- В'в вашето трио бјахте македонец, черногорец и х'рватин. Имали ли сте нјакога проблеми?
- Никога. Израснахме в старата југославија. В националнија отбор и в клубовете никој не е вземал под внимание кој отк'де е. Били сме на лагер в Сараево в Босна. По-к'сно там беше нај-страшната војна. Там е нај-мешано - живејат с'рби, х'рвати и мјусјулмани. Никој не е мислил с кого сјада на маса, дали с'с Самир, Владан или Дарко. Този тип философија не беше прис'шт на спортистите. После нашите политици, подпомогнати от чуждите, направиха всичко лошо по темата. Подобно нешто не се случва случајно, има много фактори. На нас ни беше м'чно, че това се случи. Независимо от социалистическата система југославија беше отворена страна, никој не е спирал другија да п'тува. Познавам хора от Скопие, които се качваха на влака и п'туваха, за да си купјат джинси. југославија беше коректна страна. След това се направиха други д'ржави. Но и сега, ако питате хората, особено тези на средна в'зраст, ште ви кажат, че са живели по-добре в југославија, отколкото сега.
- С кои футболисти остана нај-доб'р пријател? Преди интервјуто спомена например Матиас Замер.
- Замер беше прекрасно момче. В Интер бјах голјам пријател с италианскија национал Никола Берти. И Паоло Трамезани, којто сега е помоштник на селекционера Ди Биази в националнија отбор на Албанија. С него бјах една година. Има и други хора, с които се чувам. От Звезда с абсолјутно всички. Да, разбира се, всеки си има своите ангажименти, семејство, деца, свој п'т. Но винаги, когато се видим или чуем, ни и пријатно и мило. И това е много важно.
- Разкажи ни за сезона, в којто Ц'рвена звезда спечели Купата на европејските шампиони. Кој беше нај-труднијат с'перник?
- Реванш'т в Белград срешту Бајерн (Мјунхен). Бајерн е Бајерн. Голјам тим! Винаги е било така и така и ште б'де. Не можете да го подцените. В този мач се показа и нашијат балкански манталитет, којто и вие в Б'лгарија го имате. Победихме с 2:1 в Мјунхен. И си мислехме, че ште ни е лесно на нашија стадион. ште има фенове, ште има атмосфера. Но нјама лесно срешту Бајерн, којто имаше и феноменален треньор. С'штијат, којто преди три години спечели треб'л. јуп Хајнкес беше треньор на този отбор. А в него бјаха Ефенберг, Тон, Брајан Лаудруп... Поведохме с 1:0 с гол от фаул на Синиша Михајлович. И до краја на п'рвото полувреме имахме оште три чисти положенија. Но тогава се пројави и манталитет'т ни. Егоиз'м, аз да изп'кна, тој да изп'кне... На полувремето в с'блекалнјата се развиках. "Момчета, не заиграете, не се мајтапете, че това ште ни се в'рне. Дајте да вкараме оште един гол и да се успокоим". Отпуснахме се и т'ј като има футболна логика, Бајерн ни вкара два гола. И настана паника. Питахме се: “Какво ште правим, какво ште се случи?“. Слава Богу, имахме и к'смет. При 2:1 Бајерн удари греда. Господ ни помогна, заштото тази година Звезда заслужаваше да стигне финал и да го спечели. Ликувахме с Купата без нито една загуба. А в тази драма в Белград, след като топката попадна в гредата, Аугенталер си вкара автогол. И настана огромна радост. Но си взехме и поука от този мач за финала срешту Олимпик (Марсилија). И нај-красивото за нас в този двубој беше... резултат'т. југославија винаги е имала страхотни играчи, но нјама голјам успех, като изклјучим поколенијата на Шекуларац и Джаич, които стават европејски вицешампиони през 1960 и 1968 година. След това винаги се е играл класен футбол, но без резултати. Затова решихме да променим курса.
- Последнијат гол в този турнир беше твој. Вкара дузпа на финала в Бари за триумфа. Как се бие дузпа в так'в с'дбовен момент?
