Случувања во Македонија (Генерална дискусија)

[Peja989]

Makedoncite (najgolem del) vikaat Hans i Mitch Makedonski ne ni se potrebni ovde da odlucuvaat za nasata idnina.

Значи ти и твоите од Германија не доаѓате на гласање затоа што се плашите од тоа што ќе КАЖАТ македонците? Логично брат.

 

[petar..]

По дијаспората се плукаше и за време на шарените кога протестираа против ВМРО, а и тогаш немаа дтапната во Македонија со години.
Ги знам луѓето, па затоа знам кој колку стапнал.

беше на протестите да видиш кој беа?

 

[|gor]

беше на протестите да видиш кој беа?

Работев. Знам кој ме умараше да одам на протести плус го гледав видеото од протестот.

 

[Staufer]

Значи ти и твоите од Германија не доаѓате на гласање затоа што се плашите од тоа што ќе КАЖАТ македонците? Логично брат.

Pred da me obvinuvas za Kicevo su idel (sme idele) i glasav protiv teritorialnata reorganizacija. Tie sto sega placat se tie sto kazuvaa vo vremeto, deka nekoi prasanja ne zasluzuvaat odgovor. I togas dojde zivot, ne prizna Amerika, jej, gotovo e ke zavrne zlato od nebo. Se otreznavte.

Ti se zanimavas so sitni finti i prasanja a ne ja gledas strateskata cel koja nie kako Makedonci treba da ja imame. A toa e da ja imame kontrolata nad nasata drzava. Kako moze da se iskoristi dijasporata za ovaa cel? Edna izborna edinica i voveduvanje elektronsko glasanje za da moze dijasporata masovno da glasa. Od prosta matematika ke ispadne deka Makedoncite so toa poveke bi imale korist od Albancite, zatoa sto Makedonskata dijaspora e pobrojna. Dali glasaat za komunjarive ili laznive patrioti e ponebitno prasanje. Znam deka na vas najgolema motivacija da kazuvate protiv dijasporata e deka demek glasaat za DPMNE pa od partiski pricini ste protiv toa da glasaat. Ama nie se naogjame vo situacija kade sto partiskite prasanja ne se relevantni zatoa sto opstiot ostanok na drzavata kako sto ja imame e vo opasnost. Ako sakas sfati, ako ne ne. Ti posakuvam mnogu ljubov od nedopirlivite oti od toa ke zavisit kako ke si pomine Makedonecot vo svojata drzava (primer policajkata koja sama se udri). Ke prajme muabet za par godini ako postoi uste forumot.

 

[|gor]

Ima razlika:

Albancite ja nosat nivnata dijaspora (so zakani ili kako bilo) vo Makedonija za da dobijat opstini kako Struga i Kicevo.
Makedoncite (najgolem del) vikaat Hans i Mitch Makedonski ne ni se potrebni ovde da odlucuvaat za nasata idnina. Pa sto izbegale pa i ne bile Makedonci veke. Neka si gledaat rabota tamu negde kaj sto se.

Rezultat: Albancite gi dobivaat Struga i Kicevo. Makedoncite so takvoto ostanuvaat vraka. Posle Branko, Grujo i Mitch Makedonski im bile krivi.

Poentata e, deka so dobra sorabotka megju Makedoncite vo Makedonija i Makedoncite vo dijasporata i Makedonija kako drzava i Makedoncite vo Makedonija mozat samo da pobedat, nikako da izgubat. Jasno, mnogu visok intelektualen kapacitet e potreben ova da se sfati, polesno e da se omalozuva dijasporata deka cistat klozeti (ja nikogo ne poznavam sto go raboti toa).

Vaka ako prodolzite (vo momentalnata situacija nema "nie" ako ocigledno ne sakate), za par godini uste klucot na drzavata ke im go predadete na Albancite (=metafora). Kako sto kinisala rabotata so noviov zivot toj den ke dojde pobrzo od sto mislime.

Име, имаш право тоа за албанската дијаспора. Но кога тука се собираа гласови за да не се изгубат Кичево и Струга нашите бараа пари. Плус превозот им беше платен, а сакаа уште. На крај само еден автобус се наполни за гласање. Што сакаш повеќе од такви луѓе. Имаше и такви зошто да гласам за градоначалник од ВМРО кога јас сум СДСМ хехехех.

 

[petar..]

Име, имаш право тоа за албанската дијаспора. Но кога тука се собираа гласови за да не се изгубат Кичево и Струга нашите бараа пари. Плус превозот им беше платен, а сакаа уште. На крај само еден автобус се наполни за гласање. Што сакаш повеќе од такви луѓе. Имаше и такви зошто да гласам за градоначалник од ВМРО кога јас сум СДСМ хехехех.

