Писател на тапет - Милан Кундера

Член од
7 ноември 2011
Мислења
431
Поени од реакции
934
Нема да пишувам биографија на авторот, целта на темата е да се развива слободна дискусија околу творештвото на писателот, а право на учество имаат сите кои имаат прочитано барем едно дело :). Модераторите ќе можат да менуваат писатели од различни жанрови, за да бидат во можност сите учесници на овој подфорум да бидат вклучени.

Што е она што го прави толку голем автор Достоевски? Според мене, тоа е човекот кој најдлабоко продрел во анатомијата на човековата психа, доловувајќи ги екстремностите на кои луѓето се способни, од највозвишени идеали преку силни психолошки тортури до целосен распад на моралот. Достоевски ни го даде идеалот на како што сам се изразил - прекрасниот, позитивен човек - преку ликот на кнезот Мишкин и Аљоша Карамазов, но и најхаризматичниот анти-јунак Ставрогин, но и ликот на врвниот манипулант Верховенски и оној на суровиот рационалист Иван Карамазов и... :) цела група други ликови од различни општествени слоеви, различни карактери и внатрешни борби. Со право Ниче рекол за Достоевски дека е психологот од кој најмногу научил, бидејќи ако ги земеме основните поставки на психологијата дека човекот го формираат 3 клучни фактори - наследството, средината и самоактивноста, токму Достоевски успеа да ни долови различни комбинации од овие фактори, што значи неговото творештво е повеќе од книжевно дело, тоа е применета психологија. Затоа, во тој свет на препредени или наивни аристократи и слуги, побожни јуродиви и атеисти, опсесивни идеалисти и цврсти конформисти, злосторници и страдалници, всушност е меѓу ретките автори кој успеал да допре до сите читатели, надминувајќи ги временските рамки, територијалните и културни варирања, идеолошките, религиозни и други превирања.

Можам слободно да речам и дека ,,послабо,, оценетите дела на Достоевски се подобри од грандиозните дела на други автори. Така на пример, во Понижени и повредени, сцената на синхронизираната смрт на старецот и Азорка мене ми беше крајно потресна, а во ова дело веќе има зачеток на формирање на ликови кои ќе кулминираат во подоцнежните негови дела по своите карактеристики. Ниче плачел кога го читал ова дело, а Оскар Вајлд изјавил дека не му се дало заслуженото значење. Или Записи од подземјето, која е навидум мала книга, а е предвесник на цел правец во кој ќе тргне литературата понатаму.

Сепак, најмаестралното дело на Достоевски, и воопшто во светската литература е - Браќата Кармазови. Иако во средината на дејството е таткоубиството и нарацијата е повеќе од успешна, иако имаме до совршенство извајани ликови, значењето на самата книга е што е можеби мисловно-најпровоцирачката книга во историјата на литературата, преку Легендата на големиот инквизитор, преку дијалогот на Иван и Аљоша Карамазови, преку старецот Зосима.

Дали го делите моето воодушевување кон Достоевски и образложете зошто не? Кои ви се омилените книги и ликови?

Известување од модератор:
Авторите ќе се менуваат на секои две недели. Предлози за следни „автори на тапет“ кај мене на профил или во порака.


1. Фјодор М. Достоевски
2. Франц Кафка
3. Едгар Алан По
4. Венко Андоновски
5. Џорџ Орвел
6. Милан Кундера
 

Andrew

ќ
Член од
27 октомври 2011
Мислења
5.832
Поени од реакции
15.261
Со Достоевски се запознав годинава, поточно со "Злосторство и казна". Нема автор кој подобро ја разработува психата на ликовите според мене, прав реалист со тоа што опишува се до најмала ситница. Толкаво ситничење не ми се допаѓа, но човекот бил велемајстор во периодот на реализмот во Русија.
 

Setsuko

Модератор
Член од
29 јануари 2006
Мислења
6.403
Поени од реакции
5.957
Секогаш кога треба да пишувам или зборувам за Достоевски се чувствувам недостојно. Не постојат суперлативи кои можат доволно да ја опфатат таа големина.

Прво дело што го прочитав од него беше „Браќа Карамазови“ и на првите стотина страници ми се случи револуција во мозокот. „Злосторство и казна“ ја прочитав малку подоцна.
Мои топ 3 негови дела се „Браќа Карамазови“, „Идиот“ и „Момче“ (со оглед на тоа што „Бесови“ не ми е дочитана, иако ја гледав претставата во МНТ оставам простор за коментар по прочитот). Потоа доаѓаат „Двојник“ „Записи од подземјето“, „Коцкар“...