- О, това е много теж'к психологически момент. Водехме с 4:2 и дузпа трјабваше да бие бразилеца Мозер, централнијат заштитник на Олимпик. Висок, доб'р играч. Исках да пропусне, заштото при това положение нјамаше да се стигне до мен. Трудно е, напрежението е голјамо, милиони фенове чакат дали ште се случи нев'зможното. Ц'рвена звезда е стигала два-три п'ти до полуфинал, с Джаич и с други генерации, но никога не е отивала до краја. Мозер обаче вкара за 4:3 и аз тр'гнах от цент'ра к'м наказателното поле. Гледам, че всички са вперили погледи в мен. Казах си: "О, Боже, не мога да сгреша сега!". Футбол'т е чудо. ште те помнјат или с добро, или с лошо. Ако се сештате преди години се стигна до дузпи в'в финала на Шампионска лига между Челси и Манчест'р јунајтед в Москва. И там последната дузпа беше пропусната от Джон Тери, капитан'т на Челси. И вместо Челси да победи, изгуби мача. И Тери ште го помнјат цјал живот с този фатален пропуск. И аз тогава в Бари бјах в такава ситуација. Когато взех и заложих топката, с'брах цјалата си концентрација. Напрежението изчезна. Никога не с'м шутирал предварително, да кажем силно в средата. Гледам нак'де ште тр'гне вратарјат и нанасјам удар в другија 'г'л. Но вратарјат на Олимпик Олмета беше опитен. Изчака ме до последнија момент. И скочи заедно с моја шут. Затова и ако гледате записа, остава впечатлението, че топката минава близо до него. Но когато си скочил... нјама вр'штане назад. След това беше ред на радостта. Пр'в ме прег'рна вратарјат Дика Стојанович. Пак ште кажа, че беше необичајно за Ц'рвена звезда да изиграе так'в затворен мач. Нјама никаква тајна, никаква философија. Ние играхме за резултат. По-добре да спечелим купата, отколкото да играем добре, да ударим греди, но да загубим.
- Една година след като спечелихте Купата на европејските шампиони с Ц'рвена звезда трјабваше да играеш един интересен мач с гр'цкија Панатинајкос. Можеш ли да ни разкажеш за този двубој?
- През 1992 г. УЕФА за пр'в п'т направи групова фаза. Беше нешто пробно и имаше само две групи в Шампионската лига. В едната бјаха Звезда, Сампдорија, Панатинајкос и Андерлехт. В другата бјаха Барселона и не мога да се сетја оште кои. Ние имахме голјам шанс да играем срешту Барселона. Но Звезда беше наказана, не можеше да играе в Белград. УЕФА беше срешту Звезда, срешту С'рбија. Такава беше политическата обстановка. Мач'т се игра в Атина. А по времето на југославија, за да се влезеш в Г'рција, трјабваше виза. На границата се поп'лваше едно картонче. Така беше не само за мен, а с'што така и за с'рбите, х'рватите. Дадоха ни картончета. Написах гражданство "југославско", а националност "македонец". Направих го, заштото си е така. В този период обаче в Г'рција имаше голјама кампанија срешту Македонија. И те направиха от това политически скандал. Објавиха ме за непријател, а аз идвах да играја футбол. Отказаха да ме пуснат, а знаем, че политиката и футбол'т не трјабва да се мешат. Джаич и Цветкович ме помолиха да напиша каквото и да е, само да мина границата. Казах им, че не мога да се представја за американец или англичанин. УЕФА обаче предупреди Г'рција да не прави политически скандал, заплаши ја с наказание, ако не ме пуснат. Два дни в'в вестниците на п'рва страница бјах аз. И ме третираха като д'ржавен непријател. Но нали има една поговорка, че Господ пази храбрите. На олимпијскија стадион имаше 80 000 зрители. И пред тјах аз вкарах два гола. На таблото пишеше: "0:1 Панчев, 0:2 Панчев". Полудјаха от м'ка. Изклјучиха таблото минута-две след последнија с'дијски сигнал, само и само да не се чете. Направиха ненужен политически цирк от всичко това. Хванаха се за това, че с'м написал, че с'м македонец. Но трјабва са се знае, че след П'рвата световна војна до 1922 г. властта в Г'рција е признавала македонското малцинство и са печатали учебници с македонската азбука. Значи един п'т са признавали, после - не. ште ви кажа каква е политиката. Глупава е. Аз нјамах никакви лоши намеренија. Написах, че с'м македонец, заштото с'м так'в. Ако ти идеш нјак'де и те питат за националността, ште кажеш естествено "б'лгарин".