па тие и денес се најгласни со дефукусирање од вистинските настани и по секоја цена го дркаат на некоја Бренда од Чикаго.

 

[Peja989]

Pred da me obvinuvas za Kicevo su idel (sme idele) i glasav protiv teritorialnata reorganizacija. Tie sto sega placat se tie sto kazuvaa vo vremeto, deka nekoi prasanja ne zasluzuvaat odgovor. I togas dojde zivot, ne prizna Amerika, jej, gotovo e ke zavrne zlato od nebo. Se otreznavte.

Ti se zanimavas so sitni finti i prasanja a ne ja gledas strateskata cel koja nie kako Makedonci treba da ja imame. A toa e da ja imame kontrolata nad nasata drzava. Kako moze da se iskoristi dijasporata za ovaa cel? Edna izborna edinica i voveduvanje elektronsko glasanje za da moze dijasporata masovno da glasa. Od prosta matematika ke ispadne deka Makedoncite so toa poveke bi imale korist od Albancite, zatoa sto Makedonskata dijaspora e pobrojna. Dali glasaat za komunjarive ili laznive patrioti e ponebitno prasanje. Znam deka na vas najgolema motivacija da kazuvate protiv dijasporata e deka demek glasaat za DPMNE pa od partiski pricini ste protiv toa da glasaat. Ama nie se naogjame vo situacija kade sto partiskite prasanja ne se relevantni zatoa sto opstiot ostanok na drzavata kako sto ja imame e vo opasnost. Ako sakas sfati, ako ne ne. Ti posakuvam mnogu ljubov od nedopirlivite oti od toa ke zavisit kako ke si pomine Makedonecot vo svojata drzava (primer policajkata koja sama se udri). Ke prajme muabet za par godini ako postoi uste forumot.

Не те обвинив, немам ни намера. Прашувам само дали тоа е оправдување, да не дојдеш тука (не конкретно ти и твоето семејство, туку цела наша дијаспора) затоа што тукашните НЕ ТЕ САКАЛЕ и ЌЕ ТИ СЕ СМЕЕЛЕ?

Убаво си пиша имењакот твој, ситни души, гледаш и пари барале.

 

[Staufer]

Не те обвинив, немам ни намера. Прашувам само дали тоа е оправдување, да не дојдеш тука (не конкретно ти и твоето семејство, туку цела наша дијаспора) затоа што тукашните НЕ ТЕ САКАЛЕ и ЌЕ ТИ СЕ СМЕЕЛЕ?

Убаво си пиша имењакот твој, ситни души, гледаш и пари барале.

Не реков дека некој некому ќе се смее. Ај ние од Европа и да дојдиме - нема голем ефект имаќи во предвид дека сепак во Австралија и Северна Америка нашите се многи побројни.

Луѓе од разни причини не иделе. Имаше клубови кои се организираа и идеја и ја не знам дека државата или партиите нешто организираше. А кај Албанците некои доброволни идеа а некој беа принудени им се закануваа дека ќе им ги запалат куќите, барем во Кичевско така имам слушнато.

 

[Peja989]

Не реков дека некој некому ќе се смее. Ај ние од Европа и да дојдиме - нема голем ефект имаќи во предвид дека сепак во Австралија и Северна Америка нашите се многи побројни.

Луѓе од разни причини не иделе. Имаше клубови кои се организираа и идеја и ја не знам дека државата или партиите нешто организираше. А кај Албанците некои доброволни идеа а некој беа принудени им се закануваа дека ќе им ги запалат куќите, барем во Кичевско така имам слушнато.

Ама зошто да треба некој да те организира? Зошто некој да треба да ти каже „ееееееееј ваму се гласа нешто против твојата татковина, ај у пакет сите и на гласање доле“. Зошто некој да треба да каже нешто? Многу игра улога што е останато тоа дека дпмне е патриотската партија а есдеес влече накај Југославија а ние нели неаме ништо со Југославија, антички сме бла бла бла.

Многу хипокрити, многу. Јас познавам доста луѓе што отишле во странство и не познавам еден, буквално ЕДЕН да има финансиски потпомогнато во државава, било како. Сите што ги имам на фејсбук, ќутеа до пред година дена, за буквално ништо не се бунеа, за ништо што се случуваше во државава. Сакаш да ми кажеш дека до пред година дена цветаа ружи и сеа оддеднаш станавме Бејрут?

