- Член од
- 19 ноември 2012
- Мислења
- 13
- Поени од реакции
- 11
Извадоци од Книгата: Тековите на Тесавуфот
Тесаввуф
Тесавуфот е метајазик, односно јазик на состојбата (хал) без букви и звуци. Тесавуфот е суштината и душата на исламската вера. Другите егзотерични дисциплини го сочинуваат телото, додека Тесавуфот како езотерична дисциплина ја сочинува душата на Исламот. Сите верски искуства, почнувајќи од првиот човек, поседувале нивна мистична димензија. Мистичната димензија е стара колку и самиотчовек. И последната алка од пророчкиот синџир, претставувана преку објавата дојдена до последниот Пророк Мухаммед алејхис-селам, има своја мистична димензија.
Тесавуфот е именуван и како суфизам, исламска теозофија, исламска езотерија, исламски мистицизам и др. Една група проучувачи на Тесавуфот, се на мислење дека Тесавуфот не може да се именува како мистицизам, бидејќи тој целосно се разликува од верскиот термин мистицизам. Мистик е лицето кое има посебни знаења за нештата и постоењето земени директно од Бога. Како последица, во ова значење и како такво искуство го среќаваме и кај старите Eгипќани, и кај старите Грци и кај многу други култури од Истокот и Западот.
Сепак треба да се истакне дека во западната терминологија повеќе се користи терминот суфизам, додека во исламската тесавуф
Во принцип, Тесавуфот се стреми да ја претстави општата духовна традиција на муслиманското општество, чија должност е заштитата на вечното метафизичко богатство на исламската вера од секаква парцијална употреба во секојдневието на човековиот живот.
Меѓутоа, дефиницијата ќе остане неполна ако не се спушти на особините и карактерот на оваа духовна перспектива претставена во мета-географското и мета-историско секојдневие на луѓето наречени суфии. Овие личности од муслиманското општество, кои со посебна жар сакале чесно да останат близу до внатрешната чистотија на Исламскиот Закон, до универзалната исламска етика и спасителната традиција, го сметале Тесавуфот како свлекување на срцето од човечките односи, напуштање на натуралистичката етика, оддалечување од егзотериските особини, повлекување од егоистичните и страсни напори и цврсто стегање за метафизичките особини и дисциплините на примордијалната мудрост.
1. Како последица, првиот принцип и хипотеза на знаењето на Тесавуфот е исфрлањето во средина на постоењето на Апсолутната Реалност, Хакикат-и Мутлак, како примарен постулат. Спознавањето на оваа Апсолутна Реалност е најсовршената идеја и принцип на етичкиот закон, односно е а приори знаење со чија помош се објаснуваат.
2. Вториот принцип на знаењето на Тесавуфот, или суштината преку која се идентификува оваа дисциплина, е директното концептирање на внатрешното искуство. Во реалноста сите искуства се директни и токму онака како што сферите на материјалното искуство зависат од анализата и разлагањето на сетилните перцепции, така и сферата на мистичното искуство директно зависи од разлагањето и анализата на нашето знаење за Бога. Непосредноста на мистичното искуство значи да го спознаваме и чувствуваме Бога така како што ги знаеме или чувствуваме останатите објекти.
Значи, можеме да кажеме дека темата на Тесавуфот во принцип не е туѓа за ваквиот објект на изучување и за анализата и коментирањето на податоците кои следат од овој објект. Семантичката вежба (Ријадат) и Напорот (Муџахеде) имаат за цел преку душевното прочистување да излезат на виделина примордијалните вистини на патот на човековото прочистување. Патот на прочистувањето е претставување во трансцендентното и патека на сознанието, а сознанието може да се стекне со знаење, дело, побожност и чекорење по патеките на суфиската гноза. Исто како преку перцепцијата на една материја преку сетилата или при анализата и разлагањето на овие перцепции со помош на разумот, ние сите наши материјални и умни способности ги фокусираме врз тоа прашање, така и во Тесавуфот за подготвување на срцето како центар на универзалното знаење за восприемање на спознанието, неопходно е да го исчистиме од другите опсесии и преокупации. За срцето да се фокусира околу смисловните перцепции, тоа треба да се исчисти и сета грижа да ја фокусира на Бога.
3. Третиот принцип е воздигнувањето на дуалитетот на субјектот и објектот, односно доживувањето на моментот на интимното асоцирање (здружување) со единственото Друго Јас, кој е трансцендентен, доминантен и кој ја отстранува приватната индивидуалност на предметот на искуството.
Знаењето на мистичното искуство е изедначувачка визија. Сè е Еден. А ова го претставува резултатот на унитарната свест. Од аспект на содржината, мистичната состојба е премногу материјална и никако не може да се гледа како повлекување во замаглената клима на субјективниот свет. Посредната димензија на мистичното искуство не е утопистичка и непримерна. Таа има многу сличности со нашите останати искуства и во повеќето случаи и припаѓа на истата категорија. Мистичните искуства се разликуваат по тоа што се посредни и не можат да се вметнат меѓу шаблоните на емпириските и рационалните принципи и како такви остануваат како “недокажани хипотези„.
