Во социјалистичко време, текстилните и трикотажните индустрии во Македонија својот бум го доживеаја во периодот од 1946 до 1989 година.Владата на СФРЈ во тоа време одлучи да ја подобри македонската економија од занаетчиска во индустриска.Затоа се инвестираше во неколку клучни сектори, производство на електрична енергија, металургија, хемиска, тутунска, кожена, прехранбена индрустрија и текстил. Меѓу нив беше и текстилниот гигант во Штип, фабриката „Македонка“ која беше изградена 1950-та година.
Комплексот беше испланиран на начин што е незамисливо и за денешни услови. Со гардероби за вработените, тушеви, ресторан, продавница, амбуланта, лаборатории и административни простории, во тоа време таа беше една од најголемите и најмодерните фабрики во цела СФРЈ. Важноста на оваа фабрика е толку голема што Јосип Броз Тито ја посети во 1959 година.
Во 1955 година уделот на Македонка во БДП изнесуваше 65 отсто во штипскиот регион, и 80 отсто од БДП на индустријата на регионот.
За потребите на нејзините вработени, фабриката дополнително изгради комплекс станбени згради, па во 1962 година Македонка поседува 171 двособен стан и 120 еднособни апартмани. Македонка даваше кредити без камата на децата на вработените кои студираа, но кредити одобруваше и за други цели.Фабриката поседуваше свој камп на брегот на Охридското езеро, летно одморалиште на Плачковица и хотел на Дојранското езеро. Работниците при користење на хотелите плаќаа по симбилични цени, а фабриката ги финансираше самите одморалишта.
Развојот на фабриката, не беше одбележан само со нејзиното физичко зголемување туку и со воведување на нови производствени линии.Од предилница, прерасна во компанија за преработка на памучни ткаенини. Македонка произведуваше три видови на производи: предиво, сирова ткаенина и готови производи.Одделението за дизјан се развиваше на тој начин што во 1971 година беа направени 400 различни дизјани.Најзначаен потег во работењето на Македонка е што во 1983 година, Македонка изгради фабрика за производство на фармерки и ја купи лиценцата за производство на Вранглер.
Македонка профитираше поради тоа што памук се одгледуваше во штипскиот регион, но и во целата земја.Во поранешна Југославија, само Македонија задоволуваше 90 отсто од потребите за памук во Федерацијата.
Производите на фабриката се продаваа насекаде низ Југославија, Германија и други странски пазари.Во 1983 година, Македонка извезе производи во вредност од 3,5 милиони долари.
Проблемите на Македонка започнаа во 1973 година и продолжија кога значително падна производството на памук во Македонија, поради што фабриката се повеќе зависеше од увоз.Друг фактор кој негативно влијаеше на работата на фабриката се економските потешкотии на Југославија во 1980 година и раните 90-те поради падот на пазарот предизвикан од војните и разединувањето на федеративните републики.
Бидејќи финансиските загуби на Македонка продолжија и во раните 90-ти, беше вклучена во посебната програма за реконструирање на 25-те најголеми фабрики загубари во земјата.Владата беше насочена кон реорганизација на фирмата и решавање на проблемот со прекумерена вработеност со програмата на Светската банка. Постапката на ликвидација беше одложена додека производството продолжи и покрај загубите. Платите беа исплаќани од заеми за кои како гаранција беше ставена сопственоста на Македонка. Ваквата состојба беше неодржлива и работниците беа принудени да земаат одмор и да примаат 70 отсто од нивните плати.
Ваквата состојба го означи почетокот на крајот на еден од најголемите гиганти во текстилната индустрија. Со пропаѓањето на фабриката, условно кажано пропаднаа и многу семејства. Нервозите поради губењето на работните места ги платија со својот живот, со растурање на семејството, со продавање на покуќнината за да се преживее. Со замирањето на Македонка, замре и еден живот во Штип. Времето во градот под Исарот се брои пред и по „Македонка“.
„Македонка“ почнала со работа во 1952 година како предилница со 500, а во 1989 година стигна до 6.000 работници. Покрај другото, годишно произведуваше по 20 милиони метри сурови и исто толку доработени ткаенини, а пред три децении се комплетираше и со погони за деним и за џинс. Беше водечки производител на тој вид текстил во СФРЈ, а со нејзиното пропаѓање и растурањето на заедничкиот пазар почна и згаснувањето на комбинатот. Во 2000 година отиде во стечај, следната година стечајците од Владата добија 515 милиони денари за исплата на стаж од девет години, а погоните на „Македонка“ беа распродадени во периодот од 2003 до 2006 година. Со истата дејност, но само со 300 вработени, денес работат само погоните за џинс и за деним.
- Основната причина за пропаѓањето на „Македонка“ беше растурањето на големиот југословенски пазар, а влијаеја и непродуктивните вработувања и застарениот машински парк, во кој, за разлика од платите, малку се вложуваше. Kога тргна колата надолу, почнаа работничките протести и метежот и тогаш, за жал, беа пропуштени две одлични можности за продажба на комбинатот, за кој пред 12-13 години беа заинтересирани италијанските гиганти „Мирољо“ и „Зуки“ – вели Димитар Аџиев, некогашен раководител во „Македонка“, а подоцна и стечаен управник на нејзините погони Ткајачница и Џинс.
