Бугарскиот пасош е можност, но не и гаранција за работа во ЕУ
Македонците со бугарски пасош од јануари можат да бараат работа во сите земји на ЕУ. Пазарот се отвора, но експертите не очекуваат бран иселувања од Македонија.
Не знам, ама веќе сериозно размислувам да се обидам да заминам во Лондон, каде еден мој пријател веќе подолг период работи во ресторан. Одамна ме вика таму и ми ветува дека ќе ми помогне да се вработам, но сега станува уште полесно, така што најверојатно ќе одам. Овде веќе не се издржува. Месечната плата од 20 илјади денари не стигнува. Ќе одам, па ако биде се‘ како што треба, ќе ја повлечам и жена ми и детето“, вели за Дојче веле скопјанецот Дејан, вработен во приватна фирма, кој веќе три години поседува бугарски пасош, но како што вели, досега не го искористил за ништо.
Дејан е еден од многуте македонски државјани со бугарски пасош кои од први јануари 2014. година имаат поголеми можности да се вработат во некоја од земјите членки на Европската унија. Со стартот на новата година престанува да важи привремениот договор на Брисел со Софија, потпишан во 2007. година, со кој бугарските граѓани беа ограничувани при вработувањето. Ова практично значи дека секој Македонец, кој поседува и бугарско државјанство, ќе може да конкурира за работа во Германија, Англија, Франција и останатите земји од Унијата, кои досега го ограничуваа слободното движење на работна сила. Колкав е бројот на Македонците што имаат слични планови како Дејан не може да се каже, но факт е дека станува збор за тема околу која доста се зборува во јавноста, се водат дискусии по форумите, социјалните мрежи, каде се бараат совети како полесно и побрзо да се дојде до бугарски пасош.
Бугарите и Романците не стигнуваат лесно до работа во ЕУ
Експертите се загрижени поради фактот дека иселувањето е топ тема и тоа не само кај младите, но не очекуваат дека либерализацијата на пазарот на ЕУ ќе предизвика масовен бран иселувања:
„Мислам дека состојбата во ЕУ не е толку подобрена за да може да се примат толку многу луѓе квалификувани, а особено неквалификувани од другите земји. Тие и понатаму ќе прават селекција на кадарот што ќе го вработуваат и имам некои сознанија дека сепак за Бугарите и Романците во ЕУ е тешко вработувањето, така што сметам дека не се многу реални очекувањата дека доколку се има бугарски пасош ќе се дојде многу лесно до работа. Во секој случај за дел ќе има, но голем одлив е илузорно да се очекува“, коментира за Дојче веле универзитетскиот професор Марија Зарезанкова-Потевска.
Позначаен импакт врз евентуалната миграција по овој основ не очекува ниту универзитетскиот професор Иван Дамјановски. Според него добар дел од Македонците кои зеле бугарски пасош со цел да емигрираат тоа веќе го сториле во земјите каде досега немаше ограничувања на пазарот на труд.
„Не треба да се занемари привлечната моќ на британскиот пазар, но сепак не сметам дека отворањето на овој пазар би донело до сериозни миграторни последици. Исто така, не треба да се занемари ни претпоставката дека голем број од Македонците кои зеле бугарски пасош тоа го направиле поради можноста за полесно патување во Европа, посебно во периодот кога Македонија беше на Шенгенската листа на земји на чии што граѓани им беше потребна виза за патување во ЕУ, но не и со цел да емигрираат во ЕУ“, коментира Дамјановск
--- надополнето: 30 декември 2013 во 21:31 ---
Македонците со бугарски пасош заедно со уште околу 30 милиони граѓани на Бугарија и Романија од 1 јануари ќе можат слободно да работат во земјите во ЕУ како сите останати граѓани на оваа меѓународна заедница.
Од почетокот на идната година престанува да важи забраната за граѓаните на овие две земји за вработување во земјите на ЕУ.
Тоа ќе значи дека од идната година нема да има квоти за вработување кои се актуелни во 10 членки на Унијата: Белгија, Германија, Австрија, Велика Британија, Франција, Ирска, Италија, Луксембург, Малта и Холандија.
Дел од овие земји веќе најавија дека ќе ги повлечат ограничувањата, но некои од нив не се расположени за примена на законот на ЕУ, со кој една земја-членка може да ги одржи своите рестрикции на пазарот на труд пет години по ред, по пристапувањето на нова земја.
По истекот на рокот може да ги продолжи мерките уште две години, но само, ако се соочува со сериозни нарушувања и ако има објективно оправдување.
Бугарија и Романија, кои во Унијата влегоа во 2007 година, поради стравувањето на поголемиот број европски држави дека ќе има масовно иселување воведоа ограничување на работните дозволи за граѓаните од овие две земји.
