Фашизмот тропа на мала врата Благица ИВАНОВА
Има или не негативен национализам во Македонија? Тоа е прашањето за кое дебатираат повеќе интелектуалци, по завчерашните коментари што пристигнаа на интернет-изданието на весникот „Шпиц“, по написите за масовно промовирање нацистички симболи и величење на античката историја низ земјава. Дел од читателите ни испратија коментари во кои пишуваат дека се залагаат за „чиста Македонија“, величејќи го таканаречениот креативен национализам.
Експертот за човекови права Жарко Трајаноски, колумнист во „Дневник“, смета дека во Македонија се создава плодна почва за „преродба“ на фашизмот и тоталитаризмот.
- Груевски го користи национализмот како средство за добивање неограничена власт. По освојувањето на државните институции, партијата настојува да воспостави контрола врз медиумите и врз граѓанското општество. Расте моќта на тајната полиција и се поттикнува милитаристички менталитет - објаснува Трајаноски.
Според него, се зголемија и ксенофобијата, расизмот и дискриминацијата кон повеќето маргинализирани групи, а за сметка на тоа се развива култ кон чистото етничко потекло.
- Расте омразата и нетрпеливоста кон индивидуалноста и поинаквото мислење. Луѓето почнуваат да се плашат јавно да зборуваат - предупредува тој.
Еуфоријата за античката историја е првиот елемент на дефиницијата на кој било национализам, па и на македонскиот, тврди аналитичарот Дане Талески, кој подготвува поширока анализа токму за растечкиот македонски национализам.
- Јасно е дека кај нас преовладува античката историја, а сите други историски етапи на Македонија се исклучени. Антиката е споена со православната религија, што пак може да се види преку етномобилизацијата што ја врши МПЦ, повикувајќи, на пример, на заштита на правата на Егејците - вели Талески.
Како најпрепознатлив симбол каде што се гледа дека е споена религијата со историјата тој го посочува сонцето од Вергина со православен крст во средината, што мошне често го користат македонските иселеници и фудбалските навивачи.
- Последниот и најсилен елемент на национализмот е токму митоманијата, каде што можат да се вбројат сите последни, демек научни откритија, како каменот од розета, античките потомци Хунзи, како и некоја литература каде што пишува дека некои американски претседатели имале македонски корени и дека Македонците биле писмени пред 15.000 години - објаснува аналитичарот Танески.
Според професорот по меѓународна дипломатија, Димитар Мирчев, негативниот национализам донекаде е поттикнат од актуелната власт.
- Интензивната потрага по антиката е рефлекс и барање на корењата на нацијата во услови кога македонскиот идентитет е загрозен. За коренот да биде поцврст, се бара во антиката. Тоа не е во ред, затоа што ги истиснува граѓанските и европските вредности - вели Мирчев.
Национализмот не донел стабилност во ниту една земја, коментираат нашите соговорници и затоа не зачудува фактот што неговиот пораст, без разлика дали е македонски, албански, српски или каков било, придонесува за појава на радикални феномени, каков што е неонацизмот.
„Креативен“ национализам
Еве како некои од читатели на „Шпиц“ го објаснуваа „позитивниот“ национализам:
„Се што е за добро на Македонија, се што е добро за татковината и за крвта македонска, го гоните, го понижувате. Го осакатувате најдоброто за Македонија, а тоа е националсоцијализмот, она што може да не донесе на нозе цврсто да стоиме пред неправдата на Грците кон нас, со иста моќ со ист национален режим да го возвратиме ударот. Браво за секој што во себе има храброст да продава, да носи, да поддржува идеологија за бела и чиста Македонија... Се чудам зошто не пишувате нешто против албанските организации, туку се овој Евреинов Козма против Македонциве зборува... Македончиња, разбудете се! Само ултранационализмот е излезот од оваа страшна ситуација. Белото е моќ“, пишува граѓанин што се претставува под псевдонимот „Националсоцијалист“.
Друг читател, кој се претставува како „Националист“, пишува вака:
„Национализмот не повикува на насилство, туку само ја подига свеста и љубовта кон својата нација. Нешто што фали во оваа држава. На младите им треба еден креативен национализам, со кој здраво би ја граделе иднината на оваа земја. Апсолутно не ме засега тоа што се продаваат маички со сонцето од Вергина. Но, ги засега тие што сакаат да ја избришат македонската нација“.
--------------------------
Продажбата на жпиц оди катастрофално лошо, Толку лошо што менџментот паднат во очај па се фатил за партизански методи на продавање....
Вчера на семафорите кај соборна околу 8.30, без да побарам низ прозор во лице ми беше втурнат примерок од Шпиц..ги раздаваа ко партиски флаери....
Откако ми помина шокот и сфатиф дека на мене е фрлен весник а не бомба, го искинав на две и го фрлив низ прозор....на поагање ѕирнав на ретровизорот....и другите го следеле мојот пример....место весници имаше губре по улицата..продолжи Геро, или без заби или без работа..без нешто ке останеш