За „Браќа Карамазови“ веќе имам коментирано тука.

Она што на почетокот ме фасцинираше и замислуваше беше фактот што авторот никогаш не наметнува сопствени ставови по одредени прашања, она што го матеше умот беа тезите, наспрема анти-тезите што подоцна ги сервираше. Предизвика лавина реакции, дали Достоевски е верник, дали е атеист? Секој го толкуваше како што му одговара нему.

Ликовите на Достоевски се образец на православието, образец на рускиот атеист во тогашното општество, образец на револуционерната младина и уште многу нешта. Тоа е фасцинантна обработка на меѓучовечките односи. Она што отсекогаш ме интересирало и мачело.

Кнез Мишкин и Аљоша, па нели се тие истиот темел, истата основа за градба на апсолутното добро и колку тоа е возможно во една световна средина? Карамазовштината нели е тоа олицетворение на онаа мала, ситна дамка што е иманентна за целото човештво? Обидот да се сфатат вечните прашања на кои не постојат одговори наметнати од авторот, постојат само насоки за мозочните вијуги на секој субјект.

И секогаш кога се обидував да најдам идентификација со еден од тројцата браќа, Дмитрија, Иван или Аљоша, нешто ме демантираше. Сфатив дека веројатно во подоцнежното детство, односно раната младост би ми преовладувале ставовите на Иван, за потоа да се обидувам да го достигнам идеалот на Аљоша и на крај да разберам дека обичниот човек е всушност Дмитриј Карамазов. А младиот човек, во еуфорија и копнеж по знаење е ништо друго освен малиот Коља кој со неколку прочитани книги се обидува да паметува пред Аљоша. Но сепак, искуството можеби не само по себе, но во голем дел ја игра улогата за достигнување на мудроста - старецот Зосима.
 
Член од
3 јуни 2013
Мислења
329
Поени од реакции
218
Прво добрите работи. Тоа што е интересно кај Достоевски е што книгите и ги диктирал на ,,секретарката,,. Значи за разлика од некои писатели кои право прават планови, цртаат диаграми со ликовите па потоа само ја пишуваат книгата Дотоевски ја имал целата книга осмислена во глава и само диктирал. Истотака видел многу работи па затоа најверојатно влијаеле врз неговото пишување. Едно време живеел и во странство. Да не барам по википедии не се сеќавам која била причината дали тоа биле коцкарски долгови или нешто со законот затвор да не требало да оди. Едно од двете ми се чини беше не ме фаќајте за збор.

Книгите знаеме дека му се огромни. Од него ја имам Прочитано злосторство и казна (лектира де). Злосторството како и секоја лектира не ја паметам ич. Интересно е што истата година во слободно време го прочитав Идиот па повеќе ја паметам таа книга. Значи вторава книга ја прикажува расипаноста, подлоста и малограѓанштината на тогашното опшество. И други негативни особини. Е сега проблемот е што после некаде двестотата страна точно знев што ќе биди и како ќе заврши. И станува помалку досадна.
Инаку од Достоевски најмногу ми се допадна Коцкар. Значи коцкар е едно мало книџуле од стотина страни. Ама имат ногу мудрос во та книга ако е мала. Нормално најголем фраер во Рулетенбург е енглезот Астли со карактер и одмереност кој и покрај тоа што секој ден одеше во казиното заради социјализација сепак никогаш не се искоцка за разлика од бабата која изгуби се во кратко време.

Добар писател и психолог e. тоа не го спорам. Иако за вкусови не се расправа сепак одамна раскрстив со реализам особено руски и со книги од по 500+ страни. Повеќе ми се допага fin de sciele периодот наџиџан со симболи метафори и патења по жени.
 

Anon

/b/ House /b/
Член од
13 декември 2007
Мислења
16.736
Поени од реакции
27.727
ѕвер
иам колекција од 12 книги
ги иам прочитано само двојник (dat mindfuck) и коцкар, а еднашка почнав идиот да ја читам ама ја прекинав.
страшно добар психолог.
треба да читам повеќе.
дај изгасете го интернетов.
 
Член од
7 ноември 2011
Мислења
431
Поени од реакции
934
@Prasko Karpozov

Еве како изгледала скицата за Демони -

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Dostoyevsky_The_Demons_Manuscript.jpg

Инаку, никако не можам да ти го разберам критериумот за оценка на книга по бројот на страни, има одлични книги и со 100+ и 800+ страни, како што има и просечни и ужасни со истиот број страни и тоа од повеќето жанрови.
 
