Копаничарство

[Veleski]

Izrabotuvam sliki na drvo rabotam 3 godini i se usovrsuvam poleka se ucam kaj najdobriot kopanicar Ljubomir Bisin od Veles koj go izrabotuva ikonostasot za novata crkva vo Veles

 

[cige]

Епа пиши поопширно. Гледаш дека со волку не е интересна темава.

 

[By Me]

Епа пиши поопширно. Гледаш дека со волку не е интересна темава.

па сака најверојатно да праша дали некој од овој форум се занимава со тоа....

иначе за ова да го правиш треба да имаш нерви на тон за да направиш некоја поасална работа

 

[Фил Ајви]

па сака најверојатно да праша дали некој од овој форум се занимава со тоа....

иначе за ова да го правиш треба да имаш нерви на тон за да направиш некоја поасална работа

Ја до сега најубава дрвена слика што сум видел е Исусовата вечера, многу ми се допадна, комшијата се занимава со тоа.

 

[By Me]

јас имав запознаено една женска од бугарија со тоа се занимава кога бев кај баба ми во село, и слики што имаше правено некои беа стварно да ги гледаш цел ден и да не ти се здосади

 

[Gohan]

Malku e tesko,mislam nemozam,ne ne.

 

[Кралот Марко]

Izrabotuvam sliki na drvo rabotam 3 godini i se usovrsuvam poleka se ucam kaj najdobriot kopanicar Ljubomir Bisin od Veles koj go izrabotuva ikonostasot za novata crkva vo Veles

Поздрави го Бисина од мене!

 

[Кралот Марко]

Izrabotuvam sliki na drvo rabotam 3 godini i se usovrsuvam poleka se ucam kaj najdobriot kopanicar Ljubomir Bisin od Veles koj go izrabotuva ikonostasot za novata crkva vo Veles

Еве една моја изработка

 

[Кралот Марко]

Копаничарство

Од Википедија, слободна енциклопедија


Копаничарство е применета уметност, а според некои и занает, на изработка на предмети и резби од дрво. Вредноста на изработките е дотолку поголема колку што е поголем предметот, подлабока резбата и поквалитетно дрвото. Во таа смисла, резбите се изработуваат од тврди дрва, најчесто од орев, и се разликуваат плитка и длабока резба. Во Македонија копаничарството има милениумска традиција, што е потврдено со археолошки наоди.

Начин на работа


Копаничарите обично работеле во тнр. тајфи од еден или повеќе мајстори и неколку помошници. За длабење на дрвото користеле метални длета и дрвени чекани со различни големини. Материјалот морал да биде суво и цврсто дрво, и затоа одбирале најчесто орев, и тоа сушен повеќе години. Најпрво дрвото се фиксирало за цврста подлога (работна маса) и потоа на него со молив се нанесувал мотивот. Потоа се длабело дрвото така да остане само мотивот, и тоа најпрво грубо, со поголеми длета, а потоа и фините детали, со помали.
Се настојува целата резба да биде од едно парче дрво, бидејќи ако е составувана постои опасност составните делови да се раздвојат.

Копаничарството во Македонија 14.-19. век

Во Македонија се зачувани голем број предмети, релјефи и верски украси од резба од периодот 14-19 век. Најпознати школи во тој период во Македонија биле Прилепско-слепченската во 15 и 16 век и Дебарско-охридската во 19 век. Речиси сите поголеми цркви имале предмети и украси од резба, а во некои целата внатрешност била украсена со резба. Најпознати сочувани дела од овие мајстори се иконостасите во црквите Св. Јован Бигорски кај Дебар и Св. Спас во Скопје. Покрај тоа, и побогатите куќи биле украсувани со мотиви од резба, познат пример за тоа е таванот во една од собите на музеј - куќата на Робевци во Охрид.

