Не е за тебе, Zevsus. Все едно - нјама да го разбереш...
О, Македонио, страдалнице разпјата,
о, Македонио, земја покрита с кр'в,
о, Македонио, с порој с'лзи залјата,
на в'лци и хиени оставена за стр'в.
О, Македонио, о, героиньо! Плачем
пред твоја к'рвав лик, пред твојта голгота.
В'в тоз свободен крај ниј пак вериги влачим,
че твоите тегла и нам са тегота!
И гледаме оттук как лееш с'лзи топли,
пожарите, кр'вта, в кои се к'пеш ти,
и слушаме в'в страх ужасните ти вопли,
от чијто грозен ек небето ти ехти;
и гледаме в'в страх как в твоите чаровни
балкани и полја насильето беснеј,
де турчин свирепеј и гр'к, душман вековни,
де с'рбин – брат жесток, по тјах гробове сеј.
С'јуз безчестен, лјут против народ в окови,
ламтјашт за нов живот потиснат м'ченик,
противу всичко там, сред м'ките сурови,
што мисли и ридај на б'лгарски език!
О, хајка мерзостна на злобата човешка!
И ниј безпомоштни пред всичко туј стоим!
И само охкаме и в скр'б безплодна, тежка
на твојте синове гробовете броим...
Иван Вазов
Софија, 2 јануари 1907 г.
***
На Македонија
(Даждь им Господи, по делам их и
лукавство начинании их.
Псал 24, стих 4.)
Затворени храмове, бити владици,
школа в'в обори прев'рнати мр'сни,
јунаци в прокуда ил в смрадни т'мници,
над всичко свето издевателства гн'сни:
над родното име, език и завети –
светините наши – покруси и гаври...
плесници в'з братја на кр'ста разпети,
заплјувки в'з наште сијашти лаври;
гоненьја безсрамни, безстидства нечути,
гнет лјут в'з душите, триумф'т на мрака,
следь тежки неволи, неволи по-лјути –
света Македонио, това ли дочака?
Дор ниј при Чаталджа с напор гороломен
заприштјахме тока на ордите диви –
друг враг – не! С'јузник и брат вероломен! –
вд'лба си з'бите в месата ни живи!
Т'рсихме пријател – издебна ни вл'хва,
мислихме, че лев е – излезе хиена!
Великата мис'л – веч гавра. Изд'хва
висок идеал в срам, подлост, измена!
О, с'рби, погазихте клетви свештени
за братство! Безумци, днес гроба се рови
за вашто грјадуште, слепци, заблудени
из друм, кој ви води к'м Сливници нови!
Надеј се, дерзај, Македонио мила!
Не ште да загинеш на звера в ногтете:
в г'рди ни буботи стихиен гнјав, сила,
на Лозенград меча в р'ката ни свети.
Не ште те оставим! Да паднат проклјатьја
в'з наште глави и в'з нашите слави,
ако не разчупим на бедни си братја
веригите нови с јумрука си здрави!
Не ште те оставим! К'лнем се в'в твојте
вековни страданьја – и нази болели,
в праха Самуилов, в кр'вта на героите,
в полјата тракијски за тебе умрели.
К'лнем се в'в меча си, в стјага си славен,
и в наште велики, безсм'ртни победи:
в'в хиштни р'це не ште да оставим
нај-ск'пото, свјатото наше наследье!
Иван Вазов,
мај 1913 г.