарувајќи ги и меѓународното право и правата на засегнатите страни, нивните национални интереси и нивниот статус. Малите страни се само колатерална штета во судирот на интересите на големите.
- Секако, историскиот контекст во 19 век бил различен. Менливоста на границите била многу полесна, влијанието се ширело преку директно освојување територии, а сега методите се многу пософистицирани. Исто така, се играло на отворена сцена. Денес ги имаме Обединетите нации, систем на меѓународно право, многу универзални декларации, но зад таа кулиса повторно се играат игрите од пред 130 или 140 години - истакна тој.
Во Украина се борат украинските граѓани, а преку нив Истокот и Западот
Сферите на интерес на големите сили
кон запад во средина кон исток
19 век Босна Македонија Бугарија
21 век Полска Украина Белорусија
Мапа на Европа по Берлинскиот конгрес во 1878
Автор: Гоце Трпковски / goce.t@novamakedonija.com.mk
Последно уредено:
