Не сум сеуште иселен, затоа ќе кажам што е тоа што ме тера да размислувам во таа насока по неколку пати дневно и да разговарам на таа тема со моите веќе иселени пријатели...
Да расчистиме уште веднаш. Јас не сакам да се селам, мене ме брка државата, системот врз кој што почива сите овие скоро триесет години. Ако заминам, јас нема да бидам иселен, јас ќе сметам дека сум набркан како непотребен и неподобен за оваа држава. Зошто?
На некој среден рок можеби и би се помирил со ниските плати, ако тие беа единствениот проблем а се останато функционираше релативно добро. Или барем се правеа некакви напори во таа насока, мислам на функционалноста на институциите. На што точно мислам да бидам поконкретен:
Па да функционира здравството, како основа. Ако не дај Боже се најдам во нужда да побарам помош од јавна здравствена установа за некаков проблем од здравствена природа, сакам да бидам сигурен дека ќе ја добијам најдобрата услуга од човек компетентен за таа работа. Дека ќе ми бидат достапни насовремените методи на лекување и дека ќе добијам совет и помош во најкраток можен рок.
А не во 21 век кај нас се јавуваат епидемии на болести кои што во други земји се искоренети скоро цел еден век. За рутински преглед се потегнуваат врски, на сред месец снемува лекови, луѓе умираат на хируршки маси поради нехигиена...значи здравството е само еден сегмент, дел од мозаикот. И во теорија е бесплатно а во пракса е далеку од тоа.
Образованието е на самото дно. Освен неколку факултети кои што прават исклучок, се останато е за под клуч.Спротивно на широко воспоставеното мислење, требаат и економисти и правници и наставници...само работата е што квалитетот на наставната програма таму е ужас и затоа се создава кадар со таков квалитет. Се запишуваат студенти со врски и завршуваат со врски и со препишување. Се учи од неквалитетен наставен материјал, во смешни услови. Царува корупција, се купуваат дипломи. Приватните факултети се фарми за одгледување на полуописменети дипломци со тоалет папир дипломи, кои што на пазарот на труд создаваат нелојална конкуренција. Се вработуваат како паразити по јавна администрација. Го чекам денот кога ќе се отвори приватен факултет за медицина.
Можностите за лично надоградување, професионално надоградување во струката, практична работа, обуки, следење на нови трендови во одредена област, се осхудни.
Самиот факт што приматели на социјална стипендија беа и студенти на приватни универзитити, каде што еден семестар кошта по илјада евра, доволно треба да говори за состојбите во нашето образование.
Сакам терминот просветно - воспитна дејност, во основните и средни школи, да се толкува и применува буквално.
Судството е уште една работа. Овде многу лесно од прав можеш да излезеш виновен. Криминалците станаа функционери и пратеници. Криминални групи во спрега со полицијата хараат по населби и станови додека некој грев ќе лежи три години робија за кражба на кебапи.
Ме иритираат двојните аршини, сакам правдата и законот кои што важат за мене, подеднакво да важат за сите, или барем да се настојува да биде така. Полицијата да биде сервис на граѓанинот а не средство за рекет и изнуда.
Сакам утре кога ќе аплицирам на оглас за работа да знам дека ако не ме примат тоа е затоа што бил примен некој подобар од мене, а не заради тоа што имал врски и татко му бил локален моќник. На интервју за работа да прекинат да ме тераат да набројам пет позитивни и пет негативни работи за мојата личност,затоа што е ретардирано. Знам дека го симнале прашањето од интернет и е тотално ирелевантно за позицијата на која што аплицирам.
Сакам да гледам што помалку покондурени сељаци по улица кои што вртат глава и не велат едно "добар ден" затоа што сега ете, станале "големци" дека добиле партиско вработување, а до вчера биле на социјална помош.
Сакам да гледам што помалку газолижачи. Да се цени интелектот и способноста, добрите манири и достоинството, а не талентот за чистење на анални регии по партиски штабови. Не сакам цел живот да живеам заробен во нечиј шупак за да дојдам до одредена цел. Сакам мојот успех да биде резултат на моите квалитети, сакам услови за фер борба. Не сакам "да се снајдам" сакам да успеам.
Сакам да ме ценат по тоа што го зборувам и поради тоа што го правам, а не заради моето потекло, функција или длабочината на мојот џеб.
Не сакам да бидам граѓанин од втор или трет ред во сопствената држава. Не сакам вработување по партиска основа и националност ами по знаење и компетенции. Сакам да ме лекува, учи, да дели правда, да ме услужува најдобриот, не дека е Албанец или Македонец, туку дека е најдобар.
Јас знам дека во голем дел од мојот километарски пост се наоѓаат примеси на утописки сфаќања, свесен сум дека никаде не е совршено, ама говориме за екстреми. Јас знам дека не постои правда во полна дефиниција во практиката никаде во светот, но постои заложба да се достигне барем приближно. Овде такви заложби освен декларативно, во пракса јас не гледам.
И зошто не ми смета до толку платата. Затоа што знам ако постои правна држава, квалитетно здравство и образование, професионална јавна администрација... дека стандардот со време постепено ќе се подобри. Сите овие работи се поврзани една со друга и од нивната заедничка синергија ќе зависи и квалитетот на економијата, како еден вид на одржувач на состојба на општествена хомеостаза.
