Прашање е дали воопшто имале некаква бугарска самосвест, пошто не постои ниеден документ ниеден запис, ниедна пишанка, каде што тие самите се нарекуваат бугарски кан, бугарски цар или што и да е. Претежно зборот се спомнува во византиски записи, како воулгарос... И воопшто, тој збор воопшто не реферира како одреден народ, туку најверојатно како странци, варвари.... Подоцна од тие списи пренесени на западот се интерпретираат погрешно(грчката буква вита се интерпретира како бета), па како што Васил станал Басил, Визант - Бизант, Варварите-Барбари, така и вулгарос станало Булгарос.
Не постои бренд Булгар, што може да се поврзе со народ пред настанокот на новата Бугарска држава, или можеби еве наназад најрано до третото бугарско царство, за да можеме да збориме за „протобугари“ како поим. Реално не ни знаеме како се викало првото и второто „Бугарско“ царство (Дури и второто Бугарско царство е ословено како Словенско во една Германска минијатура), но споредувајќи ги првото и второто можеме да кажеме дека се разликувало многу, почнувајќи од титулите, па се до организацијата на војската и религијата. Но факт е дека во голема мера имало доста поддршка од народот и во двата периоди.
Бугарската историска теза во голема мерка држи вода, доколку ги извадиш Кубрат и Аспарух и доколку од нивната теза ја извадиш употребата на зборот Бугари и го вметнеш зборот Македонци. Имај во предвид дека уште од Атила, Хуните имале сојузништво со Словените, па така нема ништо чудно што Хунските племиња утригури и кутригури на Аспарух и Кубрат, биле прифатени доста позитивно на Балканот, во кој владеела неколку вековна брутална граѓанска војна во Византија помеѓу иконокластите и иконоборците.