 

[Кралот Марко]

Копаничарството во Македонија во антиката

За да ги пронајдеме корените на древното македонско копаничарство мора да се послужиме со археолошките пронајдоци на нашата етничка територија и во светот. Досега пронајдените факти, презентирани во музеите, литературата и во медиумите зборуваат за темата што ја интересира јавноста, особено копаничарите. Со сигурност може да тврдиме дека не постои опипливо, зачувано копаничарско дело од античко време, поради краткиот век на животот на дрвото. Археолошките пронајдоци зборуваат за големото културно-историско богатство и за низа предмети и детали изработени од камен, мермер, керамика, метал и др. Дрвото, кое сигурно било застапено, се распаднало, не може да посведочи за неговата уметничка и историска вредност.
Пронајдената кралска гробница во Кутлеш зборува за високото културно и историско богатство со врвни уметнички елементи. Тоа е претставено на ковчегот со 16-зрачното сонце, декоративна плитка пластика во огледален одраз со богати орнаменти, ногарки што завршуваат со лавовски шепи, пронајдени се златни желади и дабови лисја во вистинска големина. Ако се споредат античките пронајдоци во Кутлеш со сегашните резбани дела и со иконостасите во црквите и манастирите, се забележува видна сличност, блискост и истородност. Желадите и дабовите лисја во злато и желадите и дабовите лисја на иконостасите во дрво слободно може да речеме дека се исти и подеднакво употребувани и застапени во уметноста во етничките граници на Македонија. Лавовските шепи од ковчегот и денеска се резбаат како декор на мебел.
Флората и фауната во античко време, врежана во мозаиците, мермерите, монетите, керамиката, и растителниот и животинскиот свет што денеска е најчест мотив на иконостасите. Најзастапени елементи во копаничарската уметност, во античкиот и во сегашниот период, се: риба, елен, ламја-андрогин (дракон), сатир, кентавр, грифон, лав, орел, паун, змија, лисје, цветови и плодови од смокви, лоза, афион, даб и други. Во античко време, на влезовите во кралските палати и престоли се поставувале по два лава-чувари во скулптура. Таа традиција продолжила низ вековите, а денеска во старите и во новите цркви и манастири се ставаат како задолжителни копаничарски елементи покрај владичките престоли (тронови).
Сатирот, грифонот, кентаврот и други митолошки суштества во иконостасите се често практикувани елементи и ги има насекаде во различни модификации изрезбани во дрво. Тоа е уште еден знак за античките корени на копаничарството во Македонија. Ликот на ламјата е добро познат во уметноста на многу древни народи и во средниот век во Европа. И порано и денес ламјата се става до распетието на иконостасите.
Во античкиот град Баргала е пронајдена резба стара 17 века. На таа резба на дрво се претставени луѓе, лавови и геометриски декорации од крајот на 4 век. Изрезбаните симболи и елементи во јагленисаното дрво зборуваат за тесна врска меѓу древноантичките, тогашните (во 4 век) и сегашните резби.
Поврзаноста на античкиот период и на копаничарските школи (Прилепско-слепченската во 15 и 16 век, Светогорската на Атос во 17 и 18 век и Дебарско-охридската во 19 век и денеска е изразена и видна преку приказ на елементите, симболите и на мотивите што се користеле во античко време и сѐ до денес.

 

[Кралот Марко]

Уредник: Горги Ковачев​

ЦРКВИ СО РЕЗБА

1. СВ. ГАВРИЛО ЛЕСНОВСКИ СВ. СПАС, СКОПЈЕ СВ. ЈОВАН ПРЕТЕЧА (ВО МАНАСТИРОТ БИГОРСКИ)
   Св. Благовештение, Прилеп Св. Богородица Каменско, Охрид Св. Богородица, Битола Св. Богородица, штипско Ново Село Св. Никола, Штип Св. Илија, Радовиш

