Македонска традиционјална архитектура: Белези

[humanoid]

Едноставно

Дали модерната македонска архитектура ги следи традициите?
Овде не мислам на шаблонско копирање на старата и традиционална македонска архитектура, туку проучување на старите мајстори, анализирање на нивните достигнувања и разгледување на можностите за нивна примена во современата архитектура?

Со оглед на тоа дека постои книга напишана од Грабријан Душан со наслов: Македонска куќа или преод од ориентална во современа европска куќа (оригинален наслов: Makedonska hiša ali prehod iz stare orientalske v sodobno evropsko hišo) и со фактот дека господинот Le Corbusier шеткал по овие простори и ја истражувал архитектурата на балканот притоа бааги задржувајќи се во Македонија ,ме интересира дали нашите архитекти ги црпат богатствата што не опкружуваат за кои многу познати светски архитекти биле свесни?

 

[fanatic]

neznam sto bi mozel da kazam .ednostavno znam deka dodeka nie imavne organizirani naselbi gradbi so jasen prepoznatliv stil(OHRIDSKA KUCA)nekoj evropski narodi ziveeja vo slamarica.neznam mnogu za makedonska arhitektura ama kako sto gledam starite gradbi vo nasite gradovi se so jasen stil posebna karateristika ,sekako ima i drugi vlijania.moze da se kaze deka sekoe vreme ostavilo traga.e sega strucnite i kompetentnite neka si povodat smetka.inace denes gradbava nie katastrofa za zalenje kako gradat arhitektite.

 

[Serpico]

Накратко... Иако како идеја постои, мое мислење е дека ретко кој успешно го доловува моментот на научената школа на своите предци-градители и нејзино аплицирање на современите градби. Иако, веројатно има доста квалитетни ретки примери во кои традиционалната архитектура не е употребена до ниво на еклектицизам, туку вешто вклопена на новосоздадениот објект.

Што се однесува до Ле Корбизје, не само што шеткал по овие простори, туку и купил по некој трик и од македонската традиционална архитектура, како што тоа го правел од сите архитекти чии студиа ги посетувал како ученик.

А, ако се запрашаме за инспирацијата на повеќето македонски повоени архитекти...може да заклучиме дека повеќето се инспирирале од формата на кутивче со кибрит.

 

[ada]

Сметам дека нашите архитекти како да бегаат од традиционалното наследство и не го инкорпорираат во современите градби. Освен директно и некретивно "пренесување" на традиционалната македонска архитектура во новите градби, не сум забележала некое поиновативно аплицирање на вештината на старите мајстори во современата архитектура.
Како да не се свесни за вредноста на она што го имаме, и упорно прибегнуваат кон западните трендови, лишувајќи ги градбите од убавината и спецификата на старата македонска куќа. Уште од 50-те и фасцинацијата со модернизмот и бау-хаус школата, па до ден денес, нашите архитекти, за жал, како да ја докажуваат својата творечка "широчина" преку одбегнувањето на традиционалниот мотив.

 

[humanoid]

А, ако се запрашаме за инспирацијата на повеќето македонски повоени архитекти...може да заклучиме дека повеќето се инспирирале од формата на кутивче со кибрит.

Проблемот со кутивчињата, односно куќи направени како кутии наредени една врз или до друга го имаат сфатено веќе многу архитекти. Овој проблем се влече се до средина на пеесетите години, кога се појавуваат првите позначајни резултати. Но не и во Македонија и не во креациите на македонските архитекти, можеби има некои исклучоци, но не можам да потврдам.

Добро мислел Гауди кога рекол дека во рајот не постојат ќошиња

 

[Serpico]

Не е проблемот во Баухаус школата и нејзините влијанија. Проблемот е во оној кој диктирал посилно влијание од тоа на Валтер Гропиус и екипата од Баухаус.

Гауди рекол: Правата линија е човечка; кривата линија е божја.

 

[зунза]

Од она што го разбрав,само ќе речам дека прво ретки се архитектите кои воопшто се нафаќаат да се раководат према традиционалната градба на куќа,онака на оној начин на кој што се градени традиционалните македонски куќи.
Ај архитектите што не се раководат(т.е ретки се оние),туку и изведувачите или врска немаат,или пак оние старите што си го знаат занаетот,не се нафаќаат,или оти така им е речено,или оти им е комплицирано. Да тргнеме прво и основно од мерењето. Кој изведувач т.е ѕидар ги користи антропометричките мерки за мерење? Да не седат да мерат со педа,со лакт или со палец? Или пак кој прави ѕид дебел 80 см?
А башка што ретки се оние кои имаат свест и совест за традиционалната македонска архитектура.Освен совесен архитект-конзерватор или етнолог-конзерватор,другите сите велат: - Туркај го старото,да направиме ново!(што ќе личи на торта).
Тоа е тоа,современа гарда си се нашите „современи’’ архитекти,слаткари да беа поиновативни ќе беа и поголем бизнис ќе правеа,ама ништо. :smir:

