Богомили

[Змејко и]

Primum vivere deinde philosophari

Две букви си тодал Томо, полесно крстот да го носи:
Premium vivere deinde philosophari

 

[nihilista]

Zloto go pravat Lugjeto ne Bog! Bog uchi na Ljubov, Sozhivot na dobri raboti a nie sme tie shto ipak gledame da si napakostime!

Se e bozja volja znaci seto zlo e od Nego! Pojasno zdravje!

 

[ми се може]

​

Гробот на попот Богомил е блиску до Велес?


Според д-р Маја Панова, богомилството првично е религиско и духовно движење. Но со оглед на неговите догми, тоа било и револуционерно и антифеудално учење. Богомилите живееле во заедници налик на првобитните. Еднакво ги почитувале и мажите и жените, што било невообичаено за тоа време. Дури поставувале и жени да бидат проповедници на нивното учење, што било забрането во средниот век. Се залагале за колективна сопственост, што е една голема сличност со комунизмот.
За разлика од многуте дуалистички народни движења што се појавиле во тој период како знак на револт против власта што тогаш ја имала црквата, богомилството е оригинално и предизвикало најголем замав. Поради притисокот од Бугарија, а подоцна и од Византија, богомилите се селеле кон северозапад и своите идеи ги прошириле до Франција. Како што вели д-р Панова, постои теза поткрепена со низа факти дека ренесансата во Европа ја предизвикале токму богомилите. Како пример Панова наведе неколку уметнички дела на Данте Алигиери, каде што е очигледно дека тој бил инспириран од богомилскиот дуализам. Според богомилите, хармоничен соживот и општа благосостојба може да се достигне во овоземскиот живот, во праведна општествена организација. Тие се залагале за активизам, а не ја признавале тогашната световна власт, која според нив не се засновала на праведни принципи и не подразбирала еднаквост за сите. Бидејќи не признавале никаква предодредена хиерархија, би можело да се каже дека богомилите биле првите комунисти, односно првите анархисти.
Тие учеле на толеранција, разбирање и еднаквост на сите луѓе. Најголемата доблест што човек може да ја поседува според богомилите била трпението. Тоа подразбира мирен, но цврст дух, отпорен на искушенија и одмереност. Учеле на ненасилство. За нив пролевањето крв било најголем грев, па затоа тие не убивале ниту животни. Се прехранувале со продукти од растително потекло и биле вегетаријанци. Богомилите се нарекувале себеси христијани или едноставно, добри луѓе. Тие учеле дека вистински христијанин се станува само во душата, а не преку ритуали и формална припадност кон црквата. Љубовта ја сметале за врвен принцип преку кој човек може да се продухови и да се оствари во целост. Фактот што богомилството проникнало во Македонија и неговите идеи земале толку голем замав што се раширило до северна Италија и Франција за секој Македонец треба да претставува гордост.



Според пишаните извори, се верува дека попот Богомил е закопан близу неговото родно село Богомила, каде што е изграден параклис и тоа претставувало молитвено место за неговите следбеници и ученици. Точната локација не е запишана, па нашата екипа реши да отиде на терен, да поразговара со локалните жители и да го побара вечното живеалиште на дедо Богомил

Археолошко откритие во централна Македонија
Вечниот дом на основоположникот и идејниот творец на познатото дуалистичко богомилско движење, кое своевремено даде голем замав во културниот и во социјалниот живот на Балканот, а подоцна и во Западна Европа, се претпоставува дека е во селото Согле во областа Азот, централна Македонија, во близина на Велес. Неговиот гроб, според претпоставките и нашите истражувања на терен, се наоѓа близу муслиманските или турски гробишта во селото Согле.

Претходно ова село било македонско и христијанско, но по османлиската инвазија на Балканот селото е исламизирано и населено со турско население. Локалните жители тоа место го викаат Гробот на царот или Гробот на светецот, но не знаат точно да објаснат чие тело лежи таму.
Според пишаните извори се верува дека попот Богомил е закопан близу неговото родно село Богомила, каде што е изграден параклис и тоа претставувало молитвено место за неговите следбеници и ученици. Точната локација не е запишана, па нашата екипа реши да отиде на терен, да поразговара со локалните жители и да го побара вечното живеалиште на дедо Богомил. Најпрво разговаравме со уметникот Новица Трајковски од Скопје, кој целиот свој живот, покрај на сликарството, е посветен на истражување на богомилството. Ова учење за него претставува неисцрпен извор на инспирација за сликање и творење. Како што ни кажа Трајковски, и тој се интересирал за гробот на попот Богомил и истражувал на своја рака. Разговарал со неколку жители на селото Согле, и тие тврделе дека гробот е некаде во околината на селото.