Резбарски школи

1. Андреја Зограф
   Филиповци од с. Осој
   Васил Аврамов
   Филип Аврамов
   
   Мирчевци од с. Осој
   Мирче Деспотов
   Алекса Мирчев
   Нестор Алексиев
   
   
   Гиновци од Осој
   Максимовци од Битуше
   Стефановци од Битуше
   Дуковци од с. Смилево
   Танасковци од с. Смилево
   Данаиловци од с. Тресонче
   Ангелковци (Китан) од с. Тресонче
   Огњановци од Гари
   Чучковци од Лазарополе​
   Никола ДамјановДимитар СтанишевМакарие Негриев Фрчковски Петре Филипович - ГаркатаРезбарските школи на балканот потекнуват од Атоската резбарска школа. Во постарите цркви на Св. Гора има запазено мермерни иконостаси, и таму при обновата на голем број цркви мермерните иконостаси (темпло, како што и мијачките резбари ги нарекувале) ги заменувале со дрвени. На Св. Гора резбарските објекти ги гипсирале заради боење. Истакнатите делови ги позлатувале а заднината се боела сина. Тоа подоцна се практикувало и во Далмација и Македонија, но мијачките мајстори не ги гипсирале и не ги позлатувале целите иконостаси, како на Св. Гора, туку само делови, најчесто дверите. На Св. Гора најчесто се користеле само растителни мотиви измешано со зооморфни, како и гротескни фигури. Тие композиции се изработени во плиток рељеф (bas-relief), високиот/длабокиот рељеф (haut-relief) не бил прифатен и како обележје на римокатоличкиот запад. Но, во ХVIII век работата на резбарите потпаднала под италијанско влијание (манастир Зограф). Тие имале влијание и на Самоковската школа (Бугарија), каде што работел Атанас Теладур, грк од Солун, и освен мотиви од растителен свет применил животни и религиозни сцени, како и фантастични суштества и гротески (серафими, змејови, анѓели, херувими и сл).
   Карактеристика на мијачката школа се композиции со висок рељеф со многубројни човечки фигури, покрај мноштвото од вегетабилни и зооморфни мотиви. Има многу религиозни сцени од Св. Писмо и сцени од животот, како и работата на самите мајстори. Видно е влијанието на венецијанскиот барок.
   Најдобри работи од 18. и 19. бек се иконостасите и црковниот намештај во Св. Јован Бигорски, Св. Спас/Скопје и Св. Богородица во Пазарџик/Бугарија.
   
   
   
   Сл. 28 Целивание, црква Св. Спас, Скопје, 19 век.
   
   Мајсторите на мијачката школа се од Галичник и околните села Гари, Тресонче, Осој, Битуше, Требиште, Лазарополе. Мијаците работеле во тајфи, и занаетот го пренесувале на членови од семејството. Најстар род е на Фрчковски од Галичник (Макрија Негриев, кој работел на најдобрите резбарски изработки во Св. Јован Бигорски, Св. Спас/Скопје и Св. Богородица во Пазарџик/Бугарија а самостојно - со свората тајфа - ги изработиле иконостасите во Св Никола во Приштина и Св. Богородица во Пазарџик). Последен зограф од нивната фамилија бил Јаков Фрчковски, кој умрел 1952 год.
   Најпознат мијачки копаничарски род е Филипович од Гари. Петре, наречен ‘Гарката’ имал браќа Марко и Јован и работеле со Макарие Фрчковски и Симон Максески од Требишче. Тие работеле на најважните иконостаси во Македонија: Лесново, Св. Спас и Св. Јован Бигорски. Тие го направиле и големиот крст над иконостасот во малата црква Св. Ѓорѓи во Призрен. Своите последни години Гарката ги поминал во Крушово, каде што побегнал со својата фамилија од албанските зулуми. Веројатно тој таму работел и на иконостасот во црквата Св. Никола, кога иако полуслеп (а многу и пиел) учествувал во изработката на најубавиот иконостас на овие простори, кој за жал изгорел во пожарот 1903 г.
   
   
   
   
   
   
   
   Сл. 59,60,61 ангели и цвет од Св. Никола, Крушево, 19 в.
   
   Познати мијачки родови се и Максески од с. Требишче кои работеле најмногу во Горни и Долни Полог, Рензовци од с. Тресонче, Чучковски од Лазарополе. Лековски од Тресонче (од тој род е прочуениот зограф Дичо, најмногу работел во Драма/Грција). Во втората полови на 19. век во Црна Гора работел Алекса Ѓиноски.
   Од мијачката школа произлегуват резбарските потшколи во Банскo и Тревна во Бугарија.
   Тие мајстори работеле на иконостаси, царски двери (олтарски врати), крстови, тронови, целиванија, амвони, певници, рамки …
   
   
   
   
   
   Сл. 33 Амвон во црквата Св. Илија, Радовиш, 19 век.
   
