1885-а в село
Смилево, Битолско се ражда
Донка Комитката. Тја ште б'де равна на м'жете, но не в удоволствијата, а в битките. С'штото село е родно мјасто и на Даме Груев. Донка Ушлинова се ом'жва на 15 години за Ставре Христов от село Лера, с'што битолскија вилает. По това време Македонија е все оште в пределите наОсманската империја.
М'ж'т на Донка заминава на гурбет и един от местните турски големци започва упорито да ја задирја. јавно работата е почнала да става нет'рпима, заштото един ден Донка заедно с брат си Апостол и жена му Сребра го убиват и заравјат, след което бјагат в гората. По онова време било прието след сватбата жената да приема името на м'жа си, така Донка става Христова Ставрева, а жената на брат ј - Сребра Апостолова Ушлинова. В гората тримата намират четата на војводата от В'трешната македоно-одринска револјуционна организација Славејко Арсов и се прис'единјават к'м неја. Годината е 1903-а, избухва Илинденско-преображенското в'стание. Донка участва в много сраженија в Битолскија револјуционен окр'г. През 1904 г. Славејко Арсов е убит и тримата преминават в четата на Георги Сугарев.
Един от четниците, Христо Настев, ги описва така:
"Сребра с простодушнија си пронизителен поглед, с'с завидно стројно развито телосложение, които издаваха рјадка жизнеспособност и вродена скромност на селска свенливост, криеше в себе си и своето кораво, но туптјашто будно национално с'рце. Винаги резервирана и скромна до наивност в отношенијата си, тја не се смуштаваше от никакви несгоди и лишенија при новото си положение..."
"Донка е по-ниска на р'ст от Сребра и мургава, но с'с строго изразителни очи. Особено лјубознателна и винаги охотно приказлива, лесно се приспобјаваше к'м всички като добра с'беседница. Доста ревнива опонентка на издр'жливост к'м всички несгоди и лишенија при нелегалнија четнически живот, когато ј се заговореше за изв'ршеното от тјах убијство, винаги пламваше от озлобление, с което издаваше заболелите си чувства на м'ст и задоволство, че са премахнали един злодеј... “Сега вече мога да умра спокојно” - винаги прибавјаше в краја на разговора си Донка."
След потушаването на в'станието Донка и м'ж'т ј заедно с брат и ј жена му Сребра се установјават в'в Варна. Годината вече е 1912-а. Избухва Балканската војна. С'прузите Донка и Ставре са доброволци в новосформираното Македоно-одринско оп'лчение.
Донка Ушлинова участва в много сраженија, отличава се при пленјаването на јавер паша. Произведена е ефрејтор и получава два ордена "За храброст".
Минават нјаколко години, царството е изгубило оште две војни, но надеждата за обединение на Б'лгарија е жива.
1915 г., свет'т војува от цјала година, Царство Б'лгарија с'што се вклјучва в световната војна в пореден опит да постигне вечнија си национален идеал - обединение. Донка Ушлинова и Ставре отново са доброволци. Този п'т в 11-а пехотна македонска дивизија - војска, с'ставена изцјало от доброволци от изгубените б'лгарски територии.
И отново наравно с м'жете Донка Комитката участва геројски в боевте при Дојран, Круша планина и т.н. Получава оште единорден "За храброст" - този п'т 2-а степен (трета и четв'рта е получила в предишната војна), а в 1917 г. е произведена в чин подофицер и наградена с п'рвата степен на ордена лично от главнокомандваштија генерал Никола Жеков. Този орден получава и м'ж'т ј. През 1918 г. војната св'ршва, което попречило на Донка да получи офицерско звание.
Донка и Ставре живејат в'в Варна, к'дето имат малка к'шта, построена с парична помошт от д'ржавата - 10 000 лв. Имат син Александ'р, роден през 1924 г. Донка умира на 27 јуни 1937 г.
ПЕјО КОЛЕВ
http://www.24chasa.bg/Article.asp?ArticleId=937517