Приказната на чичко Садик

Кога пристигнавме во Согле, побаравме некој староседелец. За несреќа, најстариот жител, кој проживеал 95 години, починал пред точно една година, а тој имал многу информации за селото и за неговата околина. Потоа влеговме во дворот на чичко Садик, Турчин по потекло, но со многу поколенија зад него што живееле тука. Го прашавме дали знае каде е гробот на царот, или гробот на светецот?

- За гробот на царот или на светецот имам слушнато, но сеќавањето ми е како во магла. Знам дека има едни стари гробишта на излезот на селото. Тие се многу стари, можеби од римско време. Како што ми кажувале татко ми, дедо ми и прадедо ми, таму нема закопани наши луѓе. Тие гробишта можеби се постари и од селово. Ако барате гроб на некој цар или светец, можеби ќе го најдете таму - вели Садик.
Поразговаравме и за историјата на селото, го прашавме и за попот Богомил, но не знаеше многу да ни каже за него. Не прашуваше дали имаме некакви симболи да му покажеме за да знае за каков гроб станува збор. Бидејќи немавме никаков симбол со нас, му ја покажавме Тајната книга на богомилите. На насловната страница има симбол со ѕвезда, која се разгранува на две гранки што водат кон полумесечина и крст. Чичко Садик замислено го погледна симболот, ја повика ќерка си и го гледаа околу пет минути. И ќерка му наеднаш се сепна.

- Ако ѕвездата е селото Богомила, родното место на попот Богомил, местото каде што се раздвојува линијата е раскрсницата на крајот на Согле. На едната страна се муслиманските гробишта, што веројатно се полумесечината, а на другата страна се старите гробишта, што веројатно се претставени со крстот. Мене ова ми личи на мапа според која треба да се водите - рече ќерката на Садик.

Босански стечци во Македонија?

Ни ставија сок, нѐ понудија со ладна вода и ни посакаа среќа во истражувањето. Ни рекоа само да внимаваме затоа што местото е змијарник обраснат со капини, трње, мов и густи бодликави грмушки. Ни рекоа дека е поарно да дојдеме некој друг пат кога ќе бидеме поопремени. Но нашето љубопитство беше незапирливо. Отидовме кон крајот на селото, ја најдовме раскрсницата, но од гробовите не видовме ништо. Имаше само густа шума од левата и од десната страна на патот преку која многу тешко можеше да се помине. Со стапови ги растргавме трњето и грмушките и влеговме во шумата. Баравме цели два часа и најдовме голем број камени плочи. Се познаваше дека се стари најмалку петстотини години, но ретко на кој можеше да се забележи некаков знак. Беа уредно заѕидани со камења, и паралелно поставени еден до друг. Успеавме да најдеме неколку уредно изградени гробови со непознати и тешкоразбирливи знаци на нив. На прв поглед личеа на стари турски гробишта со арапско писмо. Но од друга страна, спомениците беа налик на крст, што е сосем спротивно од муслиманските ознаки. Некои одвај се познаваа, некои беа заѕидани, а некои дури имаа и по две надгробни плочи. Направивме фотографии од сите што ги најдовме, а вкупно беа околу триесет. Подоцна, низ разговор со свештени лица што ја познаваат средновековната историја и култура, дознавме дека знаците наликуваат на арапски, можно е да бидат ознаки од старото ерменско писмо. Оваа претпоставка е поткрепена и со фактот дека во средниот век во Македонија имало голема преселба на Ерменци, кои останале да живеат тука. Впрочем, се верува и дека царот Самуил имал ерменско потекло. Се вративме кај Садик да го прашаме дали знае да ги протолкува знаците или да ни ги прочита арапските букви, но не можеше. Тој мислеше дека се римски гробови, но му беше чудно што имаше арапски букви на нив. Ни препорача да се консултираме со некој оџа што знае арапски или да отидеме кај историчарите да видиме што мислат тие.

- Можно е гробот што го барате да е изоран или под асфалтот затоа што на времето кога комунистите го прошируваа и пробиваа патот кон Богомила копаа сѐ пред себе. Ним не им беше важно дали нешто уриваат, битно им беше само да го изградат патот - дополни чичко Садик пред да си отидеме од кај него.

Што мислат историчарите?

Кога се вративме во Скопје, разговаравме со д-р Маја Панова од Институтот за национална историја, која има докторирано на богомилството. Кога ги погледна фотографиите од гробовите, таа рече дека многу се слични со стечците (надгробните плочи) на босанските Патарени во Мостар, кои се сметаат за наследници на богомилското учење.