   Флорални мотиви: цветови; нарцис, рози, лалиња, лоза, каранфил и плодови; смоква, грозје, калинки, желади.
   Библиски мотиви: Жртва Аврамова, Ханански грозд, Усековање главата на св. Јован Претеча, Гозбата на царот Ирод, Танцот на Салома, Св. Ѓорѓи на коњот ја убива ламјата, Благовестие, Рождество Христово, Колеж на Витлеемските деца, Бегство Мариино во Египет, Исцеление на слепиот, Тајната вечера, Вознесение Христово, Евангелистите Матеј, Марко, Јован и Лука и др.
   Фолклорни мотиви: Предачка, ткаачка, гроздобер…

 

[Кралот Марко]

Новиот бран на копаничари и ЗКМ – Здружението на копаничарите на Македонија

1. После период на намалени активности на полето на копаничарството, во последните две децении од дваесетиот век резбарската уметност доживува ренесанса и подем, и тоа речиси на целиот простор на Македонија. Иако можностите за автоматизација и компјутеризација даваат зачудувачки резултати при обработкат на дрвото, не се смалува интересот за резбарството, тоа што е резултат на рачна изработка, и бројот на резбарски мајстори постојано се зголемува. Во повеќе градови на Македонија, а особено во Охрид, Битола, Скопје, Прилеп и Струга, но и во Кочани, Кичево, Штип, Богданци, Струмица, Берово, Велес, Кавадарци, Виница, Блатец, Неготино и други места на почетокот на овој милениум работат преку стотина резбари, од кои многунина се млади. Тие, според искуствата од старите мајстори изработуваат композиции, мотиви, шари, и орнаменти од флорални елементи, зооморфни и човечки фигури и сцени од религиозниот и секојдневниот живот.
   Инспирација за денешниве разбари е неизмерливото богатство на познатите македонски резбарски школи, како што се Преспанско-слепчанската, особено Мијачко-дебарската резбарска школа како и современото Охридско училиште. Заслуга за таквата состојба имаат и група на амбициозни и талентирани резбари на чело со Злате Крстевски. Подржан од резбарскиот мајстор Никола Прчков, во 1993 год. во време кога се мислеше дека ќе згасне традицијата на компаничарството во Македонија, тие го формираа Здружението на копаничарите на Македонија. Идејата за ова здружение се родила во Битола 1992, на средби и договори во кафаната Саат-кула во Битола. Основачи на здружението се Злате Крстевски, Никола Прчков, Мирко Гашпарец, Александар Чавдаровски, Гоце Крстевски, Веселин Талевски, Љупчо Димовски и др.
   Здружинието организира семинари, советувања, предавања, изложби, колонии, курсеви и презентации од областа на копаничарстово и издава публикации.
   Првата изложба на авторски дела на членовите на ЗКМ се одржа во мај 1993 во Ликовната Галерија во Битола со учество на 24 копаничари. Таа година се одржани уште пет изложби, и тоа во Крушево, Скопје, Охрид, Струга и повторно во Скопје, со учество на околу 150 копаничари. Во 1994 год одржани се изложби во Битола, Охрид и Скопје; во 1995 во Штип, Битола, Охрид и Скопје; во 1996 во Берлин, Струмица, Отешево и две во Скопје; во 1997 во Нова Горица во Словенија и две во Скопје, 1999 во Скопје; 2000 во Кавадарци, Скопје и на меѓународната изложба ‘Експо 2000’ во Хановер во Германија.
   Пролетта 1996 год. излезе првиот број на списанието на копаничарите на Македонија ‘Копаничар’, чиј главен и одговорен уредник е Злате Крстевски. Списанието излегува еднаш годишно, а освен информативните и стручни текстови значајна е документаристичката димензија на списанието бидејќи тоа е тројазично.
   Во амбиентот на манастирот ‘Св. Јован Бигорски’ секоја година се одржуваат колонии. На првата, во јуни 1994, учествуваа Злате Крстевски, Никола Прчков, Гоце Крстевски, Мишко Гашпарец, Александар Чавдаровски (сите од Битола), д-р Бошко Ставревски, Мијалче Манасиев (од Скопје), Константин Аиновски, Петре Блажевски и Цветко Марковски (од Охрид). На следните колонии освен учасниците од првата учествуваат и учници од средношколскиот центар за дрво-преработување ‘Георги Димитров’ од Скопје.
   Во знак на сеќавање на првата колонија и признание на манастирот Св. Јован Бигорски ЗКМ подари целивална во длабока резба што заеднички ја изработија резбарите Злате Крстевски, Кочо Аински, Никола Прчков, Мирко Гашпарец, Гоце Крстевски, Александар Чавдаровски, Бошко Ставревски и Мијалче Манасиев според замислата на проектантот-резбар Стефан Гроздановски, додека столарските работи ги извршил Петар Славевски.
   На петгодишнината од работата на колонијата, ЗКМ подари на манастирот певница, изработена според проектот на Стефан Гроздановски изработрена од резбарите Цветко Марковски, Петар Блажевски и Атанас Дузлевски, сите од Охрид.
   1997, во Скопје е одржан прв семинар на македонското копничарсто. 2000 год. е организиран првиот копаничарски караван, при што група млади резбари ги обиколија манастирот Св. Благовештение- Прилеп, Лесновскиот манастир и црквата Св. Архангел Михаил во Лесново, црквата св. Спас во Скопје, коимплексот Арабати Баба теќе во Тетово, манастирот Св. Јован Бигорски, една беговска куќа и една џамија во Дебар, куќата на Робевци во Охрид како и црквите Св. Климент (Св. Богородица Перивлепта) во Охрид и Св. Петка во селото Маловиште во подножјето на Пелистер.
   

