Интересен текст во списанието за Македонците и нивната борба
што според вас е вистина во текстот а што не?
http://www.globusmagazin.com.mk/?ItemID=88AF140C16A22142A49B496906A17126
БРАТОУБИСТВАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА МАКЕДОНСКАТА БОРБА
Невидено самоистребување на македонските револуционери. Во новиот музеј во Скопје на едно место ќе се најдат едни крај други жртвите и нивните убијци
Наскоро, на едно место, во новиот Музеј на Македонија ќе се најдат еден крај друг жртвите и нивните убијци од македонската револуционерна борба. Во исти простории ќе бидат со Ванчо Михајло, човекот кој завил во црно многу македонски мајки и сестри, и тие коишто наредил да ги ликвидираат - првиот македонски новинар и илинденец Арсение Јовков, познатиот социјалист и другар на Гоце Делчев, Димо Хаџи Димов, осведочениот федералист и доктор по право Славчо Ковачев и војводата со поетска душа Панчо Михајлов. Јане Сандански ќе гледа во својот непомирлив противник Борис Сарафов кого го осудил на смрт, а Тодор Александров во Ѓорче Петров на кого му испратил младо момче да го ликвидира. Тука е и Мара Бунева која навистина не уби никого од своите македонски браќа, но затоа беше дел од терористичката машина за убивање на Михајлов. Таа еден студен јануарски ден во 1928 година во Скопје го застрела српскиот службеник Велимир Прелиќ. Посетителите ќе видат и еден малку познат лик на македонската поширока јавност. Станува збор за Христо Матов кого македонски историчари го ставаа во редот на врховистите, но сепак него никој не може да го заобиколи, бидејќи тој еден од најголемите интелектуалци на македонската револуционерна борба.
Тешко некој може со сигурност да каже кој всушност прв почнал со братоубиства кои ќе постојано ќе го следат нашето минато. Длабокиот јаз меѓу македонските револуционери почнал да се копа уште по донесувањето на солунската одлука за дигање на Илинденското востание. Едните биле за, а другите сметале дека е предвремено и поради тоа осудено на неуспех. Во Софија се одржало советување на кое се водела жолчна расправа во која на спротивни страни ќе се најдат тогаш најголемите полемичари меѓу македонските револуционери, Ѓорче Петров и Христо Матов. Меѓутоа, до вистинска поделба меѓу нив ќе дојде по поразот на востанието, на Рилскиот конгрес есента 1905 година кога жестоко ќе се обвинуваат, а серчани ќе го стават на дневен ред однесувањето на Борис Сарафов. Обвинет бил поради испраќање на своите „сарафистички“ чети и земање пари од српската влада. Разликите во нивните ставови биле толку многу длабоки и суштински, така што подоцна престанал секаков дијалог меѓу нив.
Капката што ќе ја прелее преполнетата чаша и ќе го означи почетокот на нивното меѓусебно истребување е убиството на Борис Сарафов и на Иван Гарванов, тогашни членови на Задграничниот комитет, од страна на Тодор Паница на 28 ноември 1907 година во Софија. Од тој ден македонските револуцинери ќе се гледаат само преку нишанот на пушката и ќе дојде до целосен расцеп во револуционерното движење и до многу пролеана крв, а единството на македонското дело ќе биде загубено за сите времиња. На една страна ќе се најдат таканаречените леви сили чија најистакната фигура е Сандански, а десните сили ќе ги предводи Христо Матов, преостанатиот жив член на Задграничниот комитет кој, исто така, требало да биде ликвидиран заедно со Сарафов и Гавранов, но останал жив поради тоа што случајно не дошол на закажаниот состанок со Паница.
Смртните пресуди на Сарафов, Гарванов и Матов ги донело раководството на Серскиот револуционерен округ на чело со Јане Сандански. Има различни верзии зошто серчани се решиле да посегнат по нивните животи. Сандански јавно ги обвинувал, посебно Сарафов , за прерано подигнатото востание и за страдањата на македонскиот народ, за тоа дека со неговите непромислени постапки му нанесувал големи штети на македонското дело. Санданистите, луѓето на десницата ќе ги сметаат за ренегати и нови врховисти. Има една верзија според која тие сакале да го убијат Сандански па од Софија испратиле човек за да го ликвидира, меѓутоа, кога го дознал тоа решил да им врати со иста мерка. Михаил Даев, човекот којшто требало да ја изврши егзекуцијата на Сандански му се доверил на Тодор Паница за неговите намери, а тој му кажал на Јане.
