БРОНЗЕНИТЕ МОНЕТИ ОД ИСАР-МАРВИНЦИ ДАТИРААТ ОД ЧЕТВРТИОТ ВЕК ПРЕД НОВАТА ЕРА
Александар Македонски ковал пари со олово од Кратово
Античките монети професорите Блажо Боев и Соња Лепиткова од Факултетот за рударство во Штип, и професорот Владимир Берманец од Природно-математичкиот факултет во Загреб ги испитувале во лабораторија во германскиот град Дармштад.
Бронзените монети од времето на Александар Македонски, кои се ископани од археолошкиот локалитет Исар-Марвинци, на седум километри од Валандово, датираат од четвртиот век пред новата ера и се ковани со олово од Кратовско-злетовската област.
До овие сознанија минатата година дошле професорите Блажо Боев и Соња Лепиткова од Факултетот за рударство, геологија и политехника во Штип, и професорот Владимир Берманец од Природно-математичкиот факултет во Загреб. Античките монети професорите ги испитувале во лабораторија во германскиот град Дармштад каде што, со помош на неабразивен или недеструктивен метод, го утврдиле точниот состав на монетите, а потоа и од каде се земени рудите за да се исковаат.
Професорката Соња Лепиткова, која сега е на функцијата заменик-министер за животна средина и просторно планирање, вели оти со истражувањата утврдиле дека монетите од времето на Александар Македонски, освен што содржеле бакар и цинк, имале и зголемени количини олово. Таа објаснува дека со изотопска анализа ја определиле и староста на рудите од кои се направени монетите, и така ја утврдиле и староста на монетите.
"Монетите потекнуваат од 4 век пред нашата ера, а направени се од руди од Кратовско-злетовската вулканска област. Ги анализиравме и шлемовите кои беа најдени во Исар-Марвинци кои, исто како и монетите, се направени од руди од Кратово. Овие сознанија укажуваат дека античките Македонци живееле на овие простори, а самиот Александар Македонски за ковање на монетите со неговиот лик користел кратовска руда", вели Лепиткова.
Истражувањето на монетите е правено така што со посебен метод се бомбардира јадрото на оловото и се утврдува од кои изотопи е составена токму посочената руда. Во зависност од периодот на полураспаѓање на изотопите, се утврдува и староста на рудите, а оттаму и староста на монетите. Овој метод на истражување е многу популарен во светската археолошка наука, а од друга страна е безбеден, бидејќи не се уништуваат предметите кои се истражуваат.
"Планираме со овој метод да ги истражуваме и артефактите кои се најдени на останатите наши археолошки наоѓалишта", вели Лепиткова. (Е.А.)
Сабота 11/15/2008, објавено во Вест