Инвестицискиот балон издиша со две фабрики
Само две фабрики или две директни странски гринфилд-инвестиции произлегоа од големиот „инвестициски бум“ на Владата. Годинава е јасно дека инвестиции ќе нема, освен ако и натаму власта не продолжи да се фали со сумата која влегува во пресметките на СДИ, а всушност станува збор за кредити или реинвестирана добивка на фирмите кои веќе работат во земјава.
Македонија со СДИ од 89,3 милиони евра, за првите четири месеци од годинава и проекции дека тие годинава ќе достигнат вкупно 170 милиони евра, и натаму останува на дното во споредба со земјите од регионот.
Се поставува прашањето дали од големите најави за влез на странски инвестиции на оваа Влада и многу потпишани меморандуми ќе ни останат само пенкалата?
Од најавите за големи директни странски инвеститори, кои почнаа со изградба на фабрики, можат да се набројат само две - „Џонсон контролс“ и „Сведмилк“. За едната државата дава огромни субвенции, другата е веќе минато. Шведската инвестиција во млекарницата „Сведмилк“, која во 2007 година беше дел од најавениот инвестициски бум, скандалозно пропадна, повлекувајќи со себе над 36 милиони евра долг кон банките и кон фармерите.
И за другата, односно првата значајна инвестиција во Македонија - „Џонсон Контролс“, пред неколку месеци почнаа да излегуваат информации, за кои јавноста, иако имала право да знае, сепак, власта ги премолчи. Имено, Владата според договорот со оваа фирма во периодот од 2007 до 2011 година на Американците им исплаќа 4 милиони евра во форма на грантови за изградба на објектот и за тренинг на вработените, како и да плаќа по 50 отсто од бруто-платите на вработените во период од две години, почнувајќи од октомври 2007 година. Значи, ова ќе трае до октомври годинава.
Министерот Веле Самак тогаш се правдаше дека директна парична државна помош досега има добиено само „Џонсон контролс“, додека за другите инвеститори во зоната се предвидува индиректна помош, односно даночни и царински ослободувања, како и израмнување на земјиштето во зоната.
Власта и натаму верува дека „инвестицискиот бум“ еден ден ќе ни се случи. Од големите лобирања и рекламни кампањи, засега уште за „Џонсон Мети“, иако со многу одложувања, останува ветувањето дека со производство ќе стартува од септември.
Во меѓувреме, по замрзнувањето на инвестициите на француската „Монтипе“, италијанската „Орланди“, хрватски „Агрокор“, словенечка „Искра“, дури и сигурната инвестиција на турски ТАВ се одложи по нивно барање за втората половина од годинава. Но, за оваа инвестиција ТАВ бара 125 милиони евра заем од ЕБРД, кој треба да биде одобрен во октомври.
Странските фирми секојдневно ги менуваат плановите, но дали тоа важи само за Македонија. Тоа дека земјава ја губи конкурентноста за привлекување странски инвестиции во однос на земјите од регионот покажа неодамна и истражувањето што го спроведе Советот на странски инвеститори со ГФК. Според него, дури 48 отсто од испитаниците мислат дека соседните земји нудат подобри можности за инвестирање.
Албанија, Србија и Бугарија и натаму се поинтересни за инвеститорите. Овие соседни земји, и покрај кризата, имаат високи прогнози за влез на СДИ за 2009 година. Бугарија очекува инвестиции од над 3 милијарди евра, што е двојно помалку од лани. Србија предвидува влез на над 2 милијарди инвестиции, кои годинава започнаа да се реализираат со влезот на руски „Гаспром“ во српската нафтена компанија НИС, инвестиција во вредност од 400 милиони евра.
И Албанија има големи очекувања, поради довршување на приватизацијата. Годишно во оваа земја влегуваат во просек по 600 милиони евра СДИ, што како проекција важи и за 2009 година. Во Хрватска во првите три месеци според нивната централна банка се влезени 400 милиони евра, лани, пак, на инвестициското конто имаат 3,3 милијарди евра. Само за споредба, во Македонија во првите три месеци беа влезени 50 милиони евра инвестиции, или 89,3 милиони евра заклучно со април. Според последните проекции на НБМ, годинава вкупно во земјава може да се очекуваат околу 173 милиони евра странски инвестиции. Поголемиот дел од нив, според резултатите за првите четири месеци, ќе отпаднат на кредити.
http://www.utrinski.com.mk/?ItemID=796C2838B74B83439D10D76F9016719D
Само две фабрики или две директни странски гринфилд-инвестиции произлегоа од големиот „инвестициски бум“ на Владата. Годинава е јасно дека инвестиции ќе нема, освен ако и натаму власта не продолжи да се фали со сумата која влегува во пресметките на СДИ, а всушност станува збор за кредити или реинвестирана добивка на фирмите кои веќе работат во земјава.
