@cool@
Η Μακεδονία δεν είναι Ελληνική
- Член од
- 2 јуни 2007
- Мислења
- 23.601
- Поени од реакции
- 27.115
Селото Горно Врбени или Екши Су - Егејска Македонија
Екши Су или Горно Врбени (сега веќе: Ξινό Νερό, Ксин̀о Нер̀о, до 1926 година Εξή Σου, Екси Су, турски: Ekşi su, Екши су) е македонско село во Егејска Македонија, Дем Суровичево (Аминдео), Ном Лерин (Флорина), Област Западна Македонија со 1 229 жители (2001).
Селото е расположено на 34 километри југоисточно од Лерин и на 5 километри западно од Дем Суровичево (Аминдео) во мала котлина во подножјето на Кили Дервент меѓу планините Мала река и Мала Ниџе. Во околината на селото има минерални извори, па оттаму и името на селото - Екши Су(тур.) и Ксино Неро(грч.) означуваат кисела . Традиционалното македонско име на селото е Горно Врбени
Во Османлиската империја
Во 1669 година англискиот патешественик Едуард Браун минува низ "Екисо Вербени, чијшто лимони многу се ценат и има големи и многубројни извори". Крајот на 19 - почетокот на 20 век Екши Су е големо чисто македонско село. Според "Етнографијата на вилаетите Адрианопол, Монастир и Салоника", издадена во Константинопол во 1878 година и наведената статистиката на машкото население од 1873 Врбени Екши су (Vrbeni Eski sou) има 360 домаќинства со 1 050 жители македонци. Во 1889 година, има 1 425 жители, додека пак во 1900 година живеат 1 900 македонски христијани и 65 цигани. Екши Су е "најубавото и најбогато село на леринскиот крај",
Жителите на ова село учествуваат активно во борбата на ВМРО против турската власт. Некои од нив се вклучиле и во четата на Марко Лерински. Во септември 1902 година 15 жители на селото, на чело со свештеникот Иван Стејров се осудени на затвор од 3 до15 години заради учество во "македонскиот комитет". На Илинденското- востание на 2 август 1903 година 2 000 востаници ја напаѓаат железничката станица Екши Су и ја разрушуваат.По востанието жителите на селото упорно се противат на појавената грчка вооружена пропаганда.
Во Грција (1912 - 1941)
Екши Су со целиот Лерин како и Егејска Македонија попаѓа во рацете на Грција и грчките власти започнуваат системски терор над луѓето со македонска свест, многу од нив се принудени да емигрираат. Некои од нив се стрелани без судење пред Солунскиот затвор Еди куле. Пребројувањето од 1913 покажува 1 735 жители.
За време на Првата светска војна во август 1916 година селото за кратко е ослободено Во 1926 година селото е прекрстено од грците во Ксинон Нерон.
Според грчките жандармеријски документи од 1932 година во Ксинон Нерон живеат 2 026 жители - 3 евреи, 1 србин и 2 022 грци, од кои 1 945 "славомакедонци" (318 семејства), разделени на три групи - 1 717 (298 семејства) "македонци со чиста македонска национална свест", 22 "со грчка национална свест" и 208 " неопределени ".
Во 30-те години од 19 век во Екши Су се основани две групи на ВМРО со по 15 души. Во документ на службата "Туѓинци" кон управата за државна безбедност во Солун од 1939 се вели, дека во реонот на Ксинон Нерон е формирана комисија, која подготвува поплака до италијанскиот конзул заради наметнатата забрана на македонците да зборуваат на својот мајчин јазик. Пребројувањето од 1940 година покажува 1 955 жители.
Еден таен запис на жандармеријскиот началник во Лерин од април 1940 година го посочува Ксинон Нерон заедно со Загоричани, Мокрени и Буф како едно од селата со најголема концентрација на "македонци" во регионот.
Во Втората светска и Граѓанската војна
Во април 1941 година во Екши Су се формира македонски културен клуб и селаните после 30 години наново свечено го празнуваат 24 мај, денот на Светите браќа Кирил и Методиј .
Интересен податок е на 23 октомври 1941 година германскиот командант воената област Солун-Егеј генерал фон Кренцки по повод инцидентот кој се случил во Екши Су изјавил дека "населението му е 100% македонци, коишто сами признаваат, дека припаѓаат на таа народност ".