Според некои податоци, околу 150.000 македонски државјани во изминатите години се стекнале со бугарски пасош. Поголемиот дел од нив пасошите ги земаат за да обезбедат работа во земјите од Европската унија
--- надополнето: 30 декември 2013 во 22:25 ---
http://dnevnik.mk/?ItemID=CD3F4A7409BF724BA7A4BFBFF92D099C
Ќустендил остана без 25.000 жители и без македонските муштерии
Некогашниот преполн пограничен град Ќустендил во соседна Бугарија, кој секојдневно беше преплавен од шопинг-туристи, најмногу Македонци, денес е полупразен и нималку не личи на она што беше само до пред две-три години. Македонските посетители се малобројни, а истовремено континуирано се намалува и бројот на ќустендилци, кои масовно се иселуваат. Еден од некогаш најголемите и најснабдени отворени пазари, полн со тезги со разновидна стока и купувачи, сега е речиси празен, а и во останатите трговски објекти ретко се среќаваат заинтересирани муштерии.
Нема ни српски муштерии
Во последно време најактуелни се продажните центри со стока од втора рака, каде што се чека ред, што зборува за опаднатиот стандард на бугарските граѓани.
- Продажбата постојано опаѓа. Цените скокаат, а потрошувачката се намалува. Ако некогаш Македонците ни беа главните муштерии, денес ретко ги има, а и ќустендилци купуваат с` помалку. Скапо е, а голем е бројот на оние што не може да ја купат стоката што ја нудиме - вели продавачка во ексклузивен бутик, која не сакаше да ~ се споменува името.
Трговците се жалат дека и оние македонски граѓани што с` уште доаѓаат да пазаруваат повеќе не носат полни торби со производи за целото семејство, туку само по неколку парчиња, кои се поевтини на бугарскиот пазар.
- Порано Македонците масовно доаѓаа и се облекуваа овде од глава до петици. Сега и тие ретките што пазаруваат доаѓаат со одредена намера и купуваат само она што е поевтино, обично обувки и облека. Најчесто тоа се жители од Kрива Паланка и од Скопје. Во Ќустендил нема ни српски шопинг-туристи, освен од пограничниот Босилеград. Kај нас не доаѓаат ниту Грци, тие одат во Сандански, таму им е блиску и поради кризата ги има во голем број - велат повеќето од ќустендилските трговци со кои разговаравме.
Тие се жалат дека ги губат како потрошувачи и сопствените жители, затоа што градот постојано с` повеќе се празни.
- Граѓаните се иселуваат во поголемите центри во Бугарија или цели семејства заминуваат во странство, најмногу во Шпанија, Италија, Шведска, Англија. Ако некогаш градот имаше околу 70.000 жители, денес се останати едвај околу 45.000 жители - вели ќустендилецот Станимир Дончев.
Се чека стока од втора рака
Тој објаснува дека минималната плата изнесува 150 евра, а пензиите во просек се околу 100 евра или дури помалку, а дека е голем бројот на оние што ги добиваат токму овие примања.
- И што може да купат со тоа? Да ги намират сметките, некои основни продукти и да крпат понатаму. Kаква облека, каков луксуз, тоа е заборавено. Тешко се живее, многу тешко. Единствена придобивка од влезот во ЕУ е што луѓето може да заминат од Бугарија и да одат на печалба во европските земји. Ама и таму не се наоѓа лесно работа и оттаму стигнуваат ограничувања за Бугарите - вели Дончев.
Поради нискиот стандард, ќустендилци се најбројни во трговските центри со стока од втора рака, а таму може да се сретнат како пазаруваат и македонските граѓани.
- Гледате дека се чека во ред. Особено кога се добива нова пратка. Граѓаните ги полнат кошниците затоа што е евтино, се продава на килограм. Затоа овде се најбројни муштериите. Има примери и лица што работат во скапи бутици да се облекуваат во секнд хенд-магацините. Има и Македонци, кои овде прават шопинг, а тие најмногу бараат скијачка опрема, особено оние што одат на зимување во ски-центрите во Бугарија - вели продавачката Десислава Рајчова.
И додека бројот на македонските шопинг-туристи во Бугарија се намалува, расте бројот на бугарските граѓани, кои с` почесто пазаруваат во Kрива Паланка. И тоа најчесто прехранбени продукти и средства за лична хигиена, кои кај нас се поевтини. Поради близината, наместо на ќустендилскиот пазар, одат преку граница во продавниците покрај пограничната зона и таму ги купуваат потребните продукти. Бугарски граѓани во голем број има и во кривопаланечките угостителски објекти, каде што веќе резервирале и за пречек на Новата 2014 година.
.не знам зашо сите очекуваат мед и млеко у лондон или било каде у странство,или па одма плата од 5000фунти.за да имаш толкава плата ти треба призната диплома,искуство,итн.и нема да почнеш со средна плата,туку најверојатно ќе почнеш со најниска плата која е околу 1200фунти месечно.а тие 5000фунти ќе ги сањаш на почеток.иначе 3500 за храна и облека се премногу,освен ако планираш да јадеш у ресторани секој ден и да купуваш секој ден брендирана скапа облека(е сеа ако сте научени и ако можете у мк така да јадите и купувате,ондак не ви треба лондон а ни бг пасош).ако може у мк со 200евра ондак може и у лондон со 1200фунти.ако знаеш како и колку да трошиш ондак и со најниската плата ќе ти останат пари.таму не ги интересира која партија си,и дали имаш вујко владика,па да те стаат у канцеларија одма.на почеток ќе чистиш станови(тоа обично работат румунци и бугари).со сонување за високи плати,само ќе потрошите пари за да отидете и ке се вратите назад разочарани.