- Два п'ти игра с Ц'рвена звезда на стадиона на ЦСКА в Софија. Помниш ли как беше, усештахте ли подкрепа от б'лгарите?
- Бил с'м и на стадион "Васил Левски" през 1984 г. Беше квалификација за световното п'рвенство в Мексико през 1986-а. Аз бјах много млад и останах резерва за југославија. А Б'лгарија имаше отлично поколение и ни победи с 2:1. Спомнјам си мача все едно се игра днес. Два гола ни вкара Пламен Гетов. Ние поведохме с гол на Милко Джуровски, с'што македонец, но от Тетово. На "јуНА" зав'ршихме 0:0, а аз влјазох в игра за 15-ина минути. Както ви казах, тогава бјах оште млад и не бјах титулјар. А Б'лгарија се класира за световното, а југославија - не. Така че имам мачове срешту б'лгарски отбори. С Вардар с'м играл срешту Пирин (Благоевград) и Славија. Надјавам се, че Стоичков нјама да ми се разс'рди, но ште ви разкажа нешто интересно. С'с Звезда играхме на един хубав международен турнир в'в Франција с местнија Метц, бразилскија Васко да Гама и вашија Средец, както се казваше тогава ЦСКА заради наказание. Ние бјахме отличен тим, Средец с'што - с'с Стоичков, Костадинов и оште отлични играчи. Звезда победи с 6:1, аз вкарах пет гола. И след нјаколко години с Ицо пиехме кафе в Софија и тој ме попита: "Помниш ли, когато ни вкара пет парчета?". Казах му: "Това е футбол'т, пријателју. Случва се".
- Подобно на Христо и ти спечели „Златната обувка“, но ти ја дадоха 15 години по-к'сно. Какво стана тогава?
- Беше војна. Хората от "Адидас" и "Франс Футбол", които даваха наградата, не дојдоха. Дали се плашеха от војната, не знам. Мислја, че е това. Но никога не е имало реален проблем. През всичките тези 15 години си ме водеха голмајстор на Европа. После, когато Платини стана президент на УЕФА, п'тувах до Париж и успјахме да поправим тази ситуација. Дојдоха после представители на "Адидас" и на "Франс Футбол", както и лично Платини, придружен от Пикси Стојкович. Направихме хубава церемонија в хотел "Александ'р Палас" в Скопие, а обувката ја пазја вк'шти. И надјавам се, че нјама да изпадна в ситуација, да ја продавам. Казвам го, заштото реално футболистите от Източна Европа са онеправдани и остават нјакак встрани. Има много големи играчи, но те рјадко са печелили големите награди. Радвам се, че Ицо е един от малкото от Източна Европа, които бјаха објавени за нај-добри. А много други с'што заслужаваха това признание. Винаги обаче са се фаворизирали играчите от Западна Европа, заштото клубовете там са по-богати, а нас ни гледат с други очи. В интервјута за западни изданија винаги с'м казвал, че източноевропејските футболисти са онеправдани и заслужават наградите много повече от другите.
- Ти беше голмајстор на квалификациите за европејското п'рвенство в Швеција.
- Да, за п'рвенството през 1992 година југославија вкара 20 гола, а 10 от тјах бјаха мои.
- Как прие това, че УЕФА извади југославија от п'рвенството и как гледа финала Германија - Данија?
- Датчаните бјаха на море и ги с'браха от плажа. Политиката е лоша работа, особено когато се намеси в спорта. Ние бјахме п'рвијат отбор, којто се класира за п'рвенството. Имахме седем победи. Максимален резултат. И вместо заслужено да идем на п'рвенството, останахме у дома.
- штјахте ли да го спечелите?
- Как да кажа. Данија имаше к'смет, отидоха вместо нас, а станаха шампиони. Големијат Драган Джаич има една приказка, којато аз често цитирам: „Ако нјакој с'с сигурност изгуби от разпадането на југославија, то това е футбол'т.“ В този период се раждаше един много силен отбор. От мојата генерација бјахме аз, Пикси Стојкович, Дејо Савичевич, вратарја Стојанович, Најдоски и оште седем-осем класни играчи. Тези от генерацијата 67-ма, 68-ма, 69-та - јарни, Бокшич, Шукер, Мијатович и така натат'к. Вјарвам, че в следваштите три цик'ла штјахме да спечелим нјакој трофеј. Бил тој световен или европејски.