Историја и школи на Македонското копаничарство​

Историски преглед на македонското копаничарство
Податоци за следење на копаничарството во Македонија има од 13. век, а особено од 19. век кога тоа доживеало процут, па се’ до денес и активностите на копаничарите во современа Македонија.
Во раниот среден век, под влијание на византиската уметност, резбата се развивала паралелно со декоративната камена пластика. Комбинациите на геометриски елементи, растелни и животински видови се присутни во византиските мермерни релјефи од 12 до 14 век. Такви се иконостасите во Св. Софија (Охрид), Св. Пантелејмон (Нерези), Св. Богородица Перивлепта (Охид).
Зачувана е декорацијата на еднокрилната врата од храмот Св. Никола Болнички (13-14 в.), која што сега е во Бугарија. Од тој период е и скулптурата на Св. Кимент Охридски, Св. Богородица Перивлепта (Охрид),
сл. 1 Св. Кимент Охридски, Св. Богородица Перивлепта (Охрид), крај на 13 век.

Постепено и резбата се појавила во храмовите како замена на камената пластика. Најстар дрвен иконостас во Македонија е иконостасот од храмот Мали Св. Врачи во Охрид, кој веројатно потекнува од 14 век. Царските двери од Св. Андреја (на р. Треска), сега се во Белград.
Под влијание на Османлиските Турци уметноста се јавува во рустифицирана форма на византиската уметност, а подоцна влијание извршиле и западните струења во уметноста. Од 15 до 18 в. се граделе мали храмови без куполи и надворешна декорација а повеќе внимание се посветувало на внатрешноста. Во 15 и 16 век делувала Прилепско-слепчанската резбарска школа од која многу резби се зачувани и денес, во кои покрај геометриските и флоралните мотиви се јавуват и реални и фантастични животни како и мотиви од секојдневниот фолклор.


Сл. 4 Еднокрилна врата, манастир Св. Јован, с. Слепче, 16 век

Сл. 6 Певник, манастир Св. Јован, с. Слепче, 16 век

Во 16 век силно влијаела експанзијата на итало-критска уметност, со елементи од ренесансата, а барокот добил свој одраз во делата од 17 и 18 век.

Сл.15 Царски двери,Св.Арангел, сКучевиште,17 в.
Сл.16 Царски двери,Св. Богородица,с. Ранковце,17 в.

Сл. 13 Царски двери, Св. Наум, Охридско, 18 век.
Сл. 14 Царски двери, Св. Димитрије, Битола, 18 век.