Селаните се вклучуваат активно во вооружените одреди, формирани од Централниот Македонски комитет, и се борат против грчките паравоени организации во западниот дел на Егејска Македонија.
На 2 август 1944 година во Екши Су се празнува за последен пат свечено годишнината од Илинденското востание.
В 1945 година во Ксино Неро има 2 039 македонци.
Во дописот од 31 март 1945 година грчкиот весник "Фос" пише:
„ Славофоните и комунистите продолжуваат со дејноста за автономија на Македонија .Центар на таа дејност не е само Суровичево, но и селата Екши Су, Агиос Пантелејмонас и Веви.
Во Граѓанската војна жителите на Екши Су се приклучуваат на страната на ДАГ, при што селото дава над 300 жртви . Загубата на комунистичките сили води до нов емиграционен бран .
Во август 1998 година жителите на Ксино Неро, на чело со Константинос Селцас не им дозволуваат на грчките националисти, меѓу кои се и членовите на грчката организација Златна зора и архимандритот на Аминдео Севастианос да одржат во селото говор и поклонување пред убиениот гркоман Петрос Папапетрос од страна на ВМРО .
Во август 2000 година настанот се повторува и статуата на Папапетрос, дотогаш многупати соборувана од жителите и потоа наново подигана од властите, мистериозно исчезнува, и тоа води до скандал во грчкиот парламент. Градоначалникот на Ном Лерин Павлос Алтинис го коментирал новиот инцидент : "Како што е познато Ксино Неро од многу одамна е зафатено од славомакедонската пропаганда...[жителите негови] се недостојни грци, коишто се представуваат како славомакедонци , за да добијат подршка од странство."
Ксино Неро денес
Денес Ксино Неро е големо село Според некои проучувања од 1993 година селото е чисто „славофонско“ и „македонскиот јазик“ во него е зачуван одлично. Жителите се занимаваат традиционално со земјоделие и сточарство и со експлоатација на минералните извори околу селото. Овие извори се едни од трите официјално признати извори на минерална вода во Грција и заради тоа во селото е изградена фабрика за флаширање на водата.
Секоја година кон крајот на фебруари - почетокот на март во Ксино Неро се одржува карневал, во кој учествуваат луѓе од цела Егејска Македонија.
Екши Су или Горно Врбени (сега веќе: Ξινό Νερό, Ксин̀о Нер̀о, до 1926 година Εξή Σου, Екси Су, турски: Ekşi su, Екши су) е македонско село во Егејска Македонија, Дем Суровичево (Аминдео), Ном Лерин (Флорина), Област Западна Македонија со 1 229 жители (2001).
Селото е расположено на 34 километри југоисточно од Лерин и на 5 километри западно од Дем Суровичево (Аминдео) во мала котлина во подножјето на Кили Дервент меѓу планините Мала река и Мала Ниџе. Во околината на селото има минерални извори, па оттаму и името на селото - Екши Су(тур.) и Ксино Неро(грч.) означуваат кисела . Традиционалното македонско име на селото е Горно Врбени
Во Османлиската империја
Во 1669 година англискиот патешественик Едуард Браун минува низ "Екисо Вербени, чијшто лимони многу се ценат и има големи и многубројни извори". Крајот на 19 - почетокот на 20 век Екши Су е големо чисто македонско село. Според "Етнографијата на вилаетите Адрианопол, Монастир и Салоника", издадена во Константинопол во 1878 година и наведената статистиката на машкото население од 1873 Врбени Екши су (Vrbeni Eski sou) има 360 домаќинства со 1 050 жители македонци. Во 1889 година, има 1 425 жители, додека пак во 1900 година живеат 1 900 македонски христијани и 65 цигани. Екши Су е "најубавото и најбогато село на леринскиот крај",
Жителите на ова село учествуваат активно во борбата на ВМРО против турската власт. Некои од нив се вклучиле и во четата на Марко Лерински. Во септември 1902 година 15 жители на селото, на чело со свештеникот Иван Стејров се осудени на затвор од 3 до15 години заради учество во "македонскиот комитет". На Илинденското- востание на 2 август 1903 година 2 000 востаници ја напаѓаат железничката станица Екши Су и ја разрушуваат.По востанието жителите на селото упорно се противат на појавената грчка вооружена пропаганда.