Едит:
Еве и одговор од професионалец:

Многу паметно прашање!
Последните генерации на архитекти,како што гледам јас се многу малку,скоро воопшто не ги користат техниките и матерјалите од традиционалното градителство. Освен ако се присилени,со ограничувања поставени од конзерваторски надзор,односно ако се работи за конзерваторски проект. Дури и тогаш одат на нова техника и материјал,освен кај што е сосем видливо. И друг битен фактор е тоа што денешниот мајстор ја нема вештината и занаетчиската способност на оној од пред 100 години. Можда и можи да се најдат добри мајстори ама треба и повеќе пари и повеќе време.
Во врска со Корбизие,тој се користел со идеите на нашата традиционална архитектура и ја проучил добро,постои и книга од него за тоа.
Само едно треба да знаеш, она што го промовираме и декларираме како македонска архитектура (како куќите во Охрид,Крушево итн) не спаѓаат во македонска архитектура. Тоа е примено и донесено од исток,а го има и насекаде низ Балканот како во Бугарија,Турција,Грција,Босна,Србија па и подалеку,во различни и слични видови. Не значи дека локалните мајстори и идеи немале влијание,но сепак тоа не е типична архитектура. Ако така се сфаќа тоа е nerowminded,а многу така ја сфаќаат.

 

[Serpico]

...не се нафаќаат,или оти така им е речено,или оти им е комплицирано. Да тргнеме прво и основно од мерењето. Кој изведувач т.е ѕидар ги користи антропометричките мерки за мерење? Да не седат да мерат со педа,со лакт или со палец? Или пак кој прави ѕид дебел 80 см?....

Ангелче, дали некоја фабрика денеска работи со парни машини?

Конзервација на стари и значајни градби, да. Во секој друг случај сум за авторска креација на новите градители.

А дека е тешко да се најде мајстор кој ќе ја работи техниката на старите мајстори-да. Ама тоа нема врска со способноста, туку со навиките.

 

[зунза]

Ангелче, дали некоја фабрика денеска работи со парни машини?

А дека е тешко да се најде мајстор кој ќе ја работи техниката на старите мајстори-да. Ама тоа нема врска со способноста, туку со навиките.

Има врска способноста со навиките,човек како ќе го научиш,така,ако не инсистираа толку изведувачите на правење торти,немаше повеќето мајстори да им ”бега’’ толку раката на тој стил. Од лично искуство,во толку години,до кој што стави рака,се нешто на торта мава.

Друго,точно дека ниедна фабрика не работи со парни машини,ама тука нема споредба.
Прво, ради тоа што фабриката е фабрика,кај неа се работи за ефикасно и брзо производство од кое зависат многу фактори,а неа и е потребен напредна технологија со цел за подобар продукт.
Не велам дека не треба да се употребуваат современи матерјали,или луѓето само да се фокусираат на конзервација на старите објекти. Таман работа,секако дека се потребни млади и иновативни архитекти со нивната креативност да направат нешто ново,кое сигурно ќе има потреба да биде изведено со современа технологија и матерјали.

А примерот со антропометричките мерки и ѕидот дебел 80 см,не е наведен од причина да потенцирам колку технологијата отишла напред,туку е наведен од причина што тие неколку работи несомнено придонесуваат за удобноста на живеењето во објектите,за која не можат да направат разлика луѓе кои не живееле во традиционален објект. Ништо не е случајно друже Сер Пико, така да,бујрум на поседок неколку дена! :smir:

 

[ABC]

Од она што го разбрав,само ќе речам дека прво ретки се архитектите кои воопшто се нафаќаат да се раководат према традиционалната градба на куќа,онака на оној начин на кој што се градени традиционалните македонски куќи.
Ај архитектите што не се раководат(т.е ретки се оние),туку и изведувачите или врска немаат,или пак оние старите што си го знаат занаетот,не се нафаќаат,или оти така им е речено,или оти им е комплицирано. Да тргнеме прво и основно од мерењето. Кој изведувач т.е ѕидар ги користи антропометричките мерки за мерење? Да не седат да мерат со педа,со лакт или со палец? Или пак кој прави ѕид дебел 80 см?
А башка што ретки се оние кои имаат свест и совест за традиционалната македонска архитектура.Освен совесен архитект-конзерватор или етнолог-конзерватор,другите сите велат: - Туркај го старото,да направиме ново!(што ќе личи на торта).
Тоа е тоа,современа гарда си се нашите „современи’’ архитекти,слаткари да беа поиновативни ќе беа и поголем бизнис ќе правеа,ама ништо. :smir:

Едит:
Еве и одговор од професионалец:

Многу паметно прашање!
Последните генерации на архитекти,како што гледам јас се многу малку,скоро воопшто не ги користат техниките и матерјалите од традиционалното градителство. Освен ако се присилени,со ограничувања поставени од конзерваторски надзор,односно ако се работи за конзерваторски проект. Дури и тогаш одат на нова техника и материјал,освен кај што е сосем видливо. И друг битен фактор е тоа што денешниот мајстор ја нема вештината и занаетчиската способност на оној од пред 100 години. Можда и можи да се најдат добри мајстори ама треба и повеќе пари и повеќе време.
Во врска со Корбизие,тој се користел со идеите на нашата традиционална архитектура и ја проучил добро,постои и книга од него за тоа.
Само едно треба да знаеш, она што го промовираме и декларираме како македонска архитектура (како куќите во Охрид,Крушево итн) не спаѓаат во македонска архитектура. Тоа е примено и донесено од исток,а го има и насекаде низ Балканот како во Бугарија,Турција,Грција,Босна,Србија па и подалеку,во различни и слични видови. Не значи дека локалните мајстори и идеи немале влијание,но сепак тоа не е типична архитектура. Ако така се сфаќа тоа е nerowminded,а многу така ја сфаќаат.

Bi se zameshal malku ako nemate protiv zatoa shto poveke od 20 godini ja proucuvam arhitekturata i pravam sporedbi na ona shto Le Corbusier go videl vo Makedonskata arhitektura a go nemalo vo niedna druga.Najprvin da se razbereme deka covekot ne bil univerzitetski obrazuvan za da moze taka dobro da se izrazi,sepak najverojatno i toj gi uvidel tipicno Makedonskite elementi na arhitekturata koja se provlekuva niz vekovite a osobeno e izrazena vo kukite niz Ohrid,Krushevo i tn.
Mislam deka glavnata "poenta" na Makedonskata arhitektura shto ja pravi razlicna i ja "tipizira" kako posebna e "erkerot" koj nikade ne se primenuva taka skladno i soodvetno kako vo Makedonija.Veruvajte deka sum ja proshetal cela Evropa,duri sum ja "ronel" Sagrada Familija na Gaudi za da vidam od kakov materijal e napravena,sum se voshituval na "krivulestite formi" od Alvar Alto vo Finska,no nikade ama apsolutno nikade ne sum naishol na takva dobra primena na "famozniot" erker kako shto e toa vo Makedonskata arhitektura,bilo stara bilo sovremena od pohrabrite arhitekti.Erkerot nikade vo svetot ne e tolku primenet kako shto e toa vo Makedonija iako se "naziraat" odredeni probi so neslaven zavrshetok.Duri i sovremenite poznati arhitekti kako De la Trava i sl. se obiduvaat da go "potenciraat" erkerot vo svoite dela megutoa za toa im treba vistinsko proucuvanje na Makedonskata arhitektura koja predstavuva tipicno nov i nepovtorliv stil koj za mene i za mnogu drugi predstavuva eden nov pravec vo arhitekturata tipicno unikaten vo site elementi osobeno so primena na erkernata gradba.
Znaci nashite arhitekti treba shto poveke da go upotrebuvaat sopstveniot brend "MAKEDONSKA ARHITEKTURA"®.

 

[Serpico]

... shto ja pravi razlicna i ja "tipizira" kako posebna e "erkerot" koj nikade ne se primenuva taka skladno i soodvetno kako vo Makedonija..
...Duri i sovremenite poznati arhitekti kako De la Trava i sl. se obiduvaat da go "potenciraat" erkerot vo svoite dela ...

Само процедурално....

Еркер = Конзола.

Де Ла Трава = Калатрава (Сантјаго).


Инаку, во ред си

 

[ABC]

Taka nekako beshe go zaboraviv od pred 5-6 godini koga gi gledav nekoi od negovite mostovi i sportski centri.(vremeto si go pravi svoeto).
Sepak konzolata e osnovnata karakteristika na Makedonskata arhitektura so koja se definira vrvot na svetskata arhitektura.Bi gi potsetil Makedonskite mladi arhitekti da shetnat niz Skopje i da obrnat malku vnimanie na novite i navistina prekrasni gradbi vmetnati vo "katastrofalen ambient",gledajte "decki" vo Skopskata poshta koja iako e nedovrshena predstavuva remek delo na Makedonecot Konstantinov koj beshe eden od glavnite arhitekti na vselenskiot proekt Apollo,gledajte slobodno vo Katolickata crkva vo Skopje isto taka delo na Konstantinov,gledajte i ucete od Zivko Popovski vo Trgovskiot centar vo Skopje,mozete da ja poglednete i Zeleznickata stanica na Kenzo Tange isto taka dobro arhitektonsko delo koe e pred vas samo treba dobro da se prouci i veruvajte deka Evropa nema mnogu poubavi remek dela od arhitekturata otkolku malata i siromashna Makedonija.Znaci percepcijata e osnoven del za dobar arhitekt i se shto sakate da naucite go imate tuka pred vas samo treba dobro da go proucite i da go primenite.