оваа сторија не е дирекно поврзана со долгот,а посебно со нашиот,но од неа можат да се научат многу поучни работи(кој колку и како `заработува`).излезено е во `утрешното` издание на дневник
Датум: 13.05.2014, 17:16
СЕ НАМАЛУВААТ РЕЗЕРВИТЕ НА НАФТА ВО СЕВЕРНОТО МОРЕ
НОРВЕШКА СЕ СООЧУВА СО КРИЗА НА КРАЈОТ НА НАФТЕНАТА ЕРА
Бумот во енергетиката во Норвешка почнува да опаѓа порано од очекуваното, што ќе ~ предизвика штети на економијата, пренесува Ројтерс. Економијата не е подготвена да се справи без приходите од нафтата, што го загрозува дарежливиот социјален модел на земјата.
Високите приходи во енергетскиот сектор ги зголемија платите и цените на стоките во земјата до вештачки високи нивоа, што од своја страна го одвраќа инвестирањето на повеќе средства во енергетскиот сектор. Фирмите надвор од овој секторот пак не се во состојба да се справат со постојаните зголемувања на платите и цените.
Малку нови инвестиции
Начинот на кој Норвешка се справи со проклетството на нафтата може да биде лекција за Шкотска, која ќе гласа за отцепување од Обединетото Kралство, потпирајќи се претежно на приходите од нафтата. Норвешка има и голем буџетски вишок, ААА кредитен рејтинг и ниска невработеност и овие фактори ќе помогнат да се ублажи ефектот од крајот на нафтената ера.
Цените сепак постојано се зголемуваат, извозниците се соочуваат со мноштво проблеми, државата прави с` повеќе трошоци, а благодарение на великодушниот социјален модел на земјата, граѓаните не се подготвени за тешки времиња.
Според претставници на приватниот и јавниот сектор Норвешка мора да го ограничи зголемувањето на платите, за да се подобри продуктивноста, да се намали растот на цената на нафтата и да се намалат даноците, како што постапија околните држави.
Поддржувачите на независноста на Шкотска ја базираат својата платформа на ветувања дека Шкотска ќе може да го повтори успехот на Норвешка благодарение на нафтата. Податоците, сепак, покажуваат дека приносите во Северното Море се намали до две третини од највисоките нивоа. До крајот на минатиот век Британија беше извозник на гас и нафта, но денес таа увезува речиси половина од потребното за домашната потрошувачка.
Норвешка се соочува со други проблеми благодарение на фактот дека околу една петтина од економијата на земјата е врзана за нафтената индустрија. Kапиталните трошоци се толку големи што енергетските компании морале да продаваат средства за да можат да исплаќаат дивиденди. Инвестициите што ги имаше многу во последната деценија, денес опаѓаат. Но и покрај големите инвестиции, производството не се зголемило значително.
Kомпаниите во енергетскиот сектор се принудени да не инвестираат во иновации, што не овозможува значителни намалувања на трошоците. Владата исто така признава дека подемот на производството на нафта е кон својот крај.
Неодамна „Шел“ го прекин проектот за експлоатација на гас во крајбрежните зони без платформи, со кој се очекуваше приносот да се зголеми значително. Трошоците по него сепак се покажаа седумпати поголеми од очекуваното.
Судбината на Финска
Државната компанија „Статоил“ за да ги намали трошоците, прекинува иновативни проекти. Во минатото фирмата планираше да почне експлоатација на гас во арктичкиот мраз, но и тој проект засега е прекинат.
Денес Норвешка е седма во светот по извоз на нафта и обезбедува една петтина од испораките на гас за ЕУ. Земјата има највисоко БДП на работен час во светот, но продуктивноста на трудот опаѓа од 2007 година наваму, а во последната деценија трошоците за работна сила се зголемуваат постојано. Судбината на Норвешка по нафтената ера се споредува со тоа што се случи во Финска по „падот“ на „Нокиа“, која некогаш држеше една петтина од извозот на земјата. Шведска ги намали одморите и социјалните примања, но истовремено значително се намалија и даноците.
Слични промени тешко дека ќе настапат во Норвешка толку бргу, зашто синдикатите се на мислење дека земјата нема проблем со конкурентноста и се противат на намалувањето на социјалните привилегии.