Член од
3 јуни 2013
Мислења
329
Поени од реакции
218
@Prasko Karpozov

Еве како изгледала скицата за Демони -

http://en.wikipedia.org/wiki/File:Dostoyevsky_The_Demons_Manuscript.jpg

Инаку, никако не можам да ти го разберам критериумот за оценка на книга по бројот на страни, има одлични книги и со 100+ и 800+ страни, како што има и просечни и ужасни со истиот број страни и тоа од повеќето жанрови.
Значи правел скици. А некаде прочитав дека прво неколку месеци ја мислел книгата в ум и потоа и едно 2-3 месеци секој ден и диктирал на секретарката. Наравоучение се што лета не е кокошка.

Не е критериум, лошо се изразив. Се работи за моментален ,,вкус,,.

Инаку има и книги од по 100 страни кои се читаат бавно како да ги имаат 1000. Пример Москва - Петушки. И нормално е човек да им се восхитува повеќе на таквите книги.
 
Член од
19 ноември 2012
Мислења
171
Поени од реакции
317
Едно прашање до Мнемозина и модераторите на овој подфорум пред да се изјаснам на темата.

Ме интересира, колку време еден писател ќе стои „на тапет“ ? Конкретно за Достоевски прашувам, бидејќи имам од него прочитано само едно дело ( Злосторство и казна ) а наредните 2-3 книги на листата за читање ми се токму од него. Би сакал да имам време да ги прочитам па потоа да напишам неколку редови овде за овој голем автор, пред да се премине на нареден.

Благодарам однапред за одговорот.
 

Mondonico

ВАР експерт
Член од
15 јануари 2013
Мислења
10.180
Поени од реакции
18.265
Злосторство и казна е ремек дело. Само тоа го имам прочитано од Достоевски, но може да кажам дека уште кога го читав, а и кога завршив посакав да му подадам рака на тој човек што го напишал тоа. Колку само неверојатно добро навлегува во човечката психа и како реално успева да ги прикаже настаните, тоа не го може секој. Еве за споредба имам читано книги од други реалисти, кој сепак според мене се една класа зад Достоевски. Не знам за вас, но мене омилен дел од целата книга ми е монологот на оној инспекторот(ич не ми текнува како се викаше) кога полека му открива се што мисли и го води кон неизбежното, а тоа е дека е веќе откриен. Сепак, главната поената од книгата е сопствената казна која доаѓа од совеста и која е многу поголема од било која друга формална или затворска казна.
 

n/a

Член од
28 декември 2011
Мислења
1.194
Поени од реакции
2.258
Мене ме фасцинира тоа што ликовите кај Достоевски се човечки.
Во сите нијанси.
Нема апсолутности, како што и е во реалноста - нема апсолутно добри, ни апсолутно зли луѓе.
Колебањето меѓу нијансите, кога човек го чита Достоевски, е и учење за себеси.
Честопати ми се случувало да прочитам некоја книга, и да останам како разочаран.
Следните денови да се измачувам, повлекувајќи паралели со настани од вистински живот, за на крај да ја добијам големата слика и да се радувам на сознанието.
Достоевски е голем човек, пред се`, а потоа и писател.
 
Член од
19 март 2011
Мислења
18.984
Поени од реакции
40.199
Мене ме фасцинира тоа што ликовите кај Достоевски се човечки.
Во сите нијанси.
Нема апсолутности, како што и е во реалноста - нема апсолутно добри, ни апсолутно зли луѓе.
Колебањето меѓу нијансите, кога човек го чита Достоевски, е и учење за себеси.
Честопати ми се случувало да прочитам некоја книга, и да останам како разочаран.
Следните денови да се измачувам, повлекувајќи паралели со настани од вистински живот, за на крај да ја добијам големата слика и да се радувам на сознанието.
Достоевски е голем човек, пред се`, а потоа и писател.
Јас го мислам токму спротивното.

Ликовите на Достоевски се толку апсолутни, што се нечовечки. Кнезот Мишкин на пример, со својата добрина која се граничи со идиотизам, си сретнал некаде некогаш таков лик во реалниот живот?

Јунаците на Достоевскки ги разјадува една идеја, една мисла. Животот поминува покрај нив, нив не ги интересираат ритуалите, календарот, брачниот живот, децата, се она што го прави животот нормален или обичен. Парите се добиваат како наследство, или на коцка и не им е никаков проблем да ги фрлат истите во оган.

