Москва настојува да го зацементира своето влијание во овој дел на Европа, но, уште поважно, и да оттргне што е можно повеќе држави од прегратката на НАТО, која сѐ поцврсто го стега Балканот
Евентуалното приближување на Србија кон воениот сојуз на Русија ќе го вклучи копчето за тревога кај западните сили
Декемвриска средба на Путин и Николиќ
Русија, како што пренесуваат некои српски медиуми, преку претседателот Владимир Путин најверојатно ќе ѝ понуди на Србија приближување или, пак, членство во рускиот воен сојуз - Организацијата за колективна безбедност (ЦСТО). Со таквиот чекор Москва сака да го зацементира своето влијание во овој дел на Европа, но, уште поважно, и да оттргне што е можно повеќе држави од прегратката на НАТО, која сѐ поцврсто го стега Балканот. Изгледа дека Белград, кој постојано ја декларира својата воена неутралност, е на два ума за приближување кон една од овие воени алијанси. Од друга страна, Македонија, во случај на реализирање на такво сценарио, треба што побрзо да влезе во Алијансата, сметаат експертите.
Српските медиуми јавуваат дека Путин, кој се очекува во декември да ја посети Србија, ќе му понуди на српскиот колега Томислав Николиќ создавање амбиент во кој Белград стратегиски би се свртел кон Русија, економски и воено. Според дипломатски извори, рускиот претседател во текот на разговорите, покрај зајакнување на економските врски, ќе бара и свртување на Србија кон ЦСТО.
Не е изненадување
Српскиот професор Предраг Симиќ за „Нова Македонија“ вели дека иако таквите најави засега се на ниво на шпекулација, нема да биде изненадување доколку Путин дојде со таков предлог, ако се земе предвид долгорочната стратегија на Кремљ.
- Русија сака да ја зацврсти економската позиција на Балканот, а евентуалното воено сојузништво со Србија би било на линија на остварување на старата желба за излез на Средоземно Море - истакнува Симиќ.
Тој вели дека Србија и Русија веќе изградија Центар за хуманитарно дејствување во близината на Ниш, каде што се стационирани три руски авиони за гаснење пожар.
- На Запад, особено во САД, постојат стравувања дека овој центар во иднина би можел да стане руска воена база, своевиден пандан на американската база Бондстил на Косово - додава Симиќ.
Експертите укажуваат на фактот дека Москва не се откажува од намерата колку што може да го спречи или да го отежне проширувањето на НАТО, па затоа военото поврзување со Србија би било дел од таквата стратегија.
- Русија има цел да охрабри што е можно повеќе земји за да ги оттргне од НАТО - вели Симиќ.
Евентуалното приближување на Србија кон ЦСТО, во кој покрај Русија членуваат и Киргистан, Казахстан, Таџикистан, Ерменија и Белорусија, според експертите, ќе го вклучи копчето за тревога кај западните сили.
- Во таква ситуација, Западот преку НАТО ќе го стегне обрачот околу Србија, која ќе се најде опколена со земји-членки на Алијансата - вели професорот Денко Малески.
Логика на Судената војна
Во однос на можните рефлексии по Македонија, Малески истакнува дека тоа најмногу ќе зависи од тоа дали нашата држава ќе продолжи со напорите за членство во НАТО, или, пак, ќе се одлучи на друга опција.
- Во секој случај, најпаметно и најрационално е Македонија брзо да влезе во Алијансата, со што ќе биде заштитена од северниот сосед - вели Малески.
Дел од српските медиуми оценуваат дека со членството на Србија во ЦСТО, Русија сака и воено да го обезбеди гасоводот „Јужен тек“. Сепак експертите сметаат дека таквата констатација е нелогична и одговара на размислувањето од периодот на Студената војна. Според Симиќ, голем дел од гасоводот поминува токму низ Бугарија, која е членка на НАТО.
- Мораме да внимаваме да не ја користиме логиката од Студената војна - додава Малески.
Американската агенција за стратегиски истражувања СТРАТФОР во неодамнешната анализа посочува дека економската иднина на Србија е во ЕУ, предупредувајќи дека влезот во ЦСТО би ги намалил нејзините шанси за членство во Унијата.
- Од друга страна, напорите на Србија за членство во ЕУ се загрозени од ставот за воена неутралност на оваа држава. Иако српските политичари наведуваат дека Австрија и Финска се членки на ЕУ, а не се во НАТО, европските претставници не им веруваат и бараат дополнителни гаранции во вид на влегување во западниот воен сојуз. Истовремено, Русија врши притисок врз Србија да не влегува во НАТО, убедувајќи ја дека може да стане членка на Унијата и да го задржи воено неутралниот статус - оценува СТРАТФОР.
Познавачите истакнуваат дека Белград исто така ќе ја искористи Русија за балансирање на односите со Западот. Според нив, Србија не е витален дел на руската надворешна политика, но Москва сепак е заинтересирана за одржување на присуството во нејзината традиционална област на влијание, особено кога другите сили, вклучувајќи ги и ЕУ, НАТО и Турција, исто така имаат интереси во регионот.
Србија, која заедно со Русија е дел од Партнерството за мир, сепак е единствената балканска земја што не аплицира за членство во НАТО. Според експертите, за такво нешто има многу мала поддршка, бидејќи кај населението сѐ уште се свежи сеќавањата од воената кампања на Алијансата врз Србија, по која следуваше и прогласувањето на независноста на Косово. Најновите истражувања покажуваат дека само осум отсто од испитаниците имаат позитивен став кон НАТО, додека во случај на референдум за членство во Алијансата, 15 отсто би го поддржале таквиот чекор.
Како и да е, Путин и Николиќ ќе имаат шанса уште наредната недела во Сочи да разговараат за стратегиските односи меѓу двете земји. Во пресрет на средбата, рускиот амбасадор во Србија, Александар Конузин, порача дека двете земји мора да се договорат во која насока стратегиски ќе соработуваат во наредните години, истакнувајќи дека соработката во областа на енергетиката мора да биде издигната на највисоко ниво. Според него, Путин ќе сака да слушне од Николиќ која е сегашната позиција на Србија во врска со решавањето на косовскиот проблем.
Шулц дециден: Србија да го признае Косово ако сака во ЕУ
Претседателот на Европскиот парламент, Мартин Шулц, останува на својата изјава за потребата од меѓусебното признавање на Белград и на Приштина, за да влезат во Европската Унија. Изјавата на Шулц завчера ја демантира европскиот комесар за проширување Штефан Филе, прецизирајќи дека не станува збор за потребата од признавање, туку за нормализација на односите со Косово.
- Во својата изјава тој само го кажа тоа што е очигледно. Претседателот ја гледа судбината на Косово и на Србија како идни членки на ЕУ - се наведува во соопштението на кабинетот на Шулц.
Шулц е првиот европски политичар што ја спомена потребата од меѓусебно признавање на Белград и на Приштина во процесот на приклучување на ЕУ.
- Единствено што сакаме, независно од дипломатските активности, е дека мораме да обезбедиме мир и ненасилство, и тоа е главна цел на Европскиот парламент. А на крајот на долгиот пат за Србија и за Косово, како услов за приклучување во ЕУ, се поставува прашањето на меѓусебното признавање - рече Шулц, одговарајќи на прашањето од новинарите по завчерашната средба со премиерот на Србија, Ивица Дачиќ, во Брисел.
Автор: Владимир Мијановиќ
http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=9612857318&id=9&prilog=0&setIzdanie=