 

[Scirea]

Еве денес е загревање, утре е она најважното кога ќе го изгласаат законот за јазици... не само што ќе ја направат цела држава двојазична, туку и ќе му ебат матер на буџетот, дека носат закон без да знаат колку пари ќе кошта за да во целост се исполни на дело.

Е утре да удрете најјако по дијаспората

Од 1 почнуваат со седницата, тогаш распалете со тастатурите по дијаспората.

 

[Ilumious]

. Плус превозот им беше платен, а сакаа уште. На крај само еден автобус се наполни за гласање. Што сакаш повеќе од такви луѓе. Имаше и такви зошто да гласам за градоначалник од ВМРО кога јас сум СДСМ хехехех.

Ааааааа нееееее ахахахаха 80 евра карта за бус многу им било, плус бонус сакале ама важно името не го даваат оваа информација што ја сподели е боље и од забраната за двојно државјанство која ја предложив за да видиме кој е кој. Епа вмро, сдсм, зошто да гласам, после да не се чудиме што бидна тоа што бидна со тие градови.

 

[Peja989]

Од 1 почнуваат со седницата, тогаш распалете со тастатурите по дијаспората.

Не си пред Собрание?

 

[Klin]

Шверцувањето на двојазичноста и „џебното вето“ на Претседателот
Димитар Апасиев

Повод за овој блог е најавата на некои челници на ДУИ, вклучително и на актуелниот претседател на Собранието на РМ – Талат Џафери, дека намерава, дрско и противуставно, да ја прекрши легислативната постапка за носење на непопуларниот иритирачки Закон за употреба на јазиците и истиот да биде донесен „на мускули“ – на еден доста силеџиски, итромански и досега невиден начин – заобиколувајќи ја расправата за опозициските амандмани. Затоа, во продолжение, ќе се обидеме да ги оставиме на страна политичките реперкусии на овој контроверзен закон, држејќи се притоа само до правните аспекти на неговото носење...

Законот за јазиците е типичен пример за „тиранија на малцинството“
Најпрво, околу самиот пежоративно наречен „Закон за двојазичност“. Стручната и длабинска анализа на законскиот текст покажува дека е пишуван од прилично слаби правници, без елементарно номотехничко знаење. Тој е неконзистентен правен пропис кој буквално меша „баби и жаби“, па логично е што изобилува со толку многу противуставни одредби, при што самото нивно набројување би ни одзело простор колку за една магистерска теза

Но, сепак, за илустрација на лаичката јавност, би елаборирале само една флагрантна поврeда на основните правни принципи и фунадаментални начела кои ги содржи овој небулозен закон „со срцева мана“. Имено, во правото ниту се видело, ниту се чуло со обичен закон да менувате системски/органски закони! Членовите од предметниов Закон кои се однесуваат на функционалното процесно право, односно на судските постапки, се противуставни par excellence, затоа што во чл. 98, поточно во првата точка на Амандманот XXV (2005) на Уставот на РМ, изрично и со императивна и безрезервна правна норма се вели дека: „Видовите, надлежноста, основањето, укинувањето, организацијата и составот на судовите, како и постапката пред нив, се уредуваат со закон што се донесува со двотретинско мнозинство гласови од вкупниот број пратеници“ (квалификуван правен режим на ius cogens)! Според ова, argumentum a fortiori, недозволиво и правно невозможно е со т.н. обичен закон – кој de iure и de facto може да се донесе со релативно мнозинство гласови, односно со најмалку 40 пратеници – да се уредува правна материја за чие регулирање e потребно минимум квалификувано мнозинство гласови, односно најмалку 80 пратеници по сила на устав (ex constitutionis)! За другите, над дваесетина, противуставни одредби содржани во овој закон, со оглед на расположливиот простор, ќе пишуваме во некоја следна прилика.

Амандманите мора да се разгледуваат или законот да падне во заборав
Во поглед на прашањето за (не)разгледување на опозициските амандмани, кои патем речено се уредно и благовремено поднесени и архивирани, пречистениот текст на Деловникот на Собранието на РМ (2013) е сосема јасен: „По повторното разгледување на законот, амандмани можат да се поднесуваат само во врска со укажувањето на претседателот на Републиката“ [чл. 173, ст.3]! Ова, во случајов е целосно испочитувано – бидејќи амандманите на опозициската ДПМНЕ се стратешки добро осмислени и тактички поднесени токму во врска со деветнаесетте законски члена на кои, претходно, претседателот веќе даде писмени забелешки [особено за чл. 1-14, чл. 16-17 и чл. 22-24].