Најголемиот метафизички бунтовник во историјата Иван Карамазов, Аљоша, мојот омилен лик Кирилов, Шатов, Свидригајлов, Ставрогин, се толку апсолутни, што се поинтензивни од било чиј живот кој јас сум го сретнал во реалноста.

Разгледај ги луѓето околу тебе. Познаваш некој кој би умрел за идеја? Познаваш некој кого постоењето или непостоењето на Бог го разјадува до тој степен што халуцинира? Познаваш некого кој се оптеретува со постоењето на злото?

Ликовите на Толстој на пример, не се такви. Сите тие се многу понормални, многу пореални.
 

Setsuko

Модератор
Член од
29 јануари 2006
Мислења
6.403
Поени од реакции
5.957
Мој скромен придонес за темата :)

Го изгледав човечево. Многу театрално, ми се допадна како хронолошки од почеток до крај позитивистички и со најважните елементи од сите дела го опфати целосно. :)

Најдов друго видео, еден час предавање посветено на Легендата за Големиот Инквизитор.

Би сакала повеќе коментари за „Двојникот“ и Голјаткин.
Познато ми е дека се инспирирал од расказот „Вилијам Вилсон“ на Едгар Алан По, да пишува за двојник на лик. Некако ми е поразлично од сè што има напишано Достоевски бидејќи двојникот како мотив сепак е надвор од разбирливите принципи, прашања за идентитетот и дури и некаква гротеска загрозувајќи ја индивидуалноста на личноста.
 
Член од
5 јануари 2008
Мислења
532
Поени од реакции
614
За да ги испита „проклетите прашања“ поточно метафизичките проблеми како: Бог, слободна волја/слобода на избор и бесмртност (меѓу кои поставува тесна корелација), Достоевски идеите, во речиси сите романи па и раскази, ги развлекол до екстрем, до точка на вриење и така создал безвременски ликови. Ликовите се посебна приказна бидејќи колку се независни од оној кој впечатливо ги проектирал толку и се тие всушност самиот тој или поточно кажано некој дел од него во различни фази од животот.
На пример, Достоевски преку ликот на кнезот Лав Мишкин го претставува идеалното добро на земјата, олицетворение на се’ најубаво, највозвишено што може да поседува еден обичен смртник. До тука тој нема некоја директна поврзаност со него. Но, раскажувањата на Мишкин пред семејството Епачини за сведоштвото на смртната казна- бесење во Швајцарија, епилептичните напади, потенцирање на разликите помеѓу рускиот менталитет наспроти западниот, говорот за папата и Римокатоличката црква, ужаснувањето од сликата на мртвиот Христос на Ханс Холбајн се всушност личен говор, став и/или искуство на самиот Достоевски.
Ова е само едно од нештата што го прават Достоевски еден од најголемите писатели.

Немам една омилена книга, ниту омилен лик, но затоа некои сцени и делови ми имаат оставено преголем впечаток како првиот дел од „Записи од подземјето“ Подземје (според мене едни од најкомплицираните исповеди некогаш напишани), Големиот инквизитор, Бунт или накратко целиот дел насловен Pro et contra, недоминантните говори и поуки на старецот Зосима, посетата на Ставрогин кај отец Тихон, поделеноста во секоја смисла претставена преку ликот на Голјаткин, убиството со страст на Настасја Филиповна од страна на Рогозин, инсистирањето на Раскољников Соња да чита за Лазаревото воскреснување (иако според Набоков последната сцена е една од најлошите сцени некогаш напишани каде проститутка и убиец читаат евангелие)...

Можеби е индивидуално, но мислам дека Достоевски е еден од ретките писатели, ако не и единствен, кој иницира кај читателот преиспитување на сегашните и минатите светогледи. Филозофите секако дека се занимаваат со овие проблеми, (всушност Достоевски во голема мера е инспириран и под значајно влијание на германската класична филозофија) ги разгледуваат и студираат на многу посложен начин, но Достоевски успеал на најумешен начин од ликовите да направи носители на идеи кои го засегаат (или би требало да го засегаат) секој човек.
 
Член од
19 март 2011
Мислења
18.984
Поени од реакции
40.199
Немам една омилена книга, ниту омилен лик, но затоа некои сцени и делови ми имаат оставено преголем впечаток како првиот дел од „Записи од подземјето“ Подземје (според мене едни од најкомплицираните исповеди некогаш напишани),...
Тајната на делата на Достоевски се крие во Записите од Подземјето. Оној кој го нема читано Достоевски треба да започне со таа книга. Таму се поставени загатките кои потоа се обидува да ги реши...

:)
 

Kajgana Shop

На врв Bottom