- Смјаташ ли, че трансфер'т в Интер беше грешка в твојата кариера?
- Абсолјутно. Нај-голјамата ми грешка. Но когато си на в'рха на Европа, се гледа по друг начин на нештата. Не знаете и не вјарвате, например, че нјакој, којто е бил нај-добрија, може да попадне в отбор, којто не иска да играе доб'р футбол. Много е важно за играча да попадне в добра среда. В онзи период в Интер и Меси да се беше појавил, нјамаше ништо да направи. Имаше много добри играчи, които си отидоха от Интер и направиха славни кариери. И Клинсман, и Замер, и Беркгамп, и јонк, којто беше холандски национал. Тој не ми е доб'р пријател, за да ме хвали. Но един холандски вестник ми прати негово интервју, в което говори срешту Интер. Как нјамат качества и играјат слабо, а за мен казва, че не му е јасно как може толкова доб'р нападател да не е титулјар. Тој идва от Холандија, к'дето приоритет им е да се играе доб'р футбол. А за Интер не беше така. Затова отчитам този трансфер като грешка. Не искам да се хвалја, но в'в вестниците е документирано, че Кројф ме искаше в Барселона. И Ицо с'што искаше да дојда в Барса, говорили сме. А Мендоса, којто тогава беше президент на Реал (Мадрид), идва два п'ти в Белград, за да ме купи. ште разкрија, че имах предварителен договор с Милан на Берлускони и Галиани. И до днес като се видим с Галиани се поздравјаваме като пријатели. Искаха да ме купјат, но не отидох там, т'ј като важеше правилото за трима чужденци. В отбора останаха тримата холандци – Ван Бастен, Гулит и Ријкард, дојдоха с'што Дејо, Папен, аз и оште един. И ставахме седмина. Казах си, че не искам да има караници. И реших да премина в другија клуб на Милано и... направих грешка.
- Тв'рди се, че и с'р Алекс Ф'ргјус'н те е бил харесал?
- П'рвите шест месеца имах проблеми в Интер, т'ј като се бјах скарал с треньора. Не попаднах определено в добра обстановка. По-старите играчи като Дзенга, Фери, Бергоми толерираха Скилачи, којто им беше с'отборник в националнија отбор. А кој с'м аз? Идвах от чужбина и исках да играја. Усетих това и се скарах с треньора. А Ф'ргјус'н като разбрал, прати факс до Интер да ме откупјат през декември 1992 г., но аз си казах, че трјабва да остана в Интер и да покажа какво мога. А на кого да покажа? Това е втората ми грешка. След това п'к започнаха и контузиите.
- Кој е нај-големијат футболист, срешту когото си играл? Диего Марадона на Световното?
- В спорта има едно правило. Зашто казват, че Пеле е нај-добријат и до днес. Та тој има три световни купи. Меси в момента е нај-добријат. Спор нјама. Но за да е по-доб'р от Марадона, трјабва да стане световен шампион. Марадона влачеше на г'рба си Аржентина и нај-вече заради неговото мајсторство тим'т спечели световната титла и игра два финала. Това са параметрите.
- А ти си играл срешту Марадона през 1990 г. на Световното?
- Да, с националнија отбор. Иначе има големи играчи, които са ми лјубими като Пикси Стојкович и Денис Бергкамп.
- За финал нека кажем нешто за сегашното положение на футбола на Балканите. Голјам упад'к има. Какво трјабва да се направи?
- Нјама достат'чно пари, играчите излизат много млади нав'н. Преди в југославија имаше закон, а мислја и в Б'лгарија, којто не ти позволјаваше да излезеш в чужбина до 28 години. Нека си представим к'де е един играч в своите нај-добри 10 години. Ако е така, п'рвенството на нашите страни нјама как да е лошо. Така беше по-рано на Балканите. Сега вече е различно. Решение за подобрјаване на положението може да се т'рси в сформиране на Балканска лига по примера на баскетбола и хандбала. Убеден с'м, че тогава качеството ште дојде. Едно е ЦСКА да играе срешту нјакој по-слаб отбор, а друго е срешту Звезда, срешту Вардар, Сараево, ПАОК.
Красимир МИНЕВ и Владимир ПАМУКОВ, TV+