Во Грција (1912 - 1941)
Екши Су со целиот Лерин како и Егејска Македонија попаѓа во рацете на Грција и грчките власти започнуваат системски терор над луѓето со македонска свест, многу од нив се принудени да емигрираат. Некои од нив се стрелани без судење пред Солунскиот затвор Еди куле. Пребројувањето од 1913 покажува 1 735 жители.
За време на Првата светска војна во август 1916 година селото за кратко е ослободено Во 1926 година селото е прекрстено од грците во Ксинон Нерон.
Според грчките жандармеријски документи од 1932 година во Ксинон Нерон живеат 2 026 жители - 3 евреи, 1 србин и 2 022 грци, од кои 1 945 "славомакедонци" (318 семејства), разделени на три групи - 1 717 (298 семејства) "македонци со чиста македонска национална свест", 22 "со грчка национална свест" и 208 " неопределени ".
Во 30-те години од 19 век во Екши Су се основани две групи на ВМРО со по 15 души. Во документ на службата "Туѓинци" кон управата за државна безбедност во Солун од 1939 се вели, дека во реонот на Ксинон Нерон е формирана комисија, која подготвува поплака до италијанскиот конзул заради наметнатата забрана на македонците да зборуваат на својот мајчин јазик. Пребројувањето од 1940 година покажува 1 955 жители.
Еден таен запис на жандармеријскиот началник во Лерин од април 1940 година го посочува Ксинон Нерон заедно со Загоричани, Мокрени и Буф како едно од селата со најголема концентрација на "македонци" во регионот.
Во Втората светска и Граѓанската војна
Во април 1941 година во Екши Су се формира македонски културен клуб и селаните после 30 години наново свечено го празнуваат 24 мај, денот на Светите браќа Кирил и Методиј .
Интересен податок е на 23 октомври 1941 година германскиот командант воената област Солун-Егеј генерал фон Кренцки по повод инцидентот кој се случил во Екши Су изјавил дека "населението му е 100% македонци, коишто сами признаваат, дека припаѓаат на таа народност ".
Селаните се вклучуваат активно во вооружените одреди, формирани од Централниот Македонски комитет, и се борат против грчките паравоени организации во западниот дел на Егејска Македонија.
На 2 август 1944 година во Екши Су се празнува за последен пат свечено годишнината од Илинденското востание.
В 1945 година во Ксино Неро има 2 039 македонци.
Во дописот од 31 март 1945 година грчкиот весник "Фос" пише:
„ Славофоните и комунистите продолжуваат со дејноста за автономија на Македонија .Центар на таа дејност не е само Суровичево, но и селата Екши Су, Агиос Пантелејмонас и Веви.
Во Граѓанската војна жителите на Екши Су се приклучуваат на страната на ДАГ, при што селото дава над 300 жртви . Загубата на комунистичките сили води до нов емиграционен бран .
Во август 1998 година жителите на Ксино Неро, на чело со Константинос Селцас не им дозволуваат на грчките националисти, меѓу кои се и членовите на грчката организација Златна зора и архимандритот на Аминдео Севастианос да одржат во селото говор и поклонување пред убиениот гркоман Петрос Папапетрос од страна на ВМРО .
Во август 2000 година настанот се повторува и статуата на Папапетрос, дотогаш многупати соборувана од жителите и потоа наново подигана од властите, мистериозно исчезнува, и тоа води до скандал во грчкиот парламент. Градоначалникот на Ном Лерин Павлос Алтинис го коментирал новиот инцидент : "Како што е познато Ксино Неро од многу одамна е зафатено од славомакедонската пропаганда...[жителите негови] се недостојни грци, коишто се представуваат како славомакедонци , за да добијат подршка од странство."
Ксино Неро денес
Денес Ксино Неро е големо село Според некои проучувања од 1993 година селото е чисто „славофонско“ и „македонскиот јазик“ во него е зачуван одлично. Жителите се занимаваат традиционално со земјоделие и сточарство и со експлоатација на минералните извори околу селото. Овие извори се едни од трите официјално признати извори на минерална вода во Грција и заради тоа во селото е изградена фабрика за флаширање на водата.
Секоја година кон крајот на фебруари - почетокот на март во Ксино Неро се одржува карневал, во кој учествуваат луѓе од цела Егејска Македонија.