Впрочем, иако станува збор за рекорден број амандмани – околу 35.000, слично како и 15.500 амандмани на ДУИ поднесени за т.н. Закон за бранители (2012) кој никогаш и не се донесе – претседателот на Собранието има само два правно издржани легислативни избора: (1) или тие ќе мора да се разгледуваат – што реално би значело парализа на работата на Собранието во догледен период од најмалку шест-седум месеци; или, пак, (2) законот ќе мора да падне во заборав – односно да биде „избришан од сеќавањето на народот“ (damnatio memoriae) и оваа негова нацрт-верзија никогаш повеќе да не се стави на дневен ред на пленарна собраниска седница!

Вторава опција се чини поисправна, затоа што Собранието in concreto падна во задоцнување, бидејќи веќе е пробиен максималниот рок од триесет дена во кој владејачкото мнозинство имаше процедурално право да го преразгледа вратениот закон од страна на шефот на државата: „Ако претседателот на Републиката одлучи да не го потпише указот за прогласување на законот, Собранието повторно го разгледува во фаза на трето читање, во рок од 30 дена од денот на донесувањето“ [чл. 173, ст.2 од Деловникот]! Бидејќи законот е донесен на 11 јануари 2018, триесетдневниот рок – согласно општоважечките правила за сметање на времето (т.н. цивилна компутација на рокови) – истече на ден 11 февруари 2018, до кога законот требаше и мораше повторно да се усвои со апсолутно мнозинство гласови. За разлика од другите прескриптивни рокови, кога станува збор за ваков законски, незапирлив, објективен, непроменлив, позитивен, перемпторен и преклузивен рок (етимолошки доаѓа од латинското praecludо = „заклучува/затвора“), базична одлика е тоа што неговото непочитување има екстинктивна, т.е. погасувачка правна природа – односно се губи и самото право кое што е орочено: во случајов, тоа е правото на Собранието повторно да го донесе истиот ветиран закон во неизменета форма!

Претседателот може да употреби и т.н. џебно вето
Интересен е фактот дека правото на вето на шефот на државата е регулирано во уставниот оддел посветен на Собранието на РМ [член 75], а не како што би се очекувало во одделот посветен на Претседателот на РМ – што несомнено ја потврдува констатацијата дека ветото има легислативна функција и е дел од законодавната постапка. Со други зборови, промулгацијата (лат. promulgatio = „обнародување“, т.е. потпишување на указот за прогласување на законот) претставува претфинален чин при донесувањето на законите, кој ѝ претходи на „публикацијата“ (publicatio), односно на конечното обзнанување/објавување на законот во Службен весник. Или, поинаку кажано, ако нема указ – нема ни закон! Оти законот се смета за дефинитивно донесен единствено кога претседателот на Републиката, своерачно, ќе го потпише указот за негово прогласување. Тогаш и само тогаш, конкретниот закон, кој претходно бил изгласан, може да биде објавен, а подоцна и да влезе во сила (urbi et orbi). Значи, без указот – кој, всушност, има конститутивно дејство на пораѓање на законот – законот сè уште го нема: тој не постои и, следствено, не ни може да произведе никакво правно дејство.

Во досегашната уставно-правна историја на независна Македонија, не постои ниту еден единствен случај закон да биде објавен и да почне да се применува без потпис од шефот на државата! Досегашните четворица претседатели на Републиката го употребувале правото на суспензивно ветово повеќе ситуации:

(а) првиот претседател Киро Глигоров, во првиот свој мандат го нема употребено правото на вето; додека, пак, во текот на неговиот втор мандат го има употребено вкупно четири пати [два пати во 1997 и по еднаш во 1998 и во 1999 год.];

(б) вториот претседател Борис Трајковски, за време на својот мандат, правото на вето го има употребено вкупно шест пати [еднаш во 2001 и пет пати во 2003 год.];

(в) третиот претседател Бранко Црвенковски е рекордер во користењето на ова право, бидејќи во единствениот свој мандат го има употребено дури десет пати [еднаш во 2005, два пати во 2006 и седум пати во 2008 год.]! Да потсетиме дека претседателот Црвенковски стави вето на претходниот Закон за употреба на јазикот што го зборуваат најмалку 20% од граѓаните во Македонија и во единиците на локалната самоуправа (4.08.2008) – кој беше далеку побениген и понеопасен во споредба со овој најнов октроиран лингвистички закон; и, конечно,

(г) последниот, четврти македонски претседател Ѓорѓе Иванов беше единствениот кој во своите два мандата воопшто го немаше употребено ова негово уставно право, а да не беше спорниов Закон за јазици [2018] прашање е дали воопшто и ќе го употребеше.