- Симптоматично е тоа што секаде каде што се движеле богомилите низ вековите има некаква оставина од нив. И во Косово, Србија, Црна Гора, Хрватска, Бугарија, Босна, па дури и во Франција. А зошто баш тука, каде што е зачната богомилската идеја нема никаков гроб или знак од нив - напомена д-р Маја Панова.

Конкретно, за арапските симболи, д-р Панова рече дека не мора да значи дека се арапски. Извади од полицата една книга со дуалистички слики и најдовме една фотографија од гроб што има исклесано шари налик на арапското писмо. Кога ги споредивме со нашите фотографии, во многу делови се совпаѓаа.
- Не можеме со сигурност да тврдиме дека гробот на попот Богомил е пронајден, но голема е веројатноста дека е. Овие гробови се навистина слични со богомилските и заслужуваат внимание и истражување. Веројатноста се зголемува и со тоа што според пишани извори, гробот на Богомил се наоѓа во областа Азот, во близина на селото Богомила.

Професорот Виктор Лилчиќ, пак, смета дека целиот комплекс на овие гробови е од мешан религиски состав. Според него, тоа се должи можеби на мешаниот етнички состав по што е познато селото Согле.
- Овие камења претежно имаат исламска форма на надгробни плочи. На некои од нив дури ми се чини дека има и исламско-турски натписи. Но интересно е што на некои се гледа трипартитната поделба на христијанскиот црковен храм над која има три рајски розети. Трипартитната поделба ги претставува животните кораби на Исус Христос. Во средина, црковниот централен кораб, кој е поширок, ја симболизира неговата патека поради тоа што тој е безгрешен и е пример за нас грешните. Лево е машкиот, а десно е женскиот кораб. Како и да е, очигледно е дека некрополата им припаѓала на луѓе што го користеле старотурското писмо, а кои на надгробните плочи ја искажале вербата во продолжетокот на животот на небото - вели Лилчиќ.

Според него, на некои гробови е забележлива форма на крст со малку проширени краци, какви што се среќаваат на многу македонски средновековни гробови. Ова, пак, укажува на присуство на христијанско население во тоа село.

- Овие гробови се навистина вредни и бараат заштита, чистење и оградување од локалната општинска власт. Но кога станува збор за гробот на попот Богомил, мислам дека вниманието треба да се насочи кон тврдината Марково Кале над селата Теово и Согле, и на неколку други пониски утврдувања во тој регион - додава професорот Лилчиќ.

Кој бил попот Богомил?
Коста Солев Рацин во 1939 година во текст за богомилите напишал: Туку, сакаме да кажеме кога некој Вулич или Балугџич или некое нивно копиле ќе земе некоја надуена поза и ќе нѐ праша нас Македонците „Ами камо ви цареви и кралеви и тапија за земјата македонска?“ да му речеме: „Еве ни го дедо Богомил! Вашите цареви и кралеви владееја над нашата земја со крв и гнасотии и вашата тапија над земјата македонска е и така крвава и гнасна. Но колку е светла и силна царштината на деда Богомил, на македонските богомили! Колку е посилна и повисока мислата на деда Богомил од славата и споменот на сите кралеви и цареви и гнетачи и јадачи народни од памтивека до сега! Ние Македонците по патот на дедо Богомил, по мислата на неговата вечна борба и по трагот на неговата силна вера ќе си ја дочекаме и нашата зора!“

Неботитен е фактот дека попот Богомил, иако некои историчари го побркуваат со попот Јеремија, не е некоја митска личност што народот ја создал, туку вистинска и историска, која постоела и за време на бугарскиот цар Петар. Бил прв што почнал да проповеда, како што вели презвитер Козма - ерес. Од беседата против богомилите на презвитер Козма и од Синодикот на царот Борил, убаво може да се види дека основачот на оваа „зла ерес“ како што ја нарекле официјалните црковни лица бил попот Богомил.
Од која културно-етничка средина произлегува попот Богомил изворните материјали не прецизираат, освен она што го напишал Теофилакт во Житието на Климент, дека ереста се појавила меѓу неговата паства по неговата смрт. Токму овој наизглед безначаен податок што ни го дава архиепископот Теофилакт за нас е од посебна важност, бидејќи тој не само што го прецизира пределот во кој за првпат се појавило богомилството туку ни дава можност што не ни ја даваат другите извори и да видиме од каде потекнува Богомил, чие учење стана подлога на многу еретички учења на запад во Европа, а стави и основа на она револуционерно движење што доведе до востание во 969 година и до ослободување на Македонија од бугарското владеење.

