Вака значи ќе почнам со одговор на последново пошто ептен ме погоди во срце. Америка либертаријанска држава
Од оваа реченица можам да заклучам дека или имаш погрешна дефиниција или немаш појма што е либертаријанизам. Како може земја која има политика на затворени граници, води војна со туѓи земји, поставува тарифи и ембаргоа, дава bailout(спасување) и субвенции на корпорации, и тоне во бирократија(целиот федерален систем) да биде либертаријанска?
Буквално по сите дефиниции и на сите полиња Америка е анти-либертаријанска држава. Можеби пред 50 години на поле на бизнис имаше места како Silicon Valley каде цветаше бизнисот, но тоа е минато, денес имаш само бирократија и регулации.
Холивуд за ова е најдобар пример не ми текнува името пред да биде Холивуд имало друга локација кај што се правеле филмови ама уметниците почнале да бегаат во Холивуд поради ниски даноци и мали регулации и денес Холивуд доминира во филмската индустрија.
Е сега во новава Америка патентите кои требало да траат 20 години се продолжени на 120 години со лобирање на одредени филмски студија.
П.С Либертаријанската партија во УСА едвај 1% има на последниве избори(што е делумно резултат на дво партискиот систем во УСА, а делумно имаат и некои глупи идеи)
Да не должам ќе се навратам на почеток па ќе ти одговорам по ред.
Не ја припишувам секоја реформа на либертаријанизмот туку одредени реформи ги гледам како либертаријански, а други како не. Реално либертаријанизмот е многу едноставана философија, суштински ако била која политика го максимизира правото на избор(т.е ја зголемува слободата) тогаш таа е либертаријанска политика.
Еве да го земеме школувањето како пример, ако имаш државен монопол како што е во повеќето земји тогаш ти го кратиш правото на избор и ова е анти-либертаријанска политика.(Ова важи и доколку се работи за приватен монопол поддржан од државата. Како пример за ова во Македонија се испитните центри за возење кои на големо го крадат народот)
Либертаријанизмот поддржува ефективност и ефикасност на секое поле, а посебно за даночењето. Затоа и всушност либертаријанците се залагаат за мала суштински потребна администрација.
За слободниот пазар можам да кажам дека е подобро да го преведуваш како отворен пазар. Не знам точно за какви негативни ефекти зборуваш ако постојат такви или ако ти и одредени лица припишувате одредени ситуации/настани како негативни ефекти.
Монополите на пример не се предизвикани од слободниот пазар туку се природна појава во било кој систем. Тука суштинското прашање е колку долго ќе траат и што можеме да направиме за да тој период биде пократок.
Вообичаено приватните монополи имаат (релативно) краток рок бидејќи конкурецијата(т.е конкурентските производи) како најефикасно средство за сузбивање на монополи ги приморуваат на ова.
Друга доста битна работа е што т.н само-корекција на пазарот од време на време значи дека одредени компании ќе пропаднат и воедно работниците ќе ги изгубат работните места, но ова на долг рок е многу позитивна работа пошто не местото на овие „трули“ компании имаш нови финансиски здрави фирми кои го нудат тоа што го бара пазарот.
Ќе прекинам тука пошто ова е долга тема.
т.е уште една реченица, доста луѓе што не знаат „Е“ од економија го сметаат профитот како нешто злобно или како алчност, а всушност профитот е показател дека тоа што го нудиш на пазарот се бара или пак обратно доколку платата ти е мала тоа значи дека она што го работиш е нешто од кое пазарот е презаситен и треба да размислиш да понудиш нешто.(причини за ниска плата може да има и други, но генерално земено ова е вистина)
Во врска со здравството многу ме израдува тоа што си го напишал. Тука има една суштинска идеја што е многу битна да се сфати. Џабе ми „бесплатно“ здравство ако треба да чекам една година за рентген(како дечкото во ново напишаната тема за М.З).
Отворениот пазар е оној што ствара конкуренција, иновативност и како резултат на ова ниски цени.
Не сакам бесплатно здравство или бесплатно било што,(оти немит платно
) туку прифатливи цени. Во УСА на пример имаат комбинација од глупи регулации, глуп правен систем и некој делумен монопол во фармациската индустрија што ги прави цените во здраството астрономски.
(Како интересен податок во УСА сам си го плаќаш адвокатот т.е дури и ако победиш во спорот наместо тој што изгубил да ги плати трошоците сам ги плаќаш и доста често има ситуации каде и кога победуваш губиш)
Во Шведска ми се чини дека покрај државното здраство еден куп луѓе си купуваат и приватно здраствено осигурување од очигледни причини.
LVT за жал не е распостранет(Шведска и Естонија се како примери), а ваков данок би решил доста проблеми од кои еден е доста горчлив за многу луѓе т.е цената пристапноста за домување.
Во главно цените на недвижните се толку напумпани поради цената на земјиштето и некои регулативи иако технологијата што ја имаме денес ни овозможува да градиме поефтини и поквалитетни домови.
За редистрибуција сум против иако го разбирам сентиментот поготово со нашава ситуација со ебаниве(прости на јазик) олигарси.
Мислам дека на долг рок ова би било негативно пошто ствара преседан државата да биде над поединецот и над законот и наместо генерално правило кое важи за сите имаш специфично правило кое може да биде злоупотребувано.(и од владата и од поединци)
Не сум против повисоки даноци ако важат за сите.
Естонциве ако не се лажам имаа најдобра формула. Комбинација од LVT, стандарден ДДВ, и рамен данок на приход од 20% за сите(кој технички е прогресивен пошто за доста работи има исклучоци т.е луѓето со ниски примања не плаќаат данок за есенцијални потреби како рента, имање деца, доприноси за пензија, учење/професионално надградување и др)
Во врска со монополите јас сум за било кое решение што ќе се покаже како ефикасно вклучително и твоево.
За религијата и дека имала влијание ваљда е вистина ама според мене што помалку толку подобро. Денес Швеѓаниве се во голема мера атеисти.
Норвешка е интересен пример. Иако и покрај ова што го имаш пишано целиот удел се сведува на 35% од целата економија.(Што за мене е премногу)
Во глобала не сакам да земам за пример економии кои се базирани на одредени вредни ресурси затоа Норвешка не ја спомнувам многу во дебати.
Лично ми е драго што Норвежаните се толку успешни поготово приказната за заедничкиот фонд. Само битно е и да се напомене дека еден куп земји со ресурси т.е нафта, руди и ред други работи се во некој политички/воен хаос и само мала група на луѓе има бенефит од нив.
Друга интересна работа е што од нафтениот фонд не смеат да користат повеќе од 4% годишно што би рекол дека е суштински либертаријанска идеја.
Инаку како држава Норвешка со исклучок на отворениот пазар не е либертаријанска.
П.С Не знам дали на се одговорив долг беше текстот.