- Член од
- 5 септември 2007
- Мислења
- 3.848
- Поени од реакции
- 960
Библијата и Археологијата
Библијата, меѓу другото, е вистинска ризница на географски, етнолошки и историски податоци. Еден од начините да се провери нејзината веродостојност е согласноста меѓу тие информации со фактите утврдени со научните истражувања во овие области. Делот од науката (или историјата) кој што се занимава ископувања и проучувања на разновидните материјали од човековата историја (градби, споменици, алати, монети и други предмети) се нарекува археологија.
Самиот збор, всушност, значи "наука за старините, за старите предмети".
Голем број археолошки истражувања се вршени на териториите на Израел и Палестина, Египет, Сирија и Ирак, бидејќи таму се одигрувале многу случки значајни за човековата цивилизација. Библијата има посредна и непосредна врска со археолошките изучувања на овие, а и на други територии (Турција, Грција, Италија, итн.). Од една страна, многу археолози се раководеле од Библиските податоци за местоположбата на определени градови, градби, и слично, а од друга страна, голем број од археолошките откритија ја потврдуваат веродостојноста на Библиските записи.
Секако, Библијата не е археолошки атлас, ниту учебник по историја, географија или етнологија. Нејзината основна намена е да му ја пренесе на човекот Божјата порака. Начинот на којшто Бог решил да го стори тоа преку луѓе. А тие живееле во определено време, народ и простор. Оттаму, во Библиските написи се провлекуваат илјадници имиња на луѓе, места и народи со бројни патемни податоци за времето и начинот на којшто тие живееле. Ако арехолошките истражувања ги потврдуваат Библиските податоци, тоа секако е придонес кон потврдувањето на веродостојноста на Библијата.
До овој момент, толкав е бројот на археолшките пронајдоци кои што на свој начин ја потврдуваат веродостојнаста на Библијата, што би можело да состави цела Библиска Археолошка Енциклопедија. Колку што нам ни е познато, на нашите поблиски простори постои само една книга која што поопширно и документирано опишува поголем број вакви археолошки пронајдоци. Тоа е книгата "Библија је у праву" од Вернер Келер. На заинтересираните им ја препорачуваме за проширување на сознанијата од оваа област. За намените на текстов, ние само бегло ќе споменеме некои археолошки податоци во врска со Библијата, кои допреле и до нашата јавност. Веруваме дека и тие ќе бидат доволни за еден општ увид во тој предмет.
Глинените плочи од Ебла
До не толку одамна, меѓу безбожниците се тврдеше дека тоа не е можно Мојсеј да бил писател на првите пет книги од Библијата. Имено, тие сметале дека Мојсеј живеел околу 1500 години пред Христа (п.н.е), а науката, според нив, не познавала писменост на луѓето порано од околу 1300 години пред Христа. По којзнае кој пат, Библијата беше нападната како ненаучна и неточна.
Во 1964 година, д-р Паоло Матие и д-р Џовани Петинато, обајцата од Римскиот Универзитет, започнале со ископување во околината на Алепо, Сирија. По 10-годишна упорна работа, пронајдено е вистинското археолошко богатство: архива од 15 000 глинени плочи.
Ова архолошко откритие беше вистинска сензација.
Весникот "Нова Македонија" од 22. 01. 1979 г., објави напис во врска со тоа под наслов: "Глинена архива открила непознато царство". Пренесуваме само еден цитат од тој натпис:
"Глинените плочи од Ебла расветлиле многу непознати или недостатно познати настани од историјата. Од нив се појавуваат повеќе од 500 географски имиња, меѓу кои и имињата на градовите за кои се верувало дека се основани многу подоцна: Бејрут, Вавилон, Дамаск и Газа, како и библиските легендарни градови Содом и Гомора".
Според истиот натпис, овие глинени плочи потекнуваат од 23 век пред Христа. Какво е значењето на оваа библиотека од Ебла за веродостојноста на Библијата?
Ебла (Сирија)
Една од глинените плочи
(Кликни на сликата за целосна големина)
Како прво, овие откритија покажаа дека постоела многу уредна писменост уште 1000 години пред Мојсеј! На овие плочи од Ебла има голем број разновидни записи за трговски договори, хроника и географски имиња. Само на една плоча се појавуваат 260 географски имиња!
Второ, меѓу имињата на градовите се наоѓаат и петте градови во Сидимска долина: Содом, Гомора, Адма, Севоим и Вела. Библијата ги цитира овие градови и нивните цареви (1 Мојсеј 14:2) по истиот редослед! Дури ни кажува дека старото име на петтиот град било Вела, а подоцнежното Сигор (или Зоар).
Околу овие информации од Библијата порано се креваше голем прав. Видни историчари дури напишаа и книга против Библиската содржина. Така, познатиот германски историчар и професор по ориентални јазици на Универзитетот во Стразбур, Теодор Нолдеке (Theodor Noldeke, 1836-1930), признат по своите истражувања за Исламот, објави книга под наслов: "Неисторичноста на текстот од 1 Мојсеј 14". Во оваа книга тој главно докажува дека градовите Содом и Гомора се библиска легенда и дека никогаш не постоеле.
Во 1918 година, и Вилијам Олбрајт има напишано слична книга под наслов: "Митски елементи во приказната за Јосиф" во која што вели дека 1 Мојсеј 14 глава е чист политички памфлет, со митски карактер. Но, глинените плочи од Ебла ги фрлија во заборав овие, за своето време "научни книги" од видни стручњаци.
Трето, на плочите од Ебла има и поголем број други имиња на градови за кои зборува Библијата. Тоа се Салим (градот на Мелхиседек, 1 Мојсеј 14:18), Хазор, Лахиш, Мегидо, Газа, Јопа, Дамаск па и Ерусалим ("Урусалима"). Воедно, тоа е засега и најстариот документ за името Ерусалим. Се спомнува и градот Хархемиш, кој го спомнува пророкот Исаија (10:9).
Четврто, има чести спомнувања за Хититите. Бидејќи Мојсеј пишува (во 1 Мојсеј 23) дека Аврам купил гробница (пештера ) од Хититите, постоеше и забелешка дека овој библиски запис не е веродостоен, бидејќи, наводно "научно е утврдено дека Хититите во времето на Аврам не постоеле" Уште еднаш се покажа дека Библијата е во право.
Петто, на глинените плочи од Ебла се запишани голем број правни прописи за судење, казни итн. Дадени се и многу детали околу исплаќањето оштета за повреди, силувања итн. Ова е значајно, бидејќи на Библијата и се припишуваше нанаучноста кога се зборува за мошне развиениот правен систем, постоел во Ебла уште 1000 години пред Мојсеј!
На крајот, да кажеме дека глинените плочи од Ебла потврдуваат и голем број други податоци од Библијата. Така на пример, на подолгата листа имиња кои се спомнувани и во Библијата, на плочите од Ебла се наоѓаат запишани: Микаилу (Михаел), Еасум (Исав), Даудум (Давид), Шаулум (Саул), Ишмаил (Исмаел) и други. Има и записи за договори (сојузништва) меѓу цареви од Ебла и од Асирија коишто се спомнуваат и во Библијата, а доскоро се сметаа за неверодостојни итн. Во секој случај, христијаните можат да бидат охрабрени. Плочите од Ебла не дадоа ништо ново кон христијанската вера, но замолкнаа многу злобни усти.
