Ајде малку да ја активираме темава. Испириран од случка со моја блиска личност, решив да поразговарам со дерматолог, да консултирам литература и да пишам нешто повеќе за бемките.
Бемка, мадеж, младеж, невус,
Бемките се најчесто бенигни тумори на кожата кои потекнуваат од меланоцитите, меланоцити се клетки кои и даваат боја на кожата.
Сите се раѓаме или во текот на животот се стекнуваме со бемки, најчесто бемките се јавуваат до 40 тата година од животот.
Невусите настануваат како резултат на групирање на меланоцитите, најчесто меланоцитите во кожата се распределени така да никогаш не се наоѓаат еден до друг, туку на одредено растојание, кога ќе се групираат повеќе меланоцити заедно, тогаш настанува невус.
Невус може да настане на било кој дел од телото, на лицето (убавици), на трупот, екстремитетите, под ноктите, на гениталните регии, во усната празнина, внатре во окото, во ирисот на окото, во внатрешноста на некој орган (тенко црево).
Она што ние треба да знаеме е тоа што невусите со текот на времето раснат се додека не достигнат одредена стабилизација откако ќе се стабилизираат можат да поминат од еден вид на невус во друг и тоа е нормална појава, откако ќе бидат изложени на Сонце тие потемнуваат.
И толку од убавите работи, сега малку поозбилно.
Некои невуси во текот на животот „полудуваат“ односно меланоцитите почнуваат да се однесуваат ненормално, го губат оној школски облик и групација, тогаш дерматолозите велат нешто се случува со невусот, така полуден тој може да премине во дисплатичен невус или во меланом.
Имено, да не се лажеме, никој не знае зошто настанува меланомот (болест од бемките), се претпоставува дека со изложување на сонце во DNA-то на меланоцитите настануваат одредени промени, мутации кои предизвикуваат рак на кожа меланом, друг фактор е наследниот.
Со намалување на озонската обвивка секоја година се зголемува количеството на UV-B зраците за 1,5%, а овие зраци директно се поврзани со сите промени на кожата.
Меланомот е најсмртоносниот рак, за него нема лек, мада почнаа со клинички студии и тука има неколку нови лекови кои доста ветуваат. Во народот велат умре од бемка, бемка не се чепка, но ќе кажам некој збор и за тоа подоцна.
Она што вие треба да знаете е како да забележите било каква промена кај невусот за да благовремено се јавите кај кожен доктор и да спречите понатамошна компликација.
Раководете се со ABCDE правилото:
А - Asimmetry, Асиметрија, погледете го невусот, замислете една оска што поминува низ средината на невусот, ако едната половина се разликува од другата тогаш имате асиметричен невус.
B - Border, Граници, Невусот треба да добро дефинирани граници, без назабувања.
C- Color, Боја. Невусот треба да има една или најчесто две бои, но ако има 2 бои тогаш бојата мора да хомогено распределена.
D-Diameter, Дијаметар, Обично невусите имаат дијаметар од 5-6 mm, но може да имаат големина и по 1 cm, па и над 20 cm.
E-Evolution, Еволуција, Нормално е невусот да расне со текот на времето, нормално е да порасне за 3-4 години, но НЕ Е нормално да порасне од 5 mm во 1 cm за период од 1 месец.
Еве една слика за да добиете представа за што го тупев погоре:
Постоењето на асиметрија, неправилни ивици, или невус поголем од 6mm не значи веднаш рак на кожа, еден младеж може да биде нормален и безопасен ако има и некој од овие елементи, затоа се препорачува преглед кај дерматолог, дерматологот ќе го погледне невусот, ќе го сликне со дерматоскоп и ќе ви каже што понатаму.
Некои невуси навистина можат да излегледаат страшно, но тие се сосема безбедни.
Дерматоскопија е одлична техника за сите пигментирани лезии на кожата, порано се користеле рачни, обични дерматоскопи, сега речиси сите ординации имаат дигитални дерматоскопи кои користат поларизирана светлина и соодветни леќи за зголемување на невусот во висока резолуција.
Еве како изгледа еден дерматоскоп:
Еве како изгледа анализата на еден невус кој поминал во melanoma in situ (0,4mm дебелина) Melanoma in situ значи дека ракот е во најрани фази, кога ќе се острани оваа бемка вие сте излекувани 100%.
Но ако се чека, меланомот освен што се шири површински, тој иде во длабочина и ги зафаќа подлабоките слоеви од кожата, се што е под 0,7 mm длабочина се смета за добар знак и можат 100% да се излегуваат.
Има повеќе типови на меланом, од најопасен до најмалку агресивен. Но да не навлегуваме, ќе попаѓаме во депресии.
Ако некоја бемка ви смета, често ја иритирате, или козметички не ви дава убава слика, ондак можете слободно да ја извадите кај пластичен хирург. Тоа е сигурна техника со 0% негативни последици.
Проверете ги бемките, од време на време фрлете око на нив и ако забележите промена без одложување на лекар, меланомот е тивок убиец, се јавува без болка, без посебни знаци и елегантно убива. Но скоро се може да се излекува ако се дијагностифицира на време.
За жал не најдов која е инциденцата на меланомот во Македонија, во Хрватска се дијагностифицираат околу 300 нови случаи секоја година, во Србија бројките се слични, во Грција инциденцата е најмала.
И на крај бидете разумни не се печете ко жаби летово по одмори, оти 50% од меланомите настануваат на претходен невус, но другите 50% на нормална и здрава кожа. Не користете сељачки фактор за да добиете убав тен, оти тоа може да се кошта живот, туку ставете најмалку 30 фактор, за оние со светла кожа не се препорачува изложување на Сонце воопшто и строго користење на крема со фактор 50 со блокатор.