Пресудата на Македонија и беше изречена уште за време на Втората Светска Војна, од страна на тие што управуваат со судбината на целиот свет ( може да ги наречете Светски сили), исто како и во претходните пресудни моменти од историјата: Балкански Војни, Прва Св. Војна, разно-разни пазарења и договори...
Тито не направи ништо повеќе, освен тоа, да го спроведе во дело она што беше на друго место одлучено и во рамките на оние граници кои што беа горе-долу во глобала веќе исцртани (ситни корекции беа веќе предмет на дискусија и пазарење). Неминовно беше оние Македонци (и други) кои бараа некои поинакви решенија да “удрат“ со главата в ѕид. А полтрони и опортунисти од типот на Колишевски и сл. секогаш и секаде се најдуваат, поготово во времиња кога за поинакво гледиште (и мислење!) “летаат“ глави.
Позитивното во Титовиот режим (своевидна диктатура, така тоа и го викаа : “Диктатура на пролетеријатот“) беше тоа што иако ни беа ставени рацете на вратот, сепак можевме да дишеме во одредена мера. За време на Титова Југославија, беа поставени темелите на државата Македонија (не на Македонската нација, како што некои братја сакаат да кажат).
Најголемиот дел од институциите и службите што една држава треба да ги има постоеја, тоа, на кои постулати функционираа е веќе друга приказна (иако беа поефикасни отколку сега, беа поставени на “погрешни“ темели).
Дека Македонија како самостална држава со традиција од 1945 год. (и без социјалистичко уредување) ќе се развиваше подобро и на денешницава ќе беше прилично развиена, Европска, држава - и тоа е точно.
Социјализмот во некои сфери од општествениот живот беше погубен, во некои работи беше позитивен. Не може а приори да се осудуваат некои работи од минатото, ниту пак да се воздигнуваат во небеса. Старите велат : “што време иде - тоа се јаде“.
Луѓето се прилагодувале на времињата и промените, можеби таа прилагодливост и го зачувала овој македонски народ, кој знае? Мислам дека како што велат Србите : “како смо се надали лепо смо се удали“. Многу лесно можевме да бидеме без држава, обезличени како народ, доколку испаднеше некоја друга “добитна комбинација“. Од таа Југославија ги имаме сите образовни институции кои постојат и денес и се со некаква традиција и вредност, тука е МАНУ (ваква или таква - ја имаме), се, ама буквално се што и треба на една држава и тоа беше резултат на патриотизмот и залагањата на Македонците и на никој друг - ни Тито ни Кардељ ни никој друг...
Што направивме после распадот на Југославија? Фабриките што нашите родители ги градеа ги упропастивме, украдовме, или им ги продадовме на странците (читај: Грците), народот го обезличивме, патриотизмот е сведен на нула, дури се разви чувство на пониска вредност и некадарност.
Христијанската вера која во социјализмот иако не потполно слободно, сепак ја исповедувавме со искрени чувства, денес ја претворивме во кич-парада и приземна политика, од образованието направивме шарам-барам карикатура, во спортот повеќе знаеме кој игра во Италија или Англија отколку кај нас, а Македонскиот фолклор го заменивме со Српските или Бугарските пеачки (дали некој, од еден куп Македонски ТВ станици, на некоја од нив гледал и слушал Македонски ора и песни во последните години? А во социјализмот тие беа во редовната програмска шема). Сите ќе се “истепаат“ за Сантана или ЗЗ-Топ, додека снимките од Бадев, Сариевски, Васка, Петранка, Танец и т.н. и т.н. фаќаат прашина по некои депоа. Дури ми пречи што Есма ја претворија во “македонски“ бренд, а оној кој ја создаде (Стево Теодосиевски) го заборавија и никој не го споменува, како да не постоел. Или самиот факт дека тој е Македонец е причината што “се заборава“ на него. Во оваа “наша“ држава што и да си само Македонец да не си. Сите имаат или некаква привилегија (права на Албанците, “декада на Ромите“ - колку трае таа декада?, права на Власите, права на “бугарските“ државјани и т.н.) или бараат некакви права. А правата на Македонците? Во сопствената држава се направивме потстанари.
Па после не чинел Тито. Не чини за Србите, Бугарите и Грците, оти им ги расипа плановите и неповратно ја измени насоката на македонското прашање. А за Македонците? Македонците се жилав народ и пак ќе преживееме некако, ама ме радува тоа што за време на таа Југославија се зацврсти македонското национално чувство и сега е малку потешко да го промениш тоа во поинакво национално чувство (а притисоци и обиди на сите полиња има и премногу).