Хипхоперски среден прст за поп-сцената?
И додека хип-хопот до неодамна на македонската музичка сцена егзистираше во форма на урбана супкултура, се чини дека во последниве неколку месеци неосетно се трансформира во најновиот комерцијален поп-феномен
Ако блуз-културата се развивала во услови на тешка принудна работа, хипхоп-културата се развивала во услови на масовна невработеност. Искован во огништата на Бронкс и Кингстон, хип-хопот станал есперанто на младешката бунтовност и движење што обележува цели генерации, пишува Џеф Чанг, автор на најсеопфатната историја на хипхоп-културата. Во неговото дело, насловено „Не може да запре, не сака да запре - една историја на хипхоп-генерацијата“, тој ги датира корените на последниот бунтовнички музички правец околу 1973 година. И додека хип-хопот до неодамна на македонската музичка сцена егзистираше во форма на урбана супкултура, се чини дека во последниве неколку месеци неосетно се трансформира во најновиот комерцијален поп-феномен.
МЛАДЕШКИ БУНТ
- Хипхоп-културата за младите е најавтентичен вид младинска урбана поткултура. Нејзините корени се во американските гета, но сé повеќе, особено со посредство на музичките матрици преку кои таа се експримира, ја освојуваат младата популација, без оглед на класно-слојната припадност. Чинам дека овој тип младинска поткултура се комерцијализира и дека нејзината основа како андерграунд-култура прераснува во мејнстрим-култура, обележена со блазиран стил на имитација на „бунтовничките“ тенденции од кои, во основа, потекнува - објаснува социологот Антоанела Петковска.
Тони Зен и Слаткаристика - Спушти се доле
„...Те знам ја тебе,
не ми глуми нежно газе,
ти си причина што
Слаткаристика
е безобразен,
имаш уста за пушење (сисе за медаља)
г’з боли глава,
совршено би влегло
у кадар,
дадов понуда ти сама реши, ќе бидеш
најдобра пичица како Сара Леши,
нема време за мислење, ама мислим брзо,
би ти го напунил носот, за да ти го напунам гзот...“
Излегувајќи од подземјето, македонскиот хип-хоп бесрамно и го покажа средниот прст на мејнстрим-сцената, откако на саботниот концерт раперот Слаткаристика успеа да собере приближно 6.000 млади луѓе, според некои процени претежно средношколци и деца со по некој родител. Нешто што ретко им успева на актуелните „најголеми ѕвезди“ од поп и од рок-сцената, кои главно настапуваат на свирки по клубови и дискотеки. Дури и во ретките случаи кога некој ќе реши да направи „голем“ концерт, бројката на посетители ретко надминува две-три илјади.
- Очекував концертот да биде профи, а за посетеноста не размислував. Претходно правев неколку концерти низ Македонија и сите поминаа супер, така што потајно се надевав дека и овој ќе биде топ. Што се однесува до комерцијализацијата, порано нашите емисија мислеа дека, ако снимат песна со добар продуцент или ако снимат добар спот, ќе ги нарекуваат комерцијала. И затоа многу таленти останаа во нивните маала, а нивните текстови не ги презентираа во јавност. Тони Зен, момците од „Токсикологија“ и јас решивме да бидеме попрофесионални, одговорни и организирани затоа почнавме да соработуваме со профи-продуценти и режисери - вели Марко Маринковиќ алијас Слаткаристика.
ЈА ДОСТИГНАВМЕ АМЕРИКАНСКАТА 1973-ТА
Се чини, речиси 20-годишната транзиција конечно го донесе македонското општество до американската 1973-та. Додека возрасната популација тешко се справува со своето секојдневие, гравитирајќи меѓу исполитизираноста и апатијата, младите својата револуција ја искажуваат преку хип-хопот. Можеби не се многу тие што се шетаат со спуштени панталони и развлечена облека, карактеристична за оваа култура, но речиси и нема средношколец, па и основец кој не ги знае наизуст стиховите на Слаткаристика, на Тони Зен, „Токсикологија“ и други рапери од новата генерација. Тоа што е најкарактеристично за овие стихови е вулгарноста и отсуството на цензура во нивниот јазик.
- Секако, хип-хопот е и реминисценција на постмодерните тенденции во културата, каде што сé е дозволено и сé може да се цитира, без оглед на иницијалните причини за појавата на одделни стилови на однесување и идеолошките модели на кои се потпираат ваквите стилови. Вулгарноста на жаргонот е данок на ваквите имитации, но и на реалното неприфаќање на тривијалноста и хипокризијата на култивираниот говор, кој не успева достатно да ја долови резигнатноста и безнадежноста на современата кич-цивилизација - вели Петковска.
ВУЛГАРНОСТ VS ХИПХОП-ЖАРГОН
„ФМ не ме пушта дека пцујам ко копиле, сакам да пцујам и цензура не ми треба, јас сум само искрен и остај ме да си пеам“, „...Курво не се дери, магла!... мозокот ми е на пауза од зелени срања...“, „...малолетна пијана пичка, и излегла цела цицка... толку директно ме фати за моето мочало...“, „Што кур бараш ти со мене...“, „Ме знаат ко дрскиот ем-си, товарен ко магаре со розови кеси... - Кажи ми како ми стои? - Профи, профи...“ Ова се само дел од стиховите на Слаткаристика, кои заедно со него ги пееја и шесте илјади млади луѓе во саботата.
- Изразувањето во рапот е слободен јазик кој допира до сите луѓе. Не значи дека треба да е вулгарен. Треба да е искрен и реален. Само така луѓето се пронаоѓаат во текстовите - вели раперот.
Слаткаристика - За инат
„...Те сакам кога
не се ебаме 24 часа
а кога ќе ми кажеш
„беги не те сакам“.
Те сакам кога со моите
срања си преукупирана,
те сакам кога си
блјакава доле
недепилирана
„БЉАК“...“
Неговите стихови и не се многу поинакви од оние на неговите колеги, овде или во светот. Впрочем специфичниот хипхоп-жаргон е една од главните карактеристики на хипхоп-културата. Но, дали треба вулгарноста да се изедначи со жаргонот?
- Младите, претежно средношколците, кои се на возраст кога се изградуваат како личности и си го бараат местото во општеството го доживуваат вулгарниот жаргон на хип-хопот како нешто бунтовно и револуционерно. Од песните што ги слушаат тој неретко преминува и во нивниот разговорен јазик - додава д-р Елена Јованова-Грујовска од Институтот за македонски јазик „Крсте П. Мисирков“.
Таа вели жаргонот претставува специфичен социолект кој се употребува во усното општење, при што се задоволува стремеж кон експресивен и необичен исказ, желба за демонстрирање припадност кон определена група. Тој е најчесто користена лексика меѓу младите луѓе, кои претставуваат посебна социјална категорија. Но, многумина сметаат дека е погрешно вулгарноста да се изедначува со хипхоп-жаргонот.
- Хип-хопот отсекогаш изобилувал и со вулгаризми. Тоа е неминовно за рап-музиката. Но едно е да бидеш вулгарен и да пцуеш сé и сешто без причина, а друго кога тие пцости имаат некаква цел и се наменети кон некого и поради некаква ситуација, како на пример политичка, економска или поради нетрпение кон некој друг музичар. Во Македонија не постои хип-хоп сленг, а наместо тоа, честопати дијалектите се изедначуваат со него - вели Славчо Ковилоски, хип-хоп активист и аналитичар, културолог и поранешен член на групата „Клан Исток“.
http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=217101034165&id=48&prilog=0&setIzdanie=21912