4. Последниот принцип на мистичното искуство е што тоа не може да се објасни, бидејќи претставува чувствување на божествената сфера или сферата на светото. Всушност мистичното искуство е неизразено чувство и искуство кое не може да се почувствува од страна на дискурзивниот интелект, но секогаш во внатрешноста ја содржи когнитивната и сфатлива суштина. Накратко речено, мистичното знаење и спознавање се когнитивен процес, а никако слеп инстинкт.
--- надополнето: 19 ноември 2012 во 22:47 ---
Главниот принцип на суфиското знаење и спознавање е Бог. Бог ја сочинува кулминацијата на метафизичката сфера на постоењето. Тој е најреалното Битие сосредоточен во епицентарот на метафизичката сфера (алему’л-гајб). Тој е темел на езотерискиот свет а метафизиката му е потчинета само Нему.19 Како последица, пред да кажеме дека “Бог постои„ ние треба да имаме еден концепт за Бога. Бог е основен концепт и во човекот постои дури пред раѓањето, но не како чист рационален концепт. Тоа е концепт кој може да се сфати со заедничкото око на разумот и срцето (басирех).20 Ова око, егзистенцијата на Бога ја гледа како еден неоспорен постулат. Бог, вели Газали, е заедно со нештата исто како и светлината. Тој е насекаде, но не може да му се одреди местоположбата. Тој е над сè. (Газали, Мишкату’л-Енвар)
Вториот значаен концепт е реалноста (хакикат). Односите помеѓу Бога и човекот му се појавуваат на срцето, се крева завесата и срцето почнува да ги гледа нив. Подигањето на завесата и појавата на реалностите на постоењето во тесавуфот се именува како хакикат. Голем број суфии, меѓу кои Мухасиби, Газали, а посебно Ибн Араби, велат дека нештата од онтолошки аспект имаатдве страни. Едната страна се однесува на себе си а другата на Бога. Личната страна на нештата е непостоење, додека пак страната која се однесува на Бога е постоењето. Како последица, Бог постои и – толку.
Третиот концепт во хиерархијата на суфиското искуство е спознавањето (марифет). Во јазикот на Тесавуфот марифет значи отворање на покриените (скриените) или откривање на вистината. Од време на време овој термин се претставувал со помош на синонимите илм-и ледунн (концептуално знаење), илму’л-кешф (откривачко знаење), илхам (вдахновение), илму’л-батин (езотерично знаење), илму’л-илахи (божествено знаење) и др.
Сите овие термини во суштина го претставуваат суфиското знаење. На пр. Газали честопати термините илм’и ледунн, хикмет и илхам ги користи заемно. ( Газали, ер-Рисалету’л-ледунијје )
“Марифет значи унификација, перцепција на реалноста дека секоја друга појава освен единството (вахдет) е измама и лажен сон„. Марифетот го претставува спознавањето на суштината на нештата, односно божествената суштина. Личноста која го достигнала степенот на хакикатот (реалноста), се свлекува од неговото постоење и се прочистува од неговото материјално јас. Но овој степен не е последниот во хиерархијата на суфиското воздигнување. За да се достигне апсолутното совршенство треба да се воспостави релација со одразите на божествените својства, односно со нештата врз основа на нивното позиционирање во постоењето. Овој степен на совршенство е наречен ирфан.
Суфиската димензија на знаењето и спознавањето претставуваат споменување, освестување, повторно запознавање на нештата кои се прифаќаат како постоечки во Реалноста на Бога.
На пр., вселената (масива) е одраз на својствата на Аллах. Овој одраз не е скриен за никого. Тој е познат, може да се познае но е заборавен. Со неговото заборавање заборавена е и единствената реална егзистенција – Бог.
Марифетот значи потсетување, или кажано со јазикот на суфиите, “просветлување (ишрак) на умствените димензии и конкретизација на значењата и одразите дојдени од Бога„.
Врз основа на она што може да се види од пошироката суфиска литература, конкретно од базата на дефиниции за Тесавуфот дадени од големите суфии низ историјата, во дисциплината на Тесавуфот Бог, хакикатот и марифетот се основните темели за објаснување на изворот и битието на оваа наука, а посебно на суфиското знаење и спознавање. Како што се виде и погоре, овие метафизички термини поседуваат видливи емпириски и рационални елементи.
(Проблемот со кој се соочуваме во презентирањето на суфиските вистини и доживувања е во нивното јазично обликување. Автоматски се поставува прашањето дали се тоа само внатрешни искуства кои не можат да се изразат? Ако овие искуства се вон емпирискиот свет, тогаш дали значи дека не можат да влезат во јазичните калапи? И како заклучок на ова, ако не се согласуваат со реалноста на емпирискиот јазик, дали ќе се каже дека не се реални и не се израз на дисциплинското знаење?)
Тоа што најмногу се појавува како проблем во разбирањето на мистичните вистини е нивното замаглување при јазичното обликување и коментирањето од страна на потомците, без немање на внимание во смисловното позиционирање на суфистот во моментот кога презентирал една суфиска реалност или една дефиниција на Тесавуфот.