Непосредно пред убиството на Сарафов и Гарванов, Сандански во Софија ќе се сретне со повеќемина негови истомисленици за да се посоветува што да се преземе да се спаси македонското делото. Ќе биде одржано советување, во кое ќе учествуваат и Ѓорче Петров, Пере Тошев, Димо Хаџи Димов и Михаил Герџиков. Спротивниот табор ќе ги смета нив подоцна за интелектуални соучесници во убиството на задграничните претставници.
„Крвта го помрачи разумот, братот стана поомразен од надворешниот враг, грубите луѓе закипеа од страст за одмазда – дива и ненаситна... Се случија преврати, војни и национални катастрофи, Македонија се подели, се сменија нејзините поробувачи, но „вендетата“ не умре. Во свеста на најпреданите приврзаници на Сарафов и Гарванов, Сандански и неговите другари останаа засекогаш должници и се бараа насекаде. Во оној дел на Серскиот револуционерен округ кој се приклучи кон Бугарија, омразата продолжуваше да живее. Таа лежи во основата на новите братоубиства, направени под разни пароли и етикети“, ќе напише Христо Силјанов за братоубиствата во „Ослободителните борби на Македонија“
По двојното убиство, меѓусебното истребување меѓу Македонците ќе трае повеќе десетици години. Приврзаниците на Сарафов и Гарванов нема да им останат должни на санданистите. Јане и уште тројцата негови другари кои ги потпишале смртните пресуди нема да умрат од природна смрт, сите ќе бидат ликвидирани. Последен ќе биде застрелан физичкиот убиец Тодор Паница во 1925 година во виенскиот “Бургтеатар” од Менча Крничу, која подоцна ќе стане сопруга на Ванчо Михајлов.
Според Силјанов, во тие судбоносни денови за македонското револуционерно дело не постоело големо авторитетно име за да ги смири закрвавените страни кои почнале меѓусебно да се дебнат и да се истребуваат. Даме Груев, човекот кого го сметале за волјата на Внатрешната организација, непосредно пред дефинитивниот раскол бил убиен во Русиново, Беровско. Многумина помислувале дека тоа можат да бидат големите авторитети Ѓорче Петров и молчаливиот Пере Тошев, кого го определуваат како совеста на македонското дело, но тие се држеле понастрана. Всушност, и двајцата на санданистите гледале со симпатии и го делеле нивното мислење дека десните сили се' повеќе се приближуваат кон бугарскиот двор.
По убиството на Сарафов и Гарванов главен човек во десницата ќе биде Христо Матов, на чија инцијатива ќе се одржи конгрес, без претставници на Серскиот револуционерен округ. Матов тогаш ќе го повика Тодор Александров, своевремено негов ученик во Скопската гимназија, и му го доверил благајничкото место што дотогаш го пополнувал Иван Гарванов. По завршувањето на Првата светска војна била формирана автономистичка ВМРО на чело со Александров , а за секретар ќе биде поставен Ванчо Михајлов, која ќе ги продолжи убиствата.
Две години по нејзиното формирање ќе биде извршено убиството на Ѓорче Петров, на 21 јуни 1921 година, по наредба на Тодор Александров. Тогаш Ѓорче имал 56 години, бил беспомошен, физички истоштен и полуслеп. Платениот убиец, помакот Реџеп, не знаел кого убива, знаел само дека неговата жртва била „непријател на македонското дело“. Подоцна и тој ќе биде ликвидиран за да не каже кој го испратил да го изврши овој злосторнички чин.
Серијата на ликвидации и обезглавувањето на македонската левица ќе започне по убиството на Тодор Александров на 31 август 1924 година, кога Ванчо Михајлов ќе го искористи како повод за да се пресмета со сите оние кои што не мислеле како него и кои му стоеле на патот да застане на чело на организацијата. На сите они што ќе ги забележи во списокот за отстрел ќе им го залепи епитетот „заговорници“ во убиството на Александров, иако има сериозни тврдења дека всушност тој, заедно со бугарскиот воен врв, го подготвил сценариото за ликвидација на лидерот на автономистичката ВМРО за да го заземе неговото место.
Првиот масакр ќе го изврши во Горна Џумаја, ноќта на 12 септември 1924 година. Претходно, со итрина ќе ги намами и ќе им постави стапица на Алеко Василев, раководителот на ВМРО во Пиринскиот крај, на потполковникот Героги Атанасов и на Александар Протогеров кои ќе ги прогласи за главни организатори на убиството. Во Горна Џумаја ќе го покани и раководството на Илинденската организација за наводно заедно да расправаат за недоразбирањата што ги имале и така сите на куп да ги ликвидира. Меѓутоа, тој нема лично да отиде на средбата, туку за да му ја завршат валканата работа ќе ги испрати Петар Шанданов, Кирил Дрангов, војводата Панчо Михајлов, чија восочна фигура, исто така, ќе биде изложена во Музејот, кого Михајлов една година подоцна, исто така, ќе го ликвидира.