Најзначаен уметнички центар на овие простори од 17 век станал Атос (Света Гора) со своите многубројни мајстори и резбарски работилници. Таму се јавуват и првите иконостаси, кои од 18 век целосно се покриени со резба, и стануваат најдекоративниот дел од храмот. Во Македонија се прифаќа барокниот стил на Атос и техниката на гипсирање, позлатување и боење на резбите.

Сл. 37 Иконостас од манастирот Св. Наум Охридски, 1711 г.


На почетокот на 19 век биле изградени многу храмови, проследени со живопис, иконопис и силен развој на резбата. Познати се мијачките мајстори од Мала и Долна Река (Дебарско), кои учеле резбарство на Атос, и работеле во околината на Солун, Драма, Серес, Кавала со што го прифатиле барокниот стил, но подоцна внесуваат и фолклорни мотиви, со што ја создале Мијачко-Дебарската школа. Низ целиот Балкански полуостров (Македонија, Грција, Бугарија, Албанија, Србија, Романија) работеле Мијачките тајфи, како оние на Филиповци, Рензовци од с. Гари, Фрчковски, Гиноски и Медароски од Галичник, Станишевци, Зографски-Рензоски од с. Тресонче, Филипоски и Мирчески од с. Осој и др. Забележителни се резбите во Лесновскиот манастир (1814 г.), Св. Спас во Скопје (1825 г.) и Бигорскиот манастир (иконостас со преку 500 човечки фигури и преку 200 животни, завршени околу 1838). При тоа дрвото се ослободило од позлатата и бојата. Позначајни дела мијачките мајстори оставиле и во црквата св. Ѓорѓи во Призрен (1929), Св. Богородица во Скопје (околу 1840, изорена во 1945 год), Св. Никола во Приштина (Макарие Фрчковски), Св. Богородица во Пеќ (Димитар Станишев), Рилскиот Манастир (Петре Филипопвиќ – Гарката, Димитар Станишев и Атанас Теладур, 1839-1843), Св. Благовештение во Прилеп, Св. Богородица во Пазарџик Бугарија, Св Богородица Каменско (Охрид, 1845, Д. Станишев), Св. Никола во Крушево (изгорен 1903 г. но последен на кој равотел Гарката, и веројатно бил најубав). Никола Дамјанов работел во Св. Никола/Штип, Св. Богородица/Ново Село, Штипско, св. Илија/Радовиш и др.

Сл. 26 Балдахин, црква Св. Никола/Штип, 19 век.

Сл. 31 Владички трон, црква Св. Богородица/Ново Село, Штипско,
Сл. 32 Владички трон, црква св. Илија/Радовиш

Изработката на резбата и нејзиниот квалитет опаѓа кон крајот на 19 век, но таа традиција не згаснува, се пренесува во 20 век и сé до денес.
На почетокот на 20 век работел Нестор Алексиев Мирчевски. Во 1927 г. започнало со работа Уметничко-резбарското училиште во Дебар (раководител бил акад. вајар Бранислав Јованчевиќ) кое подоцна се префрла во Охрид, кое било обновено 1947 год. а подоцна се префрла во Скопје како отсек при Училиштето за применета уметност. Во 1948 е формирано ателјето за уметничка резба ‘Андон Дуков’ кое работело до 1962 год.
Следува период на неактивност, па се зборуваше дека резбата ќе замре и потполно ќе исчезне, но со формирањето на Здружението на Копаничарите на Македонија (на иницијатива на Злате Крстевски) во 1993 г. бројот на членовите и нивните изработки се зголемува, така што сведоци сме на многу изложби, колонии, семинари и други активности.

 

[@cool@]

Чекор по чекор изработка на икона :smir:
https://duborez.wordpress.com/duborez-korak-po-korakikona-sv-apostola-andreja-prvozvanog-woodcarving-icons-the-holy-andrew-the-first-apostle/

 

[Spirkoski]

Од ВЕЛЕС сум и во школото Васил Главинов има секција за Копаничарство од неделава сакам да почнам само дали ќе имам живци за тоа

 

[Wolver1nE]

http://www.utrinski.com.mk/default.asp?ItemID=CFB1F276D6DDA8418F49B54406C80221