Пасивна политика, преголеми овластувања и мрежа на роднински релации. Вака
дел од банкарската фела ја оценува Народната банка на Македонија и работата на нејзините гувернери.
Наместо активно да ја креира бизнис климата, НБРМ сиве овие години работи
без стратегија, вели поранешниот банкар Драгољуб Арсовски.
„Имаме една пасивна улога на Народната банка и практично
се е оставено со еден одговор, дека тоа не е прашање на Народната банка, туку прашањето на влез на странски брендови или капитал или реструктуирање на банкарскиот сектор е прашање на акционерите.
Ама не е така“, изјави Драгче Драгољуб Арсовски, поранешен банкар.
Блиската банкарска историја покажува дека
гувернерската функција во Македонија е подложна на скандали.
Борко Станоевски, прв гувернер. Му се случи „
ТАТ“, измама од 65 милиони евра. Поранешниот
вицегувернер Томе Неновски беше осуден на две години затвор за злоупотреба на функцијата.
Не ги одлежа. Сега е професор на Европскиот универзитет во Скопје.
Станоевски, кој од сопственичката на „ТАТ“ беше обвинет дека и барал мито за да ја остави раат да работи, сега ги минува пензионерските денови во Скопје.
Љубе Трпески, гувернер од 1997-ма до 2004-та.
Банкротираа „Алмако банка“ и „Експорт импорт“. Ја напушти НБРМ со обвинение за злоупотреба на службената положба.
И покрај лошата финансиска кондиција на „Експорт импорт“, Трпески и дал 30 милиони долари од државните резерви. Парите завршуваат за покривање долгови на фирмите на Смиленски. Сега Трпески работи како професор на Економски.
Петар Гошев, во мај 2004-та ја презема гувернерската фотелја од Трпески. Мандатот го
стартува со наследен банкрот на „Радо банка“.
„Македонска“ ја става под засилен супервизорски надзор.
И Гошев е пред судски спор, со Нини. „Македонска банка“ ќе ја тужи НБРМ.
„Мора да има
ист аршин и транспарентноста мора да важи за сите банки, не само за Македонска банка. Тоа значи
личен инает, некој тера личен инает. Овде се гледа дека тоа е одмазда,
дека тој не го сака акционерот“, рече Љубомир Михајловиќ,
претседател на УО на „Македонска банка“.
Народната банка денес
наликува на роднински и капитално исповрзана фирма.
Васко Гошев, брат на гувернерот Гошев, до неодамна заменик директор на Дирекцијата за трезор.
По обелоденетите трезорски кражби во земјава, тој е повлечен од Службата за јавни набавки во НБРМ.
Сопружнички двоец.
Игор Давков, директор на Дирекцијата за супервизија. Неговата сопруга Сара Давкова, заменик директор во Дирекцијата за правни и организациски работи.
Тони Стојановски, заменик директор во Дирекцијата за супервизија. Сопругата
Милица Арнаудова, директорка на Дирекцијата за банкарска регулатива. Дане Крстевски, Дирекција за информатичка технологија. Неговата сопруга Анета Крстевска, прв човек на Дирекцијата за истражување.
„Ако ја погледнете
структурата на акционерите по банките, практично
ќе можете да ја сфатите таа спрега, дури има и одреден
конфликт на интереси во водењето на политиката меѓу Централната банка, односно раководните структури на Централната банка и денешните раководни структури на некои од банките“, вели Арсовски.
Еве како изгледа и
структурата на Советот на НБРМ:
Верица Хаџи Василева,
поранешна директорка на Агенцијата за приватизација, во време кога беа големите преземања. Надвор од ангажманот во советот, Василева работи и за консалтинг фирма што нуди бизнис и финансиски анализи.
Тихомир Петревски, поранешен директор на „Скопска пивара“. Во Советот на НБРМ влегува во април 2006-та како претставник на стопанството. Два дена пред тоа неговиот татко, долгогодишниот директор на Стопанската комора Душан Петревски, станува член на управниот одбор на „Македонска“.
Во Советот на НБРМ се и
Горан Петрески, професор од Економски факултет,
од каде добар дел од неговите колеги се членови на управните одбори на банките.
Деканот од Економски,
Бобек Шуклев, е
член на управниот одбор на „Инвест банка“. Во „
Комерцијална банка“ - Таки Фити. Во „
ТТК банка“ се професорите Тито Беличанец од Правен факултет
и Михаил Петкоски.
Владимир Кандикијан во управниот одбор на „Стопанска банка“.
Десна рака на гувернерот е Зоран Јовановски, син на професорот Тихомир Јовановски, кој
до неодамна беше член на управниот одбор на „Македонска банка“.
Гувернерот
Гошев е со чисти раце
Блиските банкарски и бизнис релации на луѓето со кои е опкружен не му пречат во раководењето.
„Има разни зли јазици во мојата долга кариера на присуство во јавниот живот во РМ.
Сум слушнал разни етикети, разни изјави, разни интриги, меѓутоа тоа може да важи за кој било,
за Гошев не може да важи“, изјави Петар Гошев, гувернер на НБРМ.
„Јас сум покажал практично дека сум
исклучително независна личност и дека јас не работам ниту за една група, ниту пак, работам за интереси на партија дури и кога сум во партија“, додаде Гошев.
Со новиот закон за банки гувернерската функција станува недопирлива, сметаат дел од банкарите.
„Често пати луѓето знаат да ги злоупотребат своите функции и да нанесуваат големи штети на сите полиња, не само во економијата, туку и во политичкиот живот итн.“, рече Љубисав Иванов, Силекс банка.
Со 19 банки, Македонија важи за земја со голем број банкарски јадра, а високи камати и скапи услуги. Народната банка
за сиве овие години не успеа позначајно да влијае врз посериозно окрупнување во банкарскиот бизнис.