Гробот можеби е во месноста Кораби
Локалните жители од селото Богомила малку знаат за средновековната историја на нивното село. Но сепак, има некои што се интересирале и истражувале за попот Богомил и за богомилското движење. Поразговаравме со неколку богомилчани и еден од нив ни посочи дека гробот на Богомил се наоѓа во месноста Кораби, на врвот на околните ридови. Таму, како што ни кажа жителот, честопати македонски свештеници извршувале обреди и пееле свети песни во негова чест. Инаку, местото се вика Кораби според преданието дека порано тој регион бил под вода. Околу езерото имало повеќе населби, а населението за да стигне од едниот до другиот крај користело кораби.
​

 

[perez9]

Богомилството како идеја и не е така лошо само што му пркосело како појава на православието...штета што згаснало.....

 

[arakenx]

Изложба „Сведоштва на богомолите“ во МАНУ
„Сведоштва за богомолите“ е тема на изложбата што денеска ќе биде отворена во изложбениот салон на МАНУ, дел од проектот „Богомилското движење и богомилската книжевност“ реализиран помеѓу МАНУ и БАН.

Изложбата е резултат од теренското истражување спроведено во октомври 2014 година во селата Богомила, Нежилово, Согле и Бистрица.

Богомолството се вбројува во редот на оние духовни појави кои со својот историско-културолошки статус и значење претставуваат релевантна придобивка не само за македонската, туку пошироко за балканската и воопшто за европската цивилизација и култура.

Целта на проектот е културолошко проследување на богомолството како универзална придобивка.


http://a1on.mk/wordpress/archives/560773

 

[nihilista]

[DOUBLEPOST=1478642127][/DOUBLEPOST]

Bile ama gi sotreja do koska. Greota e i da se cita sto im pravele "hristijanskite braka".

 

[Хептаграм XI]

​

 

[Heptathron Omega]

​

Папата има дадено најдобри одговори за (ова што го спомињате).
Идеш под мач бато.....

 

[Хептаграм XI]

​

 

[Curva_sud]

Ова богомолциве се уствари како и ново верциве ? Нешто набрзина прочитав ме асоцираат едни со други..

 

[Butters]

Ова богомолциве се уствари како и ново верциве ? Нешто набрзина прочитав ме асоцираат едни со други..

Богомилите се оригинал Македонска религија, создадена кај нас и од наши луѓе. Колку што памтам од што читав порано тие се првото Протестантско движење во Христијанството и може да се каже дека се прототип на сите денешни Протестански струи

Интересно движење, според мене денешното тн "Православије" е продолжена рака и алатка за грчка пропаганда и би било добро Македонците да обратат повеќе внимание на Богомилизмот кој е вешто криен и маргинализиран од "православните" гркомани и нивните пулени

 

[Ska Maniac]

Богомилите се оригинал Македонска религија, создадена кај нас и од наши луѓе. Колку што памтам од што читав порано тие се првото Протестантско движење во Христијанството и може да се каже дека се прототип на сите денешни Протестански струи

Интересно движење, според мене денешното тн "Православије" е продолжена рака и алатка за грчка пропаганда и би било добро Македонците да обратат повеќе внимание на Богомилизмот кој е вешто криен и маргинализиран од "православните" гркомани и нивните пулени

Се точно напшиша само што не се слагам со тебе е тоа што православие е старата словенска религија затоа што и право и слава се два словенски зборови.
Ова ти што го опишуваш е типичен ортодокс кои што е составен од 2 грчки збора орто и докс кои за чудо имаат исто значење како словенските право и слава.

 

[Хептаграм XI]

Богомилите се оригинал Македонска религија, создадена кај нас и од наши луѓе.

Мислам дека богомилството е повразно со Гностиците. Не е оригинално во смисла да се појавило самостојно, но е оригинално во толкување на нештата и практикување на истите на овие простори, многу поедноставно од самите гностици и нивните симболи .

 

[Goyathlayyy]

​

Ne beshe Dimce so Todor Peshterski u istiot neoslovenski pagan fazon deka nie sme arievcite belata rasa vanzemaljci dojdeni na ovaa planeta bash bash na ovie prostori pa od tuka se imame shireno? Slovenski Vedantizam kako se narekuvaat?

 

[Хептаграм XI]

Ne beshe Dimce so Todor Peshterski u istiot neoslovenski pagan fazon deka nie sme arievcite belata rasa vanzemaljci dojdeni na ovaa planeta bash bash na ovie prostori pa od tuka se imame shireno? Slovenski Vedantizam kako se narekuvaat?

Не знам да ти кажам право. Не ги знам и двајцата што ги спомна, освен што знам дека едниот е во видеото
Баш сега ќе видам за овој Пештерски (јако презиме) Богомилско...