1). Azbukate glagolica i kirilica se reanimirani vrz baza na jazikot na Makedoncite od solunsko, ne na "Slovenite" od Bugarija -- tnr. Anti -- a nivnite dva jazika nemaat recisi nisto zaednicko.
Tuka voopsto i da ne zboruvame za turko-mongolskite Bugari i nivniot tukski jazik. Tie doprva kje pocnat da upotrebuvaat grcki jazik vo bogosluzhbata (i vo sekojdnevniot zhivot) + grcka azbuka i kje bidat vodeni od arhiepiskopi Grci.
Spored toa "starobugarski" moze da se narece edinstveno NOVIOT jazik sto pocnala da go kultivira Preslavskata knizevna shkola, no nikako i jazikot na kirilometodievskata pismenost koj e poznat kako STAROSLOVENSKI. Toj staroslovenski jazik svetskite lingvisti kako Ritih, Vajan, Suslov, Vostokov i redica drugi so pravo go narekuvaat STAROMAKEDONSKI!
2). Teritorijata na Makedonija bila vo diecezata pod vlijanie na Rim, bez razlika dali Makedonija povremeno potpadjala vo drzavnite granici na Bugarija ili Vizantija
Osnovnata pricina za vrakjanjeto na Sv. Kliment vo Makedonija od Preslav e rakopolaganjeto na Kliment za episkop tokmu od rimskiot Papa pod chija crkovna jurisdikcija se naodjal Kliment, iako teritorijalno se naodjal pod vlasta na bugarskiot knez.
Samo taka stanuva razbirliva azbukata kako dodatna pricina kaj Sv. Kliment i jazikot kako motiv za napustanje na bugarskiot drzaven i crkoven centar -- Preslav -- za da se vrati vo Makedonija.
3). Vo Makedonija, Sv. Kliment nikogas i za nisto ne kontaktiral so legalno postojaniot poglavar na Bugarskata crkva, tuku sekogas i samo napravo so bugarskiot knez. Znaci Sv. Kliment ja priznava nadleznata drzavna bugarska vlast, no ne i bugarskata crkovna hierarhija.
"Ostavkata" za napustanje na Preslav, Sv. Kliment mu ja dava na bugarskiot knez, a ne na bugarskiot arhiepiskop, za da se vrati vo Ohrid i vrz dobro podgotvena pocva da go osnovaat Orridskiot univerzitet za da ima pogolemo vlijanie -- nesto sto bilo nevozmozno medju paganskite Bugari vo Preslav ili Piska.
4). Bugrskiot Car Simeon -- naznacen otkako Vladimir e oslepen od tatko mu Car Boris zaradi namerata gi vrati Bugarite vo paganstvoto -- so DEKRET ja usvoil kirilicata kako drzavno pismo vo Bugarija koe pismo i jazik Bugarite doprva morale da go uchat (a koe pismo vekje ima dolga tradicija vo Makedonija).
Dodeka vo Bugarija se usvojuva kirilicata, vo Makedonija Sv. Kliment so svoite ucenici prodolzuva da ja upotrebuva glagolicata na koja sozdava impresivna literatura, ucebnikarstvo i sveshtenstvo. Zaradi toj notoren fakt, Krste Misirkov veli deka Makedonija "kulkturno vozdejstvuva vrz Bugarija".
5). Eden vek podocna, drzavata na Car Samiol kje bide olicetvorena vo Ohridskata Arhiepiskopija so posredstvo na Rim kako posebna i povekje vekovi nezavisna pravoslavna crkva (ne-bugarska) - koga Hristijanstvoto se uste e slabo razvieno medju Bugarite i toa glavno ograniceno na grcki jazik i grckopismo. Car Samoil ja prifatil kirilicata kako nasledno drzavno pismo, no glagolicata ostanala sakralno pismo (kako sto vprochem bilo i vo Moravija) -- sto ne e slucajot vo Bugarija!
6). Bugrskiot Car Simeon ja prefrla bugarskata prestolnina od Pliska vo Preslav -- so cel da izgradi "SLOVENIZIRAN" bugarski kulturno-literaturen centar, oddelen i nezavisen od Ohridskata knizovna shkola.
Tokmu taa situacija ja odrazuva spisot "O pismeneh" od Chernorizec Hrabar (najverojatno Sv. Naum) za Ohridskata knizovna shkola, za statusot na makedonskite eparhii i borbata medju Istocnata i Zapadnata crkva vo Makedonija i na Balkanot.