Македонија со СДИ од 89,3 милиони евра, за првите четири месеци од годинава и проекции дека тие годинава ќе достигнат вкупно 170 милиони евра, и натаму останува на дното во споредба со земјите од регионот.
Се поставува прашањето дали од големите најави за влез на странски инвестиции на оваа Влада и многу потпишани меморандуми ќе ни останат само пенкалата?
Од најавите за големи директни странски инвеститори, кои почнаа со изградба на фабрики, можат да се набројат само две - „Џонсон контролс“ и „Сведмилк“. За едната државата дава огромни субвенции, другата е веќе минато. Шведската инвестиција во млекарницата „Сведмилк“, која во 2007 година беше дел од најавениот инвестициски бум, скандалозно пропадна, повлекувајќи со себе над 36 милиони евра долг кон банките и кон фармерите.
И за другата, односно првата значајна инвестиција во Македонија - „Џонсон Контролс“, пред неколку месеци почнаа да излегуваат информации, за кои јавноста, иако имала право да знае, сепак, власта ги премолчи. Имено, Владата според договорот со оваа фирма во периодот од 2007 до 2011 година на Американците им исплаќа 4 милиони евра во форма на грантови за изградба на објектот и за тренинг на вработените, како и да плаќа по 50 отсто од бруто-платите на вработените во период од две години, почнувајќи од октомври 2007 година. Значи, ова ќе трае до октомври годинава.
Министерот Веле Самак тогаш се правдаше дека директна парична државна помош досега има добиено само „Џонсон контролс“, додека за другите инвеститори во зоната се предвидува индиректна помош, односно даночни и царински ослободувања, како и израмнување на земјиштето во зоната.
Власта и натаму верува дека „инвестицискиот бум“ еден ден ќе ни се случи. Од големите лобирања и рекламни кампањи, засега уште за „Џонсон Мети“, иако со многу одложувања, останува ветувањето дека со производство ќе стартува од септември.
Во меѓувреме, по замрзнувањето на инвестициите на француската „Монтипе“, италијанската „Орланди“, хрватски „Агрокор“, словенечка „Искра“, дури и сигурната инвестиција на турски ТАВ се одложи по нивно барање за втората половина од годинава. Но, за оваа инвестиција ТАВ бара 125 милиони евра заем од ЕБРД, кој треба да биде одобрен во октомври.
Странските фирми секојдневно ги менуваат плановите, но дали тоа важи само за Македонија. Тоа дека земјава ја губи конкурентноста за привлекување странски инвестиции во однос на земјите од регионот покажа неодамна и истражувањето што го спроведе Советот на странски инвеститори со ГФК. Според него, дури 48 отсто од испитаниците мислат дека соседните земји нудат подобри можности за инвестирање.
Албанија, Србија и Бугарија и натаму се поинтересни за инвеститорите. Овие соседни земји, и покрај кризата, имаат високи прогнози за влез на СДИ за 2009 година. Бугарија очекува инвестиции од над 3 милијарди евра, што е двојно помалку од лани. Србија предвидува влез на над 2 милијарди инвестиции, кои годинава започнаа да се реализираат со влезот на руски „Гаспром“ во српската нафтена компанија НИС, инвестиција во вредност од 400 милиони евра.
И Албанија има големи очекувања, поради довршување на приватизацијата. Годишно во оваа земја влегуваат во просек по 600 милиони евра СДИ, што како проекција важи и за 2009 година. Во Хрватска во првите три месеци според нивната централна банка се влезени 400 милиони евра, лани, пак, на инвестициското конто имаат 3,3 милијарди евра. Само за споредба, во Македонија во првите три месеци беа влезени 50 милиони евра инвестиции, или 89,3 милиони евра заклучно со април. Според последните проекции на НБМ, годинава вкупно во земјава може да се очекуваат околу 173 милиони евра странски инвестиции. Поголемиот дел од нив, според резултатите за првите четири месеци, ќе отпаднат на кредити.
http://www.utrinski.com.mk/?ItemID=796C2838B74B83439D10D76F9016719D