Во еден хипотетички случај на владина инструментализација на Собранието на РМ и носење на Законот за јазиците „прекутрупа“, односно со флагрантно кршење на процедурата, претседателот на Републиката – поставувајќи се како своевиден „татко на нацијата“ и чувар на институционалниот баланс меѓу централните органи на власта – ќе има право да се повика на досегашните уставноправни преседани на употреба на она што, во конституционата теорија, е познато под називот џебно вето или т.н. „вето во фиока“.

Имено, за разлика од суспензивното вето – кое само привремено ја одолговлекува законодавната постапка – џебното вето, употребено во крајна нужда, може целосно да го блокира донесувањето на законот и de facto да го закочи законодавниот процес! Тоа е можна ситуација во мешовитите парламентарни системи, каков што е и нашиот, кога Претседателот, како инокосен извршен орган чиј легитимитет – исто како и оној на Собранието – е добиен на непосредни избори и извира директно од народот, ќе одлучи и по втор пат да не го потпише указот за законот, иако на тоа го обврзува Уставот [чл. 75, ст.3]. Впрочем, ако ги споредиме апсолутните бројки, ќе видиме дека легитимитетот на актуелниов претседател е дури и поголем од оној на моменталната владејачка коалиција: 534.919 избирачи кои гласале за Иванов, наспроти 436.981 освоени гласови на СДСМ и 86.796 гласови на ДУИ.

Општествениот интерес е секогаш пред партискиот
Да појасниме: во случајов на нашиот Устав на РМ (1991), станува збор за она што, уште од Римското право, во јуристичката теорија е познато како т.н. несовршен закон (lex imperfecta), односно правна норма која: прво – не содржи никаква санкција во случај на непочитување на оваа уставна должност; и второ – нема предвидено никаков прецизен уставен рок во кој претседателот е должен да го потпише законот со кој не се согласува.

За разлика од суспензивното вето ставено по прв пат, кога претседателот вообичаено го известува Собранието за причините поради кои не го потпишува указот – иако на тоа не е изрично обврзан; во случајот на џебното вето, ставено по втор пат на еден ист закон, претседателот вообичаено молчи и на тој начин „молчејќи зборува“, односно го чува законот во фиока и тој не може воопшто да се објави. Ова свесно кршење на Уставот има своја јуснатуралистичка, односно природно-правна позадина и се оправдува со постигнување на некоја благородна и повозвишена цел – заштита на поширокиот општествен интерес (utilitas publica). Тука, всушност, претседателот ризикува да биде прозван со импичмент, т.е. повикан на одговорност за кршење на уставот и законите [по чл. 87 од УРМ], но истовремено – дури и по цена да ја изгуби функцијата – етички доследно сака да ја алармира јавноста за непропорционалноста и штетноста од донесувањето на конкретниот закон. Гледано компаративно-правно, во суштина, станува збор за вистинско витештво во борбата за добри и уставни закони и за маневар кон анимирање на јавноста, со цел вршење притисок врз законодавецот – тој, во иднина, да не се однесува арбитрарно, неодговорно и противуставно.

Оваа наша уставна празнина досега беше [зло]употребена во два наврата: прв пат во 1997 – кога претседателот Глигоров одби да го потпише Законот за кривична постапка, иако истиот се носи со двотретинско мнозинство гласови; и втор пат во 2001 – кога претседателот Трајковски два пати одби да го потпише неморалниот и екстремно привилегирачки Закон за пратеници, кој потоа не влезе во сила! Оттука, бидејќи веќе има воспоставено прецедентно право (англ. Case law) за оваа сложена уставнoправна материја, не би постоеле правни пречки таа – во конкретиов случај на противуставниот Закон за употреба на јазиците – in flagrante да може да се употреби и по трет пат, особено што тоа ќе биде во име на јавната полза и заштита на општиот интерес на граѓаните и на АСНОМскиот и унитарен карактер на Републиката.



Некој треба да е свесен дека ако не секој, тогаш секој втор македонец некому му пцуе се по список...а тоа веќе не е Груевски.

 

[Scirea]

Не си пред Собрание?

Сега излагам...

П.С. Се надевам дека дотогаш нема да ме направите Груевист и партиски полтрон.

Останете ми со добро здравје, се читаме вечерва, или утре... зависи до кога ќе не ебат овие пичка им ќорава.

 

[Mar-Teen]

Треба народот да почне да ги руши ш иптарските споменици навечер кога нема да има никој. Бидејќи власта ги заштитува како бела мечка да се. Ако чекаме на власта или опозицијата, ништо не правиме.[DOUBLEPOST=1521032880][/DOUBLEPOST]Што направија?
Го изгласаа законот?