Извадок од книгата на Александар Донски
АЛЕКСАНДАР МАКЕДОНСКИ ВО ЛЕГЕНДИТЕ И ПРЕДАНИЈАТА НА ДРУГИ НАРОДИ
Ликот на Александар Македонски е спомнат во легендите на над осумдесет народи во светот!
За легендите и преданијата за Александар во Холандија бил одржан семинар.
Грандиозната улога што Александар Македонски ја одиграл во светската историја го направила да биде најпознатиот Македонец на сите времиња. Неговите походи, најмногу остварени поради неговата желба да открива нови територии и да доаѓа до нови сознанија, како и неговите пораки за братство меѓу народите, направиле тој да биде почитуван до ден-денес. Неговиот лик останал во позитивна конотација во легендите и преданијата на многу народи.
Легендите и преданијата за Александар почнале да се јавуваат и развиваат непосредно по неговата смрт. Со текот на времето тие добивале сe пофантастични елементи во својата содржина. Така, во некои од нив, Александар ги истражува необичните појави на небото и под водата, наидува на најразлични чудовишта, се среќава со чудни народи, стигнува до изворот на бесмртност и сл.
Се смета дека легендите и преданијата за Александар добиле силен импулс во средниот век.
Познатиот проучувач на оваа тема, д-р Елис, откако ги проучил легендите и преданијата за Александар, заклучува:
"Легендите за Александар, вистинити или фалшливи, ги има на осумдесет јазика, од Исланд до Малезија" ("History of Western Civilization" by Dr Ellis L. Knox Boise State University, USA, 1996). И навистина тешко дека постои случај на друга личност од историјата за која постојат легенди среде најмалку осумдесет народи. Во врска со општите карактеристики на овие легенди и преданија, во продолжение на својот текст д-р Елис пишува:
"Сe што е поврзано со Александар е презголемено во однос на нормалното, како во неговите истражувања што навистина се случиле, така и во оние кои биле измислени. Низ целата древнина големите војсководители сонувале да го имитираат Александар. Во средниот век неговиот лик станал неодминлива фигура во легендите".
За легендите од разни народи поврзани со Александар Македонски денес во светот се напишани повеќе статии и книги.
Во 1977 година во Гронинген (Холандија) бил одржан и симпозиум на тема за преданијата и легендите поврзани со смртта на Александар Македонски. Трудовите од овој симпозиум биле објавени во зборникот "Александар Велики во Средниот век" ("Alexander the Great in Middle Ages" Groningen, Netherlands, 1977).
Во поново време треба да се одбележи книгата на Ричард Стонмен, под наслов "Легендите за Александар Велики" (Рицхард Стонеман: "Richard Stoneman: "Legends of Alexander the Great. London and Rutland, Vermont: J. M. Dent and Charles E. Tuttle, 1994), од која во продолжение ќе наведеме неколку податоци.
Има и други книги делумно посветени на оваа тема, кои во продолжение ќе ги спомнеме.
Поради фактот што Александар Македонски се појавува во легендите на толкав број народи, сигурно дека за таа тема треба и кај нас да се изработи посебен труд.
Треба да објасниме и дека не може со сигурност да се потврди дали некоја од овие легенди и навистина е создадена од народот или пак е авторски труд. Во средниот век биле објавени неколку авторски трудови за Александар Македонски кои биле во форма на легенди. Но, сигурно дека целата содржина на овие трудови не можела да биде авторска, туку барем во извесен степен таа била базирана врз елементи од некои постари народни легенди, кои средновековните автори само ги презеле и ги адаптирале во своите дела. Поради тоа, во ова поглавие, како легенди и преданија за Александар, ќе вклучиме и некои од средновековните авторски трудови, кои сигурно дека во својата содржина имаат елементи од некои постари народни легенди.
А сега да наведеме неколку легенди и преданија за Александар Македонски содржани во фолклорот на другите народи.