Од тројцата, според него, директни виновници за смртта на Александров, ќе го остави жив само Протогеров, за да му ги потпишува смртните пресуди како единствен жив член на ЦК на автономистичката ВМРО. Раководството на Илинденската организација панично ќе се обиде да избега од место на злосторот. За време на бегството ќе биде фатен Арсение Јовков и вратен во Горна Џумаја. Михајлов ќе стаса специјално од Софија за да го испрашува лично. Охридскиот војвода, Петар Шанданов, кој бил еден од главните актери на тие крвави настани и знаел за многу чекори што ги преземал тогаш самопрогласениот лидер на ВМРО, ќе напише дека Михајлов го измачувал Арсение Јовков на свиреп начин за на крајот да го ликвидира.
Вториот чин на крвавата македонска драма Михајлов ќе го изрежира наредниот ден на софиските улици, кога ќе ги испрати своите терористи да ги застрелаат првите луѓе на левицата. На 13 септември 1924 година, ќе бидат убиени Димо Хаџи Димов и Славчо Ковачев прогласени за интелектуални убијци на Александров. За тоа како Михајлов ги испраќал тој ден своите терористи да ги ликвидираат најголемите македонски интелектуалци во Софија најилустративно говори искажувањето на атентаторот на Славчо Ковачев, Мирчо Кикиридков, кој во своите спомени ќе запише:
„Ме воведоа во една голема широка соба преполна од наши другари, четници. Се отвори соседната врата до неа и се покажа Иван Михајлов. Не поздрави и возбудено повторуваше како да говореше самиот себеси: ’Не плашете се, Македонија е слободна.’ При секое влегување подоцна тој одвојуваше еден по еден од другарите, кои што не се враќаа. Разбравме дека нешто се случило и претстои работа за завршување. Телефонот од другата соба непрестано ѕвонеше во неговата рака. Самиот тој таа ноќ неколку пати ’одлета’ со автомобилот. Но каде? Тоа нас не' не интересираше. Најпосле кон 8 часот утрото дојде и на мене ред. ’Ќе го смааш ли (по штипски) Славчо Ковачев?’ ’Каков е?’ ’Предавник!’ ’Се согласуваш ли?’ ’Согласен.’ ’Бакнете се тогаш со Страхил Развиговор, тој ќе ти го покаже’“, раскажува Кикиридков.
За ликвидациите што Михајлов ги вршел говори и едно писмо што му го испратил на Петар Шанданов, кое требало да биде уништено, но сепак Кирил Прличев го зачувал: „Ова ноќ В’ндев долу ќе го заколе Методи Алексиев (Пандов ја знае шифрата) му даде наредба. Утре вечер ќе завршиме со претстаниците Гоце Манолев, Стојо Хаџов, Говедарчето и Медникаров. Таму Филипов веројатно веќе ги убил – Димитар Пенков, Бујнов. Да знаете дека со Ковачев е завршено.“, ќе му пишува Михајлов на Шанданов. По четири години ќе станат најголеми непријатели и меѓусебе ќе се убиваат.
Атентаторот на Ковачев нема долго да остане во затвор. Заедно со Владо Черноземски, којшто истиот ден го убил Димо Хаџи Димов и со други терористи - Стефчо Каркалашев, од Богданци и Ипократ Развигоров кои извршиле други убиства избегале од затвор. Бегството го организирале луѓето на Михајлов. Долгата рака на самопрогласениот лидер ќе стаса и до Петар Чаулев, кој како член на ЦК на ВМРО заедно со Тодор Александров и Александар Протогеров го потпишал познатиот мајски манифест во 1924 година за обединување на македонските револуционерни сили. Со слика на охридскиот војвода во Италија ќе стаса терористот Димче Стефанов, инаку скопјанец, и по едномесечна потрага по Чаулев ќе го пронајде во една кафеана во Милано и ќе го ликвидира.
Михајлов со своите луѓе истовремено ќе започне крвав поход во Пиринска Македонија за да ја исчисти од приврзаниците на Сандански. Во тоа време селото Дабница во Горна Џумаја ќе го претвори во мачилиште. Тогаш на свиреп начин, со фрлање во варници и бесење на ченгел ќе бидат убиени 120 санданисти и комунисти. Смртните пресуди ќе ги потпишуваат Ванчо Михајлов и Александар Протогеров.
Ne vervam da ima nekoj na forumo na kogoto da e poznat ovoj pohod a i cudno de bile borcite prednite 3 godini.Izgleza aktivnostite se izcerpvat so toa deka bilo svikano prvoto zasedanite na ASNOM.E i toa ne e malko.Citame dale i stava jasno deka 43 godina glavinata na makedonskata vojsa se naogala vo Meglensko
